古诗词

苏辙

喜王巩承事北归

苏辙

同罪南迁惊最远,乘流北下喜先归。tóng zuì nán qiān jīng zuì yuǎn,chéng liú běi xià xǐ xiān guī。
谓言一笑秋风后,却顾千山驿路非。wèi yán yī xiào qiū fēng hòu,què gù qiān shān yì lù fēi。
岭外云烟随梦远,江边鱼蟹为人肥。lǐng wài yún yān suí mèng yuǎn,jiāng biān yú xiè wèi rén féi。
还家嫁女都无事,卧读诗书尽掩扉。hái jiā jià nǚ dōu wú shì,wò dú shī shū jǐn yǎn fēi。

予初到筠即于酒务庭中种竹四丛杉二本及今三年二物皆茂秋八月洗竹培杉偶赋短篇呈同官

苏辙

种竹成丛杉出檐,三年慰我病厌厌。zhǒng zhú chéng cóng shān chū yán,sān nián wèi wǒ bìng yàn yàn。
剪除乱叶风初好,封植孤根笋自添。jiǎn chú luàn yè fēng chū hǎo,fēng zhí gū gēn sǔn zì tiān。
高节不知尘土辱,坚姿试待雪霜沾。gāo jié bù zhī chén tǔ rǔ,jiān zī shì dài xuě shuāng zhān。
属君留取障斜日,仍记当年此滞淹。shǔ jūn liú qǔ zhàng xié rì,réng jì dāng nián cǐ zhì yān。

复次韵

苏辙

滕王阁在谁携手,徐孺湖宽可放情。téng wáng gé zài shuí xié shǒu,xú rú hú kuān kě fàng qíng。
楚客解书南国恨,秦筝助发上林莺。chǔ kè jiě shū nán guó hèn,qín zhēng zhù fā shàng lín yīng。
系匏独负杯中物,拥鼻知逢洛下生。xì páo dú fù bēi zhōng wù,yōng bí zhī féng luò xià shēng。
问得长须添梦想,蓬窗灯火达天明。wèn dé zhǎng xū tiān mèng xiǎng,péng chuāng dēng huǒ dá tiān míng。

九月十一日书事

苏辙

东墙瘦菊早开花,九日金钿已自嘉。dōng qiáng shòu jú zǎo kāi huā,jiǔ rì jīn diàn yǐ zì jiā。
黍麦候迟初响瓮,米盐法细未还家。shǔ mài hòu chí chū xiǎng wèng,mǐ yán fǎ xì wèi hái jiā。
泼醅昨夜惊泉涌,洗盏今晨听妇夸。pō pēi zuó yè jīng quán yǒng,xǐ zhǎn jīn chén tīng fù kuā。
归采茱萸重一醉,不须怪问日时差。guī cǎi zhū yú zhòng yī zuì,bù xū guài wèn rì shí chà。

和王适新葺小室

苏辙

向日堂东一室存,竹为窗壁席为门。xiàng rì táng dōng yī shì cún,zhú wèi chuāng bì xí wèi mén。
心如白月光长照,气结丹砂体自温。xīn rú bái yuè guāng zhǎng zhào,qì jié dān shā tǐ zì wēn。
饭软莫嫌红米贱,酒香故取泼醅浑。fàn ruǎn mò xián hóng mǐ jiàn,jiǔ xiāng gù qǔ pō pēi hún。
他年一笑同谁说,伴我三年江上村。tā nián yī xiào tóng shuí shuō,bàn wǒ sān nián jiāng shàng cūn。

病中贾大夫相访因游中宫僧舍二首

苏辙

江城寒气入肌肤,得告归来强自扶。jiāng chéng hán qì rù jī fū,dé gào guī lái qiáng zì fú。
五马独能寻杜老,一床深愧致文殊。wǔ mǎ dú néng xún dù lǎo,yī chuáng shēn kuì zhì wén shū。
体虚正觉身如幻,谈剧能令病自无。tǐ xū zhèng jué shēn rú huàn,tán jù néng lìng bìng zì wú。
明日出门还扰扰,年来真畏酒家垆。míng rì chū mén hái rǎo rǎo,nián lái zhēn wèi jiǔ jiā lú。

病中贾大夫相访因游中宫僧舍二首

苏辙

东邻修竹野僧家,乱柳枯桑一径斜。dōng lín xiū zhú yě sēng jiā,luàn liǔ kū sāng yī jìng xié。
逐客惯曾迂短策,使君何事驻高牙。zhú kè guàn céng yū duǎn cè,shǐ jūn hé shì zhù gāo yá。
萧条已似连村坞,邂逅应容设晚茶。xiāo tiáo yǐ shì lián cūn wù,xiè hòu yīng róng shè wǎn chá。
惭愧病夫无气力,隔墙空听吏兵哗。cán kuì bìng fū wú qì lì,gé qiáng kōng tīng lì bīng huā。

