古诗词

和子瞻凤翔八观八首

苏辙

【石鼓】
岐山之阳石为鼓,叩之不鸣悬无虞。qí shān zhī yáng shí wèi gǔ,kòu zhī bù míng xuán wú yú。
以为无用百无直,以为有用万物祖。yǐ wèi wú yòng bǎi wú zhí,yǐ wèi yǒu yòng wàn wù zǔ。
置身无用有用间,自托周宣谁敢侮。zhì shēn wú yòng yǒu yòng jiān,zì tuō zhōu xuān shuí gǎn wǔ。
宣王没后坟垅平,秦野苍茫不知处。xuān wáng méi hòu fén lǒng píng,qín yě cāng máng bù zhī chù。
周人旧物惟存山,文武遗民尽囚虏。zhōu rén jiù wù wéi cún shān,wén wǔ yí mín jǐn qiú lǔ。
鼎锺无在铸戈戟,宫殿已倒生禾黍。dǐng zhōng wú zài zhù gē jǐ,gōng diàn yǐ dào shēng hé shǔ。
厉宣子孙窜四方,昭穆错乱不存谱。lì xuān zi sūn cuàn sì fāng,zhāo mù cuò luàn bù cún pǔ。
时有过客悲先王,绸缪牖户彻桑土。shí yǒu guò kè bēi xiān wáng,chóu móu yǒu hù chè sāng tǔ。
思宣不见幸鼓存,由鼓求宣近为愈。sī xuān bù jiàn xìng gǔ cún,yóu gǔ qiú xuān jìn wèi yù。
彼皆有用世所好,天地能生不能主。bǐ jiē yǒu yòng shì suǒ hǎo,tiān dì néng shēng bù néng zhǔ。
君看项籍猛如狼,身死未冷割为脯。jūn kàn xiàng jí měng rú láng,shēn sǐ wèi lěng gē wèi pú。
马童杨喜岂不仁,待汝封侯非怨汝。mǎ tóng yáng xǐ qǐ bù rén,dài rǔ fēng hóu fēi yuàn rǔ。
何况外物固已轻,毛擒翡翠尾执麈。hé kuàng wài wù gù yǐ qīng,máo qín fěi cuì wěi zhí zhǔ。
惟有苍石于此时,独以无用不见数。wéi yǒu cāng shí yú cǐ shí,dú yǐ wú yòng bù jiàn shù。
形骸偃蹇任苔藓,文字皴剥困风雨。xíng hái yǎn jiǎn rèn tái xiǎn,wén zì cūn bō kùn fēng yǔ。
遭乱既以无用全,有用还为太平取。zāo luàn jì yǐ wú yòng quán,yǒu yòng hái wèi tài píng qǔ。
古人不见见遗物,如见方召与申甫。gǔ rén bù jiàn jiàn yí wù,rú jiàn fāng zhào yǔ shēn fǔ。
文非科斗可穷诘,简编不载无训诂。wén fēi kē dòu kě qióng jí,jiǎn biān bù zài wú xùn gǔ。
字形漫汗随石缺,苍蛇生角龙折股。zì xíng màn hàn suí shí quē,cāng shé shēng jiǎo lóng zhé gǔ。
亦如老人遭暴横,颐下髭秃口齿龉。yì rú lǎo rén zāo bào héng,yí xià zī tū kǒu chǐ yǔ。
形虽不具意可知,有云杨柳贯鲂鱮。xíng suī bù jù yì kě zhī,yǒu yún yáng liǔ guàn fáng xù。
鲂鱮岂厌居溪谷,自投网罟入君俎。fáng xù qǐ yàn jū xī gǔ,zì tóu wǎng gǔ rù jūn zǔ。
柳条柔弱长百尺,挽之不断细如缕。liǔ tiáo róu ruò zhǎng bǎi chǐ,wǎn zhī bù duàn xì rú lǚ。
以柳贯鱼鱼不伤,贯不伤鱼鱼乐死。yǐ liǔ guàn yú yú bù shāng,guàn bù shāng yú yú lè sǐ。
登之庙中鬼神格,锡女丰年多黍稌。dēng zhī miào zhōng guǐ shén gé,xī nǚ fēng nián duō shǔ tú。
宣王用兵征四国,北摧犬戎南服楚。xuān wáng yòng bīng zhēng sì guó,běi cuī quǎn róng nán fú chǔ。
将帅用命士卒欢,死生不顾阚虓虎。jiāng shuài yòng mìng shì zú huān,sǐ shēng bù gù hǎn xiāo hǔ。
问之何术能使然,抚之如子敬如父。wèn zhī hé shù néng shǐ rán,fǔ zhī rú zi jìng rú fù。
弱柳贯鱼鱼弗违,仁人在上民不怒。ruò liǔ guàn yú yú fú wéi,rén rén zài shàng mín bù nù。
请看石鼓非徒然,长笑太山刻秦语。qǐng kàn shí gǔ fēi tú rán,zhǎng xiào tài shān kè qín yǔ。
【诅楚文】
诅楚楚如桀,诅秦秦则纣。zǔ chǔ chǔ rú jié,zǔ qín qín zé zhòu。
