古诗词

张耒

秋怀十首

张耒

虫鸣一何悲,竟夕不能已。chóng míng yī hé bēi,jìng xī bù néng yǐ。
缺月能几何,光辉还暂尔。quē yuè néng jǐ hé,guāng huī hái zàn ěr。
青灯照床帷,解带偃宵寐。qīng dēng zhào chuáng wéi,jiě dài yǎn xiāo mèi。
劳劳随朝日,既夕聊此憩。láo láo suí cháo rì,jì xī liáo cǐ qì。
是非竞贤否,荣辱争贱贵。shì fēi jìng xián fǒu,róng rǔ zhēng jiàn guì。
纷然无时停,膏火互煎沸。fēn rán wú shí tíng,gāo huǒ hù jiān fèi。
区区竟何有,俯仰终一世。qū qū jìng hé yǒu,fǔ yǎng zhōng yī shì。
痴儿自骄玩,达者已高逝。chī ér zì jiāo wán,dá zhě yǐ gāo shì。
无营谢巧械,咋舌笑愚嗜。wú yíng xiè qiǎo xiè,zǎ shé xiào yú shì。
犹须多贮酒,迟暮聊卒岁。yóu xū duō zhù jiǔ,chí mù liáo zú suì。

秋怀十首

张耒

西风扫黄叶,零落委我前。xī fēng sǎo huáng yè,líng luò wěi wǒ qián。
闭门无来客,空床过午眠。bì mén wú lái kè,kōng chuáng guò wǔ mián。
床头亦何有,狼籍古人编。chuáng tóu yì hé yǒu,láng jí gǔ rén biān。
琳琅巧言语,照辉后世传。lín láng qiǎo yán yǔ,zhào huī hòu shì chuán。
馀荣更何恃,朽骨但茫然。yú róng gèng hé shì,xiǔ gǔ dàn máng rán。
悲哉事无益,辛苦劳生前。bēi zāi shì wú yì,xīn kǔ láo shēng qián。
嗟我方病此,诗书费雕镌。jiē wǒ fāng bìng cǐ,shī shū fèi diāo juān。
知愚不自已,既痼何由痊。zhī yú bù zì yǐ,jì gù hé yóu quán。
霜梧夜槭槭,寒菊朝娟娟。shuāng wú yè qī qī,hán jú cháo juān juān。
胡为不饮酒,戚戚愁吾年。hú wèi bù yǐn jiǔ,qī qī chóu wú nián。

秋怀十首

张耒

悠悠春与秋,泯泯朝复夜。yōu yōu chūn yǔ qiū,mǐn mǐn cháo fù yè。
济时无远图,谋食阻高谢。jì shí wú yuǎn tú,móu shí zǔ gāo xiè。
茫茫两不可,默默私自咤。máng máng liǎng bù kě,mò mò sī zì zhà。
疏弦无悦音,失路有迷驾。shū xián wú yuè yīn,shī lù yǒu mí jià。
孟轲竟迂阔,樊子欲耕稼。mèng kē jìng yū kuò,fán zi yù gēng jià。
古人不吾待,孑孑欲谁舍。gǔ rén bù wú dài,jié jié yù shuí shě。
诗书颇完缉,官事幸休暇。shī shū pǒ wán jī,guān shì xìng xiū xiá。
聊从心所乐,此外曷足藉。liáo cóng xīn suǒ lè,cǐ wài hé zú jí。

秋怀十首

张耒

原野日辽阔,南山疏亭亭。yuán yě rì liáo kuò,nán shān shū tíng tíng。
夏云敛氛翳,秋木呈疏明。xià yún liǎn fēn yì,qiū mù chéng shū míng。
幽居苦不乐,展步乘朝晴。yōu jū kǔ bù lè,zhǎn bù chéng cháo qíng。
嗟我无羽翼,何由蹑峥嵘。jiē wǒ wú yǔ yì,hé yóu niè zhēng róng。
神仙虽诞漫,可以忘俗情。shén xiān suī dàn màn,kě yǐ wàng sú qíng。
乘桴古亦有,况复凌沧溟。chéng fú gǔ yì yǒu,kuàng fù líng cāng míng。
浮生既有限,散诞烦冠缨。fú shēng jì yǒu xiàn,sàn dàn fán guān yīng。
黄精若可采,高揖吾其行。huáng jīng ruò kě cǎi,gāo yī wú qí xíng。

