古诗词

梅尧臣

和中道伏日次韵

梅尧臣

伏日每苦热,古来亡事侵。fú rì měi kǔ rè,gǔ lái wáng shì qīn。
尝闻东方朔,割肉趋庭阴。cháng wén dōng fāng shuò,gē ròu qū tíng yīn。
百职当早罢,将畏赫日临。bǎi zhí dāng zǎo bà,jiāng wèi hè rì lín。
我无归遗人,怀念空沾襟。wǒ wú guī yí rén,huái niàn kōng zhān jīn。

和蔡仲谋苦热

梅尧臣

大热曝万物,万物不可逃。dà rè pù wàn wù,wàn wù bù kě táo。
燥者欲出火,液者欲流膏。zào zhě yù chū huǒ,yè zhě yù liú gāo。
飞鸟厌其羽,走兽厌其毛。fēi niǎo yàn qí yǔ,zǒu shòu yàn qí máo。
人亦畏絺绤,况乃服冠袍。rén yì wèi chī xì,kuàng nǎi fú guān páo。
广厦虽云托,呼风不动毫。guǎng shà suī yún tuō,hū fēng bù dòng háo。
未知林泉间,何以异我曹。wèi zhī lín quán jiān,hé yǐ yì wǒ cáo。
蝇蚊更昼夜,肤体困爬搔。yíng wén gèng zhòu yè,fū tǐ kùn pá sāo。
四序苟迭代,会有秋气高。sì xù gǒu dié dài,huì yǒu qiū qì gāo。

俨上人粹隐堂

梅尧臣

十年不出户,世事皆刬锄。shí nián bù chū hù,shì shì jiē chǎn chú。
时无车马游,焚香坐读书。shí wú chē mǎ yóu,fén xiāng zuò dú shū。
有堂曰粹隐,惟见安且舒。yǒu táng yuē cuì yǐn,wéi jiàn ān qiě shū。
心远迹非远,岁月速轮舆。xīn yuǎn jì fēi yuǎn,suì yuè sù lún yú。
寓目暂为实,过者即为虚。yù mù zàn wèi shí,guò zhě jí wèi xū。
譬若开是室,终日于此居。pì ruò kāi shì shì,zhōng rì yú cǐ jū。
欲问昨日事,已觉今日疏。yù wèn zuó rì shì,yǐ jué jīn rì shū。
明朝却视今,复与前何如。míng cháo què shì jīn,fù yǔ qián hé rú。
聊悟此中乐,犹观濠上鱼。liáo wù cǐ zhōng lè,yóu guān háo shàng yú。

刘八饮将散分得非休沐不得会

梅尧臣

君非休沐时,兹会岂能得。jūn fēi xiū mù shí,zī huì qǐ néng dé。
我无官局萦,幸尔预欢适。wǒ wú guān jú yíng,xìng ěr yù huān shì。
莫辞冲雨归,归时乌帽侧。mò cí chōng yǔ guī,guī shí wū mào cè。

赠张处士

梅尧臣

闻尔闲于琴,寝处未尝辍。wén ěr xián yú qín,qǐn chù wèi cháng chuò。
抱之京师来,岂与工师列。bào zhī jīng shī lái,qǐ yǔ gōng shī liè。
一奏流水声,落指鸣决决。yī zòu liú shuǐ shēng,luò zhǐ míng jué jué。
既曰林壑人,安事尘土辙。jì yuē lín hè rén,ān shì chén tǔ zhé。