桀罪使信然,纣语安足受。jié zuì shǐ xìn rán,zhòu yǔ ān zú shòu。
牲肥酒醪洁,夸诞鬼不佑。shēng féi jiǔ láo jié,kuā dàn guǐ bù yòu。
鬼非东诸侯,岂信辩士口。guǐ fēi dōng zhū hóu,qǐ xìn biàn shì kǒu。
碑埋祈年下,意绕章华走。bēi mái qí nián xià,yì rào zhāng huá zǒu。
得楚不付孙,但为刘季取。dé chǔ bù fù sūn,dàn wèi liú jì qǔ。
吾闻秦穆公,与晋实甥舅。wú wén qín mù gōng,yǔ jìn shí shēng jiù。
盟郑绝晋欢,结楚将自救。méng zhèng jué jìn huān,jié chǔ jiāng zì jiù。
使秦诅楚人,晋亦议其后。shǐ qín zǔ chǔ rén,jìn yì yì qí hòu。
诸侯迭相诅,祸福果谁有。zhū hóu dié xiāng zǔ,huò fú guǒ shuí yǒu。
世人不知道,好古无可否。shì rén bù zhī dào,hǎo gǔ wú kě fǒu。
何当投泾流,浑浊盖鄙丑。hé dāng tóu jīng liú,hún zhuó gài bǐ chǒu。
【王维吴道子画】
吾观天地间,万事同一理。wú guān tiān dì jiān,wàn shì tóng yī lǐ。
扁也工斫轮,乃知读文字。biǎn yě gōng zhuó lún,nǎi zhī dú wén zì。
我非画中师,偶亦识画旨。wǒ fēi huà zhōng shī,ǒu yì shí huà zhǐ。
勇怯不必同,要以各善耳。yǒng qiè bù bì tóng,yào yǐ gè shàn ěr。
壮马脱衔放平陆,步骤风雨百夫靡。zhuàng mǎ tuō xián fàng píng lù,bù zhòu fēng yǔ bǎi fū mí。
美人婉娩守闲独,不出庭户修容止。měi rén wǎn miǎn shǒu xián dú,bù chū tíng hù xiū róng zhǐ。
女能嫣然笑倾国,马能一蹴致千里。nǚ néng yān rán xiào qīng guó,mǎ néng yī cù zhì qiān lǐ。
优柔自好勇自强,各自胜绝无彼此。yōu róu zì hǎo yǒng zì qiáng,gè zì shèng jué wú bǐ cǐ。
谁言王摩诘,乃过吴道子。shuí yán wáng mó jí,nǎi guò wú dào zi。
试谓道子来,置女所挟从软美。shì wèi dào zi lái,zhì nǚ suǒ xié cóng ruǎn měi。
道子掉头不肯应,刚杰我已足自恃。dào zi diào tóu bù kěn yīng,gāng jié wǒ yǐ zú zì shì。
雄奔不失驰,精妙实无比。xióng bēn bù shī chí,jīng miào shí wú bǐ。
老僧寂灭生虑微,侍女闲洁非复婢。lǎo sēng jì miè shēng lǜ wēi,shì nǚ xián jié fēi fù bì。
丁宁勿相违,幸使二子齿。dīng níng wù xiāng wéi,xìng shǐ èr zi chǐ。
二子遗迹今岂多,岐阳可贵能独备。èr zi yí jì jīn qǐ duō,qí yáng kě guì néng dú bèi。
但使古壁常坚完,尘土虽积光艳长不毁。dàn shǐ gǔ bì cháng jiān wán,chén tǔ suī jī guāng yàn zhǎng bù huǐ。
【杨惠之塑维摩像】
金粟如来瘦如腊,坐上文殊秋月圆。jīn sù rú lái shòu rú là,zuò shàng wén shū qiū yuè yuán。
法门论极两相可,言语不复相通传。fǎ mén lùn jí liǎng xiāng kě,yán yǔ bù fù xiāng tōng chuán。
至人养心遗四体,瘦不为病肥非妍。zhì rén yǎng xīn yí sì tǐ,shòu bù wèi bìng féi fēi yán。
谁人好道塑遗像,鲐皮束骨筋扶咽。shuí rén hǎo dào sù yí xiàng,tái pí shù gǔ jīn fú yàn。
兀然隐几心已灭,形如病鹤竦两肩。wù rán yǐn jǐ xīn yǐ miè,xíng rú bìng hè sǒng liǎng jiān。
骨节支离体疏缓,两目视物犹炯然。gǔ jié zhī lí tǐ shū huǎn,liǎng mù shì wù yóu jiǒng rán。
长嗟灵运不知道,强剪美须插两颧。zhǎng jiē líng yùn bù zhī dào,qiáng jiǎn měi xū chā liǎng quán。
彼人视身若枯木,割去右臂非所患。bǐ rén shì shēn ruò kū mù,gē qù yòu bì fēi suǒ huàn。
