古诗词

苏轼

赠李兕彦威秀才

苏轼

魏王大瓢实五石,种成濩落将安适。wèi wáng dà piáo shí wǔ shí,zhǒng chéng huò luò jiāng ān shì。
可怜公子持十牛,海上三年竟何得。kě lián gōng zi chí shí niú,hǎi shàng sān nián jìng hé dé。
先生少负不羁才,从军数到单于台。xiān shēng shǎo fù bù jī cái,cóng jūn shù dào dān yú tái。
天山直欲三箭取,白衣将军何人哉。tiān shān zhí yù sān jiàn qǔ,bái yī jiāng jūn hé rén zāi。
夜逢怪石曾饮羽,戏中戟枝何足数。yè féng guài shí céng yǐn yǔ,xì zhōng jǐ zhī hé zú shù。
誓将马革裹尸还,肯学班超苦儿女。shì jiāng mǎ gé guǒ shī hái,kěn xué bān chāo kǔ ér nǚ。
封侯卫、霍知几许,老矣先生困羁旅。fēng hóu wèi huò zhī jǐ xǔ,lǎo yǐ xiān shēng kùn jī lǚ。
酒酣聊复说平生,结袜犹堪一再鼓。jiǔ hān liáo fù shuō píng shēng,jié wà yóu kān yī zài gǔ。
弃书捐剑学万人,纨裤儒冠皆误身。qì shū juān jiàn xué wàn rén,wán kù rú guān jiē wù shēn。
穷途政似不龟手,与世羞为西子颦。qióng tú zhèng shì bù guī shǒu,yǔ shì xiū wèi xī zi pín。
如今惟有谈天口,云梦胸中吞八九。rú jīn wéi yǒu tán tiān kǒu,yún mèng xiōng zhōng tūn bā jiǔ。
世间万事寄黄粱,且与先生说乌有。shì jiān wàn shì jì huáng liáng,qiě yǔ xiān shēng shuō wū yǒu。

和陶郭主簿二首,并引

苏轼

今日复何日,高槐布初阴。jīn rì fù hé rì,gāo huái bù chū yīn。
良辰非虚名,清和盈我襟。liáng chén fēi xū míng,qīng hé yíng wǒ jīn。
孺子卷书坐,诵诗如鼓琴。rú zi juǎn shū zuò,sòng shī rú gǔ qín。
却去四十年,玉颜如汝今。què qù sì shí nián,yù yán rú rǔ jīn。
闭户未尝出,出为邻里钦。bì hù wèi cháng chū,chū wèi lín lǐ qīn。
家世事酌古,百史手自斟。jiā shì shì zhuó gǔ,bǎi shǐ shǒu zì zhēn。
当年二老人,喜我作此音。dāng nián èr lǎo rén,xǐ wǒ zuò cǐ yīn。
淮、德入我梦,角羁未胜簪。huái dé rù wǒ mèng,jiǎo jī wèi shèng zān。
孺子笑问我,君何念之深。rú zi xiào wèn wǒ,jūn hé niàn zhī shēn。

和陶郭主簿二首,并引

苏轼

雀鷇含淳音,竹萌抱静节。què kòu hán chún yīn,zhú méng bào jìng jié。
诵我先君诗,肝肺为澄澈。sòng wǒ xiān jūn shī,gān fèi wèi chéng chè。
犹如鸣鹤和,未作获麟绝。yóu rú míng hè hé,wèi zuò huò lín jué。
愿因骑鲸李,追此御风列。yuàn yīn qí jīng lǐ,zhuī cǐ yù fēng liè。
丈夫贵出世,功名岂人杰。zhàng fū guì chū shì,gōng míng qǐ rén jié。
家书三万卷,独取《服食诀》。jiā shū sān wàn juǎn,dú qǔ fú shí jué。
地行即空飞,何必挟日月。dì xíng jí kōng fēi,hé bì xié rì yuè。

葛延之赠龟冠

苏轼

南海神龟三千岁,兆协朋从生庆喜。nán hǎi shén guī sān qiān suì,zhào xié péng cóng shēng qìng xǐ。
智能周物不周身,未免人钻七十二。zhì néng zhōu wù bù zhōu shēn,wèi miǎn rén zuān qī shí èr。
谁能用尔作小冠,岣嵝耳孙创其制。shuí néng yòng ěr zuò xiǎo guān,gǒu lǒu ěr sūn chuàng qí zhì。
君今此去宁复来,欲慰相思时整视。jūn jīn cǐ qù níng fù lái,yù wèi xiāng sī shí zhěng shì。