秋怀十首

张耒

秋风从西来,百草随委弃。qiū fēng cóng xī lái,bǎi cǎo suí wěi qì。
如何中庭花,粲粲濯朝霁。rú hé zhōng tíng huā,càn càn zhuó cháo jì。
虽怀迟暮感,独秀亦云异。suī huái chí mù gǎn,dú xiù yì yún yì。
炎凉各一时,岂必桃李贵。yán liáng gè yī shí,qǐ bì táo lǐ guì。
迟功有暮祉,锐进或先退。chí gōng yǒu mù zhǐ,ruì jìn huò xiān tuì。
由来一气耳,琐屑何足计。yóu lái yī qì ěr,suǒ xiè hé zú jì。

秋怀十首

张耒

吏散门寂寂,虫鸣夜沉沉。lì sàn mén jì jì,chóng míng yè chén chén。
素壁上明月,凉风摇树阴。sù bì shàng míng yuè,liáng fēng yáo shù yīn。
悲歌忽不惬,感叹涕盈衿。bēi gē hū bù qiè,gǎn tàn tì yíng jīn。
写此牢落怀,默坐弹鸣琴。xiě cǐ láo luò huái,mò zuò dàn míng qín。
俗耳不好古,古人已非今。sú ěr bù hǎo gǔ,gǔ rén yǐ fēi jīn。
悲哉旷四海,孑孑无知音。bēi zāi kuàng sì hǎi,jié jié wú zhī yīn。

初冬偶成

张耒

清商忽已谢,环堵缅清冬。qīng shāng hū yǐ xiè,huán dǔ miǎn qīng dōng。
今晨起何早,肃气凄房栊。jīn chén qǐ hé zǎo,sù qì qī fáng lóng。
繁霜凛欲结,霁雾迷长空。fán shuāng lǐn yù jié,jì wù mí zhǎng kōng。
理畦晓蔬尽,收果高林空。lǐ qí xiǎo shū jǐn,shōu guǒ gāo lín kōng。
六年淮阳客,岁岁风景同。liù nián huái yáng kè,suì suì fēng jǐng tóng。
吁嗟吾老矣,抚事思无穷。xū jiē wú lǎo yǐ,fǔ shì sī wú qióng。

寄集节二首

张耒

陈侯气飘飘,谁敢易挹酌。chén hóu qì piāo piāo,shuí gǎn yì yì zhuó。
俊如抟风鹰,清如唳霜鹤。jùn rú tuán fēng yīng,qīng rú lì shuāng hè。
高怀落俗事,见者初骇愕。gāo huái luò sú shì,jiàn zhě chū hài è。
须臾发其有,珠玉随洒落。xū yú fā qí yǒu,zhū yù suí sǎ luò。
浩然谢畦畛,谁不爱而乐。hào rán xiè qí zhěn,shuí bù ài ér lè。
论交嗟我晚,玉手未暖握。lùn jiāo jiē wǒ wǎn,yù shǒu wèi nuǎn wò。
别来星一周,庭竹再飘箨。bié lái xīng yī zhōu,tíng zhú zài piāo tuò。
洛阳谁知子,恐未免寂寞。luò yáng shuí zhī zi,kǒng wèi miǎn jì mò。
峥嵘胸中气,谁与发其钥。zhēng róng xiōng zhōng qì,shuí yǔ fā qí yào。
知心古所少,献厚报或薄。zhī xīn gǔ suǒ shǎo,xiàn hòu bào huò báo。
兴怀每念此,中夜情抱恶。xīng huái měi niàn cǐ,zhōng yè qíng bào è。
虽然千金璧,岂得常在璞。suī rán qiān jīn bì,qǐ dé cháng zài pú。
山城一尊酒,子去谁酬酢。shān chéng yī zūn jiǔ,zi qù shuí chóu cù。
高歌遣我思,长啸观寥廓。gāo gē qiǎn wǒ sī,zhǎng xiào guān liáo kuò。