何况塑画已身外,岂必夺尔庸自全。hé kuàng sù huà yǐ shēn wài,qǐ bì duó ěr yōng zì quán。
真人遗意世莫识,时有游僧施钵钱。zhēn rén yí yì shì mò shí,shí yǒu yóu sēng shī bō qián。
【东湖】
不到东湖上,但闻东湖吟。bù dào dōng hú shàng,dàn wén dōng hú yín。
诗词已清绝,佳境亦可寻。shī cí yǐ qīng jué,jiā jìng yì kě xún。
蜿蜒苍石螭,蟠拏据湖心。wān yán cāng shí chī,pán ná jù hú xīn。
倒腹吐流水,奔注为重深。dào fù tǔ liú shuǐ,bēn zhù wèi zhòng shēn。
清风荡微波,渺渺平无音。qīng fēng dàng wēi bō,miǎo miǎo píng wú yīn。
有鳖行在沙,有鱼跃在浔。yǒu biē xíng zài shā,yǒu yú yuè zài xún。
鳖圆如新荷,鱼细如蠹蟫。biē yuán rú xīn hé,yú xì rú dù yín。
梧桐生两涯,萧萧自成林。wú tóng shēng liǎng yá,xiāo xiāo zì chéng lín。
孙枝复生孙,已中瑟与琴。sūn zhī fù shēng sūn,yǐ zhōng sè yǔ qín。
秋虫噪蜩虬,春鸟鸣鴂鵀。qiū chóng zào tiáo qiú,chūn niǎo míng jué rén。
有客来无时,濯足荫清阴。yǒu kè lái wú shí,zhuó zú yīn qīng yīn。
自忘府中官,取酒石上斟。zì wàng fǔ zhōng guān,qǔ jiǔ shí shàng zhēn。
醉倒卧石上,野虫上其襟。zuì dào wò shí shàng,yě chóng shàng qí jīn。
醒来不知莫,湖月翻黄金。xǐng lái bù zhī mò,hú yuè fān huáng jīn。
油然上马去,纵意不自箴。yóu rán shàng mǎ qù,zòng yì bù zì zhēn。
作诗招路人,行乐宜及今。zuò shī zhāo lù rén,xíng lè yí jí jīn。
人生不满百,一瞬何所任。rén shēng bù mǎn bǎi,yī shùn hé suǒ rèn。
路人掉头笑,去马何駸駸。lù rén diào tóu xiào,qù mǎ hé qīn qīn。
子有不肖弟,有冠未尝簪。zi yǒu bù xiào dì,yǒu guān wèi cháng zān。
愿身化为线,使子为之针。yuàn shēn huà wèi xiàn,shǐ zi wèi zhī zhēn。
子欲烹鲤鱼,为子溉釜鬵。zi yù pēng lǐ yú,wèi zi gài fǔ qín。
子欲枕山石,为子求布衾。zi yù zhěn shān shí,wèi zi qiú bù qīn。
异乡虽云乐,不如反故岑。yì xiāng suī yún lè,bù rú fǎn gù cén。
瘦田可凿耕,桑柘可织紝。shòu tián kě záo gēng,sāng zhè kě zhī rèn。
东有轩辕泉,隐隐如牛涔。dōng yǒu xuān yuán quán,yǐn yǐn rú niú cén。
西有管辂宅,尚存青石砧。xī yǒu guǎn lù zhái,shàng cún qīng shí zhēn。
彭女留膝踝,礼拜意已钦。péng nǚ liú xī huái,lǐ bài yì yǐ qīn。
慈母抱众子,乱石寒萧森。cí mǔ bào zhòng zi,luàn shí hán xiāo sēn。
朝往莫可还,此岂不足临。cháo wǎng mò kě hái,cǐ qǐ bù zú lín。
慎勿语他人,此意子独谌。shèn wù yǔ tā rén,cǐ yì zi dú chén。
【真兴寺阁】
秦川不为广,南山不为高。qín chuān bù wèi guǎng,nán shān bù wèi gāo。
嵯峨真兴阁,杰立陵风飙。cuó é zhēn xīng gé,jié lì líng fēng biāo。
危槛俯翔鸟,跳檐落飞猱。wēi kǎn fǔ xiáng niǎo,tiào yán luò fēi náo。
上有傲世人,身衣白鹤毛。shàng yǒu ào shì rén,shēn yī bái hè máo。
下视市井喧,奔走何嗷嗷。xià shì shì jǐng xuān,bēn zǒu hé áo áo。
萧然倚楹啸,遗响入云霄。xiāo rán yǐ yíng xiào,yí xiǎng rù yún xiāo。
清风吹其裾,冉冉不可操。qīng fēng chuī qí jū,rǎn rǎn bù kě cāo。
不知何所为,岂即非卢敖。bù zhī hé suǒ wèi,qǐ jí fēi lú áo。
游目万里间,远山如伏羔。yóu mù wàn lǐ jiān,yuǎn shān rú fú gāo。
遗语谢世俗,钓鱼当钓鳖。yí yǔ xiè shì sú,diào yú dāng diào biē。