答裴

梅尧臣

我欲之许子有赠,为我为学勿所偏。wǒ yù zhī xǔ zi yǒu zèng,wèi wǒ wèi xué wù suǒ piān。
诚知子心苦爱我,欲我文字无不全。chéng zhī zi xīn kǔ ài wǒ,yù wǒ wén zì wú bù quán。
居常见我足吟咏,乃以述作为不然。jū cháng jiàn wǒ zú yín yǒng,nǎi yǐ shù zuò wèi bù rán。
始曰子知今则否,固亦未能无谕焉。shǐ yuē zi zhī jīn zé fǒu,gù yì wèi néng wú yù yān。
我于诗言岂徒尔,因事激风成小篇。wǒ yú shī yán qǐ tú ěr,yīn shì jī fēng chéng xiǎo piān。
辞虽浅陋颇克苦,未到二雅未忍捐。cí suī qiǎn lòu pǒ kè kǔ,wèi dào èr yǎ wèi rěn juān。
安取唐季二三子,区区物象磨穷年。ān qǔ táng jì èr sān zi,qū qū wù xiàng mó qióng nián。
苦苦著书岂无意,贫希禄廪尘俗牵。kǔ kǔ zhù shū qǐ wú yì,pín xī lù lǐn chén sú qiān。
书辞辩说多碌碌,吾敢虚语同后先。shū cí biàn shuō duō lù lù,wú gǎn xū yǔ tóng hòu xiān。
唯当稍稍缉铭志,愿以直法书诸贤。wéi dāng shāo shāo jī míng zhì,yuàn yǐ zhí fǎ shū zhū xián。
恐子未谕我此意,把笔慨叹临长川。kǒng zi wèi yù wǒ cǐ yì,bǎ bǐ kǎi tàn lín zhǎng chuān。

送杨浩秘丞入蜀

梅尧臣

有才不得试,志亦无所干。yǒu cái bù dé shì,zhì yì wú suǒ gàn。
有母不得养,法当之远官。yǒu mǔ bù dé yǎng,fǎ dāng zhī yuǎn guān。
虽曰在民政,孝心宁得安。suī yuē zài mín zhèng,xiào xīn níng dé ān。
志愿且未遂,而趋蜀道难。zhì yuàn qiě wèi suì,ér qū shǔ dào nán。
行思叱驭者,勿复苦长叹。xíng sī chì yù zhě,wù fù kǔ zhǎng tàn。

乙酉六月二十一日予应辟许昌京师内外之亲则有刁氏昆弟蔡氏子予之二季友人则胥平叔宋中道裴如晦各携肴酒送我于王氏之园尽欢而去明日予作诗以寄焉

梅尧臣

性僻交游寡,所从天下才。xìng pì jiāo yóu guǎ,suǒ cóng tiān xià cái。
今朝谁出祖,亲戚持樽罍。jīn cháo shuí chū zǔ,qīn qī chí zūn léi。
晚节相知人,唯有胥宋裴。wǎn jié xiāng zhī rén,wéi yǒu xū sòng péi。
所欠谢夫子,归穰尚未回。suǒ qiàn xiè fū zi,guī ráng shàng wèi huí。
岸傍逢名园,系舟共徘徊。àn bàng féng míng yuán,xì zhōu gòng pái huái。
嘉莲如笑迎,照水呈丹腮。jiā lián rú xiào yíng,zhào shuǐ chéng dān sāi。
南庭莆萄架,万乳累将磓。nán tíng pú táo jià,wàn rǔ lèi jiāng duī。
群卉竞琐细,紫红相低偎。qún huì jìng suǒ xì,zǐ hóng xiāng dī wēi。
寻常固邂逅,孰辨落与开。xún cháng gù xiè hòu,shú biàn luò yǔ kāi。
酒阑各分散,白日将西颓。jiǔ lán gè fēn sàn,bái rì jiāng xī tuí。
城隅遂有隔,北道望吹台。chéng yú suì yǒu gé,běi dào wàng chuī tái。