种兰

苏辙

兰生幽谷无人识,客种东轩遗我香。lán shēng yōu gǔ wú rén shí,kè zhǒng dōng xuān yí wǒ xiāng。
知有清芬能解秽,更怜细叶巧凌霜。zhī yǒu qīng fēn néng jiě huì,gèng lián xì yè qiǎo líng shuāng。
根便密石秋芳早,丛倚修筠午荫凉。gēn biàn mì shí qiū fāng zǎo,cóng yǐ xiū yún wǔ yīn liáng。
欲遣蘼芜共堂下,眼前长见楚词章。yù qiǎn mí wú gòng táng xià,yǎn qián zhǎng jiàn chǔ cí zhāng。

次韵王适上元夜二首

苏辙

灯光欲凝不惊风,月色初晴若发蒙。dēng guāng yù níng bù jīng fēng,yuè sè chū qíng ruò fā méng。
羁客不眠诗未就,游人半醉夜方中。jī kè bù mián shī wèi jiù,yóu rén bàn zuì yè fāng zhōng。
荒城熠耀相明灭,野水芙蓉乱白红。huāng chéng yì yào xiāng míng miè,yě shuǐ fú róng luàn bái hóng。
知欲访僧同寂寂,应怜病懒畏爞爞。zhī yù fǎng sēng tóng jì jì,yīng lián bìng lǎn wèi chóng chóng。

次韵王适上元夜二首

苏辙

宿雨初干试火城,端居无计伴游行。sù yǔ chū gàn shì huǒ chéng,duān jū wú jì bàn yóu xíng。
厌看门外繁星动,想见僧窗一点明。yàn kàn mén wài fán xīng dòng,xiǎng jiàn sēng chuāng yī diǎn míng。
老罢逢春无乐事,梦回孤枕有乡情。lǎo bà féng chūn wú lè shì,mèng huí gū zhěn yǒu xiāng qíng。
重因佳句思樊口,一纸家书百镒轻。zhòng yīn jiā jù sī fán kǒu,yī zhǐ jiā shū bǎi yì qīng。

王子立与迟等游陈家园桥败几不成行晚自酒务往见之明日雨作偶尔成咏

苏辙

桃李城东近不遥,偶闻花发喜相邀。táo lǐ chéng dōng jìn bù yáo,ǒu wén huā fā xǐ xiāng yāo。
断桥似欲妨佳思,好雨犹能借此朝。duàn qiáo shì yù fáng jiā sī,hǎo yǔ yóu néng jiè cǐ cháo。
随分开樽依绿草,偶然信马及馀瓢。suí fēn kāi zūn yī lǜ cǎo,ǒu rán xìn mǎ jí yú piáo。
重来莫道无闲暇,紫燕黄鹂日渐娇。zhòng lái mò dào wú xián xiá,zǐ yàn huáng lí rì jiàn jiāo。

胡长史祠堂

苏辙

白首青衫仍隐居,晚抛环堵就安舆。bái shǒu qīng shān réng yǐn jū,wǎn pāo huán dǔ jiù ān yú。
生刍忽改烝尝地,函丈空悲讲解馀。shēng chú hū gǎi zhēng cháng dì,hán zhàng kōng bēi jiǎng jiě yú。
弟子玙璠相照耀,儿孙松桂共扶疏。dì zi yú fán xiāng zhào yào,ér sūn sōng guì gòng fú shū。
我来恨不瞻遗老,空怪乡邻尽读书。wǒ lái hèn bù zhān yí lǎo,kōng guài xiāng lín jǐn dú shū。

新桥

苏辙

六月长桥断不收,朱栏初喜映春流。liù yuè zhǎng qiáo duàn bù shōu,zhū lán chū xǐ yìng chūn liú。
虹腰宛转三百尺,鲸背参差十五舟。hóng yāo wǎn zhuǎn sān bǎi chǐ,jīng bèi cān chà shí wǔ zhōu。
入市樵苏看络绎,归家盐酪免迟留。rù shì qiáo sū kàn luò yì,guī jiā yán lào miǎn chí liú。
病夫最与民同喜,卯酉匆匆无复忧。bìng fū zuì yǔ mín tóng xǐ,mǎo yǒu cōng cōng wú fù yōu。

