古诗词

苏辙

次韵毛君上书求归未报

苏辙

白发忧民带减围,频闻慷慨赋将归。bái fā yōu mín dài jiǎn wéi,pín wén kāng kǎi fù jiāng guī。
近传道士连三咽,久悟禅门第一机。jìn chuán dào shì lián sān yàn,jiǔ wù chán mén dì yī jī。
夜永庵中诗自得,日高门外客来稀。yè yǒng ān zhōng shī zì dé,rì gāo mén wài kè lái xī。
此心素定谁能劝,只有丁宁诏莫违。cǐ xīn sù dìng shuí néng quàn,zhǐ yǒu dīng níng zhào mò wéi。

次韵毛君留别

苏辙

问天乞得不訾身,屈指人间今几人。wèn tiān qǐ dé bù zī shēn,qū zhǐ rén jiān jīn jǐ rén。
鱼纵江潭真窟宅,鹤飞松岭倍精神。yú zòng jiāng tán zhēn kū zhái,hè fēi sōng lǐng bèi jīng shén。
清风吹雨停归骑,旧圃留花送晚春。qīng fēng chuī yǔ tíng guī qí,jiù pǔ liú huā sòng wǎn chūn。
自号白云知有意,便从丹灶拂埃尘。zì hào bái yún zhī yǒu yì,biàn cóng dān zào fú āi chén。

雨后游大愚

苏辙

风光四月尚春馀,淫雨初干积潦除。fēng guāng sì yuè shàng chūn yú,yín yǔ chū gàn jī lǎo chú。
古寺萧条仍负郭,闲官疏散亦肩舆。gǔ sì xiāo tiáo réng fù guō,xián guān shū sàn yì jiān yú。
摘茶户外烝黄叶,掘笋林中间绿蔬。zhāi chá hù wài zhēng huáng yè,jué sǔn lín zhōng jiān lǜ shū。
一饱人生真易足,试营茅屋傍僧居。yī bǎo rén shēng zhēn yì zú,shì yíng máo wū bàng sēng jū。

送高安罗令

苏辙

一邑忧劳水旱中,牛刀闲暇似无功。yī yì yōu láo shuǐ hàn zhōng,niú dāo xián xiá shì wú gōng。
政成仍喜新蚕熟,归去还将旧橐空。zhèng chéng réng xǐ xīn cán shú,guī qù hái jiāng jiù tuó kōng。
清白久闻夸父老,沉埋谁为诉诸公。qīng bái jiǔ wén kuā fù lǎo,chén mái shuí wèi sù zhū gōng。
谪居长恨交游少,怅望肩舆又欲东。zhé jū zhǎng hèn jiāo yóu shǎo,chàng wàng jiān yú yòu yù dōng。

送唐觐

苏辙

溪上幽居少四邻,西家幸有著书人。xī shàng yōu jū shǎo sì lín,xī jiā xìng yǒu zhù shū rén。
经年食菜谁怜瘦,终日题诗自不贫。jīng nián shí cài shuí lián shòu,zhōng rì tí shī zì bù pín。
身在江湖钓竿地,心驰兰会战车尘。shēn zài jiāng hú diào gān dì,xīn chí lán huì zhàn chē chén。
此行便有飞腾处,笑杀年来老病身。cǐ xíng biàn yǒu fēi téng chù,xiào shā nián lái lǎo bìng shēn。

次韵唐觐送姜应明谒新昌杜簿

苏辙

夫子虽穷气浩然,轻蓑短笠傲江天。fū zi suī qióng qì hào rán,qīng suō duǎn lì ào jiāng tiān。
薄游到处唯耽酒,归去无心苦问田。báo yóu dào chù wéi dān jiǔ,guī qù wú xīn kǔ wèn tián。
泮上讲官殊不俗,山中老簿亦疑仙。pàn shàng jiǎng guān shū bù sú,shān zhōng lǎo bù yì yí xiān。
相从未足还辞去,欲向曹溪更问禅。xiāng cóng wèi zú hái cí qù,yù xiàng cáo xī gèng wèn chán。

新种芭蕉

苏辙

芭蕉移种未多时,濯濯芳茎已数围。bā jiāo yí zhǒng wèi duō shí,zhuó zhuó fāng jīng yǐ shù wéi。
毕竟空心何所有,攲倾大叶不胜肥。bì jìng kōng xīn hé suǒ yǒu,qī qīng dà yè bù shèng féi。
萧骚莫雨鸣山乐,狼籍秋霜脱敝衣。xiāo sāo mò yǔ míng shān lè,láng jí qiū shuāng tuō bì yī。
堂上幽人观幻久,逢人指示此身非。táng shàng yōu rén guān huàn jiǔ,féng rén zhǐ shì cǐ shēn fēi。

