古诗词

擢彼乔松一首

刘基

擢彼乔松,在彼丘阿。zhuó bǐ qiáo sōng,zài bǐ qiū ā。
岁莫凄风,飒为枯柯。suì mò qī fēng,sà wèi kū kē。
忧来伤心,云如之何。yōu lái shāng xīn,yún rú zhī hé。
瞻彼昊天,曷其有宜。zhān bǐ hào tiān,hé qí yǒu yí。
天降淫德,痡于下国。tiān jiàng yín dé,fū yú xià guó。
稻粱黍稷,暨于螟蜮。dào liáng shǔ jì,jì yú míng yù。
不稼不穑,寇攘以食。bù jià bù sè,kòu rǎng yǐ shí。
哀此下民,曷其有极。āi cǐ xià mín,hé qí yǒu jí。
心之忧矣,如烹如煎。xīn zhī yōu yǐ,rú pēng rú jiān。
丧乱靡底,如渊如泉。sàng luàn mí dǐ,rú yuān rú quán。
如彼奥草,孔蔓以延。rú bǐ ào cǎo,kǒng màn yǐ yán。
呜呼昊天,伊谁之愆。wū hū hào tiān,yī shuí zhī qiān。
有罻者罿,曷施于宇。yǒu wèi zhě chōng,hé shī yú yǔ。
胡罾于林,觊彼鲂鱮。hú zēng yú lín,jì bǐ fáng xù。
小人所怃,君子所与。xiǎo rén suǒ wǔ,jūn zi suǒ yǔ。
弗询弗犹,曷其有愈。fú xún fú yóu,hé qí yǒu yù。
君子不畏,乱日以炽。jūn zi bù wèi,luàn rì yǐ chì。
君子不忧,乱日以悠。jūn zi bù yōu,luàn rì yǐ yōu。
正言谔谔,謟言诺诺。zhèng yán è è,tāo yán nuò nuò。
欢言孔怡,丧乱所基。huān yán kǒng yí,sàng luàn suǒ jī。
邦家维车,庶民维舆。bāng jiā wéi chē,shù mín wéi yú。
庶僚维服,大臣维御。shù liáo wéi fú,dà chén wéi yù。
慎尔驱驰,俾险作夷。shèn ěr qū chí,bǐ xiǎn zuò yí。
无然汶汶,无俾车偾。wú rán wèn wèn,wú bǐ chē fèn。
无曰予知,民各有思。wú yuē yǔ zhī,mín gè yǒu sī。
无曰予圣,庶民孔竞。wú yuē yǔ shèng,shù mín kǒng jìng。
无竞维德,四方之则。wú jìng wéi dé,sì fāng zhī zé。
无为回遹,以纵枉慝。wú wèi huí yù,yǐ zòng wǎng tè。
瞻彼高原,翳翳其云。zhān bǐ gāo yuán,yì yì qí yún。
眄彼大水,浩矣无津。miǎn bǐ dà shuǐ,hào yǐ wú jīn。
嗷嗷飞雁,各念尔群。áo áo fēi yàn,gè niàn ěr qún。
哀我人斯,胡胥以沦。āi wǒ rén sī,hú xū yǐ lún。
莫高匪天,莫明匪日。mò gāo fěi tiān,mò míng fěi rì。
何纤勿冒,何昧勿晢。hé xiān wù mào,hé mèi wù zhé。
维此圣人,庶民是葵。wéi cǐ shèng rén,shù mín shì kuí。
维彼愚人,则各有谋。wéi bǐ yú rén,zé gè yǒu móu。
原隰之瘁,夫妇云之。yuán xí zhī cuì,fū fù yún zhī。
闾巷之呻,君子闻之。lǘ xiàng zhī shēn,jūn zi wén zhī。
弗闻弗惟,则各有思。fú wén fú wéi,zé gè yǒu sī。
式谤式詈,腑肠以离。shì bàng shì lì,fǔ cháng yǐ lí。
谷斯之秕,农以为殃。gǔ sī zhī bǐ,nóng yǐ wèi yāng。
匪鹰匪隼,曷云能翔。fěi yīng fěi sǔn,hé yún néng xiáng。
维天有船,不可以航。wéi tiān yǒu chuán,bù kě yǐ háng。
眷言顾之,心焉恻伤。juàn yán gù zhī,xīn yān cè shāng。
相彼茂草,飞鸟依之。xiāng bǐ mào cǎo,fēi niǎo yī zhī。
淠彼深渊,鲂鲤归之。pì bǐ shēn yuān,fáng lǐ guī zhī。
靡依靡归,胡能勿悲。mí yī mí guī,hú néng wù bēi。
我有隐忧,人莫之知。wǒ yǒu yǐn yōu,rén mò zhī zhī。
中途有棘,庶民伐之。zhōng tú yǒu jí,shù mín fá zhī。
执讯弗笃,君子堲之。zhí xùn fú dǔ,jūn zi cí zhī。
不瞆不聋,孰填尔聪。bù kuì bù lóng,shú tián ěr cōng。
靡瞻靡顾,自贻伊瞽。mí zhān mí gù,zì yí yī gǔ。
如彼沸鼎,无增尔薪。rú bǐ fèi dǐng,wú zēng ěr xīn。
无从尔言,以逖远人。wú cóng ěr yán,yǐ tì yuǎn rén。
迩人营营,远人兢兢。ěr rén yíng yíng,yuǎn rén jīng jīng。
弗讹尔心,曷其有惩。fú é ěr xīn,hé qí yǒu chéng。
嗟尔君子,戒慎尔止。jiē ěr jūn zi,jiè shèn ěr zhǐ。
靡谦不光,靡盈不毁。mí qiān bù guāng,mí yíng bù huǐ。
维山有杞,维泽有芷。wéi shān yǒu qǐ,wéi zé yǒu zhǐ。
庶民所履,维君子使。shù mín suǒ lǚ,wéi jūn zi shǐ。
陟彼高原,维风飗飗。zhì bǐ gāo yuán,wéi fēng liú liú。
靡草不凋,无木不刘。mí cǎo bù diāo,wú mù bù liú。
忧来伤心,如焚如抽。yōu lái shāng xīn,rú fén rú chōu。
瞻仰昊天,曷其有瘳。zhān yǎng hào tiān,hé qí yǒu chōu。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

