古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

谢马乳复用韵二首

耶律楚材

肉食从容饮酪浆,差酸滑腻更甘香。ròu shí cóng róng yǐn lào jiāng,chà suān huá nì gèng gān xiāng。
革囊旋造逡巡酒,桦器频倾潋滟觞。gé náng xuán zào qūn xún jiǔ,huà qì pín qīng liàn yàn shāng。
顿解老饥能饱满,偏消烦渴变清凉。dùn jiě lǎo jī néng bǎo mǎn,piān xiāo fán kě biàn qīng liáng。
长沙严令君知否,只许诗人合得尝。zhǎng shā yán lìng jūn zhī fǒu,zhǐ xǔ shī rén hé dé cháng。

爱子金柱索诗

耶律楚材

文献阴功绝比伦,昆虫草木尽承恩。wén xiàn yīn gōng jué bǐ lún,kūn chóng cǎo mù jǐn chéng ēn。
我为北阙十年客,汝是东丹九世孙。wǒ wèi běi quē shí nián kè,rǔ shì dōng dān jiǔ shì sūn。
致主泽民宜务本,读书学道好穷源。zhì zhǔ zé mín yí wù běn,dú shū xué dào hǎo qióng yuán。
他时辅翼英雄主,珥笔承明策万言。tā shí fǔ yì yīng xióng zhǔ,ěr bǐ chéng míng cè wàn yán。

再用韵寄抟霄二首

耶律楚材

玉立堂堂紫桂枝,云川中隐寓天涯。yù lì táng táng zǐ guì zhī,yún chuān zhōng yǐn yù tiān yá。
风神萧散能谈道,格调清新解作诗。fēng shén xiāo sàn néng tán dào,gé diào qīng xīn jiě zuò shī。
鄙论我甘蒙酱瓿,雄材君已露囊锥。bǐ lùn wǒ gān méng jiàng bù,xióng cái jūn yǐ lù náng zhuī。
澄澄胸次人谁识,只有清风明月知。chéng chéng xiōng cì rén shuí shí,zhǐ yǒu qīng fēng míng yuè zhī。

再用韵寄抟霄二首

耶律楚材

斫倒松筠节外枝,谁言法界有边涯。zhuó dào sōng yún jié wài zhī,shuí yán fǎ jiè yǒu biān yá。
筌蹄意尽闲周易,脂粉情忘束诂诗。quán tí yì jǐn xián zhōu yì,zhī fěn qíng wàng shù gǔ shī。
去岁生涯犹说剑,今年活计更捐锥。qù suì shēng yá yóu shuō jiàn,jīn nián huó jì gèng juān zhuī。
威音那畔真消息,试问瞿昙也不知。wēi yīn nà pàn zhēn xiāo xī,shì wèn qú tán yě bù zhī。

赠贾非熊抟霄一首

耶律楚材

二陆尊贤擅美声,月评难弟亦难兄。èr lù zūn xián shàn měi shēng,yuè píng nán dì yì nán xiōng。
西庵挥麈谈三界,北观携琴论五行。xī ān huī zhǔ tán sān jiè,běi guān xié qín lùn wǔ xíng。
休道酒仙无太白,须知诗伯有飞卿。xiū dào jiǔ xiān wú tài bái,xū zhī shī bó yǒu fēi qīng。
奇人辐辏君门下,占断西州好士名。qí rén fú còu jūn mén xià,zhàn duàn xī zhōu hǎo shì míng。

非熊兄弟饯予之燕再用振之韵

耶律楚材

艺逢知己敢相呈,几夜论文喜气生。yì féng zhī jǐ gǎn xiāng chéng,jǐ yè lùn wén xǐ qì shēng。
笔阵我甘三舍退,诗坛君使四筵惊。bǐ zhèn wǒ gān sān shě tuì,shī tán jūn shǐ sì yán jīng。
公初倾盖冬将半,予拟乘轺岁欲更。gōng chū qīng gài dōng jiāng bàn,yǔ nǐ chéng yáo suì yù gèng。
特与幽人助行色,一声寒角隔烟鸣。tè yǔ yōu rén zhù xíng sè,yī shēng hán jiǎo gé yān míng。

和李振之二首

耶律楚材

半纸功名未可呈,无心何处不安生。bàn zhǐ gōng míng wèi kě chéng,wú xīn hé chù bù ān shēng。
十年沧海尘空起,百岁黄粱梦乍惊。shí nián cāng hǎi chén kōng qǐ,bǎi suì huáng liáng mèng zhà jīng。
旧径既荒松菊在,丹诚不变鬓髯更。jiù jìng jì huāng sōng jú zài,dān chéng bù biàn bìn rán gèng。
年来渐有升平望,每恨栖鸡半夜鸣。nián lái jiàn yǒu shēng píng wàng,měi hèn qī jī bàn yè míng。

