古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

西域元日

耶律楚材

凌晨随分备樽罍,辟疫屠苏饮一杯。líng chén suí fēn bèi zūn léi,pì yì tú sū yǐn yī bēi。
迂叟不令书郁垒,痴儿刚要画钟馗。yū sǒu bù lìng shū yù lěi,chī ér gāng yào huà zhōng kuí。
新愁又逐东风至,旧信难随春日来。xīn chóu yòu zhú dōng fēng zhì,jiù xìn nán suí chūn rì lái。
又向边城添一岁,天涯飘泊几时回。yòu xiàng biān chéng tiān yī suì,tiān yá piāo pō jǐ shí huí。

西域寄中州禅老

耶律楚材

吾师道化震清都,奔逸绝尘我不如。wú shī dào huà zhèn qīng dōu,bēn yì jué chén wǒ bù rú。
近日虚传三岛信,几年不得万松书。jìn rì xū chuán sān dǎo xìn,jǐ nián bù dé wàn sōng shū。
宗门淘汰犹嫌少,习气薰蒸尚未除。zōng mén táo tài yóu xián shǎo,xí qì xūn zhēng shàng wèi chú。
惆怅天涯沦落客,临风不是忆鲈鱼。chóu chàng tiān yá lún luò kè,lín fēng bù shì yì lú yú。

蒲华城梦万松老人

耶律楚材

华亭仿佛旧时舟,又见吾师钓直钩。huá tíng fǎng fú jiù shí zhōu,yòu jiàn wú shī diào zhí gōu。
只道梦中重作梦,不知愁底更添愁。zhǐ dào mèng zhōng zhòng zuò mèng,bù zhī chóu dǐ gèng tiān chóu。
曾参活句垂青眼,未得生侯已白头。céng cān huó jù chuí qīng yǎn,wèi dé shēng hóu yǐ bái tóu。
撇下尘嚣归去好,谁能骑鹤上扬州。piē xià chén xiāo guī qù hǎo,shuí néng qí hè shàng yáng zhōu。

寄巨川宣抚

耶律楚材

历数兴亡掌上看,提兵一战领清官。lì shù xīng wáng zhǎng shàng kàn,tí bīng yī zhàn lǐng qīng guān。
马前草诏珠玑润,纸上挥毫风雨寒。mǎ qián cǎo zhào zhū jī rùn,zhǐ shàng huī háo fēng yǔ hán。
昔日谈禅明法界,而今崇道倡香坛。xī rì tán chán míng fǎ jiè,ér jīn chóng dào chàng xiāng tán。
诸行百辅君都占,潦倒鲰生何处安。zhū xíng bǎi fǔ jūn dōu zhàn,lǎo dào zōu shēng hé chù ān。

寄南塘老人张子真

耶律楚材

张侯风味讵能忘,黄米曾令我一尝。zhāng hóu fēng wèi jù néng wàng,huáng mǐ céng lìng wǒ yī cháng。
抵死解官违北阙,达生遁世钓南塘。dǐ sǐ jiě guān wéi běi quē,dá shēng dùn shì diào nán táng。
知来何假灵龟兆,作赋能陈瑞鹤祥。zhī lái hé jiǎ líng guī zhào,zuò fù néng chén ruì hè xiáng。
岂是西边无土物,不如诗句寄东阳。qǐ shì xī biān wú tǔ wù,bù rú shī jù jì dōng yáng。

观瑞鹤诗卷独子进治书无诗

耶律楚材

丁年兰省识君初,缓步鸣珂游帝都。dīng nián lán shěng shí jūn chū,huǎn bù míng kē yóu dì dōu。
象简常陪天仗立,玉骢曾使禁臣趋。xiàng jiǎn cháng péi tiān zhàng lì,yù cōng céng shǐ jìn chén qū。
只贪殢酒长安市,不肯题诗瑞应图。zhǐ tān tì jiǔ zhǎng ān shì,bù kěn tí shī ruì yīng tú。
我念李侯端的意,大都好事不如无。wǒ niàn lǐ hóu duān de yì,dà dōu hǎo shì bù rú wú。

寄德明

耶律楚材

英侯志节本凌云,尚自飘零故国尘。yīng hóu zhì jié běn líng yún,shàng zì piāo líng gù guó chén。
有道且同麋鹿友,谈玄能说虎狼仁。yǒu dào qiě tóng mí lù yǒu,tán xuán néng shuō hǔ láng rén。
幸然不全饱死鬼,可惜空吟笑杀人。xìng rán bù quán bǎo sǐ guǐ,kě xī kōng yín xiào shā rén。
弥勒下生何太早,莫随邪见说无因。mí lēi xià shēng hé tài zǎo,mò suí xié jiàn shuō wú yīn。

