古诗词

杜甫

乾元中寓居同谷县作歌七首(其二)

杜甫

长镵长镵白木柄,我生托子以为命。zhǎng chán zhǎng chán bái mù bǐng,wǒ shēng tuō zi yǐ wèi mìng。
黄精无苗山雪盛,短衣数挽不掩胫。huáng jīng wú miáo shān xuě shèng,duǎn yī shù wǎn bù yǎn jìng。
此时与子空归来,男呻女吟四壁静。cǐ shí yǔ zi kōng guī lái,nán shēn nǚ yín sì bì jìng。
呜呼二歌兮歌始放,邻里为我色惆怅。wū hū èr gē xī gē shǐ fàng,lín lǐ wèi wǒ sè chóu chàng。

乾元中寓居同谷县作歌七首(其三)

杜甫

有弟有弟在远方,三人各瘦何人强。yǒu dì yǒu dì zài yuǎn fāng,sān rén gè shòu hé rén qiáng。
生别展转不相见,胡尘暗天道路长。shēng bié zhǎn zhuǎn bù xiāng jiàn,hú chén àn tiān dào lù zhǎng。
东飞鴐鹅后鹙鸧,安得送我置汝旁。dōng fēi gē é hòu qiū cāng,ān dé sòng wǒ zhì rǔ páng。
呜呼三歌兮歌三发,汝归何处收兄骨。wū hū sān gē xī gē sān fā,rǔ guī hé chù shōu xiōng gǔ。

乾元中寓居同谷县作歌七首(其四)

杜甫

有妹有妹在钟离,良人早殁诸孤痴。yǒu mèi yǒu mèi zài zhōng lí,liáng rén zǎo mò zhū gū chī。
长淮浪高蛟龙怒,十年不见来何时。zhǎng huái làng gāo jiāo lóng nù,shí nián bù jiàn lái hé shí。
扁舟欲往箭满眼,杳杳南国多旌旗。biǎn zhōu yù wǎng jiàn mǎn yǎn,yǎo yǎo nán guó duō jīng qí。
呜呼四歌兮歌四奏,林猿为我啼清昼。wū hū sì gē xī gē sì zòu,lín yuán wèi wǒ tí qīng zhòu。

乾元中寓居同谷县作歌七首(其五)

杜甫

四山多风溪水急,寒雨飒飒枯树湿。sì shān duō fēng xī shuǐ jí,hán yǔ sà sà kū shù shī。
黄蒿古城云不开,白狐跳梁黄狐立。huáng hāo gǔ chéng yún bù kāi,bái hú tiào liáng huáng hú lì。
我生何为在穷谷,中夜起坐万感集。wǒ shēng hé wèi zài qióng gǔ,zhōng yè qǐ zuò wàn gǎn jí。
呜呼五歌兮歌正长,魂招不来归故乡。wū hū wǔ gē xī gē zhèng zhǎng,hún zhāo bù lái guī gù xiāng。

乾元中寓居同谷县作歌七首(其六)

杜甫

南有龙兮在山湫,古木巃嵷枝相樛。nán yǒu lóng xī zài shān jiǎo,gǔ mù lóng sǒng zhī xiāng jiū。
木叶黄落龙正蛰,蝮蛇东来水上游。mù yè huáng luò lóng zhèng zhé,fù shé dōng lái shuǐ shàng yóu。
我行怪此安敢出,拔剑欲斩且复休。wǒ xíng guài cǐ ān gǎn chū,bá jiàn yù zhǎn qiě fù xiū。
呜呼六歌兮歌思迟,溪壑为我回春姿。wū hū liù gē xī gē sī chí,xī hè wèi wǒ huí chūn zī。

乾元中寓居同谷县作歌七首(其七)

杜甫

男儿生不成名身已老,三年饥走荒山道。nán ér shēng bù chéng míng shēn yǐ lǎo,sān nián jī zǒu huāng shān dào。
长安卿相多少年,富贵应须致身早。zhǎng ān qīng xiāng duō shǎo nián,fù guì yīng xū zhì shēn zǎo。
山中儒生旧相识,但话宿昔伤怀抱。shān zhōng rú shēng jiù xiāng shí,dàn huà sù xī shāng huái bào。
呜呼七歌兮悄终曲,仰视皇天白日速。wū hū qī gē xī qiāo zhōng qū,yǎng shì huáng tiān bái rì sù。