【李氏园】
有客骑白驹,扬鞭入青草。yǒu kè qí bái jū,yáng biān rù qīng cǎo。
悠悠无远近,但择林亭好。yōu yōu wú yuǎn jìn,dàn zé lín tíng hǎo。
萧条北城下,园号李家媪。xiāo tiáo běi chéng xià,yuán hào lǐ jiā ǎo。
系马古车门,随意无洒扫。xì mǎ gǔ chē mén,suí yì wú sǎ sǎo。
鸣禽惊上屋,飞蝶纷入抱。míng qín jīng shàng wū,fēi dié fēn rù bào。
竹林净如灌,流水清可澡。zhú lín jìng rú guàn,liú shuǐ qīng kě zǎo。
闲花不着行,香梨独依岛。xián huā bù zhe xíng,xiāng lí dú yī dǎo。
松枝贯今昔,林影变昏早。sōng zhī guàn jīn xī,lín yǐng biàn hūn zǎo。
草木皆苍颜,亭宇已新造。cǎo mù jiē cāng yán,tíng yǔ yǐ xīn zào。
临风置酒樽,庭下取栗枣。lín fēng zhì jiǔ zūn,tíng xià qǔ lì zǎo。
今人强欢笑,古人已枯槁。jīn rén qiáng huān xiào,gǔ rén yǐ kū gǎo。
欲求百年事,不见白须老。yù qiú bǎi nián shì,bù jiàn bái xū lǎo。
秦中古云乐,文武在丰镐。qín zhōng gǔ yún lè,wén wǔ zài fēng gǎo。
置囿通樵苏,养兽让麀{上鹿下夭}。zhì yòu tōng qiáo sū,yǎng shòu ràng yōu shàng lù xià yāo。
池鱼跃金碧,白鸟飞紵缟。chí yú yuè jīn bì,bái niǎo fēi zhù gǎo。
牛羊感仁恕,行苇亦自保。niú yáng gǎn rén shù,xíng wěi yì zì bǎo。
当年歌灵台,后世咏鱼藻。dāng nián gē líng tái,hòu shì yǒng yú zǎo。
古诗宛犹在,遗处不可考。gǔ shī wǎn yóu zài,yí chù bù kě kǎo。
悲哉李氏末,王霸出奴皂。bēi zāi lǐ shì mò,wáng bà chū nú zào。
城中开芳园,城外罗战堡。chéng zhōng kāi fāng yuán,chéng wài luó zhàn bǎo。
击鼓鸣巨钟,百姓皆懊恼。jī gǔ míng jù zhōng,bǎi xìng jiē ào nǎo。
及夫圣人出,战国卷秋潦。jí fū shèng rén chū,zhàn guó juǎn qiū lǎo。
园田赋贫民,耕破园前道。yuán tián fù pín mín,gēng pò yuán qián dào。
高原种菽粟,陂泽满粳稻。gāo yuán zhǒng shū sù,bēi zé mǎn jīng dào。
春耕杂壶浆,秋赋输秸稿。chūn gēng zá hú jiāng,qiū fù shū jiē gǎo。
当年王家孙,自庇无尺橑。dāng nián wáng jiā sūn,zì bì wú chǐ lǎo。
空余百岁木,妄为夭巫祷。kōng yú bǎi suì mù,wàng wèi yāo wū dǎo。
游人足讥骂,百世遭舌讨。yóu rén zú jī mà,bǎi shì zāo shé tǎo。
老翁不愿见,垂涕祝襁褓。lǎo wēng bù yuàn jiàn,chuí tì zhù qiǎng bǎo。
持用戒满盈,饮酒无醉倒。chí yòng jiè mǎn yíng,yǐn jiǔ wú zuì dào。
【秦穆公墓】
泉上秦伯坟,下埋三良士。quán shàng qín bó fén,xià mái sān liáng shì。
三良百夫特,岂为无益死。sān liáng bǎi fū tè,qǐ wèi wú yì sǐ。
当年不幸见迫胁,诗人尚记临穴惴。dāng nián bù xìng jiàn pò xié,shī rén shàng jì lín xué zhuì。
岂如田横海中客,中原皆汉无报所。qǐ rú tián héng hǎi zhōng kè,zhōng yuán jiē hàn wú bào suǒ。
秦国吞西周,康公穆公子。qín guó tūn xī zhōu,kāng gōng mù gōng zi。
尽力事康公,穆公不为负。jǐn lì shì kāng gōng,mù gōng bù wèi fù。
岂必杀身从之游,夫子乃以侯嬴所为疑三子。qǐ bì shā shēn cóng zhī yóu,fū zi nǎi yǐ hóu yíng suǒ wèi yí sān zi。
王泽既未竭,君子不为诡。wáng zé jì wèi jié,jūn zi bù wèi guǐ。
三良狥秦穆,要自不得已。sān liáng xùn qín mù,yào zì bù dé yǐ。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