寄集节二首

张耒

北风号空庭,山雪鸣急霰。běi fēng hào kōng tíng,shān xuě míng jí xiàn。
是时我与子,倾盖初相见。shì shí wǒ yǔ zi,qīng gài chū xiāng jiàn。
相逢两恨晚,语罢喜复叹。xiāng féng liǎng hèn wǎn,yǔ bà xǐ fù tàn。
明灯照红炉,杯酌方烂漫。míng dēng zhào hóng lú,bēi zhuó fāng làn màn。
刘公摩霜鬓,气若初捷战。liú gōng mó shuāng bìn,qì ruò chū jié zhàn。
喜我两人交,深杯手持劝。xǐ wǒ liǎng rén jiāo,shēn bēi shǒu chí quàn。
纵横恣谈笑,一醉便侵旦。zòng héng zì tán xiào,yī zuì biàn qīn dàn。
想子病酒容,蓬头不能饭。xiǎng zi bìng jiǔ róng,péng tóu bù néng fàn。
那知会日少,告别不容恋。nà zhī huì rì shǎo,gào bié bù róng liàn。
出门送子归,惨若失侣雁。chū mén sòng zi guī,cǎn ruò shī lǚ yàn。
终朝或不语,妻子怪相问。zhōng cháo huò bù yǔ,qī zi guài xiāng wèn。
别来三得书,日月去如箭。bié lái sān dé shū,rì yuè qù rú jiàn。
栗亭在何处,山川浩千万。lì tíng zài hé chù,shān chuān hào qiān wàn。
吾将理南棹,遂我江湖愿。wú jiāng lǐ nán zhào,suì wǒ jiāng hú yuàn。
两如随风云,那复计聚散。liǎng rú suí fēng yún,nà fù jì jù sàn。
迟君秣骊驹,别我过穷县。chí jūn mò lí jū,bié wǒ guò qióng xiàn。

食杞

张耒

江皋春气足,佳杞蕃新苗。jiāng gāo chūn qì zú,jiā qǐ fān xīn miáo。
老蘖饱霜露,馀滋发柯条。lǎo niè bǎo shuāng lù,yú zī fā kē tiáo。
青青被修冈,若若缘空壕。qīng qīng bèi xiū gāng,ruò ruò yuán kōng háo。
僮归必盈筐,一杯劝尔劳。tóng guī bì yíng kuāng,yī bēi quàn ěr láo。
神农不吾期,夸誉何忉忉。shén nóng bù wú qī,kuā yù hé dāo dāo。
坚筋及奔马,莹目察秋毫。jiān jīn jí bēn mǎ,yíng mù chá qiū háo。
馀功补阳干,清利胜堇椒。yú gōng bǔ yáng gàn,qīng lì shèng jǐn jiāo。
老臞天随翁,空斧无脂膏。lǎo qú tiān suí wēng,kōng fǔ wú zhī gāo。
饭成资尔荐,长对颜家瓢。fàn chéng zī ěr jiàn,zhǎng duì yán jiā piáo。

在告家居

张耒

朝日入寒屋,春风已复来。cháo rì rù hán wū,chūn fēng yǐ fù lái。
老子朝睡足,悠然有好怀。lǎo zi cháo shuì zú,yōu rán yǒu hǎo huái。
冬温抱微疾,亦不禁酒杯。dōng wēn bào wēi jí,yì bù jìn jiǔ bēi。
悠悠三酌后,径使牢愁开。yōu yōu sān zhuó hòu,jìng shǐ láo chóu kāi。
恼我以贫贱,我心如死灰。nǎo wǒ yǐ pín jiàn,wǒ xīn rú sǐ huī。
诱我以富贵,我视如尘埃。yòu wǒ yǐ fù guì,wǒ shì rú chén āi。
以此行世间,何往愿不谐。yǐ cǐ xíng shì jiān,hé wǎng yuàn bù xié。
呼奴具鱐脯,蔬果粗安排。hū nú jù sù pú,shū guǒ cū ān pái。
瓶中幸未燥,不醉何归哉。píng zhōng xìng wèi zào,bù zuì hé guī zāi。