发同谷县

杜甫

贤有不黔突,圣有不暖席。xián yǒu bù qián tū,shèng yǒu bù nuǎn xí。
况我饥愚人,焉能尚安宅。kuàng wǒ jī yú rén,yān néng shàng ān zhái。
始来兹山中,休驾喜地僻。shǐ lái zī shān zhōng,xiū jià xǐ dì pì。
奈何迫物累,一岁四行役。nài hé pò wù lèi,yī suì sì xíng yì。
忡忡去绝境,杳杳更远适。chōng chōng qù jué jìng,yǎo yǎo gèng yuǎn shì。
停骖龙潭云,回首白崖石。tíng cān lóng tán yún,huí shǒu bái yá shí。
临岐别数子,握手泪再滴。lín qí bié shù zi,wò shǒu lèi zài dī。
交情无旧深,穷老多惨戚。jiāo qíng wú jiù shēn,qióng lǎo duō cǎn qī。
平生懒拙意,偶值栖遁迹。píng shēng lǎn zhuō yì,ǒu zhí qī dùn jì。
去住与愿违,仰惭林间翮。qù zhù yǔ yuàn wéi,yǎng cán lín jiān hé。

木皮岭

杜甫

首路栗亭西,尚想凤皇村。shǒu lù lì tíng xī,shàng xiǎng fèng huáng cūn。
季冬携童稚,辛苦赴蜀门。jì dōng xié tóng zhì,xīn kǔ fù shǔ mén。
南登木皮岭,艰险不易论。nán dēng mù pí lǐng,jiān xiǎn bù yì lùn。
汗流被我体,祁寒为之暄。hàn liú bèi wǒ tǐ,qí hán wèi zhī xuān。
远岫争辅佐,千岩自崩奔。yuǎn xiù zhēng fǔ zuǒ,qiān yán zì bēng bēn。
始知五岳外,别有他山尊。shǐ zhī wǔ yuè wài,bié yǒu tā shān zūn。
仰干塞大明,俯入裂厚坤。yǎng gàn sāi dà míng,fǔ rù liè hòu kūn。
再闻虎豹斗,屡局风水昏。zài wén hǔ bào dòu,lǚ jú fēng shuǐ hūn。
高有废阁道,摧折如短辕。gāo yǒu fèi gé dào,cuī zhé rú duǎn yuán。
下有冬青林,石上走长根。xià yǒu dōng qīng lín,shí shàng zǒu zhǎng gēn。
西崖特秀发,焕若灵芝繁。xī yá tè xiù fā,huàn ruò líng zhī fán。
润聚金碧气,清无沙土痕。rùn jù jīn bì qì,qīng wú shā tǔ hén。
忆观昆仑图,目击悬圃存。yì guān kūn lún tú,mù jī xuán pǔ cún。
对此欲何适,默伤垂老魂。duì cǐ yù hé shì,mò shāng chuí lǎo hún。

白沙渡

杜甫

畏途随长江,渡口下绝岸。wèi tú suí zhǎng jiāng,dù kǒu xià jué àn。
差池上舟楫,杳窕入云汉。chà chí shàng zhōu jí,yǎo tiǎo rù yún hàn。
天寒荒野外,日暮中流半。tiān hán huāng yě wài,rì mù zhōng liú bàn。
我马向北嘶,山猿饮相唤。wǒ mǎ xiàng běi sī,shān yuán yǐn xiāng huàn。
水清石礧礧,沙白滩漫漫。shuǐ qīng shí léi léi,shā bái tān màn màn。
迥然洗愁辛,多病一疏散。jiǒng rán xǐ chóu xīn,duō bìng yī shū sàn。
高壁抵嵚崟,洪涛越凌乱。gāo bì dǐ qīn yín,hóng tāo yuè líng luàn。
临风独回首,揽辔复三叹。lín fēng dú huí shǒu,lǎn pèi fù sān tàn。