和陶始经曲阿

苏轼

虞人非其招,欲往畏简书。yú rén fēi qí zhāo,yù wǎng wèi jiǎn shū。
穆生责醴酒,先见我不如。mù shēng zé lǐ jiǔ,xiān jiàn wǒ bù rú。
江左古弱国,强臣擅天衢。jiāng zuǒ gǔ ruò guó,qiáng chén shàn tiān qú。
渊明堕诗酒,遂与功名疏。yuān míng duò shī jiǔ,suì yǔ gōng míng shū。
我生值良时,朱金义当纡。wǒ shēng zhí liáng shí,zhū jīn yì dāng yū。
天命适如此,幸收废弃馀。tiān mìng shì rú cǐ,xìng shōu fèi qì yú。
独有愧此翁,大名难久居。dú yǒu kuì cǐ wēng,dà míng nán jiǔ jū。
不思牺牛龟,兼取熊掌鱼。bù sī xī niú guī,jiān qǔ xióng zhǎng yú。
北郊有大赉,南冠解囚拘。běi jiāo yǒu dà lài,nán guān jiě qiú jū。
眷言罗浮下,白鹤返故庐。juàn yán luó fú xià,bái hè fǎn gù lú。

真一酒歌,并引

苏轼

空中细茎插天芒,不生沮泽生陵冈。kōng zhōng xì jīng chā tiān máng,bù shēng jǔ zé shēng líng gāng。
涉阅四气更六阳,森然不受螟与蝗。shè yuè sì qì gèng liù yáng,sēn rán bù shòu míng yǔ huáng。
飞龙御月作秋凉,苍波改色屯云黄。fēi lóng yù yuè zuò qiū liáng,cāng bō gǎi sè tún yún huáng。
天旋雷动玉尘香,起溲十裂照坐光。tiān xuán léi dòng yù chén xiāng,qǐ sōu shí liè zhào zuò guāng。
跏趺牛噍安且详,动摇天关出琼浆。jiā fū niú jiào ān qiě xiáng,dòng yáo tiān guān chū qióng jiāng。
壬公飞空丁女藏,三伏遇井了不尝。rén gōng fēi kōng dīng nǚ cáng,sān fú yù jǐng le bù cháng。
酿为真一和而庄,三杯俨如侍君王。niàng wèi zhēn yī hé ér zhuāng,sān bēi yǎn rú shì jūn wáng。
湛然寂照非楚狂。zhàn rán jì zhào fēi chǔ kuáng。
终身不入无功乡。zhōng shēn bù rù wú gōng xiāng。

别海南黎民表

苏轼

我本海南民,寄生西蜀州。wǒ běn hǎi nán mín,jì shēng xī shǔ zhōu。
忽然跨海去,譬如事远游。hū rán kuà hǎi qù,pì rú shì yuǎn yóu。
平生生死梦,三者无劣优。píng shēng shēng sǐ mèng,sān zhě wú liè yōu。
知君不再见,欲去且少留。zhī jūn bù zài jiàn,yù qù qiě shǎo liú。

余来儋耳,得吠狗,曰乌觜,甚猛而驯,随予迁合浦,过澄迈,泅而济,路人皆惊,戏为作此诗

苏轼

乌喙本海獒,幸我为之主。wū huì běn hǎi áo,xìng wǒ wèi zhī zhǔ。
食馀已瓠肥,终不忧鼎俎。shí yú yǐ hù féi,zhōng bù yōu dǐng zǔ。
昼驯识宾客,夜悍为门户。zhòu xùn shí bīn kè,yè hàn wèi mén hù。
知我当北还,掉尾喜欲舞。zhī wǒ dāng běi hái,diào wěi xǐ yù wǔ。
跳踉趁童仆,吐舌喘汗雨。tiào liáng chèn tóng pū,tǔ shé chuǎn hàn yǔ。
长桥不肯蹑,径渡清深浦。zhǎng qiáo bù kěn niè,jìng dù qīng shēn pǔ。
拍浮似鹅鸭,登岸剧虓虎。pāi fú shì é yā,dēng àn jù xiāo hǔ。
盗肉亦小疵,鞭棰当贳汝。dào ròu yì xiǎo cī,biān chuí dāng shì rǔ。
再拜谢厚恩,天不遣言语。zài bài xiè hòu ēn,tiān bù qiǎn yán yǔ。
何当寄家书,黄耳定乃祖。hé dāng jì jiā shū,huáng ěr dìng nǎi zǔ。