开封古城阻浅闻永叔丧女

梅尧臣

去年我丧子与妻,君闻我悲尝俯眉。qù nián wǒ sàng zi yǔ qī,jūn wén wǒ bēi cháng fǔ méi。
今年我闻君丧女,野岸孤坐还增思。jīn nián wǒ wén jūn sàng nǚ,yě àn gū zuò hái zēng sī。
思君平昔怜此女,戏弄膝下无不宜。sī jūn píng xī lián cǐ nǚ,xì nòng xī xià wú bù yí。
昨来稍长应慧黠,想能学母粉黛施。zuó lái shāo zhǎng yīng huì xiá,xiǎng néng xué mǔ fěn dài shī。
几多恩爱付涕泪,洒作秋雨随风吹。jǐ duō ēn ài fù tì lèi,sǎ zuò qiū yǔ suí fēng chuī。
风吹北来沾我袂,哀乐相恤唯己知。fēng chuī běi lái zhān wǒ mèi,āi lè xiāng xù wéi jǐ zhī。
自古寿夭不可诘,天高杳杳谁主之。zì gǔ shòu yāo bù kě jí,tiān gāo yǎo yǎo shuí zhǔ zhī。
以道为任自可遣,目前况有宁馨儿。yǐ dào wèi rèn zì kě qiǎn,mù qián kuàng yǒu níng xīn ér。

寄谢开封宰薛赞善

梅尧臣

予生多不偶,事事相与背。yǔ shēng duō bù ǒu,shì shì xiāng yǔ bèi。
适从平川役,乃遇河决溃。shì cóng píng chuān yì,nǎi yù hé jué kuì。
舟胶在中野,寸步使心痗。zhōu jiāo zài zhōng yě,cùn bù shǐ xīn mèi。
谁知赤县尹,勤恤每外内。shuí zhī chì xiàn yǐn,qín xù měi wài nèi。
文符饬亭长,寇盗虞鼠辈。wén fú chì tíng zhǎng,kòu dào yú shǔ bèi。
仍能馈饼饵,童稚仰所赍。réng néng kuì bǐng ěr,tóng zhì yǎng suǒ jī。
今又置酒壶,惠问亦已再。jīn yòu zhì jiǔ hú,huì wèn yì yǐ zài。
令我清夜饮,是夕值月晦。lìng wǒ qīng yè yǐn,shì xī zhí yuè huì。
独酌效谪仙,而复无影对。dú zhuó xiào zhé xiān,ér fù wú yǐng duì。
如何亡情游,似亦有世态。rú hé wáng qíng yóu,shì yì yǒu shì tài。
家人诚可同,况我昨丧配。jiā rén chéng kě tóng,kuàng wǒ zuó sàng pèi。
虽曰预朝裾,左右无粉黛。suī yuē yù cháo jū,zuǒ yòu wú fěn dài。
兀然唯书史,旧学厌琐碎。wù rán wéi shū shǐ,jiù xué yàn suǒ suì。
欲探文字工,下笔语多碍。yù tàn wén zì gōng,xià bǐ yǔ duō ài。
却思君西斋,新治虚可爱。què sī jūn xī zhāi,xīn zhì xū kě ài。
燕坐禽鸟寂,吟哦簿书退。yàn zuò qín niǎo jì,yín ó bù shū tuì。
此乐吾未如,区区劳覆载。cǐ lè wú wèi rú,qū qū láo fù zài。

草木

梅尧臣

草木无处所,动摇知风形。cǎo mù wú chù suǒ,dòng yáo zhī fēng xíng。
今日万叶黄,昨日万叶青。jīn rì wàn yè huáng,zuó rì wàn yè qīng。
青既渐衰变,黄亦渐凋零。qīng jì jiàn shuāi biàn,huáng yì jiàn diāo líng。
人生恃岁月,种柏满郊坰。rén shēng shì suì yuè,zhǒng bǎi mǎn jiāo jiōng。

