古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

杂诗四十首

刘基

阴崖有乔树,乾鹊巢其颠。yīn yá yǒu qiáo shù,qián què cháo qí diān。
朝食叶上露,暮食叶下蝉。cháo shí yè shàng lù,mù shí yè xià chán。
巢成长众雏,鸣飞一何嬛。cháo chéng zhǎng zhòng chú,míng fēi yī hé huán。
但愿本根固,风雨得安眠。dàn yuàn běn gēn gù,fēng yǔ dé ān mián。
如何就摇落,而不抱悁悁。rú hé jiù yáo luò,ér bù bào yuān yuān。

杂诗四十首

刘基

苍蝇眼昼明,蚊虫眼夜明。cāng yíng yǎn zhòu míng,wén chóng yǎn yè míng。
明眼利口觜,昼夜无时停。míng yǎn lì kǒu zī,zhòu yè wú shí tíng。
拍死纷籍籍,飞来更营营。pāi sǐ fēn jí jí,fēi lái gèng yíng yíng。
一旦霜风起,棱威肃天刑。yī dàn shuāng fēng qǐ,léng wēi sù tiān xíng。
飞者不复飞,鸣者不复鸣。fēi zhě bù fù fēi,míng zhě bù fù míng。
虽有太阳光,不能煦其生。suī yǒu tài yáng guāng,bù néng xù qí shēng。
乃知天胜人,智力徒斗争。nǎi zhī tiān shèng rén,zhì lì tú dòu zhēng。

杂诗四十首

刘基

豺狼食人肉,蚊虻食人血。chái láng shí rén ròu,wén méng shí rén xuè。
食肉死须臾,食血死不辍。shí ròu sǐ xū yú,shí xuè sǐ bù chuò。
哀哀露筋女,肉尽惟皮骨。āi āi lù jīn nǚ,ròu jǐn wéi pí gǔ。
谁谓蚊虻微,积锈能销铁。shuí wèi wén méng wēi,jī xiù néng xiāo tiě。

杂诗四十首

刘基

蚊母羽虫孽,与人无怨尤。wén mǔ yǔ chóng niè,yǔ rén wú yuàn yóu。
胡为含毒害,吐蚊吼如牛。hú wèi hán dú hài,tǔ wén hǒu rú niú。
纷纷散草泽,??森戈矛。fēn fēn sàn cǎo zé,jí jí sēn gē máo。
无辜受螫蠚,皮破腥血流。wú gū shòu shì hē,pí pò xīng xuè liú。
覆巢或有令,未应后鸺鹠。fù cháo huò yǒu lìng,wèi yīng hòu xiū liú。

杂诗四十首

刘基

黄鹰食鸟雀,山鸡食虫豸。huáng yīng shí niǎo què,shān jī shí chóng zhì。
蜂食花上蜜,虾食苔间滓。fēng shí huā shàng mì,xiā shí tái jiān zǐ。
兔食茅草根,凤食梧桐子。tù shí máo cǎo gēn,fèng shí wú tóng zi。
所嗜由性成,易之则皆死。suǒ shì yóu xìng chéng,yì zhī zé jiē sǐ。
冥观付一笑,谁与穷兹理。míng guān fù yī xiào,shuí yǔ qióng zī lǐ。

杂诗四十首

刘基

鲁阳仰挥戈,羲和为纡辔。lǔ yáng yǎng huī gē,xī hé wèi yū pèi。
耿恭俯拜井,涌液出荒地。gěng gōng fǔ bài jǐng,yǒng yè chū huāng dì。
精诚所感格,高厚靡不至。jīng chéng suǒ gǎn gé,gāo hòu mí bù zhì。
人生亦良难,如何殄其类。rén shēng yì liáng nán,rú hé tiǎn qí lèi。
蓬蒿满六合,惭愧真宰意。péng hāo mǎn liù hé,cán kuì zhēn zǎi yì。

杂诗四十首

刘基

在昔信陵君,谦劳实弘度。zài xī xìn líng jūn,qiān láo shí hóng dù。
好士天下稀,宾客远倾慕。hǎo shì tiān xià xī,bīn kè yuǎn qīng mù。
救赵夺兵符,扫清邯郸雾。jiù zhào duó bīng fú,sǎo qīng hán dān wù。
归来存大梁,秦甲詟东顾。guī lái cún dà liáng,qín jiǎ zhé dōng gù。
魏王木偶人,朽心自成蠹。wèi wáng mù ǒu rén,xiǔ xīn zì chéng dù。
谗言一以入,危石不可据。chán yán yī yǐ rù,wēi shí bù kě jù。
日落西河阴,歌钟怨零露。rì luò xī hé yīn,gē zhōng yuàn líng lù。

