古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

过东胜用先君文献公韵二首

耶律楚材

荒城萧洒枕长河,古字碑文半灭磨。huāng chéng xiāo sǎ zhěn zhǎng hé,gǔ zì bēi wén bàn miè mó。
青冢路遥人去少,黑山寒重雁来多。qīng zhǒng lù yáo rén qù shǎo,hēi shān hán zhòng yàn lái duō。
正愁晓雪冰生砚,不忿西风叶坠柯。zhèng chóu xiǎo xuě bīng shēng yàn,bù fèn xī fēng yè zhuì kē。
偶忆先君旧游处,潸然不奈此情何。ǒu yì xiān jūn jiù yóu chù,shān rán bù nài cǐ qíng hé。

过东胜用先君文献公韵二首

耶律楚材

依然千里旧山河,事改时移随变磨。yī rán qiān lǐ jiù shān hé,shì gǎi shí yí suí biàn mó。
巢许家风乌可少,萧曹勋业未为多。cháo xǔ jiā fēng wū kě shǎo,xiāo cáo xūn yè wèi wèi duō。
可伤陵变须耕海,不待棋终已烂柯。kě shāng líng biàn xū gēng hǎi,bù dài qí zhōng yǐ làn kē。
翻手荣枯成底事,不如归去入无何。fān shǒu róng kū chéng dǐ shì,bù rú guī qù rù wú hé。

再用韵以美抟霄之德

耶律楚材

去岁云川始见君,澄澄胸次净无尘。qù suì yún chuān shǐ jiàn jūn,chéng chéng xiōng cì jìng wú chén。
山南第一圭璋士,冀北无双柱石臣。shān nán dì yī guī zhāng shì,jì běi wú shuāng zhù shí chén。
万里云松斜谷外,千竿水竹渭河滨。wàn lǐ yún sōng xié gǔ wài,qiān gān shuǐ zhú wèi hé bīn。
他年归隐重相访,无影林间别有春。tā nián guī yǐn zhòng xiāng fǎng,wú yǐng lín jiān bié yǒu chūn。

再用韵自叹行藏

耶律楚材

箕裘家世忝先君,惭愧飘萧两鬓尘。jī qiú jiā shì tiǎn xiān jūn,cán kuì piāo xiāo liǎng bìn chén。
自古山河归圣主,从今廊庙弃愚臣。zì gǔ shān hé guī shèng zhǔ,cóng jīn láng miào qì yú chén。
常思卧隐云乡外,肯效行吟泽国滨。cháng sī wò yǐn yún xiāng wài,kěn xiào xíng yín zé guó bīn。
驿使不来人已老,江南谁寄一枝春。yì shǐ bù lái rén yǐ lǎo,jiāng nán shuí jì yī zhī chūn。

过青冢次贾

耶律楚材

当年遗恨叹昭君,玉貌冰肤染塞尘。dāng nián yí hèn tàn zhāo jūn,yù mào bīng fū rǎn sāi chén。
边塞未安嫔侮虏,朝廷何事拜功臣。biān sāi wèi ān pín wǔ lǔ,cháo tíng hé shì bài gōng chén。
朝云雁唳天山外,残日猿悲黑水滨。cháo yún yàn lì tiān shān wài,cán rì yuán bēi hēi shuǐ bīn。
十里东风青冢道,落花犹似汉宫春。shí lǐ dōng fēng qīng zhǒng dào,luò huā yóu shì hàn gōng chūn。

过青冢次贾

耶律楚材

延寿丹青本诳君,和亲犹未敛胡尘。yán shòu dān qīng běn kuáng jūn,hé qīn yóu wèi liǎn hú chén。
穹庐自恨嫔戎主,泉壤相逢愧汉臣。qióng lú zì hèn pín róng zhǔ,quán rǎng xiāng féng kuì hàn chén。
玉骨已消青冢底,香魂犹绕黑河滨。yù gǔ yǐ xiāo qīng zhǒng dǐ,xiāng hún yóu rào hēi hé bīn。
愁云暗锁天山路,野草闲花也怨春。chóu yún àn suǒ tiān shān lù,yě cǎo xián huā yě yuàn chūn。

再用韵感古

耶律楚材

宣尼名教本尊君,贼子干常犯跸尘。xuān ní míng jiào běn zūn jūn,zéi zi gàn cháng fàn bì chén。
鹿失嬴秦无令主,鼎分炎汉有能臣。lù shī yíng qín wú lìng zhǔ,dǐng fēn yán hàn yǒu néng chén。
宋朝南渡尤天水,辽室东倾罪海滨。sòng cháo nán dù yóu tiān shuǐ,liáo shì dōng qīng zuì hǎi bīn。
回首兴亡都莫问,不如沉醉瓮头春。huí shǒu xīng wáng dōu mò wèn,bù rú chén zuì wèng tóu chūn。