水会

杜甫

山行有常程,中夜尚未安。shān xíng yǒu cháng chéng,zhōng yè shàng wèi ān。
微月没已久,崖倾路何难。wēi yuè méi yǐ jiǔ,yá qīng lù hé nán。
大江动我前,汹若溟渤宽。dà jiāng dòng wǒ qián,xiōng ruò míng bó kuān。
篙师暗理楫,歌笑轻波澜。gāo shī àn lǐ jí,gē xiào qīng bō lán。
霜浓木石滑,风急手足寒。shuāng nóng mù shí huá,fēng jí shǒu zú hán。
入舟已千忧,陟巘仍万盘。rù zhōu yǐ qiān yōu,zhì yǎn réng wàn pán。
迥眺积水外,始知众星乾。jiǒng tiào jī shuǐ wài,shǐ zhī zhòng xīng qián。
远游令人瘦,衰疾惭加餐。yuǎn yóu lìng rén shòu,shuāi jí cán jiā cān。

飞仙阁

杜甫

土门山行窄,微径缘秋毫。tǔ mén shān xíng zhǎi,wēi jìng yuán qiū háo。
栈云兰干峻,梯石结搆牢。zhàn yún lán gàn jùn,tī shí jié gòu láo。
万壑攲疏林,积阴带奔涛。wàn hè qī shū lín,jī yīn dài bēn tāo。
寒日外澹泊,长风中怒号。hán rì wài dàn pō,zhǎng fēng zhōng nù hào。
歇鞍在地底,始觉所历高。xiē ān zài dì dǐ,shǐ jué suǒ lì gāo。
往来杂坐卧,人马同疲劳。wǎng lái zá zuò wò,rén mǎ tóng pí láo。
浮生有定分,饥饱岂可逃。fú shēng yǒu dìng fēn,jī bǎo qǐ kě táo。
叹息谓妻子,我何随汝曹。tàn xī wèi qī zi,wǒ hé suí rǔ cáo。

五盘

杜甫

五盘虽云险,山色佳有馀。wǔ pán suī yún xiǎn,shān sè jiā yǒu yú。
仰凌栈道细,俯映江木疏。yǎng líng zhàn dào xì,fǔ yìng jiāng mù shū。
地僻无网罟,水清反多鱼。dì pì wú wǎng gǔ,shuǐ qīng fǎn duō yú。
好鸟不妄飞,野人半巢居。hǎo niǎo bù wàng fēi,yě rén bàn cháo jū。
喜见淳朴俗,坦然心神舒。xǐ jiàn chún pǔ sú,tǎn rán xīn shén shū。
东郊尚格斗,巨猾何时除。dōng jiāo shàng gé dòu,jù huá hé shí chú。
故乡有弟妹,流落随丘墟。gù xiāng yǒu dì mèi,liú luò suí qiū xū。
成都万事好,岂若归吾庐。chéng dōu wàn shì hǎo,qǐ ruò guī wú lú。

龙门阁

杜甫

清江下龙门,绝壁无尺土。qīng jiāng xià lóng mén,jué bì wú chǐ tǔ。
长风驾高浪,浩浩自太古。zhǎng fēng jià gāo làng,hào hào zì tài gǔ。
危途中萦盘,仰望垂线缕。wēi tú zhōng yíng pán,yǎng wàng chuí xiàn lǚ。
滑石攲谁凿,浮梁袅相拄。huá shí qī shuí záo,fú liáng niǎo xiāng zhǔ。
目眩陨杂花,头风吹过雨。mù xuàn yǔn zá huā,tóu fēng chuī guò yǔ。
百年不敢料,一坠那得取。bǎi nián bù gǎn liào,yī zhuì nà dé qǔ。
饱闻经瞿塘,足见度大庾。bǎo wén jīng qú táng,zú jiàn dù dà yǔ。
终身历艰险,恐惧从此数。zhōng shēn lì jiān xiǎn,kǒng jù cóng cǐ shù。