杂诗四十首

刘基

天鸙巢蒿草,形躯纤且微。tiān yuè cháo hāo cǎo,xíng qū xiān qiě wēi。
不知怀何事,直上闻天扉。bù zhī huái hé shì,zhí shàng wén tiān fēi。
啾啾终日鸣,天听不可希。jiū jiū zhōng rì míng,tiān tīng bù kě xī。
铩羽口吻裂,落日空悲归。shā yǔ kǒu wěn liè,luò rì kōng bēi guī。

杂诗四十首

刘基

雉死为从雌,鹖死为斗力。zhì sǐ wèi cóng cí,hé sǐ wèi dòu lì。
蜜蜂死泄愤,鸤鸠死求食。mì fēng sǐ xiè fèn,shī jiū sǐ qiú shí。
象犀好齿角,狨豹美毛色。xiàng xī hǎo chǐ jiǎo,róng bào měi máo sè。
纷纷死相藉,杀身奉华饰。fēn fēn sǐ xiāng jí,shā shēn fèng huá shì。
自取夫岂过,外至良可恻。zì qǔ fū qǐ guò,wài zhì liáng kě cè。
?獍合族烹,枭鵙宜卵殈。jìng hé zú pēng,xiāo jú yí luǎn xù。
山林久秽荟,谁复继禹益。shān lín jiǔ huì huì,shuí fù jì yǔ yì。

杂诗四十首

刘基

天风触万窍,小大皆有声。tiān fēng chù wàn qiào,xiǎo dà jiē yǒu shēng。
律吕与悬匏,嘈嘈同一鸣。lǜ lǚ yǔ xuán páo,cáo cáo tóng yī míng。
人情有所钟,声气为之使。rén qíng yǒu suǒ zhōng,shēng qì wèi zhī shǐ。
无知而强聒,则亦悬匏耳。wú zhī ér qiáng guā,zé yì xuán páo ěr。

杂诗四十首

刘基

殊俗甘朐䏰,比之刍牛腴。shū sú gān qú rùn,bǐ zhī chú niú yú。
殷勤奉宾客,自谓敬有馀。yīn qín fèng bīn kè,zì wèi jìng yǒu yú。
鸱吓虽异贯,赤惑谁能祛。chī xià suī yì guàn,chì huò shuí néng qū。
霾阴蔽玄象,清渭混污渠。mái yīn bì xuán xiàng,qīng wèi hùn wū qú。
谁能继夏后,再分龙与鱼。shuí néng jì xià hòu,zài fēn lóng yǔ yú。

杂诗四十首

刘基

大星出西方,晱晱如明月。dà xīng chū xī fāng,shǎn shǎn rú míng yuè。
儿童惊指示,草木见毫发。ér tóng jīng zhǐ shì,cǎo mù jiàn háo fā。
夜久斗柄回,人静凉风发。yè jiǔ dòu bǐng huí,rén jìng liáng fēng fā。
徙倚步中庭,空烟散成雪。xǐ yǐ bù zhōng tíng,kōng yān sàn chéng xuě。

杂诗四十首

刘基

楚人将适蜀,扬帆信江水。chǔ rén jiāng shì shǔ,yáng fān xìn jiāng shuǐ。
江阔多西风,帆逸行不止。jiāng kuò duō xī fēng,fān yì xíng bù zhǐ。
日暮入海涛,极目无涯涘。rì mù rù hǎi tāo,jí mù wú yá sì。
鲸鱼吹高浪,舵折樯竿圮。jīng yú chuī gāo làng,duò zhé qiáng gān pǐ。
顿足空号呼,烟波千万里。dùn zú kōng hào hū,yān bō qiān wàn lǐ。

杂诗四十首

刘基

冲霄难为羽,泛海难为舟。chōng xiāo nán wèi yǔ,fàn hǎi nán wèi zhōu。
缚羊驾我辂,猛志空悠悠。fù yáng jià wǒ lù,měng zhì kōng yōu yōu。
农时失耕耨,何以望有秋?nóng shí shī gēng nòu,hé yǐ wàng yǒu qiū?
决藩盗菽粟,鹰隼不如鸠。jué fān dào shū sù,yīng sǔn bù rú jiū。
韶华不我与,去若川水流。sháo huá bù wǒ yǔ,qù ruò chuān shuǐ liú。
岁莫独彷徨,凛凛怀百忧。suì mò dú páng huáng,lǐn lǐn huái bǎi yōu。

杂诗四十首

刘基

爰居避风翔,岂冀粢牲祀。yuán jū bì fēng xiáng,qǐ jì zī shēng sì。
臧孙强自用,取笑于君子。zāng sūn qiáng zì yòng,qǔ xiào yú jūn zi。
拾虫养凤凰,将以为观美。shí chóng yǎng fèng huáng,jiāng yǐ wèi guān měi。
徒令翚翟畏,长逝深林里。tú lìng huī dí wèi,zhǎng shì shēn lín lǐ。