古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

寄武川摩诃院圆明老人五首

耶律楚材

一扇儒风佛日明,舍生从此乐馀生。yī shàn rú fēng fú rì míng,shě shēng cóng cǐ lè yú shēng。
高人编简寻长味,衲子林泉称野情。gāo rén biān jiǎn xún zhǎng wèi,nà zi lín quán chēng yě qíng。
见道谷绵充廪藏,喜闻流散集京城。jiàn dào gǔ mián chōng lǐn cáng,xǐ wén liú sàn jí jīng chéng。
自惭无德毗明主,千里虚名浪播声。zì cán wú dé pí míng zhǔ,qiān lǐ xū míng làng bō shēng。

戊子继武川刘抟霄韵

耶律楚材

不得吾山卧翠霞,西行行遍海之涯。bù dé wú shān wò cuì xiá,xī xíng xíng biàn hǎi zhī yá。
火风地水虽非我,南北东西总是家。huǒ fēng dì shuǐ suī fēi wǒ,nán běi dōng xī zǒng shì jiā。
驿骑亲驰涉弱水,星轺躬驾过流沙。yì qí qīn chí shè ruò shuǐ,xīng yáo gōng jià guò liú shā。
惟期圣德渐遐迩,不惮龙庭万里赊。wéi qī shèng dé jiàn xiá ěr,bù dàn lóng tíng wàn lǐ shē。

和李汉臣韵四首其一

耶律楚材

梦中身世鬓垂斑,方士从夸药驻颜。mèng zhōng shēn shì bìn chuí bān,fāng shì cóng kuā yào zhù yán。
性海一波涵万象,威音双箭透重关。xìng hǎi yī bō hán wàn xiàng,wēi yīn shuāng jiàn tòu zhòng guān。
圆融活水非生灭,浩渺虚舟任往还。yuán róng huó shuǐ fēi shēng miè,hào miǎo xū zhōu rèn wǎng hái。
便好灰心养愚拙,须知大智本闲闲。biàn hǎo huī xīn yǎng yú zhuō,xū zhī dà zhì běn xián xián。

憩解州邵薛村洪福院

耶律楚材

天兵南出武阳东,暂解征鞍憩梵宫。tiān bīng nán chū wǔ yáng dōng,zàn jiě zhēng ān qì fàn gōng。
玉像巍巍红叶捧,金容奕奕碧纱笼。yù xiàng wēi wēi hóng yè pěng,jīn róng yì yì bì shā lóng。
三秦繁盛如席卷,两晋风流扫地空。sān qín fán shèng rú xí juǎn,liǎng jìn fēng liú sǎo dì kōng。
惟有真如元不坏,青山依旧白云中。wéi yǒu zhēn rú yuán bù huài,qīng shān yī jiù bái yún zhōng。

邵薛村道士陈公求诗

耶律楚材

玄言圣祖五千言,不说飞升不说仙。xuán yán shèng zǔ wǔ qiān yán,bù shuō fēi shēng bù shuō xiān。
烧药炼丹全是妄,吞霞服气苟延年。shāo yào liàn dān quán shì wàng,tūn xiá fú qì gǒu yán nián。
须知三教皆同道,可信重玄也似禅。xū zhī sān jiào jiē tóng dào,kě xìn zhòng xuán yě shì chán。
趋破异端何足慕,纷纷皆是野狐涎。qū pò yì duān hé zú mù,fēn fēn jiē shì yě hú xián。

又用韵和王巨川其二

耶律楚材

今年扈从入西秦,山色犹如昔日新。jīn nián hù cóng rù xī qín,shān sè yóu rú xī rì xīn。
诗思远随秦岭雁,征衣全染灞桥尘。shī sī yuǎn suí qín lǐng yàn,zhēng yī quán rǎn bà qiáo chén。
含元殿坏荆榛古,花萼楼空草木春。hán yuán diàn huài jīng zhēn gǔ,huā è lóu kōng cǎo mù chūn。
千古兴亡同一梦,梦中多少未归人。qiān gǔ xīng wáng tóng yī mèng,mèng zhōng duō shǎo wèi guī rén。

和武善夫韵二首

耶律楚材

佐主焦劳力已殚,微才安可济时难。zuǒ zhǔ jiāo láo lì yǐ dān,wēi cái ān kě jì shí nán。
开樽北海希文举,携妓东山笑谢安。kāi zūn běi hǎi xī wén jǔ,xié jì dōng shān xiào xiè ān。
雨露新恩君责重,桑榆老境我年残。yǔ lù xīn ēn jūn zé zhòng,sāng yú lǎo jìng wǒ nián cán。
何时致政闾山去,三径依然松菊寒。hé shí zhì zhèng lǘ shān qù,sān jìng yī rán sōng jú hán。

和武善夫韵二首

耶律楚材

秋霖初霁觉新凉,午夜东山月吐光。qiū lín chū jì jué xīn liáng,wǔ yè dōng shān yuè tǔ guāng。
翠竹无心甘晚节,黄花有意助年芳。cuì zhú wú xīn gān wǎn jié,huáng huā yǒu yì zhù nián fāng。
忠诚自许一心赤,老境谁怜两鬓霜。zhōng chéng zì xǔ yī xīn chì,lǎo jìng shuí lián liǎng bìn shuāng。
遥忆吾山归未得,故人书简怨东阳。yáo yì wú shān guī wèi dé,gù rén shū jiǎn yuàn dōng yáng。