自雷适廉,宿于兴廉村净行院

苏轼

荒凉海南北,佛舍如鸡栖。huāng liáng hǎi nán běi,fú shě rú jī qī。
忽行榕林中,跨空飞栱枅。hū xíng róng lín zhōng,kuà kōng fēi gǒng jī。
当门冽碧井,洗我两足泥。dāng mén liè bì jǐng,xǐ wǒ liǎng zú ní。
高堂磨新砖,洞户分角圭。gāo táng mó xīn zhuān,dòng hù fēn jiǎo guī。
倒床便甘寝,鼻息如虹霓。dào chuáng biàn gān qǐn,bí xī rú hóng ní。
童仆不肯去,我为半日稽。tóng pū bù kěn qù,wǒ wèi bàn rì jī。
晨登一叶舟,醉兀十里溪。chén dēng yī yè zhōu,zuì wù shí lǐ xī。
醒来知何处,归路老更迷。xǐng lái zhī hé chù,guī lù lǎo gèng mí。

廉州龙眼,质味殊绝,可敌荔支

苏轼

龙眼与荔支,异出同父祖。lóng yǎn yǔ lì zhī,yì chū tóng fù zǔ。
端如甘与橘,未易相可否。duān rú gān yǔ jú,wèi yì xiāng kě fǒu。
异哉西海滨,琪树罗玄圃。yì zāi xī hǎi bīn,qí shù luó xuán pǔ。
累累似桃李,一一流膏乳。lèi lèi shì táo lǐ,yī yī liú gāo rǔ。
坐疑星陨空,又恐珠还浦。zuò yí xīng yǔn kōng,yòu kǒng zhū hái pǔ。
图经未尝说,玉食远莫数。tú jīng wèi cháng shuō,yù shí yuǎn mò shù。
独使皴皮生,弄色映雕俎。dú shǐ cūn pí shēng,nòng sè yìng diāo zǔ。
蛮荒非汝辱,幸免妃子污。mán huāng fēi rǔ rǔ,xìng miǎn fēi zi wū。

梅圣俞之客欧阳晦夫,使工画茅庵,己居其中,一琴横床而已。曹子方作诗四韵,仆和之云

苏轼

寂寞王子猷,回船剡溪路。jì mò wáng zi yóu,huí chuán shàn xī lù。
超遥戴安道,雪夕谁与度。chāo yáo dài ān dào,xuě xī shuí yǔ dù。
倒披王恭氅,半掩袁安户。dào pī wáng gōng chǎng,bàn yǎn yuán ān hù。
应调折弦琴,自和撚须句。yīng diào zhé xián qín,zì hé niǎn xū jù。

欧阳晦夫惠琴枕

苏轼

中郎不眠仰看屋,得此古椽围尺竹。zhōng láng bù mián yǎng kàn wū,dé cǐ gǔ chuán wéi chǐ zhú。
轮囷濩落非笛材,剖作袖琴徽轸足。lún qūn huò luò fēi dí cái,pōu zuò xiù qín huī zhěn zú。
流传几处到渊明,卧枕纶巾酒新漉。liú chuán jǐ chù dào yuān míng,wò zhěn lún jīn jiǔ xīn lù。
《孤鸾》、《别鹄》谁复闻,鼻息齁齁自成曲。gū luán bié gǔ shuí fù wén,bí xī hōu hōu zì chéng qū。

琴枕

苏轼

清眸作金徽,素齿为玉轸。qīng móu zuò jīn huī,sù chǐ wèi yù zhěn。
响泉竟何用,金带常苦窘。xiǎng quán jìng hé yòng,jīn dài cháng kǔ jiǒng。
斓斑渍珠泪,宛转堆云鬒。lán bān zì zhū lèi,wǎn zhuǎn duī yún zhěn。
君若安七弦,应弹卓氏引。jūn ruò ān qī xián,yīng dàn zhuó shì yǐn。

