古诗词

擢彼乔松一首

刘基

擢彼乔松,在彼丘阿。zhuó bǐ qiáo sōng,zài bǐ qiū ā。
岁莫凄风,飒为枯柯。suì mò qī fēng,sà wèi kū kē。
忧来伤心,云如之何。yōu lái shāng xīn,yún rú zhī hé。
瞻彼昊天,曷其有宜。zhān bǐ hào tiān,hé qí yǒu yí。
天降淫德,痡于下国。tiān jiàng yín dé,fū yú xià guó。
稻粱黍稷,暨于螟蜮。dào liáng shǔ jì,jì yú míng yù。
不稼不穑,寇攘以食。bù jià bù sè,kòu rǎng yǐ shí。
哀此下民,曷其有极。āi cǐ xià mín,hé qí yǒu jí。
心之忧矣,如烹如煎。xīn zhī yōu yǐ,rú pēng rú jiān。
丧乱靡底,如渊如泉。sàng luàn mí dǐ,rú yuān rú quán。
如彼奥草,孔蔓以延。rú bǐ ào cǎo,kǒng màn yǐ yán。
呜呼昊天,伊谁之愆。wū hū hào tiān,yī shuí zhī qiān。
有罻者罿,曷施于宇。yǒu wèi zhě chōng,hé shī yú yǔ。
胡罾于林,觊彼鲂鱮。hú zēng yú lín,jì bǐ fáng xù。
小人所怃,君子所与。xiǎo rén suǒ wǔ,jūn zi suǒ yǔ。
弗询弗犹,曷其有愈。fú xún fú yóu,hé qí yǒu yù。
君子不畏,乱日以炽。jūn zi bù wèi,luàn rì yǐ chì。
君子不忧,乱日以悠。jūn zi bù yōu,luàn rì yǐ yōu。
正言谔谔,謟言诺诺。zhèng yán è è,tāo yán nuò nuò。
欢言孔怡,丧乱所基。huān yán kǒng yí,sàng luàn suǒ jī。
邦家维车,庶民维舆。bāng jiā wéi chē,shù mín wéi yú。
庶僚维服,大臣维御。shù liáo wéi fú,dà chén wéi yù。
慎尔驱驰,俾险作夷。shèn ěr qū chí,bǐ xiǎn zuò yí。
无然汶汶,无俾车偾。wú rán wèn wèn,wú bǐ chē fèn。
无曰予知,民各有思。wú yuē yǔ zhī,mín gè yǒu sī。
无曰予圣,庶民孔竞。wú yuē yǔ shèng,shù mín kǒng jìng。
无竞维德,四方之则。wú jìng wéi dé,sì fāng zhī zé。
无为回遹,以纵枉慝。wú wèi huí yù,yǐ zòng wǎng tè。
瞻彼高原,翳翳其云。zhān bǐ gāo yuán,yì yì qí yún。
眄彼大水,浩矣无津。miǎn bǐ dà shuǐ,hào yǐ wú jīn。
嗷嗷飞雁,各念尔群。áo áo fēi yàn,gè niàn ěr qún。
哀我人斯,胡胥以沦。āi wǒ rén sī,hú xū yǐ lún。
莫高匪天,莫明匪日。mò gāo fěi tiān,mò míng fěi rì。
何纤勿冒,何昧勿晢。hé xiān wù mào,hé mèi wù zhé。
维此圣人,庶民是葵。wéi cǐ shèng rén,shù mín shì kuí。
维彼愚人,则各有谋。wéi bǐ yú rén,zé gè yǒu móu。
原隰之瘁,夫妇云之。yuán xí zhī cuì,fū fù yún zhī。
闾巷之呻,君子闻之。lǘ xiàng zhī shēn,jūn zi wén zhī。
弗闻弗惟,则各有思。fú wén fú wéi,zé gè yǒu sī。
式谤式詈,腑肠以离。shì bàng shì lì,fǔ cháng yǐ lí。
谷斯之秕,农以为殃。gǔ sī zhī bǐ,nóng yǐ wèi yāng。
匪鹰匪隼,曷云能翔。fěi yīng fěi sǔn,hé yún néng xiáng。
维天有船,不可以航。wéi tiān yǒu chuán,bù kě yǐ háng。
眷言顾之,心焉恻伤。juàn yán gù zhī,xīn yān cè shāng。
相彼茂草,飞鸟依之。xiāng bǐ mào cǎo,fēi niǎo yī zhī。
淠彼深渊,鲂鲤归之。pì bǐ shēn yuān,fáng lǐ guī zhī。
靡依靡归,胡能勿悲。mí yī mí guī,hú néng wù bēi。
我有隐忧,人莫之知。wǒ yǒu yǐn yōu,rén mò zhī zhī。
中途有棘,庶民伐之。zhōng tú yǒu jí,shù mín fá zhī。
执讯弗笃,君子堲之。zhí xùn fú dǔ,jūn zi cí zhī。
不瞆不聋,孰填尔聪。bù kuì bù lóng,shú tián ěr cōng。
靡瞻靡顾,自贻伊瞽。mí zhān mí gù,zì yí yī gǔ。
如彼沸鼎,无增尔薪。rú bǐ fèi dǐng,wú zēng ěr xīn。
无从尔言,以逖远人。wú cóng ěr yán,yǐ tì yuǎn rén。
迩人营营,远人兢兢。ěr rén yíng yíng,yuǎn rén jīng jīng。
弗讹尔心,曷其有惩。fú é ěr xīn,hé qí yǒu chéng。
嗟尔君子,戒慎尔止。jiē ěr jūn zi,jiè shèn ěr zhǐ。
靡谦不光,靡盈不毁。mí qiān bù guāng,mí yíng bù huǐ。
维山有杞,维泽有芷。wéi shān yǒu qǐ,wéi zé yǒu zhǐ。
庶民所履,维君子使。shù mín suǒ lǚ,wéi jūn zi shǐ。
陟彼高原,维风飗飗。zhì bǐ gāo yuán,wéi fēng liú liú。
靡草不凋,无木不刘。mí cǎo bù diāo,wú mù bù liú。
忧来伤心,如焚如抽。yōu lái shāng xīn,rú fén rú chōu。
瞻仰昊天,曷其有瘳。zhān yǎng hào tiān,hé qí yǒu chōu。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