寄云中东堂和尚

耶律楚材

云中种出火莲华,到底东堂是作家。yún zhōng zhǒng chū huǒ lián huá,dào dǐ dōng táng shì zuò jiā。
伏手骨挝腰下剑,笑人家具手中蛇。fú shǒu gǔ wō yāo xià jiàn,xiào rén jiā jù shǒu zhōng shé。
三玄戈甲徒心乱,五位君臣莫眼花。sān xuán gē jiǎ tú xīn luàn,wǔ wèi jūn chén mò yǎn huā。
只遮些儿难理会,草鞋包裹破袈裟。zhǐ zhē xiē ér nán lǐ huì,cǎo xié bāo guǒ pò jiā shā。

谢万寿润公和尚惠书

耶律楚材

多谢堂头远赐书,惊人才笔我难如。duō xiè táng tóu yuǎn cì shū,jīng rén cái bǐ wǒ nán rú。
承当禅髓心无愧,供奉佛牙力有馀。chéng dāng chán suǐ xīn wú kuì,gōng fèng fú yá lì yǒu yú。
幼子可袭先父业,游人却到旧时居。yòu zi kě xí xiān fù yè,yóu rén què dào jiù shí jū。
个中消息谁能悉,玉女乘风跨铁驴。gè zhōng xiāo xī shuí néng xī,yù nǚ chéng fēng kuà tiě lǘ。

燕京大觉禅寺奥公乞经藏记既成以诗戏之

耶律楚材

词源老去苦无多,强著闲文赞释迦。cí yuán lǎo qù kǔ wú duō,qiáng zhù xián wén zàn shì jiā。
遒健兔毫生月窟,光明茧纸出新罗。qiú jiàn tù háo shēng yuè kū,guāng míng jiǎn zhǐ chū xīn luó。
茶炉几瓣龙涎烬,玉板十分凤墨磨。chá lú jǐ bàn lóng xián jìn,yù bǎn shí fēn fèng mò mó。
此起科差真可笑,湛然陪酒更陪歌。cǐ qǐ kē chà zhēn kě xiào,zhàn rán péi jiǔ gèng péi gē。

寄龙溪老人乞西岩香

耶律楚材

寄语龙溪老古锥,西岩风韵我长思。jì yǔ lóng xī lǎo gǔ zhuī,xī yán fēng yùn wǒ zhǎng sī。
香钱缓发鸣琴后,瓦鼎浓薰入定时。xiāng qián huǎn fā míng qín hòu,wǎ dǐng nóng xūn rù dìng shí。
比拟梅魂只独步,品量龙脑可同驰。bǐ nǐ méi hún zhǐ dú bù,pǐn liàng lóng nǎo kě tóng chí。
湛然鼻孔撩天大,穿过多时不自知。zhàn rán bí kǒng liāo tiān dà,chuān guò duō shí bù zì zhī。

谢圣安澄公馈药

耶律楚材

一粒灵丹寄我尝,湛然回简谢西堂。yī lì líng dān jì wǒ cháng,zhàn rán huí jiǎn xiè xī táng。
杀活一草真难会,药病相治未易量。shā huó yī cǎo zhēn nán huì,yào bìng xiāng zhì wèi yì liàng。
子细嚼时元不碍,浑沦吞下也无妨。zi xì jué shí yuán bù ài,hún lún tūn xià yě wú fáng。
圣安骨董知多少,卖弄千年旧药方。shèng ān gǔ dǒng zhī duō shǎo,mài nòng qiān nián jiù yào fāng。

和王正夫韵

耶律楚材

壮年自笑鬓先霜,喜色眉间一点黄。zhuàng nián zì xiào bìn xiān shuāng,xǐ sè méi jiān yī diǎn huáng。
退食紫宸居凤阁,朝天丹阙列鸳行。tuì shí zǐ chén jū fèng gé,cháo tiān dān quē liè yuān xíng。
功名必要光前古,富贵何须归故乡。gōng míng bì yào guāng qián gǔ,fù guì hé xū guī gù xiāng。
济世元知有仁政,活人不假返魂香。jì shì yuán zhī yǒu rén zhèng,huó rén bù jiǎ fǎn hún xiāng。

继孟云卿韵

耶律楚材

归欤奚待鬓双皤,无恙闾山耸岌峨。guī yú xī dài bìn shuāng pó,wú yàng lǘ shān sǒng jí é。
万壑松风思仰峤,千岩烟雨忆平坡。wàn hè sōng fēng sī yǎng jiào,qiān yán yān yǔ yì píng pō。
开基气概鲸吞海,遁世生涯鼠饮河。kāi jī qì gài jīng tūn hǎi,dùn shì shēng yá shǔ yǐn hé。
好买扁舟从此逝,醉眠江国一渔蓑。hǎo mǎi biǎn zhōu cóng cǐ shì,zuì mián jiāng guó yī yú suō。