古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

旅兴

刘基

昃景无还晖,霜露凄巳繁。zè jǐng wú hái huī,shuāng lù qī sì fán。
松柏坐椔翳,桃李更何言。sōng bǎi zuò zī yì,táo lǐ gèng hé yán。
旦夕悲风起,黄沙蔽平原。dàn xī bēi fēng qǐ,huáng shā bì píng yuán。
万物尽凋落,芳华谁独存。wàn wù jǐn diāo luò,fāng huá shuí dú cún。
我愿化为鹤,不愿化为猿。wǒ yuàn huà wèi hè,bù yuàn huà wèi yuán。
鹤鸣声闻天,猿鸣烟雨昏。hè míng shēng wén tiān,yuán míng yān yǔ hūn。
空林夜寥寂,踯躅伤精魂。kōng lín yè liáo jì,zhí zhú shāng jīng hún。

旅兴

刘基

西风吹硕果,草茅思索绹。xī fēng chuī shuò guǒ,cǎo máo sī suǒ táo。
搣搣卉木零,唧唧寒虫号。miè miè huì mù líng,jī jī hán chóng hào。
百川日夜流,泰山何其高。bǎi chuān rì yè liú,tài shān hé qí gāo。
沉浮自有定,汲汲无乃劳。chén fú zì yǒu dìng,jí jí wú nǎi láo。

旅兴

刘基

久雨得晚霁,豁然如醉醒。jiǔ yǔ dé wǎn jì,huō rán rú zuì xǐng。
幽花炫馀红,远峰出孤青。yōu huā xuàn yú hóng,yuǎn fēng chū gū qīng。
独坐无与娱,蜻蛚吟空庭。dú zuò wú yǔ yú,qīng liè yín kōng tíng。
良辰能几何,逝者忽如倾。liáng chén néng jǐ hé,shì zhě hū rú qīng。
啸歌欲自慰,歌竟还伤情。xiào gē yù zì wèi,gē jìng hái shāng qíng。

旅兴

刘基

微风振檐铎,玱如环佩响。wēi fēng zhèn yán duó,qiāng rú huán pèi xiǎng。
登高看秋色,俯见明月上。dēng gāo kàn qiū sè,fǔ jiàn míng yuè shàng。
木落天地宽,云散川原广。mù luò tiān dì kuān,yún sàn chuān yuán guǎng。
来者不可期,逝者日巳往。lái zhě bù kě qī,shì zhě rì sì wǎng。
离居岂无怀,恻怆萦远想。lí jū qǐ wú huái,cè chuàng yíng yuǎn xiǎng。

旅兴

刘基

日暮登高台,流目盼云间。rì mù dēng gāo tái,liú mù pàn yún jiān。
云间有明月,窈窕芙蓉颜。yún jiān yǒu míng yuè,yǎo tiǎo fú róng yán。
光辉被四表,万古一往还。guāng huī bèi sì biǎo,wàn gǔ yī wǎng hái。
惜无腾化术,仰之不能攀。xī wú téng huà shù,yǎng zhī bù néng pān。

旅兴

刘基

江上秋风急,天寒雁南归。jiāng shàng qiū fēng jí,tiān hán yàn nán guī。
客子眷长途,中心一何悲。kè zi juàn zhǎng tú,zhōng xīn yī hé bēi。
顾瞻望四方,有怀当告谁。gù zhān wàng sì fāng,yǒu huái dāng gào shuí。
霜露日夜零,百卉厌其枝。shuāng lù rì yè líng,bǎi huì yàn qí zhī。
衰谢不待期,荣盛安可追。shuāi xiè bù dài qī,róng shèng ān kě zhuī。
太息复太息,怆悢涕沾衣。tài xī fù tài xī,chuàng liàng tì zhān yī。

旅兴

刘基

薄云敛微雨,返照涵空烟。báo yún liǎn wēi yǔ,fǎn zhào hán kōng yān。
黄葵闲红蓼,烂若濯锦鲜。huáng kuí xián hóng liǎo,làn ruò zhuó jǐn xiān。
老病苦无欢,坐为忧所缠。lǎo bìng kǔ wú huān,zuò wèi yōu suǒ chán。
自恨非松乔,不能还少年。zì hèn fēi sōng qiáo,bù néng hái shǎo nián。
援琴写此曲,曲尽心茫然。yuán qín xiě cǐ qū,qū jǐn xīn máng rán。

旅兴

刘基

少别无惨容,老别有苦心。shǎo bié wú cǎn róng,lǎo bié yǒu kǔ xīn。
筋力巳非故,忧思谅难任。jīn lì sì fēi gù,yōu sī liàng nán rèn。
春风吹郊原,杂英满园林。chūn fēng chuī jiāo yuán,zá yīng mǎn yuán lín。
物生无巨细,各以类相寻。wù shēng wú jù xì,gè yǐ lèi xiāng xún。
含情曷能忘,矧乃众病侵。hán qíng hé néng wàng,shěn nǎi zhòng bìng qīn。
勿言愁可量,沧溟未为深。wù yán chóu kě liàng,cāng míng wèi wèi shēn。

