古诗词

苏轼

韦偃牧马图

苏轼

神工妙技帝所收,江都曹、韩逝莫留。shén gōng miào jì dì suǒ shōu,jiāng dōu cáo hán shì mò liú。
人间画马惟韦侯,当年为谁扫骅骝。rén jiān huà mǎ wéi wéi hóu,dāng nián wèi shuí sǎo huá liú。
至今霜蹄踏长楸,圉人困卧沙垄头。zhì jīn shuāng tí tà zhǎng qiū,yǔ rén kùn wò shā lǒng tóu。
沙苑茫茫蒺藜秋,风騣雾鬣寒飕飕。shā yuàn máng máng jí lí qiū,fēng zōng wù liè hán sōu sōu。
龙种尚与驽骀游,长秸短豆岂我羞。lóng zhǒng shàng yǔ nú dài yóu,zhǎng jiē duǎn dòu qǐ wǒ xiū。
八銮六辔非马谋,古来西山与东丘。bā luán liù pèi fēi mǎ móu,gǔ lái xī shān yǔ dōng qiū。

广州何道士众妙堂

苏轼

湛然无观古真人,我独观此众妙门。zhàn rán wú guān gǔ zhēn rén,wǒ dú guān cǐ zhòng miào mén。
夫物芸芸各归根,众中得一道乃存。fū wù yún yún gè guī gēn,zhòng zhōng dé yī dào nǎi cún。
道人晨起开东轩,趺坐一醉扶桑暾。dào rén chén qǐ kāi dōng xuān,fū zuò yī zuì fú sāng tūn。
馀光照我玻璃盆,倒射窗几清而温。yú guāng zhào wǒ bō lí pén,dào shè chuāng jǐ qīng ér wēn。
欲收月魄餐日魂,我自日月谁使吞。yù shōu yuè pò cān rì hún,wǒ zì rì yuè shuí shǐ tūn。

和黄秀才鉴空阁

苏轼

明月本自明,无心孰为境。míng yuè běn zì míng,wú xīn shú wèi jìng。
挂空如水鉴,写此山河影。guà kōng rú shuǐ jiàn,xiě cǐ shān hé yǐng。
我观大瀛海,巨浸与天永。wǒ guān dà yíng hǎi,jù jìn yǔ tiān yǒng。
九州居其间,无异蛇盘镜。jiǔ zhōu jū qí jiān,wú yì shé pán jìng。
空水两无质,相照但耿耿。kōng shuǐ liǎng wú zhì,xiāng zhào dàn gěng gěng。
妄云桂兔蟆,俗说皆可屏。wàng yún guì tù má,sú shuō jiē kě píng。
我游鉴空阁,缺月正凄冷。wǒ yóu jiàn kōng gé,quē yuè zhèng qī lěng。
黄子寒无衣,对月句愈警。huáng zi hán wú yī,duì yuè jù yù jǐng。
借君方诸泪,一沐管城颖。jiè jūn fāng zhū lèi,yī mù guǎn chéng yǐng。
谁言小丛林,清绝冠五岭。shuí yán xiǎo cóng lín,qīng jué guān wǔ lǐng。

追和沈辽赠南华诗

苏轼

善哉彼上人,了知明镜台。shàn zāi bǐ shàng rén,le zhī míng jìng tái。
欢然不我厌,肯致远公杯。huān rán bù wǒ yàn,kěn zhì yuǎn gōng bēi。
莞尔无心云,胡为出岫来。guǎn ěr wú xīn yún,hú wèi chū xiù lái。
一堂安寂灭,卒岁扃苍苔。yī táng ān jì miè,zú suì jiōng cāng tái。

书堂屿

苏轼

苍山古木书堂屿,北出湘水百馀步。cāng shān gǔ mù shū táng yǔ,běi chū xiāng shuǐ bǎi yú bù。
谁为往来亏世界,至今人指安禅处。shuí wèi wǎng lái kuī shì jiè,zhì jīn rén zhǐ ān chán chù。
岂无惊蛇与飞鸟,后来那复知其趣。qǐ wú jīng shé yǔ fēi niǎo,hòu lái nà fù zhī qí qù。
不知我身今是否,空记名称在常住。bù zhī wǒ shēn jīn shì fǒu,kōng jì míng chēng zài cháng zhù。

余昔过岭而南,题诗龙泉钟上,今复过而北,次前韵

苏轼

秋风卷黄落,朝雨洗绿净。qiū fēng juǎn huáng luò,cháo yǔ xǐ lǜ jìng。
人贪归路好,节近中原正。rén tān guī lù hǎo,jié jìn zhōng yuán zhèng。
下岭独徐行,艰险未敢忘。xià lǐng dú xú xíng,jiān xiǎn wèi gǎn wàng。
遥知叔孙子,已致鲁诸生。yáo zhī shū sūn zi,yǐ zhì lǔ zhū shēng。

虔州景德寺荣师湛然堂

苏轼

卓然精明念不起,兀然灰槁照不灭。zhuó rán jīng míng niàn bù qǐ,wù rán huī gǎo zhào bù miè。
方定之时慧在定,定慧照寂非两法。fāng dìng zhī shí huì zài dìng,dìng huì zhào jì fēi liǎng fǎ。
妙湛总持不动尊,默然真入不二门。miào zhàn zǒng chí bù dòng zūn,mò rán zhēn rù bù èr mén。
语息则默非对语,此话要将《周易》论。yǔ xī zé mò fēi duì yǔ,cǐ huà yào jiāng zhōu yì lùn。
诸方人人把雷电,不容细看真头面。zhū fāng rén rén bǎ léi diàn,bù róng xì kàn zhēn tóu miàn。
欲知妙湛与总持,更问江东三语掾。yù zhī miào zhàn yǔ zǒng chí,gèng wèn jiāng dōng sān yǔ yuàn。

