古诗词

擢彼乔松一首

刘基

擢彼乔松,在彼丘阿。zhuó bǐ qiáo sōng,zài bǐ qiū ā。
岁莫凄风,飒为枯柯。suì mò qī fēng,sà wèi kū kē。
忧来伤心,云如之何。yōu lái shāng xīn,yún rú zhī hé。
瞻彼昊天,曷其有宜。zhān bǐ hào tiān,hé qí yǒu yí。
天降淫德,痡于下国。tiān jiàng yín dé,fū yú xià guó。
稻粱黍稷,暨于螟蜮。dào liáng shǔ jì,jì yú míng yù。
不稼不穑,寇攘以食。bù jià bù sè,kòu rǎng yǐ shí。
哀此下民,曷其有极。āi cǐ xià mín,hé qí yǒu jí。
心之忧矣,如烹如煎。xīn zhī yōu yǐ,rú pēng rú jiān。
丧乱靡底,如渊如泉。sàng luàn mí dǐ,rú yuān rú quán。
如彼奥草,孔蔓以延。rú bǐ ào cǎo,kǒng màn yǐ yán。
呜呼昊天,伊谁之愆。wū hū hào tiān,yī shuí zhī qiān。
有罻者罿,曷施于宇。yǒu wèi zhě chōng,hé shī yú yǔ。
胡罾于林,觊彼鲂鱮。hú zēng yú lín,jì bǐ fáng xù。
小人所怃,君子所与。xiǎo rén suǒ wǔ,jūn zi suǒ yǔ。
弗询弗犹,曷其有愈。fú xún fú yóu,hé qí yǒu yù。
君子不畏,乱日以炽。jūn zi bù wèi,luàn rì yǐ chì。
君子不忧,乱日以悠。jūn zi bù yōu,luàn rì yǐ yōu。
正言谔谔,謟言诺诺。zhèng yán è è,tāo yán nuò nuò。
欢言孔怡,丧乱所基。huān yán kǒng yí,sàng luàn suǒ jī。
邦家维车,庶民维舆。bāng jiā wéi chē,shù mín wéi yú。
庶僚维服,大臣维御。shù liáo wéi fú,dà chén wéi yù。
慎尔驱驰,俾险作夷。shèn ěr qū chí,bǐ xiǎn zuò yí。
无然汶汶,无俾车偾。wú rán wèn wèn,wú bǐ chē fèn。
无曰予知,民各有思。wú yuē yǔ zhī,mín gè yǒu sī。
无曰予圣,庶民孔竞。wú yuē yǔ shèng,shù mín kǒng jìng。
无竞维德,四方之则。wú jìng wéi dé,sì fāng zhī zé。
无为回遹,以纵枉慝。wú wèi huí yù,yǐ zòng wǎng tè。
瞻彼高原,翳翳其云。zhān bǐ gāo yuán,yì yì qí yún。
眄彼大水,浩矣无津。miǎn bǐ dà shuǐ,hào yǐ wú jīn。
嗷嗷飞雁,各念尔群。áo áo fēi yàn,gè niàn ěr qún。
哀我人斯,胡胥以沦。āi wǒ rén sī,hú xū yǐ lún。
莫高匪天,莫明匪日。mò gāo fěi tiān,mò míng fěi rì。
何纤勿冒,何昧勿晢。hé xiān wù mào,hé mèi wù zhé。
维此圣人,庶民是葵。wéi cǐ shèng rén,shù mín shì kuí。
维彼愚人,则各有谋。wéi bǐ yú rén,zé gè yǒu móu。
原隰之瘁,夫妇云之。yuán xí zhī cuì,fū fù yún zhī。
闾巷之呻,君子闻之。lǘ xiàng zhī shēn,jūn zi wén zhī。
弗闻弗惟,则各有思。fú wén fú wéi,zé gè yǒu sī。
式谤式詈,腑肠以离。shì bàng shì lì,fǔ cháng yǐ lí。
谷斯之秕,农以为殃。gǔ sī zhī bǐ,nóng yǐ wèi yāng。
匪鹰匪隼,曷云能翔。fěi yīng fěi sǔn,hé yún néng xiáng。
维天有船,不可以航。wéi tiān yǒu chuán,bù kě yǐ háng。
眷言顾之,心焉恻伤。juàn yán gù zhī,xīn yān cè shāng。
相彼茂草,飞鸟依之。xiāng bǐ mào cǎo,fēi niǎo yī zhī。
淠彼深渊,鲂鲤归之。pì bǐ shēn yuān,fáng lǐ guī zhī。
靡依靡归,胡能勿悲。mí yī mí guī,hú néng wù bēi。
我有隐忧,人莫之知。wǒ yǒu yǐn yōu,rén mò zhī zhī。
中途有棘,庶民伐之。zhōng tú yǒu jí,shù mín fá zhī。
执讯弗笃,君子堲之。zhí xùn fú dǔ,jūn zi cí zhī。
不瞆不聋,孰填尔聪。bù kuì bù lóng,shú tián ěr cōng。
靡瞻靡顾,自贻伊瞽。mí zhān mí gù,zì yí yī gǔ。
如彼沸鼎,无增尔薪。rú bǐ fèi dǐng,wú zēng ěr xīn。
无从尔言,以逖远人。wú cóng ěr yán,yǐ tì yuǎn rén。
迩人营营,远人兢兢。ěr rén yíng yíng,yuǎn rén jīng jīng。
弗讹尔心,曷其有惩。fú é ěr xīn,hé qí yǒu chéng。
嗟尔君子,戒慎尔止。jiē ěr jūn zi,jiè shèn ěr zhǐ。
靡谦不光,靡盈不毁。mí qiān bù guāng,mí yíng bù huǐ。
维山有杞,维泽有芷。wéi shān yǒu qǐ,wéi zé yǒu zhǐ。
庶民所履,维君子使。shù mín suǒ lǚ,wéi jūn zi shǐ。
陟彼高原,维风飗飗。zhì bǐ gāo yuán,wéi fēng liú liú。
靡草不凋,无木不刘。mí cǎo bù diāo,wú mù bù liú。
忧来伤心,如焚如抽。yōu lái shāng xīn,rú fén rú chōu。
瞻仰昊天,曷其有瘳。zhān yǎng hào tiān,hé qí yǒu chōu。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