石匮阁

杜甫

季冬日已长,山晚半天赤。jì dōng rì yǐ zhǎng,shān wǎn bàn tiān chì。
蜀道多早花,江间饶奇石。shǔ dào duō zǎo huā,jiāng jiān ráo qí shí。
石匮曾波上,临虚荡高壁。shí kuì céng bō shàng,lín xū dàng gāo bì。
清晖回群鸥,暝色带远客。qīng huī huí qún ōu,míng sè dài yuǎn kè。
羁栖负幽意,感叹向绝迹。jī qī fù yōu yì,gǎn tàn xiàng jué jì。
信甘孱懦婴,不独冻馁迫。xìn gān càn nuò yīng,bù dú dòng něi pò。
优游谢康乐,放浪陶彭泽。yōu yóu xiè kāng lè,fàng làng táo péng zé。
吾衰未自安,谢尔性所适。wú shuāi wèi zì ān,xiè ěr xìng suǒ shì。

桔柏渡

杜甫

青冥寒江渡,驾竹为长桥。qīng míng hán jiāng dù,jià zhú wèi zhǎng qiáo。
竿湿烟漠漠,江永风萧萧。gān shī yān mò mò,jiāng yǒng fēng xiāo xiāo。
连笮动袅娜,征衣飒飘飖。lián zé dòng niǎo nà,zhēng yī sà piāo yáo。
急流鸨鹢散,绝岸鼋鼍骄。jí liú bǎo yì sàn,jué àn yuán tuó jiāo。
西辕自兹异,东逝不可要。xī yuán zì zī yì,dōng shì bù kě yào。
高通荆门路,阔会沧海潮。gāo tōng jīng mén lù,kuò huì cāng hǎi cháo。
孤光隐顾眄,游子怅寂寥。gū guāng yǐn gù miǎn,yóu zi chàng jì liáo。
无以洗心胸,前登但山椒。wú yǐ xǐ xīn xiōng,qián dēng dàn shān jiāo。

剑门

杜甫

惟天有设险,剑门天下壮。wéi tiān yǒu shè xiǎn,jiàn mén tiān xià zhuàng。
连山抱西南,石角皆北向。lián shān bào xī nán,shí jiǎo jiē běi xiàng。
两崖崇墉倚,刻画城郭状。liǎng yá chóng yōng yǐ,kè huà chéng guō zhuàng。
一夫怒临关,百万未可傍。yī fū nù lín guān,bǎi wàn wèi kě bàng。
珠玉走中原,岷峨气悽怆。zhū yù zǒu zhōng yuán,mín é qì qī chuàng。
三皇五帝前,鸡犬各相放。sān huáng wǔ dì qián,jī quǎn gè xiāng fàng。
后王尚柔远,职贡道已丧。hòu wáng shàng róu yuǎn,zhí gòng dào yǐ sàng。
至今英雄人,高视见霸王。zhì jīn yīng xióng rén,gāo shì jiàn bà wáng。
并吞与割据,极力不相让。bìng tūn yǔ gē jù,jí lì bù xiāng ràng。
吾将罪真宰,意欲铲叠嶂。wú jiāng zuì zhēn zǎi,yì yù chǎn dié zhàng。
恐此复偶然,临风默惆怅。kǒng cǐ fù ǒu rán,lín fēng mò chóu chàng。

鹿头山

杜甫

鹿头何亭亭,是日慰饥渴。lù tóu hé tíng tíng,shì rì wèi jī kě。
连山西南断,俯见千里豁。lián shān xī nán duàn,fǔ jiàn qiān lǐ huō。
游子出京华,剑门不可越。yóu zi chū jīng huá,jiàn mén bù kě yuè。
及兹险阻尽,始喜原野阔。jí zī xiǎn zǔ jǐn,shǐ xǐ yuán yě kuò。
殊方昔三分,霸气曾间发。shū fāng xī sān fēn,bà qì céng jiān fā。
天下今一家,云端失双阙。tiān xià jīn yī jiā,yún duān shī shuāng quē。
悠然想扬马,继起名硉兀。yōu rán xiǎng yáng mǎ,jì qǐ míng lù wù。
有文令人伤,何处埋尔骨。yǒu wén lìng rén shāng,hé chù mái ěr gǔ。
纡馀脂膏地,惨澹豪侠窟。yū yú zhī gāo dì,cǎn dàn háo xiá kū。
仗钺非老臣,宣风岂专达。zhàng yuè fēi lǎo chén,xuān fēng qǐ zhuān dá。
冀公柱石姿,论道邦国活。jì gōng zhù shí zī,lùn dào bāng guó huó。
斯人亦何幸,公镇逾岁月。sī rén yì hé xìng,gōng zhèn yú suì yuè。

