古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

读乐天集戏作五绝

苏辙

乐天梦得老相从,洛下诗流得二雄。lè tiān mèng dé lǎo xiāng cóng,luò xià shī liú dé èr xióng。
自笑索居朋友绝,偶然得句与谁同。zì xiào suǒ jū péng yǒu jué,ǒu rán dé jù yǔ shuí tóng。

读乐天集戏作五绝

苏辙

乐天得法老凝师,后院犹存杨柳枝。lè tiān dé fǎ lǎo níng shī,hòu yuàn yóu cún yáng liǔ zhī。
春尽絮飞馀一念,我今无累日无思。chūn jǐn xù fēi yú yī niàn,wǒ jīn wú lèi rì wú sī。

读乐天集戏作五绝

苏辙

乐天投老刺杭苏,溪石胎禽载舳舻。lè tiān tóu lǎo cì háng sū,xī shí tāi qín zài zhú lú。
我昔不为二千石,四方异物固应无。wǒ xī bù wèi èr qiān shí,sì fāng yì wù gù yīng wú。

读乐天集戏作五绝

苏辙

乐天引洛注池塘,画舫飞桥映绿杨。lè tiān yǐn luò zhù chí táng,huà fǎng fēi qiáo yìng lǜ yáng。
潩水隔城来不得,不辞策杖看湖光。yì shuǐ gé chéng lái bù dé,bù cí cè zhàng kàn hú guāng。

读乐天集戏作五绝

苏辙

乐天种竹自成园,我亦墙阴数百竿。lè tiān zhǒng zhú zì chéng yuán,wǒ yì qiáng yīn shù bǎi gān。
不共伊家斗多少,也能不畏雪霜寒。bù gòng yī jiā dòu duō shǎo,yě néng bù wèi xuě shuāng hán。

大雨后咏南轩竹二绝句

苏辙

苦寒坏我千竿绿,好雨还催众笋长。kǔ hán huài wǒ qiān gān lǜ,hǎo yǔ hái cuī zhòng sǔn zhǎng。
痛饮虽无嵇阮客,瓢尊一试午阴凉。tòng yǐn suī wú jī ruǎn kè,piáo zūn yī shì wǔ yīn liáng。

大雨后咏南轩竹二绝句

苏辙

叶开翡翠才通日,节竦琅玕不怕风。yè kāi fěi cuì cái tōng rì,jié sǒng láng gān bù pà fēng。
稍放西边深二丈,端如幽谷茂林中。shāo fàng xī biān shēn èr zhàng,duān rú yōu gǔ mào lín zhōng。

题李十八黄龙寺画壁

苏辙

胸次峥嵘落笔端,壁题留与老夫看。xiōng cì zhēng róng luò bǐ duān,bì tí liú yǔ lǎo fū kàn。
枯槎尚倚春风力,苍竹从来自岁寒。kū chá shàng yǐ chūn fēng lì,cāng zhú cóng lái zì suì hán。

寇莱公

苏辙

人知公惠在巴东,不识三朝社稷功。rén zhī gōng huì zài bā dōng,bù shí sān cháo shè jì gōng。
平日孤舟已何处,江亭依旧傍秋风。píng rì gū zhōu yǐ hé chù,jiāng tíng yī jiù bàng qiū fēng。

过豫章

苏辙

白屋可能无孺子,黄圭不是欠陈蕃。bái wū kě néng wú rú zi,huáng guī bù shì qiàn chén fān。
古人冷淡今人笑,湖水年年刺旧痕。gǔ rén lěng dàn jīn rén xiào,hú shuǐ nián nián cì jiù hén。

学士院端午贴子二十七首皇太后阁六首其六

苏辙

杨子江心泻镜龙,颇如细縠不摇风。yáng zi jiāng xīn xiè jìng lóng,pǒ rú xì hú bù yáo fēng。
宫中惊奉秋天月,长照人心助至公。gōng zhōng jīng fèng qiū tiān yuè,zhǎng zhào rén xīn zhù zhì gōng。