寄清溪居士秀玉

耶律楚材

鹪鹩犹欠一枝栖,不得燕山半土犁。jiāo liáo yóu qiàn yī zhī qī,bù dé yàn shān bàn tǔ lí。
时复有琴歌碧玉,年来无梦绕清溪。shí fù yǒu qín gē bì yù,nián lái wú mèng rào qīng xī。
数行文字聊遮眼,半纸功名苦噬脐。shù xíng wén zì liáo zhē yǎn,bàn zhǐ gōng míng kǔ shì qí。
回首故人今健否,馀生甘老碧云西。huí shǒu gù rén jīn jiàn fǒu,yú shēng gān lǎo bì yún xī。

戏秀玉

耶律楚材

清溪掀倒打油房,五卫凋零三径荒。qīng xī xiān dào dǎ yóu fáng,wǔ wèi diāo líng sān jìng huāng。
未信塞翁嗟失马,须知御寇觅亡羊。wèi xìn sāi wēng jiē shī mǎ,xū zhī yù kòu mì wáng yáng。
东湖菡萏从君赏,西域蒲萄输我尝。dōng hú hàn dàn cóng jūn shǎng,xī yù pú táo shū wǒ cháng。
各在天涯会何日,临风休忘老髯郎。gè zài tiān yá huì hé rì,lín fēng xiū wàng lǎo rán láng。

寄张子闻

耶律楚材

忆昔携琴论太玄,湛然初识子闻贤。yì xī xié qín lùn tài xuán,zhàn rán chū shí zi wén xián。
回头葱岭仍千里,分手松轩已五年。huí tóu cōng lǐng réng qiān lǐ,fēn shǒu sōng xuān yǐ wǔ nián。
东望卢龙倾玉表,西来青鸟阙金笺。dōng wàng lú lóng qīng yù biǎo,xī lái qīng niǎo quē jīn jiān。
几时重会燕山道,一曲临风奏水仙。jǐ shí zhòng huì yàn shān dào,yī qū lín fēng zòu shuǐ xiān。

寄用之侍郎

耶律楚材

蓬莱怜我寄芳笺,劝我无忘仁义先。péng lái lián wǒ jì fāng jiān,quàn wǒ wú wàng rén yì xiān。
几句良言甜似蜜,数行温语暖于绵。jǐ jù liáng yán tián shì mì,shù xíng wēn yǔ nuǎn yú mián。
从来谁识龟毛拂,到底难调胶柱弦。cóng lái shuí shí guī máo fú,dào dǐ nán diào jiāo zhù xián。
用我必行周孔教,舍予不负万松轩。yòng wǒ bì xíng zhōu kǒng jiào,shě yǔ bù fù wàn sōng xuān。

和正卿待制韵

耶律楚材

布袖龙钟两眼尘,丹诚如旧白头新。bù xiù lóng zhōng liǎng yǎn chén,dān chéng rú jiù bái tóu xīn。
暮云西畔犹怀汉,晓日东边才是秦。mù yún xī pàn yóu huái hàn,xiǎo rì dōng biān cái shì qín。
酒贱不妨连夜醉,花繁长发四时春。jiǔ jiàn bù fáng lián yè zuì,huā fán zhǎng fā sì shí chūn。
花繁酒贱无佳思,谁念天涯万里人。huā fán jiǔ jiàn wú jiā sī,shuí niàn tiān yá wàn lǐ rén。

寄仲文尚书

耶律楚材

仲文曾作黑头公,辅弼明时播美风。zhòng wén céng zuò hēi tóu gōng,fǔ bì míng shí bō měi fēng。
治粟货泉流冀北,提刑奸迹屏胶东。zhì sù huò quán liú jì běi,tí xíng jiān jì píng jiāo dōng。
笑观桃李新恩遍,拜扫松楸老计终。xiào guān táo lǐ xīn ēn biàn,bài sǎo sōng qiū lǎo jì zhōng。
西域故人增喜色,万全良策不谋同。xī yù gù rén zēng xǐ sè,wàn quán liáng cè bù móu tóng。

雪轩老人邦杰久不惠书作诗怨之

耶律楚材

当时倾盖便忘年,别后春风五度迁。dāng shí qīng gài biàn wàng nián,bié hòu chūn fēng wǔ dù qiān。
万里西行愁似海,千山东望远如天。wàn lǐ xī xíng chóu shì hǎi,qiān shān dōng wàng yuǎn rú tiān。
不闻旧信传梅岭,试道新诗怨雪轩。bù wén jiù xìn chuán méi lǐng,shì dào xīn shī yuàn xuě xuān。
更上危楼一回首,朝云深处是燕然。gèng shàng wēi lóu yī huí shǒu,cháo yún shēn chù shì yàn rán。

谢王清甫惠书

耶律楚材

西征万里扈銮舆,高阁文章束石渠。xī zhēng wàn lǐ hù luán yú,gāo gé wén zhāng shù shí qú。
只道昔年周梦蝶,却疑今日我为鱼。zhǐ dào xī nián zhōu mèng dié,què yí jīn rì wǒ wèi yú。
一簪华发垂垂老,两眼黄尘事事疏。yī zān huá fā chuí chuí lǎo,liǎng yǎn huáng chén shì shì shū。
多谢贵人怜远客,东风时有寄来书。duō xiè guì rén lián yuǎn kè,dōng fēng shí yǒu jì lái shū。