梦登河汉

梅尧臣

夜梦上河汉,星辰布其傍。yè mèng shàng hé hàn,xīng chén bù qí bàng。
位次稍能辩,罗列争光芒。wèi cì shāo néng biàn,luó liè zhēng guāng máng。
自箕历牛女,与斗直相当。zì jī lì niú nǚ,yǔ dòu zhí xiāng dāng。
既悟到上天,百事应可详。jì wù dào shàng tiān,bǎi shì yīng kě xiáng。
其中有神官,张目如电光。qí zhōng yǒu shén guān,zhāng mù rú diàn guāng。
玄衣乘苍虬,身佩水玉珰。xuán yī chéng cāng qiú,shēn pèi shuǐ yù dāng。
丘蛇与穹鳖,盘结为纪纲。qiū shé yǔ qióng biē,pán jié wèi jì gāng。
我心恐且怪,再拜忽祸殃。wǒ xīn kǒng qiě guài,zài bài hū huò yāng。
臣实居下土,不意涉此方。chén shí jū xià tǔ,bù yì shè cǐ fāng。
既得接威灵,敢问固不量。jì dé jiē wēi líng,gǎn wèn gù bù liàng。
有牛岂不力,何惮使服箱。yǒu niú qǐ bù lì,hé dàn shǐ fú xiāng。
有女岂不工,何惮缝衣裳。yǒu nǚ qǐ bù gōng,hé dàn fèng yī shang。
有斗岂不柄,何惮挹酒浆。yǒu dòu qǐ bù bǐng,hé dàn yì jiǔ jiāng。
卷舌不得言,安用施穹苍。juǎn shé bù dé yán,ān yòng shī qióng cāng。
何彼东方箕,有恶务簸扬。hé bǐ dōng fāng jī,yǒu è wù bǒ yáng。
唯识此五者,愿言无我忘。wéi shí cǐ wǔ zhě,yuàn yán wú wǒ wàng。
神官呼我前,告我无不臧。shén guān hū wǒ qián,gào wǒ wú bù zāng。
上天非汝知,何苦诘其常。shàng tiān fēi rǔ zhī,hé kǔ jí qí cháng。
岂惜尽告汝,于汝恐不祥。qǐ xī jǐn gào rǔ,yú rǔ kǒng bù xiáng。
至如人间疑,汝敢问于王。zhì rú rén jiān yí,rǔ gǎn wèn yú wáng。
扣头谢神官,臣言大为狂。kòu tóu xiè shén guān,chén yán dà wèi kuáng。
骇汗忽尔觉,残灯荧空堂。hài hàn hū ěr jué,cán dēng yíng kōng táng。

寄宋次道中道

梅尧臣

再来魏阙下,旧友无一人。zài lái wèi quē xià,jiù yǒu wú yī rén。
或为美官去,或为泉下尘。huò wèi měi guān qù,huò wèi quán xià chén。
晚节相知者,操节许松筠。wǎn jié xiāng zhī zhě,cāo jié xǔ sōng yún。
目世常山公,伯仲文学均。mù shì cháng shān gōng,bó zhòng wén xué jūn。
与我数还往,以义为比邻。yǔ wǒ shù hái wǎng,yǐ yì wèi bǐ lín。
屡假箧中书,校证多护真。lǚ jiǎ qiè zhōng shū,xiào zhèng duō hù zhēn。
次述盈百卷,补亡如继秦。cì shù yíng bǎi juǎn,bǔ wáng rú jì qín。
中作渊明诗,平淡可拟伦。zhōng zuò yuān míng shī,píng dàn kě nǐ lún。
于时多骄佚,黄卷罕所亲。yú shí duō jiāo yì,huáng juǎn hǎn suǒ qīn。
昨以兴西师,往往剑射伸。zuó yǐ xīng xī shī,wǎng wǎng jiàn shè shēn。
短衣夸走马,睅目语常瞋。duǎn yī kuā zǒu mǎ,hàn mù yǔ cháng chēn。
欲效西山勇,遂笑东鲁仁。yù xiào xī shān yǒng,suì xiào dōng lǔ rén。
舍本趋富贵,乃与市贾滨。shě běn qū fù guì,nǎi yǔ shì jiǎ bīn。
以此较于子,素业固未泯。yǐ cǐ jiào yú zi,sù yè gù wèi mǐn。
前日之许昌,别君已经旬。qián rì zhī xǔ chāng,bié jūn yǐ jīng xún。
偶然值河决,穷坐如涸鳞。ǒu rán zhí hé jué,qióng zuò rú hé lín。
临风思有寄,夜咏还达晨。lín fēng sī yǒu jì,yè yǒng hái dá chén。