成都府

杜甫

翳翳桑榆日,照我征衣裳。yì yì sāng yú rì,zhào wǒ zhēng yī shang。
我行山川异,忽在天一方。wǒ xíng shān chuān yì,hū zài tiān yī fāng。
但逢新人民,未卜见故乡。dàn féng xīn rén mín,wèi bo jiàn gù xiāng。
大江东流去,游子去日长。dà jiāng dōng liú qù,yóu zi qù rì zhǎng。
曾城填华屋,季冬树木苍。céng chéng tián huá wū,jì dōng shù mù cāng。
喧然名都会,吹箫间笙簧。xuān rán míng dōu huì,chuī xiāo jiān shēng huáng。
信美无与适,侧身望川梁。xìn měi wú yǔ shì,cè shēn wàng chuān liáng。
鸟雀夜各归,中原杳茫茫。niǎo què yè gè guī,zhōng yuán yǎo máng máng。
初月出不高,众星尚争光。chū yuè chū bù gāo,zhòng xīng shàng zhēng guāng。
自古有羁旅,我何苦哀伤。zì gǔ yǒu jī lǚ,wǒ hé kǔ āi shāng。

石笋行

杜甫

君不见益州城西门,陌上石笋双高蹲。jūn bù jiàn yì zhōu chéng xī mén,mò shàng shí sǔn shuāng gāo dūn。
古来相传是海眼,苔藓蚀尽波涛痕。gǔ lái xiāng chuán shì hǎi yǎn,tái xiǎn shí jǐn bō tāo hén。
雨多往往得瑟瑟,此事恍惚难明论。yǔ duō wǎng wǎng dé sè sè,cǐ shì huǎng hū nán míng lùn。
恐是昔时卿相墓,立石为表今仍存。kǒng shì xī shí qīng xiāng mù,lì shí wèi biǎo jīn réng cún。
惜哉俗态好蒙蔽,亦如小臣媚至尊。xī zāi sú tài hǎo méng bì,yì rú xiǎo chén mèi zhì zūn。
政化错迕失大体,坐看倾危受厚恩。zhèng huà cuò wù shī dà tǐ,zuò kàn qīng wēi shòu hòu ēn。
嗟尔石笋擅虚名,后来未识犹骏奔。jiē ěr shí sǔn shàn xū míng,hòu lái wèi shí yóu jùn bēn。
安得壮士掷天外,使人不疑见本根。ān dé zhuàng shì zhì tiān wài,shǐ rén bù yí jiàn běn gēn。

石犀行

杜甫

君不见秦时蜀太守,刻石立作三犀牛。jūn bù jiàn qín shí shǔ tài shǒu,kè shí lì zuò sān xī niú。
自古虽有厌胜法,天生江水向东流。zì gǔ suī yǒu yàn shèng fǎ,tiān shēng jiāng shuǐ xiàng dōng liú。
蜀人矜夸一千载,泛溢不近张仪楼。shǔ rén jīn kuā yī qiān zài,fàn yì bù jìn zhāng yí lóu。
今年灌口损户口,此事或恐为神羞。jīn nián guàn kǒu sǔn hù kǒu,cǐ shì huò kǒng wèi shén xiū。
终藉堤防出众力,高拥木石当清秋。zhōng jí dī fáng chū zhòng lì,gāo yōng mù shí dāng qīng qiū。
先王作法皆正道,鬼怪何得参人谋。xiān wáng zuò fǎ jiē zhèng dào,guǐ guài hé dé cān rén móu。
嗟尔三犀不经济,缺讹只与长川逝。jiē ěr sān xī bù jīng jì,quē é zhǐ yǔ zhǎng chuān shì。
但见元气常调和,自免洪涛恣凋瘵。dàn jiàn yuán qì cháng diào hé,zì miǎn hóng tāo zì diāo zhài。
安得壮士提天纲,再平水土犀奔茫。ān dé zhuàng shì tí tiān gāng,zài píng shuǐ tǔ xī bēn máng。