次韵和石末公漫兴见寄二首

刘基

王侯古有兴屠狗,郎吏今无善牧羊。wáng hóu gǔ yǒu xīng tú gǒu,láng lì jīn wú shàn mù yáng。
青海风波腾罔象,紫霄氛祲翳摇光。qīng hǎi fēng bō téng wǎng xiàng,zǐ xiāo fēn jìn yì yáo guāng。
江寒逝水东流急,天远冥鸿北去长。jiāng hán shì shuǐ dōng liú jí,tiān yuǎn míng hóng běi qù zhǎng。
莫笑乌鸢恶毛羽,翻飞齐得簉鹓行。mò xiào wū yuān è máo yǔ,fān fēi qí dé zào yuān xíng。

次韵和石末公漫兴见寄二首

刘基

济世何人希管乐,隐居无处觅求羊。jì shì hé rén xī guǎn lè,yǐn jū wú chù mì qiú yáng。
扶桑未换旸乌彩,腐草犹争爝火光。fú sāng wèi huàn yáng wū cǎi,fǔ cǎo yóu zhēng jué huǒ guāng。
百载承平戎马佚,十年战伐艾菅长。bǎi zài chéng píng róng mǎ yì,shí nián zhàn fá ài jiān zhǎng。
长沙迁客能流涕,一日须垂一万行。zhǎng shā qiān kè néng liú tì,yī rì xū chuí yī wàn xíng。

和石末公冬暖

刘基

世乱干戈日夜寻,可堪灾沴又相侵。shì luàn gàn gē rì yè xún,kě kān zāi lì yòu xiāng qīn。
烟霞出地皆成祲,雷电飞时肯作霖。yān xiá chū dì jiē chéng jìn,léi diàn fēi shí kěn zuò lín。
祝蝪漫劳遵故事,问牛谁复轸忧心。zhù tāng màn láo zūn gù shì,wèn niú shuí fù zhěn yōu xīn。
小虫未寤年光晚,犹抱枯荄学苦吟。xiǎo chóng wèi wù nián guāng wǎn,yóu bào kū gāi xué kǔ yín。

