古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

送龚鼎臣谏议移守青州二首

苏辙

稷下诸公今几人,三为祭酒发如银。jì xià zhū gōng jīn jǐ rén,sān wèi jì jiǔ fā rú yín。
梁王宫殿归留钥,尚父山河属老臣。liáng wáng gōng diàn guī liú yào,shàng fù shān hé shǔ lǎo chén。
沂水弦歌重曾点,菑川故旧识平津。yí shuǐ xián gē zhòng céng diǎn,zāi chuān gù jiù shí píng jīn。
过家定有金钱费,千里争看衣锦身。guò jiā dìng yǒu jīn qián fèi,qiān lǐ zhēng kàn yī jǐn shēn。

送龚鼎臣谏议移守青州二首

苏辙

面山负海古诸侯,信美东方第一州。miàn shān fù hǎi gǔ zhū hóu,xìn měi dōng fāng dì yī zhōu。
胜势未容秦地险,奇花仅比雒城优。shèng shì wèi róng qín dì xiǎn,qí huā jǐn bǐ luò chéng yōu。
新丝出盎冬裘具,贡枣登场岁事休。xīn sī chū àng dōng qiú jù,gòng zǎo dēng chǎng suì shì xiū。
铃阁虚闲官酿熟,应容将佐得遨游。líng gé xū xián guān niàng shú,yīng róng jiāng zuǒ dé áo yóu。

次韵王巩见寄

苏辙

触事如棋一一低,昏然一睡更何知。chù shì rú qí yī yī dī,hūn rán yī shuì gèng hé zhī。
贾生流落南迁后,陶令衰迟归去时。jiǎ shēng liú luò nán qiān hòu,táo lìng shuāi chí guī qù shí。
去住由人真水母,箪瓢粗足亦山雌。qù zhù yóu rén zhēn shuǐ mǔ,dān piáo cū zú yì shān cí。
年来未省谈尧舜,一吷粗疏岂足吹。nián lái wèi shěng tán yáo shùn,yī xuè cū shū qǐ zú chuī。

城南访张恕

苏辙

事似棼丝拨不开,秋随脱叶暗相催。shì shì fén sī bō bù kāi,qiū suí tuō yè àn xiāng cuī。
城南绿野宜幽步,水北红尘漫作堆。chéng nán lǜ yě yí yōu bù,shuǐ běi hóng chén màn zuò duī。
赤枣青瓜报丰熟,黄鸡白酒劝徘徊。chì zǎo qīng guā bào fēng shú,huáng jī bái jiǔ quàn pái huái。
此中真有醇风在,一亩何年斸草莱。cǐ zhōng zhēn yǒu chún fēng zài,yī mǔ hé nián zhǔ cǎo lái。

送梁交供

苏辙

猛士当令守四方,中原诸将近相望。měng shì dāng lìng shǒu sì fāng,zhōng yuán zhū jiāng jìn xiāng wàng。
一樽度日空闲暇,千骑临边自激昂。yī zūn dù rì kōng xián xiá,qiān qí lín biān zì jī áng。
谈笑定先降虏使,诗书仍得靖戎行。tán xiào dìng xiān jiàng lǔ shǐ,shī shū réng dé jìng róng xíng。
君看宿将何承矩,安用摧锋百战场。jūn kàn sù jiāng hé chéng jǔ,ān yòng cuī fēng bǎi zhàn chǎng。

次韵王巩代书

苏辙

去年河上送君时,我醉看君倒接篱。qù nián hé shàng sòng jūn shí,wǒ zuì kàn jūn dào jiē lí。
一笑便成经岁隔,扁舟重到满城知。yī xiào biàn chéng jīng suì gé,biǎn zhōu zhòng dào mǎn chéng zhī。
旧传北海偏怜客,新怪东方苦诉饥。jiù chuán běi hǎi piān lián kè,xīn guài dōng fāng kǔ sù jī。
应笑长安居不易,空吟原上草离离。yīng xiào zhǎng ān jū bù yì,kōng yín yuán shàng cǎo lí lí。

次韵南湖清饮二首

苏辙

翠箔红窗映大堤,远来清饮叹参差。cuì bó hóng chuāng yìng dà dī,yuǎn lái qīng yǐn tàn cān chà。
盈盈积水东西隔,脉脉幽怀彼此知。yíng yíng jī shuǐ dōng xī gé,mài mài yōu huái bǐ cǐ zhī。
渌酒谩传工破闷,主人何敢怪颦眉。lù jiǔ mán chuán gōng pò mèn,zhǔ rén hé gǎn guài pín méi。
明朝看月云开未,试与詹家一问龟。míng cháo kàn yuè yún kāi wèi,shì yǔ zhān jiā yī wèn guī。

次韵南湖清饮二首

苏辙

坐客经年半已非,喜君重到暂相依。zuò kè jīng nián bàn yǐ fēi,xǐ jūn zhòng dào zàn xiāng yī。
不嫌爱酒樽频倒,只怕题诗纸屡飞。bù xián ài jiǔ zūn pín dào,zhǐ pà tí shī zhǐ lǚ fēi。
耿耿幽怀谁与诉,徐徐细酌未应违。gěng gěng yōu huái shuí yǔ sù,xú xú xì zhuó wèi yīng wéi。
从今更肯相过否,几误风吹白版扉。cóng jīn gèng kěn xiāng guò fǒu,jǐ wù fēng chuī bái bǎn fēi。