次韵姜应明黄檗山中见寄

苏辙

垂老闲居味更深,此身随世任浮沉。chuí lǎo xián jū wèi gèng shēn,cǐ shēn suí shì rèn fú chén。
北窗未厌曲肱卧,西洛能传拥鼻吟。běi chuāng wèi yàn qū gōng wò,xī luò néng chuán yōng bí yín。
疋马彷徨犹寄食,敝裘安乐信无心。pǐ mǎ páng huáng yóu jì shí,bì qiú ān lè xìn wú xīn。
我今漂泊还相似,同愧高僧支道林。wǒ jīn piāo pō hái xiāng shì,tóng kuì gāo sēng zhī dào lín。

次韵黄大临秀才见寄

苏辙

故人聚散霜前叶,往事眇茫风际烟。gù rén jù sàn shuāng qián yè,wǎng shì miǎo máng fēng jì yān。
游宦一生非有己,隐居万事不由天。yóu huàn yī shēng fēi yǒu jǐ,yǐn jū wàn shì bù yóu tiān。
崎岖槛阱方谋食,啸傲山林肯计年。qí qū kǎn jǐng fāng móu shí,xiào ào shān lín kěn jì nián。
赖已将心问卢老,相逢他日笑风颠。lài yǐ jiāng xīn wèn lú lǎo,xiāng féng tā rì xiào fēng diān。

次韵李朝散游洞山二首

苏辙

古寺依山占几峰,精庐仿佛类天宫。gǔ sì yī shān zhàn jǐ fēng,jīng lú fǎng fú lèi tiān gōng。
三年欲到官为碍,百里相望意自通。sān nián yù dào guān wèi ài,bǎi lǐ xiāng wàng yì zì tōng。
无事佛僧何处著,人群鸟兽不妨同。wú shì fú sēng hé chù zhù,rén qún niǎo shòu bù fáng tóng。
眼前簿领何时脱,一笑相看丈室中。yǎn qián bù lǐng hé shí tuō,yī xiào xiāng kàn zhàng shì zhōng。

次韵李朝散游洞山二首

苏辙

僧老经时不出山,法堂延客未曾关。sēng lǎo jīng shí bù chū shān,fǎ táng yán kè wèi céng guān。
心开宝月婵娟处,身寄浮云出没间。xīn kāi bǎo yuè chán juān chù,shēn jì fú yún chū méi jiān。
休夏巾瓶谁与共,迎秋水石不胜闲。xiū xià jīn píng shuí yǔ gòng,yíng qiū shuǐ shí bù shèng xián。
近来寄我《金刚》颂,欲指胸中无所还。jìn lái jì wǒ jīn gāng sòng,yù zhǐ xiōng zhōng wú suǒ hái。

简学中诸生

苏辙

泮水秋生藻荇凉,莫窗灯火乱萤光。pàn shuǐ qiū shēng zǎo xìng liáng,mò chuāng dēng huǒ luàn yíng guāng。
图书粗足惟须读,菽粟才供且自强。tú shū cū zú wéi xū dú,shū sù cái gōng qiě zì qiáng。
羽籥暗催新节物,弦歌不废近诗章。yǔ yuè àn cuī xīn jié wù,xián gē bù fèi jìn shī zhāng。
腐儒最喜南迁后,仍见西雍白鹭行。fǔ rú zuì xǐ nán qiān hòu,réng jiàn xī yōng bái lù xíng。

次韵柳见答

苏辙

桂酒无人寄豫章,羁愁牢落遣谁当。guì jiǔ wú rén jì yù zhāng,jī chóu láo luò qiǎn shuí dāng。
烹煎崖蜜真牵强,惭愧山蜂久蓄藏。pēng jiān yá mì zhēn qiān qiáng,cán kuì shān fēng jiǔ xù cáng。
江上鲙鲈橙正熟,山头吹帽菊初香。jiāng shàng kuài lú chéng zhèng shú,shān tóu chuī mào jú chū xiāng。
漂流异日俱陈迹,笑说过从想未忘。piāo liú yì rì jù chén jì,xiào shuō guò cóng xiǎng wèi wàng。