闻诸子欲再质卞氏宅

苏辙

我生发半白,四海无尺椽。wǒ shēng fā bàn bái,sì hǎi wú chǐ chuán。
卞氏昔冠冕,子孙今萧然。biàn shì xī guān miǎn,zi sūn jīn xiāo rán。
愿以栋宇馀,救此朝夕悬。yuàn yǐ dòng yǔ yú,jiù cǐ cháo xī xuán。
顾我亦何有,较子差尚贤。gù wǒ yì hé yǒu,jiào zi chà shàng xián。
倾囊不复惜,扫地幸见捐。qīng náng bù fù xī,sǎo dì xìng jiàn juān。
南邻隔短墙,两孙存故廛。nán lín gé duǎn qiáng,liǎng sūn cún gù chán。
松竹手自种,风霜岁逾坚。sōng zhú shǒu zì zhǒng,fēng shuāng suì yú jiān。
幽花乱蜂蝶,古木嘶蜩蝉。yōu huā luàn fēng dié,gǔ mù sī tiáo chán。
垂阴可数亩,成功几百年。chuí yīn kě shù mǔ,chéng gōng jǐ bǎi nián。
人心苦无厌,隐居恨未圆。rén xīn kǔ wú yàn,yǐn jū hèn wèi yuán。
得之苟有命,老矣聊息肩。dé zhī gǒu yǒu mìng,lǎo yǐ liáo xī jiān。
畚土填隙穴,结茅苴漏穿。běn tǔ tián xì xué,jié máo jū lòu chuān。
粗尔容偃息,岂复求华鲜。cū ěr róng yǎn xī,qǐ fù qiú huá xiān。
西归信已乎,永杂孙陈编。xī guī xìn yǐ hū,yǒng zá sūn chén biān。

任氏阅世堂前大桧

苏辙

君家大桧长百尺,根如车轮身弦直。jūn jiā dà guì zhǎng bǎi chǐ,gēn rú chē lún shēn xián zhí。
壮夫连臂不能抱,孤鹤高飞直上立。zhuàng fū lián bì bù néng bào,gū hè gāo fēi zhí shàng lì。
狂风动地舞枝干,大雪翻空洗颜色。kuáng fēng dòng dì wǔ zhī gàn,dà xuě fān kōng xǐ yán sè。
人言此桧三百年,未知昔是何人植。rén yán cǐ guì sān bǎi nián,wèi zhī xī shì hé rén zhí。
君家大夫老不遇,一生使气未尝屈。jūn jiā dà fū lǎo bù yù,yī shēng shǐ qì wèi cháng qū。
没身不说归故里,遗爱自知怀旧邑。méi shēn bù shuō guī gù lǐ,yí ài zì zhī huái jiù yì。
此翁此桧两相似,相与阅世何终极。cǐ wēng cǐ guì liǎng xiāng shì,xiāng yǔ yuè shì hé zhōng jí。
汝南山浅无良材,栎柱栋椽聊障日。rǔ nán shān qiǎn wú liáng cái,lì zhù dòng chuán liáo zhàng rì。
便令杀身起大厦,亦恐众材无匹敌。biàn lìng shā shēn qǐ dà shà,yì kǒng zhòng cái wú pǐ dí。
且留枝叶挠云霓,犹得世人长太息。qiě liú zhī yè náo yún ní,yóu dé shì rén zhǎng tài xī。

癸未生日

苏辙

我生本无生,安有六十五。wǒ shēng běn wú shēng,ān yǒu liù shí wǔ。
生来逐世法,妄谓得此数。shēng lái zhú shì fǎ,wàng wèi dé cǐ shù。
随流登中朝,失脚堕南土。suí liú dēng zhōng cháo,shī jiǎo duò nán tǔ。
人言我当喜,亦言我当惧。rén yán wǒ dāng xǐ,yì yán wǒ dāng jù。
我心终颓然,喜惧不入故。wǒ xīn zhōng tuí rán,xǐ jù bù rù gù。
归来二顷田,且复种禾黍。guī lái èr qǐng tián,qiě fù zhǒng hé shǔ。
或疑颍川好,又使汝南去。huò yí yǐng chuān hǎo,yòu shǐ rǔ nán qù。
汝南亦何为,均是食粟处。rǔ nán yì hé wèi,jūn shì shí sù chù。
儿言生日至,可就瞿昙语。ér yán shēng rì zhì,kě jiù qú tán yǔ。
平生不为恶,今日安所诉。píng shēng bù wèi è,jīn rì ān suǒ sù。
老聃西入胡,孔子东归鲁。lǎo dān xī rù hú,kǒng zi dōng guī lǔ。
我命不在天,世人汝何预。wǒ mìng bù zài tiān,shì rén rǔ hé yù。

白须

苏辙

中岁谬学道,白须何由生。zhōng suì miù xué dào,bái xū hé yóu shēng。
故人指我笑,闻道未能行。gù rén zhǐ wǒ xiào,wén dào wèi néng xíng。
我笑谢故人,唯唯亦否否。wǒ xiào xiè gù rén,wéi wéi yì fǒu fǒu。
老聃古道师,白发生而有。lǎo dān gǔ dào shī,bái fā shēng ér yǒu。
佛告波斯匿,汝有不白存。fú gào bō sī nì,rǔ yǒu bù bái cún。
亭中掌亭人,何尝随客奔。tíng zhōng zhǎng tíng rén,hé cháng suí kè bēn。
客去不用留,主在亭不毁。kè qù bù yòng liú,zhǔ zài tíng bù huǐ。
墁墙支折栋,在我不在尔。màn qiáng zhī zhé dòng,zài wǒ bù zài ěr。
道成款玉晨,跪乞五色丸。dào chéng kuǎn yù chén,guì qǐ wǔ sè wán。
肝心化黄金,齿发何足言。gān xīn huà huáng jīn,chǐ fā hé zú yán。