雨中呈石末公

刘基

去年三冬暖不雨,今年孟春寒有馀。qù nián sān dōng nuǎn bù yǔ,jīn nián mèng chūn hán yǒu yú。
大云垂垂压宇宙,密雪衮衮飘庭除。dà yún chuí chuí yā yǔ zhòu,mì xuě gǔn gǔn piāo tíng chú。
安排白水与泛舸,酝酿青泥容没车。ān pái bái shuǐ yǔ fàn gě,yùn niàng qīng ní róng méi chē。
辛苦陌头杨柳树,含颦等待太阳舒。xīn kǔ mò tóu yáng liǔ shù,hán pín děng dài tài yáng shū。

和石末公见示有字韵

刘基

长想天涯皆内地,忍看阃外即他乡。zhǎng xiǎng tiān yá jiē nèi dì,rěn kàn kǔn wài jí tā xiāng。
扶生可惜医无缓,救死宁堪鬼在盲。fú shēng kě xī yī wú huǎn,jiù sǐ níng kān guǐ zài máng。
郡县诛求应到骨,乾坤战伐遍成疮。jùn xiàn zhū qiú yīng dào gǔ,qián kūn zhàn fá biàn chéng chuāng。
辽东华表云间鹤,相见相思总断肠。liáo dōng huá biǎo yún jiān hè,xiāng jiàn xiāng sī zǒng duàn cháng。

次李子庚韵

刘基

风落馀花春事非,愁心烟雨共霏霏。fēng luò yú huā chūn shì fēi,chóu xīn yān yǔ gòng fēi fēi。
溪云不作从龙起,山石何须学燕飞。xī yún bù zuò cóng lóng qǐ,shān shí hé xū xué yàn fēi。
篱下旧存彭泽菊,林间新长首阳薇。lí xià jiù cún péng zé jú,lín jiān xīn zhǎng shǒu yáng wēi。
夜阑忽漫闻啼鸟,肠断天涯信使稀。yè lán hū màn wén tí niǎo,cháng duàn tiān yá xìn shǐ xī。

早春遣怀

刘基

正月馀寒未放春,漫空飞雪舞随人。zhèng yuè yú hán wèi fàng chūn,màn kōng fēi xuě wǔ suí rén。
新年对客情何限,浊酒于予意独亲。xīn nián duì kè qíng hé xiàn,zhuó jiǔ yú yǔ yì dú qīn。
涧底流泉浑似玉,门前细草总成茵。jiàn dǐ liú quán hún shì yù,mén qián xì cǎo zǒng chéng yīn。
鹤归自爱山能静,豹隐方知雾有神。hè guī zì ài shān néng jìng,bào yǐn fāng zhī wù yǒu shén。

雨中遣闷

刘基

雨渍愁云重不飞,山蒸冷雾袭人衣。yǔ zì chóu yún zhòng bù fēi,shān zhēng lěng wù xí rén yī。
亦知屏翳空多事,只恐羲和失所归。yì zhī píng yì kōng duō shì,zhǐ kǒng xī hé shī suǒ guī。
岁晏波涛东逝急,天寒鸿雁北来稀。suì yàn bō tāo dōng shì jí,tiān hán hóng yàn běi lái xī。
残灯永夜清无焰,坐听饥猿响翠微。cán dēng yǒng yè qīng wú yàn,zuò tīng jī yuán xiǎng cuì wēi。

闻猿有感

刘基

猿响秋山夜句阑,白云如雪拥林端。yuán xiǎng qiū shān yè jù lán,bái yún rú xuě yōng lín duān。
钟仪楚奏难成调,蔡琰胡笳欲罢弹。zhōng yí chǔ zòu nán chéng diào,cài yǎn hú jiā yù bà dàn。
泽魁离骚馀怨恨,巴东涕泪想泛澜。zé kuí lí sāo yú yuàn hèn,bā dōng tì lèi xiǎng fàn lán。
唯应华表归来鹤,明月清风共岁寒。wéi yīng huá biǎo guī lái hè,míng yuè qīng fēng gòng suì hán。