宿蜡烛庵俊上人房

刘基

城外春江动客愁,江边细草绿悠悠。chéng wài chūn jiāng dòng kè chóu,jiāng biān xì cǎo lǜ yōu yōu。
还将短发临岐路,畏向东风忆旧游。hái jiāng duǎn fā lín qí lù,wèi xiàng dōng fēng yì jiù yóu。
斜日远天归雁急,薄寒孤馆落花稠。xié rì yuǎn tiān guī yàn jí,báo hán gū guǎn luò huā chóu。
青灯不放还乡梦,一夜肠回一万周。qīng dēng bù fàng hái xiāng mèng,yī yè cháng huí yī wàn zhōu。

二月七日夜泊许村遇雨

刘基

漫喜晴天出北门,还愁急雨送黄昏。màn xǐ qíng tiān chū běi mén,hái chóu jí yǔ sòng huáng hūn。
山风度水喧林麓,野树翻云动石根。shān fēng dù shuǐ xuān lín lù,yě shù fān yún dòng shí gēn。
宿麦巳随江草烂,新泉休共井泥浑。sù mài sì suí jiāng cǎo làn,xīn quán xiū gòng jǐng ní hún。
鱼龙浩漫沧溟阔,泽畔谁招楚客魂。yú lóng hào màn cāng míng kuò,zé pàn shuí zhāo chǔ kè hún。

嘉兴寄王昌言学正

刘基

去年相别雁来初,今日相思柳拂渠。qù nián xiāng bié yàn lái chū,jīn rì xiāng sī liǔ fú qú。
对酒放歌难再得,登高作赋近何如。duì jiǔ fàng gē nán zài dé,dēng gāo zuò fù jìn hé rú。
黄华烨烨轻烟里,碧草油油小雨馀。huáng huá yè yè qīng yān lǐ,bì cǎo yóu yóu xiǎo yǔ yú。
欲棹扁舟寻逸少,为愁妨写换鹅书。yù zhào biǎn zhōu xún yì shǎo,wèi chóu fáng xiě huàn é shū。