日蚀

梅尧臣

赫赫初出咸池中,浴光洗迹生天东。hè hè chū chū xián chí zhōng,yù guāng xǐ jì shēng tiān dōng。
不觉有物来晦昧,团团一片如顽铜。bù jué yǒu wù lái huì mèi,tuán tuán yī piàn rú wán tóng。
前时虾蟆食尔妃,天下戢戢无有忠。qián shí xiā má shí ěr fēi,tiān xià jí jí wú yǒu zhōng。
责骂四方谁胆大,仰头愤愤唯卢仝。zé mà sì fāng shuí dǎn dà,yǎng tóu fèn fèn wéi lú tóng。
欲持寸刃去其害,气力虽有天难通。yù chí cùn rèn qù qí hài,qì lì suī yǒu tiān nán tōng。
是时了无毫芒益,徒有文字辩且雄。shì shí le wú háo máng yì,tú yǒu wén zì biàn qiě xióng。
仝死于今百馀载,日月几度遭遮蒙。tóng sǐ yú jīn bǎi yú zài,rì yuè jǐ dù zāo zhē méng。
有人见之如不见,谁肯开口咨天公。yǒu rén jiàn zhī rú bù jiàn,shuí kěn kāi kǒu zī tiān gōng。
老鸦居处已自稳,三足鼎峙何乖慵。lǎo yā jū chù yǐ zì wěn,sān zú dǐng zhì hé guāi yōng。
而今有觜不能噪,而今有爪不能攻。ér jīn yǒu zī bù néng zào,ér jīn yǒu zhǎo bù néng gōng。
任看怪物瞖天眼,方且省事保尔躬。rèn kàn guài wù yì tiān yǎn,fāng qiě shěng shì bǎo ěr gōng。
日月与物固无恶,应由此鸟招祸凶。rì yuè yǔ wù gù wú è,yīng yóu cǐ niǎo zhāo huò xiōng。
吾意仿佛料此鸟,定亦闪避离日宫。wú yì fǎng fú liào cǐ niǎo,dìng yì shǎn bì lí rì gōng。
安逢后羿不乖暴,直与审悫弯强弓。ān féng hòu yì bù guāi bào,zhí yǔ shěn què wān qiáng gōng。
射此贾怨鸟,以谢毒恶虫。shè cǐ jiǎ yuàn niǎo,yǐ xiè dú è chóng。
二曜各安次,灾害无由逢。èr yào gè ān cì,zāi hài wú yóu féng。
南不尤赤鸟,东不诮苍龙。nán bù yóu chì niǎo,dōng bù qiào cāng lóng。
北龟勿吐气,西虎勿啸风。běi guī wù tǔ qì,xī hǔ wù xiào fēng。
五行不汩陈,虞舜生重瞳。wǔ xíng bù gǔ chén,yú shùn shēng zhòng tóng。
我今作此诗,可与仝比功。wǒ jīn zuò cǐ shī,kě yǔ tóng bǐ gōng。