曾子固舍人挽词

苏辙

少年漂泊马光禄,末路骞腾朱会稽。shǎo nián piāo pō mǎ guāng lù,mò lù qiān téng zhū huì jī。
儒术远追齐稷下,文词近比汉京西。rú shù yuǎn zhuī qí jì xià,wén cí jìn bǐ hàn jīng xī。
平生碑版无容继,此日铭诗谁为题。píng shēng bēi bǎn wú róng jì,cǐ rì míng shī shuí wèi tí。
试数庐陵门下士,十年零落晓星低。shì shù lú líng mén xià shì,shí nián líng luò xiǎo xīng dī。

又次韵游小云居

苏辙

溪上浮花片片轻,溯流登岸得山行。xī shàng fú huā piàn piàn qīng,sù liú dēng àn dé shān xíng。
僧房幽绝云居小,春日阴晴野色明。sēng fáng yōu jué yún jū xiǎo,chūn rì yīn qíng yě sè míng。
永远林栖真有道,溺沮耕养亦忘情。yǒng yuǎn lín qī zhēn yǒu dào,nì jǔ gēng yǎng yì wàng qíng。
此身此意何年遂,空使常谈笑老生。cǐ shēn cǐ yì hé nián suì,kōng shǐ cháng tán xiào lǎo shēng。

景福顺老夜坐道古人搐鼻语

苏辙

中年闻道觉前非,邂逅仍逢老顺师。zhōng nián wén dào jué qián fēi,xiè hòu réng féng lǎo shùn shī。
搐鼻径参真面目,掉头不受别钳锤。chù bí jìng cān zhēn miàn mù,diào tóu bù shòu bié qián chuí。
枯藤破衲公何事,白酒青盐我是谁。kū téng pò nà gōng hé shì,bái jiǔ qīng yán wǒ shì shuí。
惭愧东轩残月上,一杯甘露滑如饴。cán kuì dōng xuān cán yuè shàng,yī bēi gān lù huá rú yí。

次韵王适留别

苏辙

远谪劳君两度行,复将文字试平衡。yuǎn zhé láo jūn liǎng dù xíng,fù jiāng wén zì shì píng héng。
干时岂为斗升禄,闻道应忘宠辱惊。gàn shí qǐ wèi dòu shēng lù,wén dào yīng wàng chǒng rǔ jīng。
未了新书谁与读,重留佳句不胜情。wèi le xīn shū shuí yǔ dú,zhòng liú jiā jù bù shèng qíng。
决科事毕知君喜,俗学消磨意自清。jué kē shì bì zhī jūn xǐ,sú xué xiāo mó yì zì qīng。

赠医僧善正

苏辙

老怯江边瘴疠乡,城东时喜到公房。lǎo qiè jiāng biān zhàng lì xiāng,chéng dōng shí xǐ dào gōng fáng。
历言五藏如经眼,欲去三彭自有方。lì yán wǔ cáng rú jīng yǎn,yù qù sān péng zì yǒu fāng。
身厌远游安静默,术因多病更深长。shēn yàn yuǎn yóu ān jìng mò,shù yīn duō bìng gèng shēn zhǎng。
时时为我谈尊宿,曾入南公古道场。shí shí wèi wǒ tán zūn sù,céng rù nán gōng gǔ dào chǎng。

留滞高安四年有馀忽得信闻当除官真扬间偶成小诗书于屋壁

苏辙

数间茅屋久蹉跎,四见秋风入薜萝。shù jiān máo wū jiǔ cuō tuó,sì jiàn qiū fēng rù bì luó。
北棹偶然追雁羽,南公谁复伴渔蓑。běi zhào ǒu rán zhuī yàn yǔ,nán gōng shuí fù bàn yú suō。
三年贾傅惊吾老,九岁刘郎愧尔多。sān nián jiǎ fù jīng wú lǎo,jiǔ suì liú láng kuì ěr duō。
此去仍家江海上,不妨一叶弄清波。cǐ qù réng jiā jiāng hǎi shàng,bù fáng yī yè nòng qīng bō。

将移绩溪令

苏辙

坐看酒垆今五年,恩移岩邑稍西还。zuò kàn jiǔ lú jīn wǔ nián,ēn yí yán yì shāo xī hái。
他年贫富随天与,何日身心听我闲。tā nián pín fù suí tiān yǔ,hé rì shēn xīn tīng wǒ xián。
山栗似拳应自饱,蜂糖如土不须悭。shān lì shì quán yīng zì bǎo,fēng táng rú tǔ bù xū qiān。
仲卿意向桐乡好,身后烝尝亦此间。zhòng qīng yì xiàng tóng xiāng hǎo,shēn hòu zhēng cháng yì cǐ jiān。