旅兴

刘基

翔鹍抟扶摇,九万一奋翅。xiáng kūn tuán fú yáo,jiǔ wàn yī fèn chì。
骅骝骤康庄,瞬息千里至。huá liú zhòu kāng zhuāng,shùn xī qiān lǐ zhì。
谷鲋穴坎窞,鹪鹩集蓬蔚。gǔ fù xué kǎn dàn,jiāo liáo jí péng wèi。
偪仄岂不怜,饮啄亦何忌。bī zè qǐ bù lián,yǐn zhuó yì hé jì。
夸父空有勇,精卫良无智。kuā fù kōng yǒu yǒng,jīng wèi liáng wú zhì。
翼折海未枯,身偾杖徒弃。yì zhé hǎi wèi kū,shēn fèn zhàng tú qì。
何如抱区区,保巳遗世事。hé rú bào qū qū,bǎo sì yí shì shì。

旅兴

刘基

倦鸟冀安巢,风林无静柯。juàn niǎo jì ān cháo,fēng lín wú jìng kē。
路长羽翼短,日暮当如何。lù zhǎng yǔ yì duǎn,rì mù dāng rú hé。
登高望四方,但见山与河。dēng gāo wàng sì fāng,dàn jiàn shān yǔ hé。
宁知天上雨,去为沧海波。níng zhī tiān shàng yǔ,qù wèi cāng hǎi bō。
慷慨对长风,坐感玄发皤。kāng kǎi duì zhǎng fēng,zuò gǎn xuán fā pó。
弱水不可航,曾城岌嵯峨。ruò shuǐ bù kě háng,céng chéng jí cuó é。
凄凉华表鹤,太息成悲歌。qī liáng huá biǎo hè,tài xī chéng bēi gē。

旅兴

刘基

病身如朽木,螬蚁群萃之。bìng shēn rú xiǔ mù,cáo yǐ qún cuì zhī。
生意巳无多,雨露空其滋。shēng yì sì wú duō,yǔ lù kōng qí zī。
晨兴步庭除,足弱几不持。chén xīng bù tíng chú,zú ruò jǐ bù chí。
论年未应尔,胡为遽如斯。lùn nián wèi yīng ěr,hú wèi jù rú sī。
大块播万形,一躯非我私。dà kuài bō wàn xíng,yī qū fēi wǒ sī。
暂假终必还,但有速与迟。zàn jiǎ zhōng bì hái,dàn yǒu sù yǔ chí。
居易以俟命,圣言岂吾欺。jū yì yǐ qí mìng,shèng yán qǐ wú qī。

旅兴

刘基

上古人一心,生荣死同哀。shàng gǔ rén yī xīn,shēng róng sǐ tóng āi。
永世自为心,骨肉多嫌猜。yǒng shì zì wèi xīn,gǔ ròu duō xián cāi。
沉沉十日雨,漫漫百亩苔。chén chén shí rì yǔ,màn màn bǎi mǔ tái。
苔深车轮没,平路生蒿莱。tái shēn chē lún méi,píng lù shēng hāo lái。
呜呼张仲蔚,衡门何由开。wū hū zhāng zhòng wèi,héng mén hé yóu kāi。

旅兴

刘基

疏庸厌人事,疲病畏交游。shū yōng yàn rén shì,pí bìng wèi jiāo yóu。
得闲愿巳惬,敢有分外求。dé xián yuàn sì qiè,gǎn yǒu fēn wài qiú。
开门对钟山,山翠盈我眸。kāi mén duì zhōng shān,shān cuì yíng wǒ móu。
日中市声远,草绿空庭幽。rì zhōng shì shēng yuǎn,cǎo lǜ kōng tíng yōu。
登临观万象,玄理足可搜。dēng lín guān wàn xiàng,xuán lǐ zú kě sōu。
谁能走逐逐,自使生悔尤。shuí néng zǒu zhú zhú,zì shǐ shēng huǐ yóu。

旅兴

刘基

别离多苦怀,三年当百载。bié lí duō kǔ huái,sān nián dāng bǎi zài。
来者非所知,往者今安在。lái zhě fēi suǒ zhī,wǎng zhě jīn ān zài。
浮云旦夕起,白日埋光彩。fú yún dàn xī qǐ,bái rì mái guāng cǎi。
天地亦有形,岂能长不改。tiān dì yì yǒu xíng,qǐ néng zhǎng bù gǎi。
去去东园公,紫芝犹可采。qù qù dōng yuán gōng,zǐ zhī yóu kě cǎi。

旅兴

刘基

晨兴梳短发,庭树生秋风。chén xīng shū duǎn fā,tíng shù shēng qiū fēng。
万物有容色,与故各不同。wàn wù yǒu róng sè,yǔ gù gè bù tóng。
硕实属老成,天柔怨童蒙。shuò shí shǔ lǎo chéng,tiān róu yuàn tóng méng。
英英黄金花,旎旎清露丛。yīng yīng huáng jīn huā,nǐ nǐ qīng lù cóng。
岁暮等沦落,何异蒿与蓬。suì mù děng lún luò,hé yì hāo yǔ péng。