欧阳晦夫遗接䍦琴枕,戏作此诗谢之

苏轼

携儿过岭今七年,晚途更着黎衣冠。xié ér guò lǐng jīn qī nián,wǎn tú gèng zhe lí yī guān。
白头穿林要藤帽,赤脚渡水须花缦。bái tóu chuān lín yào téng mào,chì jiǎo dù shuǐ xū huā màn。
不愁故人惊绝倒,但使俚俗相恬安。bù chóu gù rén jīng jué dào,dàn shǐ lǐ sú xiāng tián ān。
见君合浦如梦寐,挽须握手俱汍澜。jiàn jūn hé pǔ rú mèng mèi,wǎn xū wò shǒu jù wán lán。
妻缝接䍦雾縠细,儿送琴枕冰徽寒。qī fèng jiē lí wù hú xì,ér sòng qín zhěn bīng huī hán。
无弦且寄陶令意,倒载犹作山公看。wú xián qiě jì táo lìng yì,dào zài yóu zuò shān gōng kàn。
我怀汝阴六一老,眉宇秀发如春峦。wǒ huái rǔ yīn liù yī lǎo,méi yǔ xiù fā rú chūn luán。
羽衣鹤氅古仙伯,岌岌两柱扶霜纨。yǔ yī hè chǎng gǔ xiān bó,jí jí liǎng zhù fú shuāng wán。
至今画像作此服,凛如退之加渥丹。zhì jīn huà xiàng zuò cǐ fú,lǐn rú tuì zhī jiā wò dān。
尔来前辈皆鬼录,我亦带脱巾攲宽。ěr lái qián bèi jiē guǐ lù,wǒ yì dài tuō jīn qī kuān。
作诗颇似六一语,往往亦带梅翁酸。zuò shī pǒ shì liù yī yǔ,wǎng wǎng yì dài méi wēng suān。

留别廉守

苏轼

编萑以苴猪,墐涂以涂之。biān huán yǐ jū zhū,jìn tú yǐ tú zhī。
小饼如嚼月,中有酥与饴。xiǎo bǐng rú jué yuè,zhōng yǒu sū yǔ yí。
悬知合浦人,长诵东坡诗。xuán zhī hé pǔ rén,zhǎng sòng dōng pō shī。
好在真一酒,为我醉宗资。hǎo zài zhēn yī jiǔ,wèi wǒ zuì zōng zī。

瓶笙,并引

苏轼

孤松吟风细泠泠,独茧长缫女娲笙。gū sōng yín fēng xì líng líng,dú jiǎn zhǎng sāo nǚ wā shēng。
陋哉石鼎逢弥明,蚯蚓窍作苍蝇声。lòu zāi shí dǐng féng mí míng,qiū yǐn qiào zuò cāng yíng shēng。
瓶中宫商自相赓,昭文无亏亦无成。píng zhōng gōng shāng zì xiāng gēng,zhāo wén wú kuī yì wú chéng。
东坡醉熟呼不醒,但云作劳吾耳鸣。dōng pō zuì shú hū bù xǐng,dàn yún zuò láo wú ěr míng。

藤州江上夜起对月,赠邵道士

苏轼

江月照我心,江水洗我肝。jiāng yuè zhào wǒ xīn,jiāng shuǐ xǐ wǒ gān。
端如径寸珠,堕此白玉盘。duān rú jìng cùn zhū,duò cǐ bái yù pán。
我心本如此,月满江不湍。wǒ xīn běn rú cǐ,yuè mǎn jiāng bù tuān。
起舞者谁欤,莫作三人看。qǐ wǔ zhě shuí yú,mò zuò sān rén kàn。
峤南瘴疠地,有此江月寒。jiào nán zhàng lì dì,yǒu cǐ jiāng yuè hán。
乃知天壤间,何人不清安。nǎi zhī tiān rǎng jiān,hé rén bù qīng ān。
床头有白酒,盎若白露漙。chuáng tóu yǒu bái jiǔ,àng ruò bái lù tuán。
独醉还独醒,夜气清漫漫。dú zuì hái dú xǐng,yè qì qīng màn màn。
仍呼邵道士,取琴月下弹。réng hū shào dào shì,qǔ qín yuè xià dàn。
相将乘一叶,夜下苍梧滩。xiāng jiāng chéng yī yè,yè xià cāng wú tān。