和犹子迟赠孙志举

苏轼

轩裳大炉鞲,陶冶一世人。xuān shang dà lú gōu,táo yě yī shì rén。
从横落模范,谁复甘饥贫。cóng héng luò mó fàn,shuí fù gān jī pín。
可怜方回痴,初不疑嘉宾。kě lián fāng huí chī,chū bù yí jiā bīn。
颇念怀祖黠,嗔儿与兵姻。pǒ niàn huái zǔ xiá,chēn ér yǔ bīng yīn。
失身堕浩渺,投老无涯垠。shī shēn duò hào miǎo,tóu lǎo wú yá yín。
回看十年旧,谁似数子真。huí kàn shí nián jiù,shuí shì shù zi zhēn。
孙郎表独立,霜戟交重闉。sūn láng biǎo dú lì,shuāng jǐ jiāo zhòng yīn。
深居不汝觌,岂问亲与邻。shēn jū bù rǔ dí,qǐ wèn qīn yǔ lín。
连枝皆秀杰,英气推伯仁。lián zhī jiē xiù jié,yīng qì tuī bó rén。
我从海外归,喜及崆峒春。wǒ cóng hǎi wài guī,xǐ jí kōng dòng chūn。
新年得异书,西郭有逸民。xīn nián dé yì shū,xī guō yǒu yì mín。
小孙又过我,欢若平生亲。xiǎo sūn yòu guò wǒ,huān ruò píng shēng qīn。
清诗五百言,句句皆绝伦。qīng shī wǔ bǎi yán,jù jù jiē jué lún。
养火虽未伏,要是丹砂银。yǎng huǒ suī wèi fú,yào shì dān shā yín。
我家六男子,朴学非时新。wǒ jiā liù nán zi,pǔ xué fēi shí xīn。
诗词各璀璨,老语徒周谆。shī cí gè cuǐ càn,lǎo yǔ tú zhōu zhūn。
愿言敦宿好,永与竹林均。yuàn yán dūn sù hǎo,yǒng yǔ zhú lín jūn。
六子岂可忘,从我屡厄陈。liù zi qǐ kě wàng,cóng wǒ lǚ è chén。

南禅长老和诗不已,故作《六虫篇》答之

苏轼

凤凰览德辉,远引不待遣。fèng huáng lǎn dé huī,yuǎn yǐn bù dài qiǎn。
鷾鸸恋庭宇,倏忽来千转。yì ér liàn tíng yǔ,shū hū lái qiān zhuǎn。
那将坐井蛙,而比谈天衍。nà jiāng zuò jǐng wā,ér bǐ tán tiān yǎn。
蠹鱼著文字,槁死犹遭卷。dù yú zhù wén zì,gǎo sǐ yóu zāo juǎn。
老牛疲耕作,见月亦妄喘。lǎo niú pí gēng zuò,jiàn yuè yì wàng chuǎn。
东坡方三问,南禅已五反。dōng pō fāng sān wèn,nán chán yǐ wǔ fǎn。
老人但目击,侍者应足茧。lǎo rén dàn mù jī,shì zhě yīng zú jiǎn。
最后《六虫篇》,深寄恨语浅。zuì hòu liù chóng piān,shēn jì hèn yǔ qiǎn。

乞数珠赠南禅湜老

苏轼

从君觅数珠,老境仗消遣。cóng jūn mì shù zhū,lǎo jìng zhàng xiāo qiǎn。
未能转千佛,且从千佛转。wèi néng zhuǎn qiān fú,qiě cóng qiān fú zhuǎn。
儒生推变化,乾策数大衍。rú shēng tuī biàn huà,qián cè shù dà yǎn。
道士守玄牝,龙虎看舒卷。dào shì shǒu xuán pìn,lóng hǔ kàn shū juǎn。
我老安能为,万劫付一喘。wǒ lǎo ān néng wèi,wàn jié fù yī chuǎn。
默坐阅尘界,往来八十反。mò zuò yuè chén jiè,wǎng lái bā shí fǎn。
区区我所寄,蹙缩蚕在茧。qū qū wǒ suǒ jì,cù suō cán zài jiǎn。
适从海上回,蓬莱又清浅。shì cóng hǎi shàng huí,péng lái yòu qīng qiǎn。

乞数珠赠南禅湜老

苏轼

嗣宗虽不言,叔宝犹理遣。sì zōng suī bù yán,shū bǎo yóu lǐ qiǎn。
东坡但熟睡,一夕一展转。dōng pō dàn shú shuì,yī xī yī zhǎn zhuǎn。
南迁昔虞翻,却扫今冯衍。nán qiān xī yú fān,què sǎo jīn féng yǎn。
古佛既手提,诸方皆席卷。gǔ fú jì shǒu tí,zhū fāng jiē xí juǎn。
当年清隐老,鹤瘦龟不喘。dāng nián qīng yǐn lǎo,hè shòu guī bù chuǎn。
和我弹丸诗,百发亦百反。hé wǒ dàn wán shī,bǎi fā yì bǎi fǎn。
耆年日雕丧,但有犊角茧。qí nián rì diāo sàng,dàn yǒu dú jiǎo jiǎn。
时来窥方丈,共笑虎毛浅。shí lái kuī fāng zhàng,gòng xiào hