古诗词

龚自珍

春晚送客

龚自珍

潞水滔滔南向流,家书重叠附征邮。lù shuǐ tāo tāo nán xiàng liú,jiā shū zhòng dié fù zhēng yóu。
行人临发长亭晚,更折梨花寄暮愁。xíng rén lín fā zhǎng tíng wǎn,gèng zhé lí huā jì mù chóu。

偶感

龚自珍

昆山寂寂弇山寒,玉佩琼琚过眼看。kūn shān jì jì yǎn shān hán,yù pèi qióng jū guò yǎn kàn。
一事飞腾羡前辈,升平时世读书官。yī shì fēi téng xiàn qián bèi,shēng píng shí shì dú shū guān。

题虎跑寺

龚自珍

南山跸路丙申开,庚子诗碑锁绿苔。nán shān bì lù bǐng shēn kāi,gēng zi shī bēi suǒ lǜ tái。
曾是纯皇亲幸地,野僧还盼大行来。céng shì chún huáng qīn xìng dì,yě sēng hái pàn dà xíng lái。

杭州龙井寺

龚自珍

红泥亭倒客来稀,钟磬沉沉出翠微。hóng ní tíng dào kè lái xī,zhōng qìng chén chén chū cuì wēi。
无分安禅翻破戒,盗他常住一花归。wú fēn ān chán fān pò jiè,dào tā cháng zhù yī huā guī。

怀沈五锡东、庄四绶甲

龚自珍

白日西倾共九州,东南词客愀然愁。bái rì xī qīng gòng jiǔ zhōu,dōng nán cí kè qiǎo rán chóu。
沈生飘荡庄生废,笑比陈王丧应、刘。shěn shēng piāo dàng zhuāng shēng fèi,xiào bǐ chén wáng sàng yīng liú。

昨夜二首

龚自珍

昨夜江潮平未平,篷窗有客感三生。zuó yè jiāng cháo píng wèi píng,péng chuāng yǒu kè gǎn sān shēng。
药炉卧听浑如沸,不似墙东钗钏声。yào lú wò tīng hún rú fèi,bù shì qiáng dōng chāi chuàn shēng。

昨夜二首

龚自珍

种花都是种愁根,没个花枝又断魂。zhǒng huā dōu shì zhǒng chóu gēn,méi gè huā zhī yòu duàn hún。
新学甚深微妙法,看花看影不留痕。xīn xué shén shēn wēi miào fǎ,kàn huā kàn yǐng bù liú hén。

紫云回三叠

龚自珍

安香舞罢杜兰催,水瑟冰敖各费才。ān xiāng wǔ bà dù lán cuī,shuǐ sè bīng áo gè fèi cái。
别有伤心听不得,珠帘一曲《紫云回》。bié yǒu shāng xīn tīng bù dé,zhū lián yī qū zǐ yún huí。

紫云回三叠

龚自珍

神仙眷属几生修,小妹承恩阿姊愁。shén xiān juàn shǔ jǐ shēng xiū,xiǎo mèi chéng ēn ā zǐ chóu。
宫扇已遮帘已下,痴心还伫殿东头。gōng shàn yǐ zhē lián yǐ xià,chī xīn hái zhù diàn dōng tóu。

紫云回三叠

龚自珍

上清丹箓姓名讹,好梦留仙夜夜多。shàng qīng dān lù xìng míng é,hǎo mèng liú xiān yè yè duō。
争似芳魂惊觉早,天鸡不曙渡银河。zhēng shì fāng hún jīng jué zǎo,tiān jī bù shǔ dù yín hé。

赠伯恬

龚自珍

毗陵十客献清文,五百狻猊屡送君。pí líng shí kè xiàn qīng wén,wǔ bǎi suān ní lǚ sòng jūn。
从此周郎闭门卧,落花三月断知闻。cóng cǐ zhōu láng bì mén wò,luò huā sān yuè duàn zhī wén。

广陵舟中为伯恬书扇

龚自珍

红豆生苗春水波,齐梁人老奈愁何。hóng dòu shēng miáo chūn shuǐ bō,qí liáng rén lǎo nài chóu hé。
逢君只合千场醉,莫恨今生去日多。féng jūn zhǐ hé qiān chǎng zuì,mò hèn jīn shēng qù rì duō。

辛巳除夕与彭同年同宿道观中,彭出平生诗,

龚自珍

读之竟夜,遂书卷尾亦是三生影,同听一杵钟。dú zhī jìng yè,suì shū juǎn wěi yì shì sān shēng yǐng,tóng tīng yī chǔ zhōng。
挑灯人海外,拔剑梦魂中。tiāo dēng rén hǎi wài,bá jiàn mèng hún zhōng。
雪色惮恩怨,诗声破苦空。xuě sè dàn ēn yuàn,shī shēng pò kǔ kōng。
明朝客盈座,谁言去年踪。míng cháo kè yíng zuò,shuí yán qù nián zōng。

汉朝儒生行

龚自珍

汉朝儒生不青紫,二十高名动都市。hàn cháo rú shēng bù qīng zǐ,èr shí gāo míng dòng dōu shì。
《易》通田何《书》欧阳,三十方补掌故史。yì tōng tián hé shū ōu yáng,sān shí fāng bǔ zhǎng gù shǐ。
门寒地远性傥荡,出门无阶媚天子。mén hán dì yuǎn xìng tǎng dàng,chū mén wú jiē mèi tiān zi。
会当大河决酸枣,愿入薪楗三万矢。huì dāng dà hé jué suān zǎo,yuàn rù xīn jiàn sān wàn shǐ。
路逢绛灌拜马首,拜则盘辟人不喜。lù féng jiàng guàn bài mǎ shǒu,bài zé pán pì rén bù xǐ。
归来仰屋百喟生,著书时时说神鬼。guī lái yǎng wū bǎi kuì shēng,zhù shū shí shí shuō shén guǐ。
生不逢高皇骂儒冠,亦不遇灞陵轻少年。shēng bù féng gāo huáng mà rú guān,yì bù yù bà líng qīng shǎo nián。
爱读《武皇传》,不遇武皇祠神仙。ài dú wǔ huáng chuán,bù yù wǔ huáng cí shén xiān。
神仙解词赋,《大人》一秦凌云天。shén xiān jiě cí fù,dà rén yī qín líng yún tiān。
枕中黄金岂无药,更生误读淮王篇。zhěn zhōng huáng jīn qǐ wú yào,gèng shēng wù dú huái wáng piān。
自言汉家故事网罗尽,胸中语秘世莫传。zì yán hàn jiā gù shì wǎng luó jǐn,xiōng zhōng yǔ mì shì mò chuán。
略传将军之客数言耳,不惜钳我歌当筵。lüè chuán jiāng jūn zhī kè shù yán ěr,bù xī qián wǒ gē dāng yán。
一歌使公惧,再歌使公悟,我歌无罪公无怒。yī gē shǐ gōng jù,zài gē shǐ gōng wù,wǒ gē wú zuì gōng wú nù。
汉朝西海如郡县,蒲萄天马年年见。hàn cháo xī hǎi rú jùn xiàn,pú táo tiān mǎ nián nián jiàn。
匈奴左臂乌孙王,七译来同稿街宴。xiōng nú zuǒ bì wū sūn wáng,qī yì lái tóng gǎo jiē yàn。
武昭以还国威壮,狗监鹰媒尽边将。wǔ zhāo yǐ hái guó wēi zhuàng,gǒu jiān yīng méi jǐn biān jiāng。
出门攘臂攫牛羊,三载践更翻沮丧。chū mén rǎng bì jué niú yáng,sān zài jiàn gèng fān jǔ sàng。
三十六城一城反,都护上言请勤远。sān shí liù chéng yī chéng fǎn,dōu hù shàng yán qǐng qín yuǎn。
期门或怒或阴喜,喜者何心怒则愤。qī mén huò nù huò yīn xǐ,xǐ zhě hé xīn nù zé fèn。
关西籍甚良家子,卅年久绾军符矣。guān xī jí shén liáng jiā zi,sà nián jiǔ wǎn jūn fú yǐ。
不结椎埋儿,不长鸣珂里。bù jié chuí mái ér,bù zhǎng míng kē lǐ。
声名自震大荒西,饮马昆仑荡海水。shēng míng zì zhèn dà huāng xī,yǐn mǎ kūn lún dàng hǎi shuǐ。
不共郅支生,愿逐楼兰死。bù gòng zhì zhī shēng,yuàn zhú lóu lán sǐ。
上书初到公卿惊,共言将军宜典丘。shàng shū chū dào gōng qīng jīng,gòng yán jiāng jūn yí diǎn qiū。
麟生凤降岂有种,况乃一家中国犹弟兄。lín shēng fèng jiàng qǐ yǒu zhǒng,kuàng nǎi yī jiā zhōng guó yóu dì xiōng。
旌旗五道从天落,小印如斗大如斛。jīng qí wǔ dào cóng tiān luò,xiǎo yìn rú dòu dà rú hú。
尽隶将军一臂呼,万人侧目千人诺。jǐn lì jiāng jūn yī bì hū,wàn rén cè mù qiān rén nuò。
山西少年感生泣,羽林群儿各努力。shān xī shǎo nián gǎn shēng qì,yǔ lín qún ér gè nǔ lì。
共知汉主拔孤根,坐见孤根壮刘室。gòng zhī hàn zhǔ bá gū gēn,zuò jiàn gū gēn zhuàng liú shì。
不知何姓小侯瞋,不知何客惎将军。bù zhī hé xìng xiǎo hóu chēn,bù zhī hé kè jì jiāng jūn。
将军内顾忽疑惧,功成定被他人分。jiāng jūn nèi gù hū yí jù,gōng chéng dìng bèi tā rén fēn。
不如自亲求自附,飞书请隶嫖姚部。bù rú zì qīn qiú zì fù,fēi shū qǐng lì piáo yáo bù。
上言乞禁兵,下言避贤路。shàng yán qǐ jìn bīng,xià yán bì xián lù。
笑比高皇十八侯,自居虫达曾无羞。xiào bǐ gāo huáng shí bā hóu,zì jū chóng dá céng wú xiū。
此身愿爵关内老,黄金百斤聊可保。cǐ shēn yuàn jué guān nèi lǎo,huáng jīn bǎi jīn liáo kě bǎo。
呜呼!汉家旧事无人知,南军北军颇有私。wū hū!hàn jiā jiù shì wú rén zhī,nán jūn běi jūn pǒ yǒu sī。
北军似姑南似嫂,嫂疏姑戚群僮窥。běi jūn shì gū nán shì sǎo,sǎo shū gū qī qún tóng kuī。
可怜旧事无人信,门户千秋几时定。kě lián jiù shì wú rén xìn,mén hù qiān qiū jǐ shí dìng。
门户原非主上心,詄荡吾知汉皇圣。mén hù yuán fēi zhǔ shàng xīn,dié dàng wú zhī hàn huáng shèng。
是时书到甘泉夜,答诏徘徊未轻下。shì shí shū dào gān quán yè,dá zhào pái huái wèi qīng xià。
密问三公是与非,沮者不坚语中罢。mì wèn sān gōng shì yǔ fēi,jǔ zhě bù jiān yǔ zhōng bà。
庾词本冀公卿谅,末议微闻道涂骂。yǔ cí běn jì gōng qīng liàng,mò yì wēi wén dào tú mà。
拙哉某将军,非火胡自焚。zhuō zāi mǒu jiāng jūn,fēi huǒ hú zì fén。
非蚕胡自缚,非虿胡自螫。fēi cán hú zì fù,fēi chài hú zì shì。
有舌胡自挢,有臂胡自掣。yǒu shé hú zì jiǎo,yǒu bì hú zì chè。
军至矣,刺史迎,肥牛之腱万镬烹。jūn zhì yǐ,cì shǐ yíng,féi niú zhī jiàn wàn huò pēng。
军过矣,掠童女,马踏燕支贱如土。jūn guò yǐ,lüè tóng nǚ,mǎ tà yàn zhī jiàn rú tǔ。
嬴家长城如一环,汉家长城衣带间。yíng jiā zhǎng chéng rú yī huán,hàn jiā zhǎng chéng yī dài jiān。
嬴家正为汉家用,坐见入开仍出关。yíng jiā zhèng wèi hàn jiā yòng,zuò jiàn rù kāi réng chū guān。
入关马行疾,出关马无力。rù guān mǎ xíng jí,chū guān mǎ wú lì。
丞华厩里芝草稀,水衡金贱苦乏绝。chéng huá jiù lǐ zhī cǎo xī,shuǐ héng jīn jiàn kǔ fá jué。
卜式羊蹄尚无用,相如黄金定何益。bo shì yáng tí shàng wú yòng,xiāng rú huáng jīn dìng hé yì。
珠崖可弃例弃之,夜过茂陵闻太息。zhū yá kě qì lì qì zhī,yè guò mào líng wén tài xī。
汉家庙食果何人,未必卫霍无侪伦。hàn jiā miào shí guǒ hé rén,wèi bì wèi huò wú chái lún。
酹金失侯亦有命,人生那用多苦辛。lèi jīn shī hóu yì yǒu mìng,rén shēng nà yòng duō kǔ xīn。
噫嚱!人生那用长苦辛。yī xì!rén shēng nà yòng zhǎng kǔ xīn。
勿向人间老,老阅风霜亦枯槁。wù xiàng rén jiān lǎo,lǎo yuè fēng shuāng yì kū gǎo。
千尺寒潭白日沈,将军之心如此深。qiān chǐ hán tán bái rì shěn,jiāng jūn zhī xīn rú cǐ shēn。
后世读书者,毋向兰台寻。hòu shì dú shū zhě,wú xiàng lán tái xún。
兰台能书汉朝事,不能尽书汉朝千百心,儒林丈人识此吟。lán tái néng shū hàn cháo shì,bù néng jǐn shū hàn cháo qiān bǎi xīn,rú lín zhàng rén shí cǐ yín。

秋夜花游

龚自珍

海棠与江蓠,同艳异今古。hǎi táng yǔ jiāng lí,tóng yàn yì jīn gǔ。
我折江蓠花,间以海棠妩。wǒ zhé jiāng lí huā,jiān yǐ hǎi táng wǔ。
狂呼红烛来,照见花双开。kuáng hū hóng zhú lái,zhào jiàn huā shuāng kāi。
恨不称花意,踟蹰清酒杯。hèn bù chēng huā yì,chí chú qīng jiǔ bēi。
酒杯清复深,秋士多春心。jiǔ bēi qīng fù shēn,qiū shì duō chūn xīn。
且遣秋花妒,毋令秋魄沈。qiě qiǎn qiū huā dù,wú lìng qiū pò shěn。
云何学年少,四座花齐笑。yún hé xué nián shǎo,sì zuò huā qí xiào。
踯躅取鸣琴,弹琴置当抱。zhí zhú qǔ míng qín,dàn qín zhì dāng bào。
灵雨忽滂沱,仙真窗外过。líng yǔ hū pāng tuó,xiān zhēn chuāng wài guò。
云中君至否,不敢问星娥。yún zhōng jūn zhì fǒu,bù gǎn wèn xīng é。

寒月吟

龚自珍

夜起数山川,浩浩共月色。yè qǐ shù shān chuān,hào hào gòng yuè sè。
不知何山青,不知何川白。bù zhī hé shān qīng,bù zhī hé chuān bái。
幽幽东南隅,似有偕隐宅。yōu yōu dōng nán yú,shì yǒu xié yǐn zhái。
下南一以望,终恋杭州路。xià nán yī yǐ wàng,zhōng liàn háng zhōu lù。
城里虽无家,城外却有墓。chéng lǐ suī wú jiā,chéng wài què yǒu mù。
相期买一丘,毋远故乡故。xiāng qī mǎi yī qiū,wú yuǎn gù xiāng gù。
而我屏见闻,而汝养幽素。ér wǒ píng jiàn wén,ér rǔ yǎng yōu sù。
舟行百里间,须见墓门树。zhōu xíng bǎi lǐ jiān,xū jiàn mù mén shù。
南向发此言,恍欲双飞去。nán xiàng fā cǐ yán,huǎng yù shuāng fēi qù。

寒月吟

龚自珍

双飞去未能,月浸衣裳湿。shuāng fēi qù wèi néng,yuè jìn yī shang shī。
秋焉静念之,劳生几时歇。qiū yān jìng niàn zhī,láo shēng jǐ shí xiē。
劳者本庸流,事事乏定识。láo zhě běn yōng liú,shì shì fá dìng shí。
朴愚伤于家,放诞忌于国。pǔ yú shāng yú jiā,fàng dàn jì yú guó。
皇天误矜宠,付汝忧患物。huáng tiān wù jīn chǒng,fù rǔ yōu huàn wù。
再拜何敢当,藉以战道力。zài bài hé gǎn dāng,jí yǐ zhàn dào lì。
何期闺闱中,亦荷天眷别。hé qī guī wéi zhōng,yì hé tiān juàn bié。
多难淬心光,黾勉共一室。duō nán cuì xīn guāng,mǐn miǎn gòng yī shì。
忧患吾故物,明月吾故人。yōu huàn wú gù wù,míng yuè wú gù rén。
可隐不偕隐,有如月一轮。kě yǐn bù xié yǐn,yǒu rú yuè yī lún。
心迹如此清,容光如此新。xīn jì rú cǐ qīng,róng guāng rú cǐ xīn。
我读先秦书,莱子有逸妻。wǒ dú xiān qín shū,lái zi yǒu yì qī。
闺房以逸传,此名蹈者希。guī fáng yǐ yì chuán,cǐ míng dǎo zhě xī。
勿慕厥名高,我知厥心悲。wù mù jué míng gāo,wǒ zhī jué xīn bēi。
定多不传事,子孙无由知。dìng duō bù chuán shì,zi sūn wú yóu zhī。
岂但无由知,知之反涟洏。qǐ dàn wú yóu zhī,zhī zhī fǎn lián ér。
羞登中垒传,耻勒度尚碑。xiū dēng zhōng lěi chuán,chǐ lēi dù shàng bēi。
一逸虑患难,所全浩无涯。yī yì lǜ huàn nán,suǒ quán hào wú yá。
一逸谢万古,冥冥不可追。yī yì xiè wàn gǔ,míng míng bù kě zhuī。
示君读书法,君慧肯三思。shì jūn dú shū fǎ,jūn huì kěn sān sī。

寒月吟

龚自珍

我生受之天,哀乐恒过人。wǒ shēng shòu zhī tiān,āi lè héng guò rén。
我有平生交,外氏之懿亲。wǒ yǒu píng shēng jiāo,wài shì zhī yì qīn。
自我慈母死,谁馈此翁贫。zì wǒ cí mǔ sǐ,shuí kuì cǐ wēng pín。
江关邈消息,生死知无因。jiāng guān miǎo xiāo xī,shēng sǐ zhī wú yīn。
八十罹饥寒,虽生犹僇民。bā shí lí jī hán,suī shēng yóu lù mín。
作梦来哑哑,心肝何清真。zuò mèng lái yǎ yǎ,xīn gān hé qīng zhēn。
翁自须发白,我如髫丱淳。wēng zì xū fā bái,wǒ rú tiáo guàn chún。
梦中既觞之,而复留遮之。mèng zhōng jì shāng zhī,ér fù liú zhē zhī。
挽须搔爬之,磨墨揄揶之。wǎn xū sāo pá zhī,mó mò yú yé zhī。
呼镫而烛之,论文而哗之。hū dèng ér zhú zhī,lùn wén ér huā zhī。
阿母在旁坐,连连呼叔耶。ā mǔ zài páng zuò,lián lián hū shū yé。
今朝无风雪,我泪浩如雪。jīn cháo wú fēng xuě,wǒ lèi hào rú xuě。
莫怪泪如雪,人生思幼日。mò guài lèi rú xuě,rén shēng sī yòu rì。

寒月吟

龚自珍

侵晓邻僧来,馈我佛前粥。qīn xiǎo lín sēng lái,kuì wǒ fú qián zhōu。
其香何清严,腊供今年足。qí xiāng hé qīng yán,là gōng jīn nián zú。
我因思杭州,不仅有三竺。wǒ yīn sī háng zhōu,bù jǐn yǒu sān zhú。
东城八九寺,寺寺皆修竹。dōng chéng bā jiǔ sì,sì sì jiē xiū zhú。
何年舍家去,慧业改所托。hé nián shě jiā qù,huì yè gǎi suǒ tuō。
掘笋慈风园,参茶东父屋。jué sǔn cí fēng yuán,cān chá dōng fù wū。
钟鱼四围静,扫地洁如沐。zhōng yú sì wéi jìng,sǎo dì jié rú mù。
白昼为之长,倦骸为之肃。bái zhòu wèi zhī zhǎng,juàn hái wèi zhī sù。
供黄梅一枝,朝朝写《圆觉》。gōng huáng méi yī zhī,cháo cháo xiě yuán jué。

自春徂秋偶有所触拉杂书之漫不诠次得十五首

龚自珍

道力战万籁,微芒课其功。dào lì zhàn wàn lài,wēi máng kè qí gōng。
不能胜十心,安能胜苍穹。bù néng shèng shí xīn,ān néng shèng cāng qióng。
相彼鸾与凤,不栖枯枝松。xiāng bǐ luán yǔ fèng,bù qī kū zhī sōng。
天神傥下来,清明可与通。tiān shén tǎng xià lái,qīng míng kě yǔ tōng。
返听如有声,消息鞭愈聋。fǎn tīng rú yǒu shēng,xiāo xī biān yù lóng。
死我信道笃,生我行神空。sǐ wǒ xìn dào dǔ,shēng wǒ xíng shén kōng。
障海使西流,挥日还于东。zhàng hǎi shǐ xī liú,huī rì hái yú dōng。