寄台郎张质夫

刘基

春愁忽得故人书,喜极成悲泪满裾。chūn chóu hū dé gù rén shū,xǐ jí chéng bēi lèi mǎn jū。
冀野驽骀虚伯乐,鲁门钟鼓骇爰居。jì yě nú dài xū bó lè,lǔ mén zhōng gǔ hài yuán jū。
全家荡析饥寒切,病骨支离志虑疏。quán jiā dàng xī jī hán qiè,bìng gǔ zhī lí zhì lǜ shū。
敢以浮名误知己,缄辞写意愧何如。gǎn yǐ fú míng wù zhī jǐ,jiān cí xiě yì kuì hé rú。

水西寺东楼晓起闻莺

刘基

日上高城柳影齐,风轩临水看莺啼。rì shàng gāo chéng liǔ yǐng qí,fēng xuān lín shuǐ kàn yīng tí。
初来木杪鸣相应,稍入花间听却迷。chū lái mù miǎo míng xiāng yīng,shāo rù huā jiān tīng què mí。
芳草自深句践国,行人犹隔御儿溪。fāng cǎo zì shēn jù jiàn guó,xíng rén yóu gé yù ér xī。
思家每恨无轻翼,可对莺华不憯悽。sī jiā měi hèn wú qīng yì,kě duì yīng huá bù cǎn qī。

感怀二首

刘基

新晴杨柳散春丝,长路行人有所思。xīn qíng yáng liǔ sàn chūn sī,zhǎng lù xíng rén yǒu suǒ sī。
愁上容颜青镜识,寒生亭馆落花知。chóu shàng róng yán qīng jìng shí,hán shēng tíng guǎn luò huā zhī。
高云送雨来无定,独鸟惊风去自迟。gāo yún sòng yǔ lái wú dìng,dú niǎo jīng fēng qù zì chí。
闷对亭前紫荆树,同根那得却相离。mèn duì tíng qián zǐ jīng shù,tóng gēn nà dé què xiāng lí。

感怀二首

刘基

不到西州又十年,青山白水独依然。bù dào xī zhōu yòu shí nián,qīng shān bái shuǐ dú yī rán。
徒闻鸡狗供输尽,无那干戈迤逦延。tú wén jī gǒu gōng shū jǐn,wú nà gàn gē yí lǐ yán。
天上九霄空玉烛,人间万井共贪泉。tiān shàng jiǔ xiāo kōng yù zhú,rén jiān wàn jǐng gòng tān quán。
草中攫取云中送,坐待连茹紫闼边。cǎo zhōng jué qǔ yún zhōng sòng,zuò dài lián rú zǐ tà biān。

茶园别朱伯言郭公葵

刘基

细水吹烟送客舟,离情恰似水东流。xì shuǐ chuī yān sòng kè zhōu,lí qíng qià shì shuǐ dōng liú。
此时对酒难为乐,何处寻春可纵游。cǐ shí duì jiǔ nán wèi lè,hé chù xún chūn kě zòng yóu。
去雨来云天渺渺,轻蜂乱蝶日悠悠。qù yǔ lái yún tiān miǎo miǎo,qīng fēng luàn dié rì yōu yōu。
绝怜短发无聊赖,一夜如丝白满头。jué lián duǎn fā wú liáo lài,yī yè rú sī bái mǎn tóu。

二月二十三日自黄冈还杭途中作

刘基

日照江边春树林,繁花乱叶感人心。rì zhào jiāng biān chūn shù lín,fán huā luàn yè gǎn rén xīn。
花间蛱蝶漫多事,叶底杜鹃非好音。huā jiān jiá dié màn duō shì,yè dǐ dù juān fēi hǎo yīn。
举目山川成皓首,侧身天地一沾襟。jǔ mù shān chuān chéng hào shǒu,cè shēn tiān dì yī zhān jīn。
解忧惟有尊中酒,疾病年来巳厌斟。jiě yōu wéi yǒu zūn zhōng jiǔ,jí bìng nián lái sì yàn zhēn。