颍川城东野老

苏辙

我归颍川无故人,城东野老须如银。wǒ guī yǐng chuān wú gù rén,chéng dōng yě lǎo xū rú yín。
少年椎埋起黄尘,晚岁折节依仙真。shǎo nián chuí mái qǐ huáng chén,wǎn suì zhé jié yī xiān zhēn。
走如麇鹿人莫亲,呼来上堂饮清樽。zǒu rú jūn lù rén mò qīn,hū lái shàng táng yǐn qīng zūn。
踞床闭目略频伸,指我黄河出昆仑。jù chuáng bì mù lüè pín shēn,zhǐ wǒ huáng hé chū kūn lún。
东流入海还天津,沐浴周遍才逡巡。dōng liú rù hǎi hái tiān jīn,mù yù zhōu biàn cái qūn xún。
婴儿跏趺乘日轮,脱身游戏走四邻。yīng ér jiā fū chéng rì lún,tuō shēn yóu xì zǒu sì lín。
逢人不告非自珍,许我已老知闭门。féng rén bù gào fēi zì zhēn,xǔ wǒ yǐ lǎo zhī bì mén。
东朝太行款真君,告我不返游峨岷。dōng cháo tài xíng kuǎn zhēn jūn,gào wǒ bù fǎn yóu é mín。
还家一舍卧不晨,阖棺空空但衣巾。hái jiā yī shě wò bù chén,hé guān kōng kōng dàn yī jīn。
平生自言师洞宾,嗟世贱目贵所闻。píng shēng zì yán shī dòng bīn,jiē shì jiàn mù guì suǒ wén。

思归二首

苏辙

汝南百日留,走遍三男子。rǔ nán bǎi rì liú,zǒu biàn sān nán zi。
思归非吾计,聊亦为尔耳。sī guī fēi wú jì,liáo yì wèi ěr ěr。
行装理肩舆,客舍卷床笫。xíng zhuāng lǐ jiān yú,kè shě juǎn chuáng zǐ。
儿言世情恶,平地风波起。ér yán shì qíng è,píng dì fēng bō qǐ。
舟行或易摇,舟静姑且已。zhōu xíng huò yì yáo,zhōu jìng gū qiě yǐ。
匏系虽非愿,蠖屈当有俟。páo xì suī fēi yuàn,huò qū dāng yǒu qí。
老人思虑拙,小子言有理。lǎo rén sī lǜ zhuō,xiǎo zi yán yǒu lǐ。
晨炊廪粟红,晓市淮鱼美。chén chuī lǐn sù hóng,xiǎo shì huái yú měi。
索居庖无人,归去迎伯姊。suǒ jū páo wú rén,guī qù yíng bó zǐ。
终岁得安闲,幽居无彼此。zhōng suì dé ān xián,yōu jū wú bǐ cǐ。

思归二首

苏辙

我老不待言,有女年四十。wǒ lǎo bù dài yán,yǒu nǚ nián sì shí。
念我客汝南,无与具朝食。niàn wǒ kè rǔ nán,wú yǔ jù cháo shí。
翩然乘肩舆,面有风土色。piān rán chéng jiān yú,miàn yǒu fēng tǔ sè。
许蔡虽云近,传舍三经夕。xǔ cài suī yún jìn,chuán shě sān jīng xī。
衰老累汝曹,愧叹心不怿。shuāi lǎo lèi rǔ cáo,kuì tàn xīn bù yì。
磨刀鲙缕红,洗盏酒花白。mó dāo kuài lǚ hóng,xǐ zhǎn jiǔ huā bái。
母老行役难,女来生理葺。mǔ lǎo xíng yì nán,nǚ lái shēng lǐ qì。
外孙跨鞍马,遇事亦闲习。wài sūn kuà ān mǎ,yù shì yì xián xí。
居然数口家,解我百忧集。jū rán shù kǒu jiā,jiě wǒ bǎi yōu jí。
厄穷须父子,他人非所及。è qióng xū fù zi,tā rén fēi suǒ jí。

梦中咏醉人

苏辙

城中醉人舞连臂,城外醉人相枕睡。chéng zhōng zuì rén wǔ lián bì,chéng wài zuì rén xiāng zhěn shuì。
此人心中未必空,暂尔颓然似无事。cǐ rén xīn zhōng wèi bì kōng,zàn ěr tuí rán shì wú shì。
我生从来不解饮,终日腾腾少忧累。wǒ shēng cóng lái bù jiě yǐn,zhōng rì téng téng shǎo yōu lèi。
昔年曾见乐全翁,自说少年饮都市。xī nián céng jiàn lè quán wēng,zì shuō shǎo nián yǐn dōu shì。
一时同饮石与刘,不论升斗俱不醉。yī shí tóng yǐn shí yǔ liú,bù lùn shēng dòu jù bù zuì。
楼中日夜狂歌呼,钱尽酒空姑且止。lóu zhōng rì yè kuáng gē hū,qián jǐn jiǔ kōng gū qiě zhǐ。
都人疑是神仙人,谁谓两人皆醉死。dōu rén yí shì shén xiān rén,shuí wèi liǎng rén jiē zuì sǐ。
此翁年老不复饮,面光如玉心如水。cǐ wēng nián lǎo bù fù yǐn,miàn guāng rú yù xīn rú shuǐ。
我今在家同出家,万法过前心不起。wǒ jīn zài jiā tóng chū jiā,wàn fǎ guò qián xīn bù qǐ。
此翁已死谁与言,欲言已似前生记。cǐ wēng yǐ sǐ shuí yǔ yán,yù yán yǐ shì qián shēng jì。