次韵偶成

苏辙

交情淡泊久弥新,吏役萦缠日益纷。jiāo qíng dàn pō jiǔ mí xīn,lì yì yíng chán rì yì fēn。
香火社中真避世,簿书丛里强论文。xiāng huǒ shè zhōng zhēn bì shì,bù shū cóng lǐ qiáng lùn wén。
樽罍正及明蟾夜,舟楫来随早雁群。zūn léi zhèng jí míng chán yè,zhōu jí lái suí zǎo yàn qún。
世俗如君今有几,真将富贵等浮云。shì sú rú jūn jīn yǒu jǐ,zhēn jiāng fù guì děng fú yún。

次韵王巩同饮王廷老度支家戏咏

苏辙

白鱼紫蟹早霜前,有酒何须问圣贤。bái yú zǐ xiè zǎo shuāng qián,yǒu jiǔ hé xū wèn shèng xián。
上客远来工缓颊,双鬟为出小垂肩。shàng kè yuǎn lái gōng huǎn jiá,shuāng huán wèi chū xiǎo chuí jiān。
新传大曲皆精绝,忽发狂言亦可怜。xīn chuán dà qū jiē jīng jué,hū fā kuáng yán yì kě lián。
莫怪贫家少还往,自须先办买花钱。mò guài pín jiā shǎo hái wǎng,zì xū xiān bàn mǎi huā qián。

次韵张恕九日寄子瞻

苏辙

无限黄花簇短篱,浊醪霜蟹正堪持。wú xiàn huáng huā cù duǎn lí,zhuó láo shuāng xiè zhèng kān chí。
坐曹漫尔夸勤瘁,割肉何妨诮诋欺。zuò cáo màn ěr kuā qín cuì,gē ròu hé fáng qiào dǐ qī。
世外樽罍终自放,俗间簿领莫相縻。shì wài zūn léi zhōng zì fàng,sú jiān bù lǐng mò xiāng mí。
茱萸插遍知人少,谈笑须公一解颐。zhū yú chā biàn zhī rén shǎo,tán xiào xū gōng yī jiě yí。

戏次前韵寄王巩二首

苏辙

白马貂裘锦幂䍦,离觞潋滟手亲持。bái mǎ diāo qiú jǐn mì lí,lí shāng liàn yàn shǒu qīn chí。
头风欲待歌词愈,肺病甘从酒力欺。tóu fēng yù dài gē cí yù,fèi bìng gān cóng jiǔ lì qī。
不分归心太匆草,更怜人事苦萦縻。bù fēn guī xīn tài cōng cǎo,gèng lián rén shì kǔ yíng mí。
相逢借问空长叹,便舍灵龟看朵颐。xiāng féng jiè wèn kōng zhǎng tàn,biàn shě líng guī kàn duǒ yí。

戏次前韵寄王巩二首

苏辙

细竹寒花出短䍦,故山耕耒手曾持。xì zhú hán huā chū duǎn lí,gù shān gēng lěi shǒu céng chí。
宦游暂比凫鹥集,归计长遭句偻欺。huàn yóu zàn bǐ fú yī jí,guī jì zhǎng zāo jù lóu qī。
歌舞梦回空历记,友朋飞去自难縻。gē wǔ mèng huí kōng lì jì,yǒu péng fēi qù zì nán mí。
悠悠后会须经岁,冉冉霜髭渐满颐。yōu yōu hòu huì xū jīng suì,rǎn rǎn shuāng zī jiàn mǎn yí。

张安道生日二首

苏辙

椿年七十二回新,蓬矢桑弧记此晨。chūn nián qī shí èr huí xīn,péng shǐ sāng hú jì cǐ chén。
养就丹砂无上药,已超诸数自由身。yǎng jiù dān shā wú shàng yào,yǐ chāo zhū shù zì yóu shēn。
中年道路趋真境,外物功名委世人。zhōng nián dào lù qū zhēn jìng,wài wù gōng míng wěi shì rén。
今夜空庭香火罢,定应星斗识天真。jīn yè kōng tíng xiāng huǒ bà,dìng yīng xīng dòu shí tiān zhēn。

张安道生日二首

苏辙

十载从公鬓似蓬,羡公英气老犹充。shí zài cóng gōng bìn shì péng,xiàn gōng yīng qì lǎo yóu chōng。
生时别得星辰力,晚岁仍加鼎灶功。shēng shí bié dé xīng chén lì,wǎn suì réng jiā dǐng zào gōng。
世事不堪开眼看,劳生渐恐转头空。shì shì bù kān kāi yǎn kàn,láo shēng jiàn kǒng zhuǎn tóu kōng。
问公试觅刀圭药,岁岁称觞此日中。wèn gōng shì mì dāo guī yào,suì suì chēng shāng cǐ rì zhōng。