古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

次韵王巩游北禅

苏辙

萧萧黄叶下城头,顿作野田风日秋。xiāo xiāo huáng yè xià chéng tóu,dùn zuò yě tián fēng rì qiū。
粗有樽罍随处好,暂无敲扑便能幽。cū yǒu zūn léi suí chù hǎo,zàn wú qiāo pū biàn néng yōu。
人稀野鸟应同乐,水涸游鱼似欲愁。rén xī yě niǎo yīng tóng lè,shuǐ hé yóu yú shì yù chóu。
客去知君欢未已,绕城携手更迟留。kè qù zhī jūn huān wèi yǐ,rào chéng xié shǒu gèng chí liú。

次韵王巩怀刘莘老

苏辙

两都来往太频频,真是人间自在人。liǎng dōu lái wǎng tài pín pín,zhēn shì rén jiān zì zài rén。
十载读书同白屋,千金为客买朱唇。shí zài dú shū tóng bái wū,qiān jīn wèi kè mǎi zhū chún。
结交京邑倾心肺,寓思禅宗离垢尘。jié jiāo jīng yì qīng xīn fèi,yù sī chán zōng lí gòu chén。
为问西归天禄客,何时同看洛川神。wèi wèn xī guī tiān lù kè,hé shí tóng kàn luò chuān shén。

孔君亮郎中新葺阙里西园弃官而归

苏辙

宦情牢落苦思归,君侧无人留子思。huàn qíng láo luò kǔ sī guī,jūn cè wú rén liú zi sī。
手种松筠须灌溉,亲修寝庙忆烝祠。shǒu zhǒng sōng yún xū guàn gài,qīn xiū qǐn miào yì zhēng cí。
定应此去添桃李,还似旧茔无棘茨。dìng yīng cǐ qù tiān táo lǐ,hái shì jiù yíng wú jí cí。
他日东游访遗烈,因公导我谒先师。tā rì dōng yóu fǎng yí liè,yīn gōng dǎo wǒ yè xiān shī。

除夜会饮南湖怀王巩

苏辙

岁晚城东故相家,夜听帘外落琼花。suì wǎn chéng dōng gù xiāng jiā,yè tīng lián wài luò qióng huā。
醉眠东阁银釭暗,起视中庭风竹斜。zuì mián dōng gé yín gāng àn,qǐ shì zhōng tíng fēng zhú xié。
鲁酒近来无奈薄,秦筝别后苦闻夸。lǔ jiǔ jìn lái wú nài báo,qín zhēng bié hòu kǔ wén kuā。
思君倦对空陂饮,归去纷如日莫鸦。sī jūn juàn duì kōng bēi yǐn,guī qù fēn rú rì mò yā。

次韵王巩上元见寄三首

苏辙

弃掷良宵君谓何,清天流月鉴初磨。qì zhì liáng xiāo jūn wèi hé,qīng tiān liú yuè jiàn chū mó。
莫辞病眼羞红烛,且试春衫剪薄罗。mò cí bìng yǎn xiū hóng zhú,qiě shì chūn shān jiǎn báo luó。
莲艳参差明绣户,舞腰轻瘦飐惊鼍。lián yàn cān chà míng xiù hù,wǔ yāo qīng shòu zhǎn jīng tuó。
少年微服天街阔,何处相逢解佩珂。shǎo nián wēi fú tiān jiē kuò,hé chù xiāng féng jiě pèi kē。

次韵王巩上元见寄三首

苏辙

繁灯厌倦作闲游,行到僧居院院留。fán dēng yàn juàn zuò xián yóu,xíng dào sēng jū yuàn yuàn liú。
月影随人深有意,车音争陌去如流。yuè yǐng suí rén shēn yǒu yì,chē yīn zhēng mò qù rú liú。
酒消凿落宁论斗,鱼照琉璃定几头。jiǔ xiāo záo luò níng lùn dòu,yú zhào liú lí dìng jǐ tóu。
过眼繁华真一梦,终宵寂寞未应愁。guò yǎn fán huá zhēn yī mèng,zhōng xiāo jì mò wèi yīng chóu。

次韵王巩上元见寄三首

苏辙

灯火熏天处处同,暗游应避柏台骢。dēng huǒ xūn tiān chù chù tóng,àn yóu yīng bì bǎi tái cōng。
高情自放喧阗外,胜事偏多淡泊中。gāo qíng zì fàng xuān tián wài,shèng shì piān duō dàn pō zhōng。
平日交游徒梦想,留都歌吹忆年丰。píng rì jiāo yóu tú mèng xiǎng,liú dōu gē chuī yì nián fēng。
知君未有南来意,归去相从光与鸿。zhī jūn wèi yǒu nán lái yì,guī qù xiāng cóng guāng yǔ hóng。