汝南迁居

苏辙

病暑暑已退,思归未成归。bìng shǔ shǔ yǐ tuì,sī guī wèi chéng guī。
人事不可期,当受不当违。rén shì bù kě qī,dāng shòu bù dāng wéi。
客居汝南城,未觉吾庐非。kè jū rǔ nán chéng,wèi jué wú lú fēi。
忽闻鹊反巢,坐使鸠惊飞。hū wén què fǎn cháo,zuò shǐ jiū jīng fēi。
三绕择所安,一枝粗得依。sān rào zé suǒ ān,yī zhī cū dé yī。
我来众草生,渐见百卉腓。wǒ lái zhòng cǎo shēng,jiàn jiàn bǎi huì féi。
天行若循环,物化如发机。tiān xíng ruò xún huán,wù huà rú fā jī。
闭目内自观,此理良密微。bì mù nèi zì guān,cǐ lǐ liáng mì wēi。

寄内

苏辙

与君少年初相识,君年十五我十七。yǔ jūn shǎo nián chū xiāng shí,jūn nián shí wǔ wǒ shí qī。
上事姑章旁兄弟,君虽少年少过失。shàng shì gū zhāng páng xiōng dì,jūn suī shǎo nián shǎo guò shī。
昏晨定省岁月短,五十还朝定何益。hūn chén dìng shěng suì yuè duǎn,wǔ shí hái cháo dìng hé yì。
忧深责重乐无几,失足一坠南海北。yōu shēn zé zhòng lè wú jǐ,shī zú yī zhuì nán hǎi běi。
身居阱中不见天,仰面虚空闻下石。shēn jū jǐng zhōng bù jiàn tiān,yǎng miàn xū kōng wén xià shí。
丈夫学道等忧患,妇人亦尔何从得。zhàng fū xué dào děng yōu huàn,fù rén yì ěr hé cóng dé。
归来旧许生白须,回顾惭君发如漆。guī lái jiù xǔ shēng bái xū,huí gù cán jūn fā rú qī。
迁居汝南复何事,龟老支床随所掷。qiān jū rǔ nán fù hé shì,guī lǎo zhī chuáng suí suǒ zhì。
相望一月两得书,闻君肺病久消释。xiāng wàng yī yuè liǎng dé shū,wén jūn fèi bìng jiǔ xiāo shì。
我经三伏常暴下,近喜秋风扫烝湿。wǒ jīng sān fú cháng bào xià,jìn xǐ qiū fēng sǎo zhēng shī。
病除寝食未复故,相见犹惊身似腊。bìng chú qǐn shí wèi fù gù,xiāng jiàn yóu jīng shēn shì là。
刘根夫妇俱有道,去日饶君著鞭策。liú gēn fū fù jù yǒu dào,qù rì ráo jūn zhù biān cè。

示资福谕老

苏辙

幽居百无营,孤坐若假寐。yōu jū bǎi wú yíng,gū zuò ruò jiǎ mèi。
根尘两相接,逆流就一意。gēn chén liǎng xiāng jiē,nì liú jiù yī yì。
意念纷无端,中止不及地。yì niàn fēn wú duān,zhōng zhǐ bù jí dì。
寂然了无觉,乃造真实际。jì rán le wú jué,nǎi zào zhēn shí jì。
百川入沧溟,众水皆一味。bǎi chuān rù cāng míng,zhòng shuǐ jiē yī wèi。
止为潭渊深,动作涛澜起。zhǐ wèi tán yuān shēn,dòng zuò tāo lán qǐ。
动止初何心,乃遇适然耳。dòng zhǐ chū hé xīn,nǎi yù shì rán ěr。
吾心未尝劳,万物将自理。wú xīn wèi cháng láo,wàn wù jiāng zì lǐ。