薛九公期请赋山水字诗

梅尧臣

薛君堂悬山水字,请我试作山水诗。xuē jūn táng xuán shān shuǐ zì,qǐng wǒ shì zuò shān shuǐ shī。
呼童磨墨慰君意,强作安得有好辞。hū tóng mó mò wèi jūn yì,qiáng zuò ān dé yǒu hǎo cí。
昔年曾是杜陵客,东城水上横此碑。xī nián céng shì dù líng kè,dōng chéng shuǐ shàng héng cǐ bēi。
字方数尺形势健,岂似取次笔画为。zì fāng shù chǐ xíng shì jiàn,qǐ shì qǔ cì bǐ huà wèi。
东城父老语于我,推本创自开元时。dōng chéng fù lǎo yǔ yú wǒ,tuī běn chuàng zì kāi yuán shí。
不知当时何所用,费功镵刻为瑰奇。bù zhī dāng shí hé suǒ yòng,fèi gōng chán kè wèi guī qí。
我去长安十载后,此石谁辇来京师。wǒ qù zhǎng ān shí zài hòu,cǐ shí shuí niǎn lái jīng shī。
苑中构殿激流水,暮春修禊浮酒卮。yuàn zhōng gòu diàn jī liú shuǐ,mù chūn xiū xì fú jiǔ zhī。
是时祠臣出不意,酒半使赋或气萎。shì shí cí chén chū bù yì,jiǔ bàn shǐ fù huò qì wēi。
日斜鸣跸不可驻,未就引去如鞭笞。rì xié míng bì bù kě zhù,wèi jiù yǐn qù rú biān chī。
脱我幸得预此列,玉阶立写从然萁。tuō wǒ xìng dé yù cǐ liè,yù jiē lì xiě cóng rán qí。
今虽下笔不称意,已书满幅令君嗤。jīn suī xià bǐ bù chēng yì,yǐ shū mǎn fú lìng jūn chī。

过开封古城

梅尧臣

荒城临残日,鸡犬三四家。huāng chéng lín cán rì,jī quǎn sān sì jiā。
岂复古阡陌,但问新桑麻。qǐ fù gǔ qiān mò,dàn wèn xīn sāng má。
颓垣下多穴,所窟狐与蛇。tuí yuán xià duō xué,suǒ kū hú yǔ shé。
汉兵堕铜镞,青血为土花。hàn bīng duò tóng zú,qīng xuè wèi tǔ huā。

通判桃花厅

梅尧臣

种桃西庭下,有意延东风。zhǒng táo xī tíng xià,yǒu yì yán dōng fēng。
东风与雨至,染出枝上红。dōng fēng yǔ yǔ zhì,rǎn chū zhī shàng hóng。
花底有小鸟,其字曰桃虫。huā dǐ yǒu xiǎo niǎo,qí zì yuē táo chóng。
既于桃得名,为桃言女工。jì yú táo dé míng,wèi táo yán nǚ gōng。
剪罗作舞衣,奉君欢莫穷。jiǎn luó zuò wǔ yī,fèng jūn huān mò qióng。
举杯无愧者,避世武陵翁。jǔ bēi wú kuì zhě,bì shì wǔ líng wēng。

任廷平归京

梅尧臣

言之少室西,定陟轘辕险。yán zhī shǎo shì xī,dìng zhì huán yuán xiǎn。
归心不避危,夕枕屡成魇。guī xīn bù bì wēi,xī zhěn lǚ chéng yǎn。
秋声故苑空,野气荒陵掩。qiū shēng gù yuàn kōng,yě qì huāng líng yǎn。
独念京洛尘,曾将客衣染。dú niàn jīng luò chén,céng jiāng kè yī rǎn。

秋夜感怀

梅尧臣

风叶相追逐,庭响如人行。fēng yè xiāng zhuī zhú,tíng xiǎng rú rén xíng。
独宿不成寐,起坐心屏营。dú sù bù chéng mèi,qǐ zuò xīn píng yíng。
哀哉齐体人,魂气今何征。āi zāi qí tǐ rén,hún qì jīn hé zhēng。
曾不若陨箨,绕树犹有声。céng bù ruò yǔn tuò,rào shù yóu yǒu shēng。
涕泪不能止,月落鸡号鸣。tì lèi bù néng zhǐ,yuè luò jī hào míng。

依韵和通判八月十五夜招玩月二章

梅尧臣

寻常圆魄岂不好,竞爱今宵分外明。xún cháng yuán pò qǐ bù hǎo,jìng ài jīn xiāo fēn wài míng。
明极只知无隔碍,谁言桂树向中生。míng jí zhǐ zhī wú gé ài,shuí yán guì shù xiàng zhōng shēng。