晚泊海宁州舟中作

刘基

春雾今宵气稍清,空江一舸客心惊。chūn wù jīn xiāo qì shāo qīng,kōng jiāng yī gě kè xīn jīng。
东流浊浪冲山动,西望长庚似月明。dōng liú zhuó làng chōng shān dòng,xī wàng zhǎng gēng shì yuè míng。
不有龚黄为郡县,徒令耒耜化戈兵。bù yǒu gōng huáng wèi jùn xiàn,tú lìng lěi sì huà gē bīng。
溥天何处非王土,无地安身愧此生。pǔ tiān hé chù fēi wáng tǔ,wú dì ān shēn kuì cǐ shēng。

忧怀

刘基

群盗纵横半九州,干戈满目几时休。qún dào zòng héng bàn jiǔ zhōu,gàn gē mǎn mù jǐ shí xiū。
官曹各有营身计,将帅何曾为国谋。guān cáo gè yǒu yíng shēn jì,jiāng shuài hé céng wèi guó móu。
猛虎封狼安荐食,农夫田父困诛求。měng hǔ fēng láng ān jiàn shí,nóng fū tián fù kùn zhū qiú。
抑强扶弱须天讨,可惭无人借箸筹。yì qiáng fú ruò xū tiān tǎo,kě cán wú rén jiè zhù chóu。

雨中遣怀

刘基

青春苦寒雨太多,野水极目似秋波。qīng chūn kǔ hán yǔ tài duō,yě shuǐ jí mù shì qiū bō。
湖上芳草生巳遍,山中美人愁柰何。hú shàng fāng cǎo shēng sì biàn,shān zhōng měi rén chóu nài hé。
思家无计铲荆棘,避地只恐触蛟鼍。sī jiā wú jì chǎn jīng jí,bì dì zhǐ kǒng chù jiāo tuó。
落花零乱晚风起,坐看城头乌尾讹。luò huā líng luàn wǎn fēng qǐ,zuò kàn chéng tóu wū wěi é。

送岳季坚入计筹山

刘基

阳羡先生故将孤,拂衣高蹈入玄门。yáng xiàn xiān shēng gù jiāng gū,fú yī gāo dǎo rù xuán mén。
瓮盈五粒松花酒,食有千年枸杞根。wèng yíng wǔ lì sōng huā jiǔ,shí yǒu qiān nián gǒu qǐ gēn。
自得诗篇留客诵,频来猿鸟识人言。zì dé shī piān liú kè sòng,pín lái yuán niǎo shí rén yán。
浮云富贵非吾愿,此意陶公可与论。fú yún fù guì fēi wú yuàn,cǐ yì táo gōng kě yǔ lùn。

春兴七首

刘基

柳暖花融草满汀,日酣烟淡麦青青。liǔ nuǎn huā róng cǎo mǎn tīng,rì hān yān dàn mài qīng qīng。
枝间好鸟鸣求友,水底寒鱼陟负萍。zhī jiān hǎo niǎo míng qiú yǒu,shuǐ dǐ hán yú zhì fù píng。
异县光阴空荏苒,故乡蛇豕尚膻腥。yì xiàn guāng yīn kōng rěn rǎn,gù xiāng shé shǐ shàng shān xīng。
感时对景情何极,悼往悲来总涕零。gǎn shí duì jǐng qíng hé jí,dào wǎng bēi lái zǒng tì líng。

春兴七首

刘基

勿听屋角闹晨鸠,起看园林绿渐稠。wù tīng wū jiǎo nào chén jiū,qǐ kàn yuán lín lǜ jiàn chóu。
小雨霏霏涵日过,新泉细细入河流。xiǎo yǔ fēi fēi hán rì guò,xīn quán xì xì rù hé liú。
残花断柳虚归计,远水他山聚客愁。cán huā duàn liǔ xū guī jì,yuǎn shuǐ tā shān jù kè chóu。
鸿雁南飞限苍岭,伤心何处问松楸。hóng yàn nán fēi xiàn cāng lǐng,shāng xīn hé chù wèn sōng qiū。