三不归行

苏辙

客心摇摇若悬旌,三度欲归归不成。kè xīn yáo yáo ruò xuán jīng,sān dù yù guī guī bù chéng。
方春欲归我自懒,秋冬欲归事自变。fāng chūn yù guī wǒ zì lǎn,qiū dōng yù guī shì zì biàn。
问我欲归定何时,天公默定人不知。wèn wǒ yù guī dìng hé shí,tiān gōng mò dìng rén bù zhī。
孔公晚岁将入楚,盘桓陈蔡行且住。kǒng gōng wǎn suì jiāng rù chǔ,pán huán chén cài xíng qiě zhù。
昭王已死不复南,意欲归老父母邦。zhāo wáng yǐ sǐ bù fù nán,yì yù guī lǎo fù mǔ bāng。
卫灵父子无足取,姑尔息肩俟东鲁。wèi líng fù zi wú zú qǔ,gū ěr xī jiān qí dōng lǔ。
三桓岂知用圣人,哀公亦自不能臣。sān huán qǐ zhī yòng shèng rén,āi gōng yì zì bù néng chén。
冉求一战却齐虏,请君召师君亦许。rǎn qiú yī zhàn què qí lǔ,qǐng jūn zhào shī jūn yì xǔ。
归来闭户理诗书,弁冕时出从大夫。guī lái bì hù lǐ shī shū,biàn miǎn shí chū cóng dà fū。
梦见周公已不复,老死故国心亦足。mèng jiàn zhōu gōng yǐ bù fù,lǎo sǐ gù guó xīn yì zú。
孔公愈老愈屯邅,顾我未及门下贤。kǒng gōng yù lǎo yù tún zhān,gù wǒ wèi jí mén xià xián。
乡邦万里不能往,妻孥近寄颍川上。xiāng bāng wàn lǐ bù néng wǎng,qī nú jìn jì yǐng chuān shàng。
依嵩架颍结茅茨,自问此志于何期。yī sōng jià yǐng jié máo cí,zì wèn cǐ zhì yú hé qī。
汝南一寓岁行复,来年归去栽松竹。rǔ nán yī yù suì xíng fù,lái nián guī qù zāi sōng zhú。

罢提举太平宫欲还居颍川

苏辙

避世山林中,衣草食芋栗。bì shì shān lín zhōng,yī cǎo shí yù lì。
奈何处朝市,日耗太仓积。nài hé chù cháo shì,rì hào tài cāng jī。
中心久自笑,公议肯相释。zhōng xīn jiǔ zì xiào,gōng yì kěn xiāng shì。
终然幸宽政,尚许存寄秩。zhōng rán xìng kuān zhèng,shàng xǔ cún jì zhì。
经年汝南居,久与茅茨隔。jīng nián rǔ nán jū,jiǔ yǔ máo cí gé。
祠官一扫空,避就两皆失。cí guān yī sǎo kōng,bì jiù liǎng jiē shī。
父子相携扶,里巷行可即。fù zi xiāng xié fú,lǐ xiàng xíng kě jí。
屋敝且圬墙,蝗馀尚遗粒。wū bì qiě wū qiáng,huáng yú shàng yí lì。
交游忌点染,还往但亲戚。jiāo yóu jì diǎn rǎn,hái wǎng dàn qīn qī。
闭门便衰病,杜口谢弹诘。bì mén biàn shuāi bìng,dù kǒu xiè dàn jí。
馀年迫悬车,奏草屡濡笔。yú nián pò xuán chē,zòu cǎo lǚ rú bǐ。
籍中顾未敢,尔后傥容乞。jí zhōng gù wèi gǎn,ěr hòu tǎng róng qǐ。
幽居足暇豫,肉食多忧慄。yōu jū zú xiá yù,ròu shí duō yōu lì。
永怀城东老,未尽长年术。yǒng huái chéng dōng lǎo,wèi jǐn zhǎng nián shù。

次迟韵寄适逊

苏辙

饥民畏寒尤恶雪,旋理破裘纴败缬。jī mín wèi hán yóu è xuě,xuán lǐ pò qiú rèn bài xié。
我虽久客未成归,黍酒齑羹还泼节。wǒ suī jiǔ kè wèi chéng guī,shǔ jiǔ jī gēng hái pō jié。
汝雨薪炭旧如土,尔来薄俸才供爇。rǔ yǔ xīn tàn jiù rú tǔ,ěr lái báo fèng cái gōng ruò。
眼前暖热无可道,心下清凉有馀洁。yǎn qián nuǎn rè wú kě dào,xīn xià qīng liáng yǒu yú jié。
颍川归去知何时,祠宫欲罢无同列。yǐng chuān guī qù zhī hé shí,cí gōng yù bà wú tóng liè。
夜中仿佛梦两儿,欲迓老人先聚说。yè zhōng fǎng fú mèng liǎng ér,yù yà lǎo rén xiān jù shuō。

次迟韵对雪

苏辙

雪寒近可忧,麦熟远有喜。xuě hán jìn kě yōu,mài shú yuǎn yǒu xǐ。
我生忧喜中,所遇一已委。wǒ shēng yōu xǐ zhōng,suǒ yù yī yǐ wěi。
平生闻汝南,米贱豚鱼美。píng shēng wén rǔ nán,mǐ jiàn tún yú měi。
今年恶蝗旱,流民鬻妻子。jīn nián è huáng hàn,liú mín yù qī zi。
一食方半菽,三日已于耜。yī shí fāng bàn shū,sān rì yǐ yú sì。
号呼人谁闻,悯恻天自迩。hào hū rén shuí wén,mǐn cè tiān zì ěr。
繁阴忽连夕,飞霰堕千里。fán yīn hū lián xī,fēi xiàn duò qiān lǐ。
卷舒惊太速,原隰殊未被。juǎn shū jīng tài sù,yuán xí shū wèi bèi。
贫家望一麦,生事如毛起。pín jiā wàng yī mài,shēng shì rú máo qǐ。
荐饥当逐熟,西去真纳履。jiàn jī dāng zhú shú,xī qù zhēn nà lǚ。