再用韵唱玄

耶律楚材

重玄不惜说知君,又恐重添眼里尘。zhòng xuán bù xī shuō zhī jūn,yòu kǒng zhòng tiān yǎn lǐ chén。
临济喝中分主客,洞山言下辨君臣。lín jì hē zhōng fēn zhǔ kè,dòng shān yán xià biàn jūn chén。
持铃普化摇空里,垂钓华亭没水滨。chí líng pǔ huà yáo kōng lǐ,chuí diào huá tíng méi shuǐ bīn。
勘破遮般闲伎俩,铁林花发劫前春。kān pò zhē bān xián jì liǎ,tiě lín huā fā jié qián chūn。

过云川和刘正叔韵

耶律楚材

西域风尘汗漫游,十年辜负旧渔舟。xī yù fēng chén hàn màn yóu,shí nián gū fù jiù yú zhōu。
曾观八阵云奔速,亲见三川席卷收。céng guān bā zhèn yún bēn sù,qīn jiàn sān chuān xí juǎn shōu。
烟锁居延苏子恨,云埋青冢汉家羞。yān suǒ jū yán sū zi hèn,yún mái qīng zhǒng hàn jiā xiū。
深思篱下西风醉,谁羡班超万里侯。shēn sī lí xià xī fēng zuì,shuí xiàn bān chāo wàn lǐ hóu。

过云中和张伯坚韵

耶律楚材

一扫氐羌破吐浑,群雄悉入北朝吞。yī sǎo dī qiāng pò tǔ hún,qún xióng xī rù běi cháo tūn。
自怜西域十年客,谁识东丹八叶孙。zì lián xī yù shí nián kè,shuí shí dōng dān bā yè sūn。
射虎将军皆建节,飞龙天子未更元。shè hǔ jiāng jūn jiē jiàn jié,fēi lóng tiān zi wèi gèng yuán。
我惭才略非良器,封禅书成不敢言。wǒ cán cái lüè fēi liáng qì,fēng chán shū chéng bù gǎn yán。

过云中和张仲先韵

耶律楚材

致泽君民本不难,言轻无用愧偷安。zhì zé jūn mín běn bù nán,yán qīng wú yòng kuì tōu ān。
十年潦倒功何在,三径荒凉盟已寒。shí nián lǎo dào gōng hé zài,sān jìng huāng liáng méng yǐ hán。
岩下藏名思傅说,林间谈道谒丰干。yán xià cáng míng sī fù shuō,lín jiān tán dào yè fēng gàn。
挂冠神武当归去,自有夔龙辅可汗。guà guān shén wǔ dāng guī qù,zì yǒu kuí lóng fǔ kě hàn。

过云中和王正夫韵

耶律楚材

白雪阳春寡和音,谁人解听没弦琴。bái xuě yáng chūn guǎ hé yīn,shuí rén jiě tīng méi xián qín。
诗书事业真堪笑,刀笔功名未可钦。shī shū shì yè zhēn kān xiào,dāo bǐ gōng míng wèi kě qīn。
不信西天三步远,焉知东海一杯深。bù xìn xī tiān sān bù yuǎn,yān zhī dōng hǎi yī bēi shēn。
元来佛法无多子,何必嵩山谒少林。yuán lái fú fǎ wú duō zi,hé bì sōng shān yè shǎo lín。

过白登和李振之韵

耶律楚材

十年沦落困边城,今日龙钟返帝京。shí nián lún luò kùn biān chéng,jīn rì lóng zhōng fǎn dì jīng。
运拙不须求富贵,时危何处取功名。yùn zhuō bù xū qiú fù guì,shí wēi hé chù qǔ gōng míng。
腾骧谁识孙阳骥,俊逸深思支遁鹰。téng xiāng shuí shí sūn yáng jì,jùn yì shēn sī zhī dùn yīng。
客里逢君赠佳句,知音相见眼偏明。kè lǐ féng jūn zèng jiā jù,zhī yīn xiāng jiàn yǎn piān míng。

过天城和靳泽民韵

耶律楚材

西征扈从过龙庭,误得东州浪播名。xī zhēng hù cóng guò lóng tíng,wù dé dōng zhōu làng bō míng。
琴阮因缘真有味,诗书事业拙谋生。qín ruǎn yīn yuán zhēn yǒu wèi,shī shū shì yè zhuō móu shēng。
咄嗟兴废悲三叹,倏忽荣枯梦一惊。duō jiē xīng fèi bēi sān tàn,shū hū róng kū mèng yī jīng。
何日解官归旧隐,满园松菊小庵清。hé rì jiě guān guī jiù yǐn,mǎn yuán sōng jú xiǎo ān qīng。

过武川赠仆散令人

耶律楚材

班姬流落到而今,闻道翻身入道林。bān jī liú luò dào ér jīn,wén dào fān shēn rù dào lín。
歌扇舞裙忘旧业,药炉经卷半新吟。gē shàn wǔ qún wàng jiù yè,yào lú jīng juǎn bàn xīn yín。
闲眠白昼三杯醉,静对青松一曲琴。xián mián bái zhòu sān bēi zuì,jìng duì qīng sōng yī qū qín。
更看他年栖隐处,蓬山楼阁五云深。gèng kàn tā nián qī yǐn chù,péng shān lóu gé wǔ yún shēn。