去年冬辙以起居郎入侍迩英讲不逾时迁中书舍人虽忝冒愈深而瞻望清光与日俱远追记当时所见作四绝句呈同省诸公其二

苏辙

铜鉼洒遍不胜寒,雨点匀圆冻未干。tóng bǐng sǎ biàn bù shèng hán,yǔ diǎn yún yuán dòng wèi gàn。
回首曈昽朝日上,槐龙对舞覆衣冠。huí shǒu tóng lóng cháo rì shàng,huái lóng duì wǔ fù yī guān。

戎州

苏辙

江水通三峡,州城控百蛮。jiāng shuǐ tōng sān xiá,zhōu chéng kòng bǎi mán。
沙昏行旅倦,边静禁军闲。shā hūn xíng lǚ juàn,biān jìng jìn jūn xián。
汉虏更成市,罗纨靳不还。hàn lǔ gèng chéng shì,luó wán jìn bù hái。
投毡拣精密,换马瘦孱颜。tóu zhān jiǎn jīng mì,huàn mǎ shòu càn yán。
兀兀头垂髻,团团耳带环。wù wù tóu chuí jì,tuán tuán ěr dài huán。
夷声不可会,争利苦间关。yí shēng bù kě huì,zhēng lì kǔ jiān guān。

次韵子瞻减降诸县囚徒事毕登览

苏辙

山川足清旷,阛阓巧拘囚。shān chuān zú qīng kuàng,huán huì qiǎo jū qiú。
安得孅阿御,同为穆满游。ān dé qiān ā yù,tóng wèi mù mǎn yóu。
遥知因涣汗,远出散幽忧。yáo zhī yīn huàn hàn,yuǎn chū sàn yōu yōu。
原隰繁分绣,村墟尽小侯。yuán xí fán fēn xiù,cūn xū jǐn xiǎo hóu。
春深秦树绿,野阔渭河流。chūn shēn qín shù lǜ,yě kuò wèi hé liú。
四顾神萧瑟,前探意涨浮。sì gù shén xiāo sè,qián tàn yì zhǎng fú。
胜观殊未已,往足讵能收。shèng guān shū wèi yǐ,wǎng zú jù néng shōu。
下坂如浮舸,登崖剧上楼。xià bǎn rú fú gě,dēng yá jù shàng lóu。
强行腰伛偻,困坐气嘘咻。qiáng xíng yāo yǔ lóu,kùn zuò qì xū xiū。
鸟语林峦静,花明涧谷幽。niǎo yǔ lín luán jìng,huā míng jiàn gǔ yōu。
濯溪惊野老,伐路骇他州。zhuó xī jīng yě lǎo,fá lù hài tā zhōu。
中散探深去,文渊到处留。zhōng sàn tàn shēn qù,wén yuān dào chù liú。
听琴峰下寺,弄石水中洲。tīng qín fēng xià sì,nòng shí shuǐ zhōng zhōu。
溪冷泉冰脚,山高雾绕头。xī lěng quán bīng jiǎo,shān gāo wù rào tóu。
石潭清照骨,瀑水溅成钩。shí tán qīng zhào gǔ,pù shuǐ jiàn chéng gōu。
仙庙鸣钟磬,神官秉钺刘。xiān miào míng zhōng qìng,shén guān bǐng yuè liú。
养生闻帝女,服气绝彭雠。yǎng shēng wén dì nǚ,fú qì jué péng chóu。
故宅犹传尹,先师不喜丘。gù zhái yóu chuán yǐn,xiān shī bù xǐ qiū。
居人那识道,过客谩停驺。jū rén nà shí dào,guò kè mán tíng zōu。
岩谷诚深绝,神仙信有不。yán gǔ chéng shēn jué,shén xiān xìn yǒu bù。
云居无几杖,霞佩弃镌锼。yún jū wú jǐ zhàng,xiá pèi qì juān sōu。
豹隐连山雾,龙潜百尺湫。bào yǐn lián shān wù,lóng qián bǎi chǐ jiǎo。
门开谁与叩,桃熟浪传偷。mén kāi shuí yǔ kòu,táo shú làng chuán tōu。
绀发清无比,方瞳凛不侔。gàn fā qīng wú bǐ,fāng tóng lǐn bù móu。