腊月十八日蚤苦寒与家妇饮

张耒

寒夜不可旦,老鸡鸣苦迟。hán yè bù kě dàn,lǎo jī míng kǔ chí。
晨兴出户视,风折山树枝。chén xīng chū hù shì,fēng zhé shān shù zhī。
最爱堂东梅,洌寒亦弄姿。zuì ài táng dōng méi,liè hán yì nòng zī。
夜来月中影,窥我读书帷。yè lái yuè zhōng yǐng,kuī wǒ dú shū wéi。
中庭石井栏,晨汲气如炊。zhōng tíng shí jǐng lán,chén jí qì rú chuī。
今日复何事,环佩联冰澌。jīn rì fù hé shì,huán pèi lián bīng sī。
瓷罂有芳醇,庖舍具鲜肥。cí yīng yǒu fāng chún,páo shě jù xiān féi。
地炉炽新炭,三酌对山妻。dì lú chì xīn tàn,sān zhuó duì shān qī。

余谪居齐安寓郡东佛舍而制不得逾岁今冬遂移居因遣秬秸料理新居作诗示之

张耒

孟冬寒气至,北风群木衰。mèng dōng hán qì zhì,běi fēng qún mù shuāi。
微霖堕檐瓦,老客卧先知。wēi lín duò yán wǎ,lǎo kè wò xiān zhī。
二年萧寺客,巾履忽复移。èr nián xiāo sì kè,jīn lǚ hū fù yí。
谁令简书畏,易此鹪鹩枝。shuí lìng jiǎn shū wèi,yì cǐ jiāo liáo zhī。
冥冥造化中,毫厘阴有司。míng míng zào huà zhōng,háo lí yīn yǒu sī。
念此虽细事,亦非人所为。niàn cǐ suī xì shì,yì fēi rén suǒ wèi。
东窗颇明爽,洒扫吾遨嬉。dōng chuāng pǒ míng shuǎng,sǎ sǎo wú áo xī。
浊酒为余办,勿使叹空卮。zhuó jiǔ wèi yú bàn,wù shǐ tàn kōng zhī。

自乾明移居柯山何氏第令秬秸先葺所居

张耒

吾居最易足,容膝便有馀。wú jū zuì yì zú,róng xī biàn yǒu yú。
平生一亩宫,游宦乖所图。píng shēng yī mǔ gōng,yóu huàn guāi suǒ tú。
谪官求便安,僦舍柯山隅。zhé guān qiú biàn ān,jiù shě kē shān yú。
洒扫勤汝力,真成野人居。sǎ sǎo qín rǔ lì,zhēn chéng yě rén jū。
栖鸿媚夜渚,待旦志在涂。qī hóng mèi yè zhǔ,dài dàn zhì zài tú。
栖迟聊复尔,本不计忧娱。qī chí liáo fù ěr,běn bù jì yōu yú。
惟此东窗下,可以陈图书。wéi cǐ dōng chuāng xià,kě yǐ chén tú shū。
三酌便陶然,何者为吾庐。sān zhuó biàn táo rán,hé zhě wèi wú lú。

十月十二日夜务宿寄内

张耒

夜寒欺老人,展转睡不足。yè hán qī lǎo rén,zhǎn zhuǎn shuì bù zú。
长年怕为客,况此空斋宿。zhǎng nián pà wèi kè,kuàng cǐ kōng zhāi sù。
嗈嗈度云雁,瑟瑟受霜竹。yōng yōng dù yún yàn,sè sè shòu shuāng zhú。
冻骹冷如植,未觉重衾燠。dòng qiāo lěng rú zhí,wèi jué zhòng qīn yù。
天明起盥栉,淡日初照屋。tiān míng qǐ guàn zhì,dàn rì chū zhào wū。
寄声家具酒,买鱼烹雁鹜。jì shēng jiā jù jiǔ,mǎi yú pēng yàn wù。

迁居罗溪

张耒

毕方逐未去,里巷时狂走。bì fāng zhú wèi qù,lǐ xiàng shí kuáng zǒu。
念君箪瓢外,颜室空无有。niàn jūn dān piáo wài,yán shì kōng wú yǒu。
误忧黎元谩,烜赫惊户牖。wù yōu lí yuán mán,xuǎn hè jīng hù yǒu。
我虽厌迁次,寒突黔已久。wǒ suī yàn qiān cì,hán tū qián yǐ jiǔ。
平生昧奇字,安得君载酒。píng shēng mèi qí zì,ān dé jūn zài jiǔ。