余居高安三年每晨入莫出辄过圣寿访聪长老谒方子明浴头笑语移刻而归岁月既久作一诗记之

苏辙

朝来卖酒江南市,日莫归为江北人。cháo lái mài jiǔ jiāng nán shì,rì mò guī wèi jiāng běi rén。
禅老未嫌参请数,渔舟空怪往来频。chán lǎo wèi xián cān qǐng shù,yú zhōu kōng guài wǎng lái pín。
每惭菜饭分斋钵,时乞香泉洗病身。měi cán cài fàn fēn zhāi bō,shí qǐ xiāng quán xǐ bìng shēn。
世味渐消婚嫁了,幅巾绛褐许相亲。shì wèi jiàn xiāo hūn jià le,fú jīn jiàng hè xǔ xiāng qīn。

次韵和人丰岁

苏辙

风雨迎寒欲劳农,今年真不负元丰。fēng yǔ yíng hán yù láo nóng,jīn nián zhēn bù fù yuán fēng。
盖藏共荷官无扰,眠食安知帝有功。gài cáng gòng hé guān wú rǎo,mián shí ān zhī dì yǒu gōng。
草笠黄冠将蜡祀,羔羊朋酒亦豳风。cǎo lì huáng guān jiāng là sì,gāo yáng péng jiǔ yì bīn fēng。
请君早具跻堂饮,退食委蛇正自公。qǐng jūn zǎo jù jī táng yǐn,tuì shí wěi shé zhèng zì gōng。

次烟字韵答黄庭坚

苏辙

病卧江干须带雪,老捻书卷眼生烟。bìng wò jiāng gàn xū dài xuě,lǎo niǎn shū juǎn yǎn shēng yān。
贫如陶令仍耽酒,穷似湘累不问天。pín rú táo lìng réng dān jiǔ,qióng shì xiāng lèi bù wèn tiān。
令弟近应怜废学,大兄昔许叩延年。lìng dì jìn yīng lián fèi xué,dà xiōng xī xǔ kòu yán nián。
比闻蔬茹随僧供,相见能容醉后颠。bǐ wén shū rú suí sēng gōng,xiāng jiàn néng róng zuì hòu diān。

迎寄王适

苏辙

投窜千山恨不深,扁舟夏涉气如烝。tóu cuàn qiān shān hèn bù shēn,biǎn zhōu xià shè qì rú zhēng。
重来疋马君何事,归去飞鸿我未能。zhòng lái pǐ mǎ jūn hé shì,guī qù fēi hóng wǒ wèi néng。
养气经年惟脱粟,读书终夜有寒灯。yǎng qì jīng nián wéi tuō sù,dú shū zhōng yè yǒu hán dēng。
安心且作衰慵伴,海底鲲鱼会化鹏。ān xīn qiě zuò shuāi yōng bàn,hǎi dǐ kūn yú huì huà péng。

寄题江涣长官南园茅斋

苏辙

白发辛勤困小邦,尘劳坐使壮心降。bái fā xīn qín kùn xiǎo bāng,chén láo zuò shǐ zhuàng xīn jiàng。
河阳罢后成南圃,彭泽归来卧北窗。hé yáng bà hòu chéng nán pǔ,péng zé guī lái wò běi chuāng。
畦畔草生亲荷锸,床头酒熟自倾缸。qí pàn cǎo shēng qīn hé chā,chuáng tóu jiǔ shú zì qīng gāng。
因君遣我添归兴,旧有茅茨濯锦江。yīn jūn qiǎn wǒ tiān guī xīng,jiù yǒu máo cí zhuó jǐn jiāng。

次韵吴厚秀才见寄

苏辙

壮心摧折渐无馀,早岁为文老不如。zhuàng xīn cuī zhé jiàn wú yú,zǎo suì wèi wén lǎo bù rú。
登木求鱼知我拙,循窠觅兔笑君疏。dēng mù qiú yú zhī wǒ zhuō,xún kē mì tù xiào jūn shū。
清尊独酌夜方半,白发潜生岁欲除。qīng zūn dú zhuó yè fāng bàn,bái fā qián shēng suì yù chú。
久恐交亲还往绝,床头犹喜数行书。jiǔ kǒng jiāo qīn hái wǎng jué,chuáng tóu yóu xǐ shù xíng shū。

次韵王适元日并示曹焕二首

苏辙

井底屠酥浸旧方,床头冬酿压琼浆。jǐng dǐ tú sū jìn jiù fāng,chuáng tóu dōng niàng yā qióng jiāng。
旧来喜与门前客,终日同为酒后狂。jiù lái xǐ yǔ mén qián kè,zhōng rì tóng wèi jiǔ hòu kuáng。
老大心情今已尽,尘埃鬓发亦无光。lǎo dà xīn qíng jīn yǐ jǐn,chén āi bìn fā yì wú guāng。
江南留滞归何日,万里逢春思故乡。jiāng nán liú zhì guī hé rì,wàn lǐ féng chūn sī gù xiāng。