和李振之二首

耶律楚材

酷忆遥山寸碧呈,归耕何日乐馀生。kù yì yáo shān cùn bì chéng,guī gēng hé rì lè yú shēng。
蝇营得失都无念,狗苟荣枯总若惊。yíng yíng dé shī dōu wú niàn,gǒu gǒu róng kū zǒng ruò jīng。
客梦觉来家万里,诗声吟罢月三更。kè mèng jué lái jiā wàn lǐ,shī shēng yín bà yuè sān gèng。
溟鹏本有冲天志,直待三年再一鸣。míng péng běn yǒu chōng tiān zhì,zhí dài sān nián zài yī míng。

还燕和美德明一首

耶律楚材

纷纷世态眩荣华,静里乾坤本不哗。fēn fēn shì tài xuàn róng huá,jìng lǐ qián kūn běn bù huā。
琴阮生涯聊自适,诗书事业更何加。qín ruǎn shēng yá liáo zì shì,shī shū shì yè gèng hé jiā。
但期圣德泽天下,敢惜馀生寄海涯。dàn qī shèng dé zé tiān xià,gǎn xī yú shēng jì hǎi yá。
可笑燕然旧游客,倚楼悲我客程赊。kě xiào yàn rán jiù yóu kè,yǐ lóu bēi wǒ kè chéng shē。

和连国华三首

耶律楚材

岁月如流走兔乌,求真可惜费工夫。suì yuè rú liú zǒu tù wū,qiú zhēn kě xī fèi gōng fū。
深源到底忘根柢,至道元来贵拙愚。shēn yuán dào dǐ wàng gēn dǐ,zhì dào yuán lái guì zhuō yú。
真理不空宜具眼,太虚无面莫添须。zhēn lǐ bù kōng yí jù yǎn,tài xū wú miàn mò tiān xū。
直须稳坐长安好,切忌途中认画图。zhí xū wěn zuò zhǎng ān hǎo,qiè jì tú zhōng rèn huà tú。

和连国华三首

耶律楚材

安得长绳系日乌,天涯老却旧耕夫。ān dé zhǎng shéng xì rì wū,tiān yá lǎo què jiù gēng fū。
林泉放旷输君乐,沙漠淹留笑我愚。lín quán fàng kuàng shū jūn lè,shā mò yān liú xiào wǒ yú。
虎战每惊涉虎尾,龙飞不得采龙须。hǔ zhàn měi jīng shè hǔ wěi,lóng fēi bù dé cǎi lóng xū。
文章毕竟成何事,富贵元知不可图。wén zhāng bì jìng chéng hé shì,fù guì yuán zhī bù kě tú。

和连国华三首

耶律楚材

月上南枝啼夜乌,悲歌弹铗叹征夫。yuè shàng nán zhī tí yè wū,bēi gē dàn jiá tàn zhēng fū。
愁边逐日看周易,梦里随风谒太愚。chóu biān zhú rì kàn zhōu yì,mèng lǐ suí fēng yè tài yú。
纵有征尘遮两眼,却无惭色上三须。zòng yǒu zhēng chén zhē liǎng yǎn,què wú cán sè shàng sān xū。
真人已应千年运,伫待河清再出图。zhēn rén yǐ yīng qiān nián yùn,zhù dài hé qīng zài chū tú。

又和橙子梅韵

耶律楚材

可笑人心自短长,谁知个事不囊藏。kě xiào rén xīn zì duǎn zhǎng,shuí zhī gè shì bù náng cáng。
化成橙子舌耽味,幻作梅英鼻觉香。huà chéng chéng zi shé dān wèi,huàn zuò méi yīng bí jué xiāng。
金卵似真随变灭,冰魂元假却芬芳。jīn luǎn shì zhēn suí biàn miè,bīng hún yuán jiǎ què fēn fāng。
唯心识破同根旨,何必临风再举扬。wéi xīn shí pò tóng gēn zhǐ,hé bì lín fēng zài jǔ yáng。

和竹林一禅师韵

耶律楚材

富贵无心羡五侯,随时俯仰浪西游。fù guì wú xīn xiàn wǔ hóu,suí shí fǔ yǎng làng xī yóu。
断无事业留千古,静看英雄横九州。duàn wú shì yè liú qiān gǔ,jìng kàn yīng xióng héng jiǔ zhōu。
白雁纵传遐域信,黄华却负故园秋。bái yàn zòng chuán xiá yù xìn,huáng huá què fù gù yuán qiū。
苍生未济归何益,一见吾山一度羞。cāng shēng wèi jì guī hé yì,yī jiàn wú shān yī dù xiū。

西庵上人住夏禁足以诗戏之

耶律楚材

触处无非选佛堂,东风何处避春光。chù chù wú fēi xuǎn fú táng,dōng fēng hé chù bì chūn guāng。
郡人无足充千界,大地绝尘塞四方。jùn rén wú zú chōng qiān jiè,dà dì jué chén sāi sì fāng。
举步踢翻沧海月,转身踏破白云乡。jǔ bù tī fān cāng hǎi yuè,zhuǎn shēn tà pò bái yún xiāng。
快须击碎闲家具,说向西庵笑一场。kuài xū jī suì xián jiā jù,shuō xiàng xī ān xiào yī chǎng。