东园

张耒

浮云蔽亭午,白日成萧森。fú yún bì tíng wǔ,bái rì chéng xiāo sēn。
馀凉入坐隅,萧洒散烦襟。yú liáng rù zuò yú,xiāo sǎ sàn fán jīn。
孟夏爱吾屋,秀木成佳阴。mèng xià ài wú wū,xiù mù chéng jiā yīn。
众果颇已成,永日鸣山禽。zhòng guǒ pǒ yǐ chéng,yǒng rì míng shān qín。
杖履时亦到,逍遥忘滞淫。zhàng lǚ shí yì dào,xiāo yáo wàng zhì yín。
举头天雨霁,落日低遥岑。jǔ tóu tiān yǔ jì,luò rì dī yáo cén。

步蔬圃

张耒

荒城繁草木,落日下牛羊。huāng chéng fán cǎo mù,luò rì xià niú yáng。
巍亭俯蔬圃,秋物半青黄。wēi tíng fǔ shū pǔ,qiū wù bàn qīng huáng。
敢爱雄鸡冠,殷鲜如激昂。gǎn ài xióng jī guān,yīn xiān rú jī áng。
黄葵贵且丽,薄夜掩其房。huáng kuí guì qiě lì,báo yè yǎn qí fáng。
低篁掩蟋蟀,枯苇巢螳螂。dī huáng yǎn xī shuài,kū wěi cháo táng láng。
落落中畦枣,垂实半老苍。luò luò zhōng qí zǎo,chuí shí bàn lǎo cāng。
深行乱飞蝶,时亦掇芳香。shēn xíng luàn fēi dié,shí yì duō fāng xiāng。
况复携妇子,笑言何乐康。kuàng fù xié fù zi,xiào yán hé lè kāng。
归溪踏新月,到家灯烛光。guī xī tà xīn yuè,dào jiā dēng zhú guāng。
田园兴偶动,疏懒意何长。tián yuán xīng ǒu dòng,shū lǎn yì hé zhǎng。

步下四望亭至东坡柳径访邠老不遇

张耒

北下四望岭,两山中旷平。běi xià sì wàng lǐng,liǎng shān zhōng kuàng píng。
萦纡蟠径术,迤靡分沟塍。yíng yū pán jìng shù,yí mí fēn gōu chéng。
林间樵汲路,垄外牛羊鸣。lín jiān qiáo jí lù,lǒng wài niú yáng míng。
落景急晚舂,浅泥闻耦耕。luò jǐng jí wǎn chōng,qiǎn ní wén ǒu gēng。
馀红犹落落,高绿或亭亭。yú hóng yóu luò luò,gāo lǜ huò tíng tíng。
柳间见衡门,攲屋尚峥嵘。liǔ jiān jiàn héng mén,qī wū shàng zhēng róng。
主人掩关去,春芜空复青。zhǔ rén yǎn guān qù,chūn wú kōng fù qīng。
论文挈儿曹,得句怀友生。lùn wén qiè ér cáo,dé jù huái yǒu shēng。
安得辋川翁,画此十幅屏。ān dé wǎng chuān wēng,huà cǐ shí fú píng。

上巳日洛岸独游寄陈永宁

张耒

风雩感贤游,嘉节偶乘兴。fēng yú gǎn xián yóu,jiā jié ǒu chéng xīng。
人稀好鸟语,麦秀春野静。rén xī hǎo niǎo yǔ,mài xiù chūn yě jìng。
澄波漾清洛,游子渡明镜。chéng bō yàng qīng luò,yóu zi dù míng jìng。
南山夜来雨,云日淡相应。nán shān yè lái yǔ,yún rì dàn xiāng yīng。
解鞍憩高柳,览物动新咏。jiě ān qì gāo liǔ,lǎn wù dòng xīn yǒng。
优游徒侣喜,丰熟蔬果盛。yōu yóu tú lǚ xǐ,fēng shú shū guǒ shèng。
官闲省文檄,俗古少喧竞。guān xián shěng wén xí,sú gǔ shǎo xuān jìng。
乘闲辄独游,兹焉乐吾性。chéng xián zhé dú yóu,zī yān lè wú xìng。