丙申岁十月还乡作七首

刘基

小舟冲雨清溪上,雨密溪深宿雾昏。xiǎo zhōu chōng yǔ qīng xī shàng,yǔ mì xī shēn sù wù hūn。
游子到家无旧物,故人留客叹空尊。yóu zi dào jiā wú jiù wù,gù rén liú kè tàn kōng zūn。
荒畦蔓草缠蒿草,落日青猿叫白猿。huāng qí màn cǎo chán hāo cǎo,luò rì qīng yuán jiào bái yuán。
语罢不须还秉烛,耳闻目见总销魂。yǔ bà bù xū hái bǐng zhú,ěr wén mù jiàn zǒng xiāo hún。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

五载辞家未卜归,归来如客鬓成丝。wǔ zài cí jiā wèi bo guī,guī lái rú kè bìn chéng sī。
亲知过眼还成梦,事势伤心不可思。qīn zhī guò yǎn hái chéng mèng,shì shì shāng xīn bù kě sī。
且喜松楸仍旧日,莫嗟闾井异前时。qiě xǐ sōng qiū réng jiù rì,mò jiē lǘ jǐng yì qián shí。
修文偃武君王意,铸甲销戈会有期。xiū wén yǎn wǔ jūn wáng yì,zhù jiǎ xiāo gē huì yǒu qī。

次韵和石末公元夜之作

刘基

八表流云澄夜色,九霄华月动春城。bā biǎo liú yún chéng yè sè,jiǔ xiāo huá yuè dòng chūn chéng。
条风细细吹旗影,香蔼微微引漏声。tiáo fēng xì xì chuī qí yǐng,xiāng ǎi wēi wēi yǐn lòu shēng。
河汉虹桥应断绝,沧溟鳌足漫峥嵘。hé hàn hóng qiáo yīng duàn jué,cāng míng áo zú màn zhēng róng。
愁来更听渔阳操,独倚阑干坐到明。chóu lái gèng tīng yú yáng cāo,dú yǐ lán gàn zuò dào míng。