漫成

刘基

老去知心更有谁,愁将短发对花枝。lǎo qù zhī xīn gèng yǒu shuí,chóu jiāng duǎn fā duì huā zhī。
花残更发新春叶,发白空垂满面丝。huā cán gèng fā xīn chūn yè,fā bái kōng chuí mǎn miàn sī。
纵酒放歌怜往日,倚阑听雁立多时。zòng jiǔ fàng gē lián wǎng rì,yǐ lán tīng yàn lì duō shí。
若为化得抟风翮,汗漫东西信所之。ruò wèi huà dé tuán fēng hé,hàn màn dōng xī xìn suǒ zhī。

感兴

刘基

百年强半巳无能,愁入膏盲病自增。bǎi nián qiáng bàn sì wú néng,chóu rù gāo máng bìng zì zēng。
千里江山双白鬓,五更风雨一青灯。qiān lǐ jiāng shān shuāng bái bìn,wǔ gèng fēng yǔ yī qīng dēng。
繁弦急管谁家宅,废圃荒窑昔代陵。fán xián jí guǎn shuí jiā zhái,fèi pǔ huāng yáo xī dài líng。
不寐坐听鸡唱尽,素光穿牖日华升。bù mèi zuò tīng jī chàng jǐn,sù guāng chuān yǒu rì huá shēng。

夜坐

刘基

残釭背壁翳还明,坐拥衾禂阅五更。cán gāng bèi bì yì hái míng,zuò yōng qīn dǎo yuè wǔ gèng。
云卷星河垂永夜,霜飞鼓角静严城。yún juǎn xīng hé chuí yǒng yè,shuāng fēi gǔ jiǎo jìng yán chéng。
飘摇莫计馀生事,老病都非旧日情。piāo yáo mò jì yú shēng shì,lǎo bìng dōu fēi jiù rì qíng。
想像故园凭梦到,愁来转使梦难成。xiǎng xiàng gù yuán píng mèng dào,chóu lái zhuǎn shǐ mèng nán chéng。

蒋山寺十月桃花

刘基

王母桃花此地栽,风霜摇落为谁开。wáng mǔ táo huā cǐ dì zāi,fēng shuāng yáo luò wèi shuí kāi。
琳宫玉座同黄土,绛蕊丹跗自绿苔。lín gōng yù zuò tóng huáng tǔ,jiàng ruǐ dān fū zì lǜ tái。
度朔烟霞违梦想,武陵云水怨归来。dù shuò yān xiá wéi mèng xiǎng,wǔ líng yún shuǐ yuàn guī lái。
残蜂剩蝶相逢浅,黄菊芙蓉莫浪猜。cán fēng shèng dié xiāng féng qiǎn,huáng jú fú róng mò làng cāi。

寒夜

刘基

月上前山夜寂寥,江城鼓角殷寒宵。yuè shàng qián shān yè jì liáo,jiāng chéng gǔ jiǎo yīn hán xiāo。
鱼龙水落沧溟静,鸿雁声来紫塞遥。yú lóng shuǐ luò cāng míng jìng,hóng yàn shēng lái zǐ sāi yáo。
风物自应随律转,霜髯争得见春消。fēng wù zì yīng suí lǜ zhuǎn,shuāng rán zhēng dé jiàn chūn xiāo。
青釭冷暗愁眠怯,楼外频移北斗杓。qīng gāng lěng àn chóu mián qiè,lóu wài pín yí běi dòu biāo。

漫成

刘基

愁将短发逢摇落,漫把残灯照寂寥。chóu jiāng duǎn fā féng yáo luò,màn bǎ cán dēng zhào jì liáo。
两地身心悲夜鹊,五更钟鼓梦春潮。liǎng dì shēn xīn bēi yè què,wǔ gèng zhōng gǔ mèng chūn cháo。
惊寒柏叶垂垂静,向日霜华泫泫消。jīng hán bǎi yè chuí chuí jìng,xiàng rì shuāng huá xuàn xuàn xiāo。
怅望烟尘满长路,紫芝空长故山苗。chàng wàng yān chén mǎn zhǎng lù,zǐ zhī kōng zhǎng gù shān miáo。