徐元用使君与其子端常邀仆与小儿过同游东山浮金堂,戏作此诗

苏轼

昔与徐使君,共赏钱塘春。xī yǔ xú shǐ jūn,gòng shǎng qián táng chūn。
爱此小天竺,时来中圣人。ài cǐ xiǎo tiān zhú,shí lái zhōng shèng rén。
松如迁客老,酒似使君醇。sōng rú qiān kè lǎo,jiǔ shì shǐ jūn chún。
系舟藤城下,弄月镡江滨。xì zhōu téng chéng xià,nòng yuè chán jiāng bīn。
江月夜夜好,云山朝朝新。jiāng yuè yè yè hǎo,yún shān cháo cháo xīn。
使君有令子,真是石麒麟。shǐ jūn yǒu lìng zi,zhēn shì shí qí lín。
我子乃散材,有如木轮囷。wǒ zi nǎi sàn cái,yǒu rú mù lún qūn。
二老白接䍦,两郎乌角巾。èr lǎo bái jiē lí,liǎng láng wū jiǎo jīn。
醉卧松下石,扶归江上津。zuì wò sōng xià shí,fú guī jiāng shàng jīn。
浮桥半没水,揭此碧鳞鳞。fú qiáo bàn méi shuǐ,jiē cǐ bì lín lín。

将至广州,用过韵,寄迈迨二子

苏轼

皇天遣出家,临老乃学道。huáng tiān qiǎn chū jiā,lín lǎo nǎi xué dào。
北归为儿子,破戒堪一笑。běi guī wèi ér zi,pò jiè kān yī xiào。
披云见天眼,回首失海潦。pī yún jiàn tiān yǎn,huí shǒu shī hǎi lǎo。
蛮唱与黎歌,馀音犹杳杳。mán chàng yǔ lí gē,yú yīn yóu yǎo yǎo。
大儿牧众稚,四岁守孤峤。dà ér mù zhòng zhì,sì suì shǒu gū jiào。
次子病学医,三折乃粗晓。cì zi bìng xué yī,sān zhé nǎi cū xiǎo。
小儿耕且养,得暇为书绕。xiǎo ér gēng qiě yǎng,dé xiá wèi shū rào。
我亦困诗酒,去道愈茫渺。wǒ yì kùn shī jiǔ,qù dào yù máng miǎo。
纷纷何时定,所至皆可老。fēn fēn hé shí dìng,suǒ zhì jiē kě lǎo。
莫为柳仪曹,诗书教氓獠。mò wèi liǔ yí cáo,shī shū jiào máng liáo。
亦莫事登陟,溪山有何好。yì mò shì dēng zhì,xī shān yǒu hé hǎo。
安居与我游,闭户净洒扫。ān jū yǔ wǒ yóu,bì hù jìng sǎ sǎo。

周教授索枸杞,因以诗赠,录呈广倅萧大夫

苏轼

邺侯藏书手不触,嗟我嗜书终日读。yè hóu cáng shū shǒu bù chù,jiē wǒ shì shū zhōng rì dú。
短檠照字细如毛,怪底昏花悬两目。duǎn qíng zhào zì xì rú máo,guài dǐ hūn huā xuán liǎng mù。
扶衰赖有王母杖,名字于今挂仙录。fú shuāi lài yǒu wáng mǔ zhàng,míng zì yú jīn guà xiān lù。
荒城古堑草露寒,碧叶丛低红菽粟。huāng chéng gǔ qiàn cǎo lù hán,bì yè cóng dī hóng shū sù。
春根夏苗秋著子,尽付天随耻充腹。chūn gēn xià miáo qiū zhù zi,jǐn fù tiān suí chǐ chōng fù。
兰伤桂折缘有用,尔独何损丹其族。lán shāng guì zhé yuán yǒu yòng,ěr dú hé sǔn dān qí zú。
赠君慎勿比薏苡,采之终日不盈掬。zèng jūn shèn wù bǐ yì yǐ,cǎi zhī zhōng rì bù yíng jū。
外泽中乾非尔俦,敛藏更借秋阳曝。wài zé zhōng qián fēi ěr chóu,liǎn cáng gèng jiè qiū yáng pù。
鸡壅桔梗一称帝,堇也虽尊等臣仆。jī yōng jú gěng yī chēng dì,jǐn yě suī zūn děng chén pū。
时复论功不汝遗,异时谨事东篱菊。shí fù lùn gōng bù rǔ yí,yì shí jǐn shì dōng lí jú。