石末公再赋元夕见寄用韵酬之

刘基

东方月出鱼龙窟,北极云开虎豹关。dōng fāng yuè chū yú lóng kū,běi jí yún kāi hǔ bào guān。
渤澥青丘金作水,昆仑赤岸玉为山。bó xiè qīng qiū jīn zuò shuǐ,kūn lún chì àn yù wèi shān。
风光岂减常时好,灯火嗟逢此夜悭。fēng guāng qǐ jiǎn cháng shí hǎo,dēng huǒ jiē féng cǐ yè qiān。
听尽残钟成不寐,那无飞羽入玄间。tīng jǐn cán zhōng chéng bù mèi,nà wú fēi yǔ rù xuán jiān。

丁酉七月十四夜望月仍蚀且既而司天报亦不至因感去年作此寄石末公

刘基

山城望月中元夜,天运循环四序周。shān chéng wàng yuè zhōng yuán yè,tiān yùn xún huán sì xù zhōu。
顾兔又从银汉灭,磔蟆空抱玉川忧。gù tù yòu cóng yín hàn miè,zhé má kōng bào yù chuān yōu。
清台视梫当箕尾,仙使乘槎隔斗牛。qīng tái shì qǐn dāng jī wěi,xiān shǐ chéng chá gé dòu niú。
安得寄书凭去燕,为言桂树不胜秋。ān dé jì shū píng qù yàn,wèi yán guì shù bù shèng qiū。

题烟波泛舟图

刘基

旧游忆鼓湘湖棹,自净风微江练平。jiù yóu yì gǔ xiāng hú zhào,zì jìng fēng wēi jiāng liàn píng。
小艇曲穿花底出,游鱼相伴镜中行。xiǎo tǐng qū chuān huā dǐ chū,yóu yú xiāng bàn jìng zhōng xíng。
别来漫想心徒切,画里重看眼亦明。bié lái màn xiǎng xīn tú qiè,huà lǐ zhòng kàn yǎn yì míng。
素石苍松是何处,愿从巢父濯冠缨。sù shí cāng sōng shì hé chù,yuàn cóng cháo fù zhuó guān yīng。

为王彦和赋槐堂

刘基

晋公庭上三槐树,千载流传是德符。jìn gōng tíng shàng sān huái shù,qiān zài liú chuán shì dé fú。
今日耳孙思继述,昔年手泽叹荒芜。jīn rì ěr sūn sī jì shù,xī nián shǒu zé tàn huāng wú。
当窗欲看屯云叶,夹径先栽带雨株。dāng chuāng yù kàn tún yún yè,jiā jìng xiān zāi dài yǔ zhū。
会见枝头金粟蕊,秋风吹送上天衢。huì jiàn zhī tóu jīn sù ruǐ,qiū fēng chuī sòng shàng tiān qú。

社日偶成奉呈石末公

刘基

昔闻同社燕鸡豚,今见操戈竞一飧。xī wén tóng shè yàn jī tún,jīn jiàn cāo gē jìng yī sūn。
松柏空坛饥鼠出,枌榆落日乱鸦喧。sōng bǎi kōng tán jī shǔ chū,fén yú luò rì luàn yā xuān。
地连吴会嗟何蹙,民是周馀不半存。dì lián wú huì jiē hé cù,mín shì zhōu yú bù bàn cún。
疏懒浑愁闻世事,治聋有酒漫盈尊。shū lǎn hún chóu wén shì shì,zhì lóng yǒu jiǔ màn yíng zūn。

次韵和林彦文刘山驿作诗

刘基

青泥九折度危峰,翠木千章集远风。qīng ní jiǔ zhé dù wēi fēng,cuì mù qiān zhāng jí yuǎn fēng。
欲为流离安堡障,宁辞辛苦涉蒿蓬。yù wèi liú lí ān bǎo zhàng,níng cí xīn kǔ shè hāo péng。
梧桐叶落无栖凤,荆棘枝寒有怨鸿。wú tóng yè luò wú qī fèng,jīng jí zhī hán yǒu yuàn hóng。
旦夕升虚聊望楚,何时重赋定方中?dàn xī shēng xū liáo wàng chǔ,hé shí zhòng fù dìng fāng zhōng?