会须林下见,乞取寿年修。huì xū lín xià jiàn,qǐ qǔ shòu nián xiū。
拔去和鸡犬,相随若旆旒。bá qù hé jī quǎn,xiāng suí ruò pèi liú。
乘风遗騕袅,长啸贱笙篌。chéng fēng yí yǎo niǎo,zhǎng xiào jiàn shēng hóu。
从骑衣皆羽,前驱鬣尽虬。cóng qí yī jiē yǔ,qián qū liè jǐn qiú。
安能牵两足,暂得快双眸。ān néng qiān liǎng zú,zàn dé kuài shuāng móu。
自昔辞乡树,南行上楚舟。zì xī cí xiāng shù,nán xíng shàng chǔ zhōu。
万江穷地脉,三峡束天沟。wàn jiāng qióng dì mài,sān xiá shù tiān gōu。
云暗酆都晚,波吹木枥秋。yún àn fēng dōu wǎn,bō chuī mù lì qiū。
寻溪缘窈窕,入洞听飕飗。xún xī yuán yǎo tiǎo,rù dòng tīng sōu liú。
空寺收黄栗,荒祠画伏彪。kōng sì shōu huáng lì,huāng cí huà fú biāo。
登临虽永日,行迈肯停辀。dēng lín suī yǒng rì,xíng mài kěn tíng zhōu。
蓄缩今何事,攀跻昔已悠。xù suō jīn hé shì,pān jī xī yǐ yōu。
魏京饶士女,春服聚蜉蝣。wèi jīng ráo shì nǚ,chūn fú jù fú yóu。
雷动车争陌,花摇树系鞦。léi dòng chē zhēng mò,huā yáo shù xì qiū。
游人纷荡漾,野鸟自嘤呦。yóu rén fēn dàng yàng,yě niǎo zì yīng yōu。
平日曾经洛,闲居愿卜缑。píng rì céng jīng luò,xián jū yuàn bo gōu。
空言真比梦,久渴渐成愁。kōng yán zhēn bǐ mèng,jiǔ kě jiàn chéng chóu。
早退尝相约,辞嚣痛自搂。zǎo tuì cháng xiāng yuē,cí xiāo tòng zì lǒu。
爱山心劫劫,从宦兴油油。ài shān xīn jié jié,cóng huàn xīng yóu yóu。
海宇都无碍,山林尽可投。hǎi yǔ dōu wú ài,shān lín jǐn kě tóu。
愿为云上鹄,莫作盎中鯈。yuàn wèi yún shàng gǔ,mò zuò àng zhōng tiáo。
适性行随足,谋生富给喉。shì xìng xíng suí zú,móu shēng fù gěi hóu。
今游虽不与,后会岂无由。jīn yóu suī bù yǔ,hòu huì qǐ wú yóu。
昼出同穿履,宵眠共覆裘。zhòu chū tóng chuān lǚ,xiāo mián gòng fù qiú。
弟兄真欲尔,朋好定谁俦。dì xiōng zhēn yù ěr,péng hǎo dìng shuí chóu。
试写长篇调,何人肯见酬。shì xiě zhǎng piān diào,hé rén kěn jiàn chóu。

次韵子瞻麻田青峰寺下院翠麓亭

苏辙

走马红尘合,开怀野寺存。zǒu mǎ hóng chén hé,kāi huái yě sì cún。
南山抱村转,渭水带沙浑。nán shān bào cūn zhuǎn,wèi shuǐ dài shā hún。
亭峻朱栏绕,堂虚白佛尊。tíng jùn zhū lán rào,táng xū bái fú zūn。
烦襟喜修竹,倦马乐芳荪。fán jīn xǐ xiū zhú,juàn mǎ lè fāng sūn。
白氎柔随手,清泉满照盆。bái dié róu suí shǒu,qīng quán mǎn zhào pén。
尘颜洗濯净,髀肉再三扪。chén yán xǐ zhuó jìng,bì ròu zài sān mén。
馈食青蔬软,流匙细粟翻。kuì shí qīng shū ruǎn,liú shi xì sù fān。
老僧勿施敬,对客说山门。lǎo sēng wù shī jìng,duì kè shuō shān mén。