谢张安道惠马

苏辙

从事年来鬓似蓬,破车倦仆众人中。cóng shì nián lái bìn shì péng,pò chē juàn pū zhòng rén zhōng。
作诗仅比穷张籍,得马还从老晋公。zuò shī jǐn bǐ qióng zhāng jí,dé mǎ hái cóng lǎo jìn gōng。
夜起趋朝非所事,晓骑行乐定谁同。yè qǐ qū cháo fēi suǒ shì,xiǎo qí xíng lè dìng shuí tóng。
惯乘款段游田里,怯听骎骎两耳风。guàn chéng kuǎn duàn yóu tián lǐ,qiè tīng qīn qīn liǎng ěr fēng。

观大阅

苏辙

承平郡国减兵屯,唯有留都一万人。chéng píng jùn guó jiǎn bīng tún,wéi yǒu liú dōu yī wàn rén。
票姚将军思出塞,从横幕府讳和亲。piào yáo jiāng jūn sī chū sāi,cóng héng mù fǔ huì hé qīn。
旌旗不动风将转,部曲无声马亦驯。jīng qí bù dòng fēng jiāng zhuǎn,bù qū wú shēng mǎ yì xùn。
八阵且留遗法在,未须亲试革车尘。bā zhèn qiě liú yí fǎ zài,wèi xū qīn shì gé chē chén。

送林子中安厚卿二学士奉使高丽二首

苏辙

东夷从古慕中华,万里梯航今一家。dōng yí cóng gǔ mù zhōng huá,wàn lǐ tī háng jīn yī jiā。
夜静双星先渡海,风高八月自还槎。yè jìng shuāng xīng xiān dù hǎi,fēng gāo bā yuè zì hái chá。
鱼龙定亦知忠信,象译何劳较齿牙。yú lóng dìng yì zhī zhōng xìn,xiàng yì hé láo jiào chǐ yá。
屈指归来应自笑,手持玉帛赐天涯。qū zhǐ guī lái yīng zì xiào,shǒu chí yù bó cì tiān yá。

送林子中安厚卿二学士奉使高丽二首

苏辙

官是蓬莱海上仙,此行聊复看桑田。guān shì péng lái hǎi shàng xiān,cǐ xíng liáo fù kàn sāng tián。
鲲移鹏徙秋帆健,潮阔天低晓日鲜。kūn yí péng xǐ qiū fān jiàn,cháo kuò tiān dī xiǎo rì xiān。
平地谁言无崄岨,仁人何处不安全。píng dì shuí yán wú xiǎn qū,rén rén hé chù bù ān quán。
但将美酒盈船去,多作新诗异域传。dàn jiāng měi jiǔ yíng chuán qù,duō zuò xīn shī yì yù chuán。

送吕希道少卿知滁州

苏辙

长怪名卿亦坐曹,忽乘五马列旌旄。zhǎng guài míng qīng yì zuò cáo,hū chéng wǔ mǎ liè jīng máo。
才多莫厌官无事,郡小不妨名自高。cái duō mò yàn guān wú shì,jùn xiǎo bù fáng míng zì gāo。
庶子定应牵赋咏,醉翁聊复继游遨。shù zi dìng yīng qiān fù yǒng,zuì wēng liáo fù jì yóu áo。
试寻苦战清流下,要识经纶帝业劳。shì xún kǔ zhàn qīng liú xià,yào shí jīng lún dì yè láo。

次韵张恕春莫

苏辙

只言城市无佳处,亦有南湖几度游。zhǐ yán chéng shì wú jiā chù,yì yǒu nán hú jǐ dù yóu。
好雨晴时三月尽,啼莺到后百花休。hǎo yǔ qíng shí sān yuè jǐn,tí yīng dào hòu bǎi huā xiū。
老猿好饮常连臂,野马依人自络头。lǎo yuán hǎo yǐn cháng lián bì,yě mǎ yī rén zì luò tóu。
不肯低回池上醉,试看生灭水中沤。bù kěn dī huí chí shàng zuì,shì kàn shēng miè shuǐ zhōng ōu。

次韵傅宏推官义方亭

苏辙

居近古城心自幽,箪瓢足用更何求。jū jìn gǔ chéng xīn zì yōu,dān piáo zú yòng gèng hé qiú。
莺飞旋趁春风出,龙卧终闻莫雨搜。yīng fēi xuán chèn chūn fēng chū,lóng wò zhōng wén mò yǔ sōu。
科第联翩收甲乙,乡闾惊怪问因由。kē dì lián piān shōu jiǎ yǐ,xiāng lǘ jīng guài wèn yīn yóu。
隐君淡泊无人识,长夏一衫冬一裘。yǐn jūn dàn pō wú rén shí,zhǎng xià yī shān dōng yī qiú。

次韵王巩见寄

苏辙

日永官闲自在慵,门前客到未曾通。rì yǒng guān xián zì zài yōng,mén qián kè dào wèi céng tōng。
怜君避世都门里,劝我忘忧酒盏中。lián jūn bì shì dōu mén lǐ,quàn wǒ wàng yōu jiǔ zhǎn zhōng。
城下柳阴新过雨,湖边荷叶自翻风。chéng xià liǔ yīn xīn guò yǔ,hú biān hé yè zì fān fēng。
早须命驾追清赏,大字新诗事事工。zǎo xū mìng jià zhuī qīng shǎng,dà zì xīn shī shì shì gōng。