次韵和余嘉宾御史见寄

刘基

二纪相思欲奋飞,百年心事苦相违。èr jì xiāng sī yù fèn fēi,bǎi nián xīn shì kǔ xiāng wéi。
风尘跋涉容颜改,豺虎纵横信使稀。fēng chén bá shè róng yán gǎi,chái hǔ zòng héng xìn shǐ xī。
忽枉缄书如见面,不胜悲喜却沾衣。hū wǎng jiān shū rú jiàn miàn,bù shèng bēi xǐ què zhān yī。
有怀欲语无由写,骢马天涯几日归。yǒu huái yù yǔ wú yóu xiě,cōng mǎ tiān yá jǐ rì guī。

次韵和石末公月蚀见寄

刘基

凉气开秋桂未花,青天见月漫咨嗟。liáng qì kāi qiū guì wèi huā,qīng tiān jiàn yuè màn zī jiē。
玉毫扑搠此中兔,金背荧煌何处蟆。yù háo pū shuò cǐ zhōng tù,jīn bèi yíng huáng hé chù má。
百鍊精铜才照胆,连城白璧底生瑕。bǎi liàn jīng tóng cái zhào dǎn,lián chéng bái bì dǐ shēng xiá。
谁能鼓剑披氛祲,莫遣东郊马喷沙。shuí néng gǔ jiàn pī fēn jìn,mò qiǎn dōng jiāo mǎ pēn shā。

即事有感呈石末公

刘基

葵藿倾心向大明,参商琐琐只寻兵。kuí huò qīng xīn xiàng dà míng,cān shāng suǒ suǒ zhǐ xún bīng。
蛾眉欲擅三千宠,鱼翼难通九万程。é méi yù shàn sān qiān chǒng,yú yì nán tōng jiǔ wàn chéng。
贝锦笙簧鸱鸟瑞,明珠瑑玉泰山轻。bèi jǐn shēng huáng chī niǎo ruì,míng zhū zhuàn yù tài shān qīng。
两阶干羽闻来格,分北犹劳圣主情。liǎng jiē gàn yǔ wén lái gé,fēn běi yóu láo shèng zhǔ qíng。

次韵和石末公感怀之作

刘基

凤去深林鹜在庭,西风回首故山青。fèng qù shēn lín wù zài tíng,xī fēng huí shǒu gù shān qīng。
杞人岌岌忧将殒,楚国茫茫醉不醒。qǐ rén jí jí yōu jiāng yǔn,chǔ guó máng máng zuì bù xǐng。
自觉艰虞多错午,谁怜耗斁祝宁丁。zì jué jiān yú duō cuò wǔ,shuí lián hào yì zhù níng dīng。
金芝玉蕨甘如蜜,岁晚吾从董五经。jīn zhī yù jué gān rú mì,suì wǎn wú cóng dǒng wǔ jīng。

闻盗过界首季君山甫亦蒙访及以诗唁之

刘基

妖星何故犯奎躔,鹤上云霄鲤入渊。yāo xīng hé gù fàn kuí chán,hè shàng yún xiāo lǐ rù yuān。
寇退喜闻曾子反,书焚尚赖伏生传。kòu tuì xǐ wén céng zi fǎn,shū fén shàng lài fú shēng chuán。
齑酸并与青毡去,瓜苦空馀绿蔓牵。jī suān bìng yǔ qīng zhān qù,guā kǔ kōng yú lǜ màn qiān。
惭愧杜郊汤博士,白盐赤米数相怜。cán kuì dù jiāo tāng bó shì,bái yán chì mǐ shù xiāng lián。

次韵和石末公中秋玩月

刘基

一年二六团圆月,此夜光辉独耐看。yī nián èr liù tuán yuán yuè,cǐ yè guāng huī dú nài kàn。
银汉波涛三岛接,玉京风露九霄寒。yín hàn bō tāo sān dǎo jiē,yù jīng fēng lù jiǔ xiāo hán。
方欣酷暑随时去,只恐清商促岁阑。fāng xīn kù shǔ suí shí qù,zhǐ kǒng qīng shāng cù suì lán。
更上南楼瞻北极,那无鸿雁报平安。gèng shàng nán lóu zhān běi jí,nà wú hóng yàn bào píng ān。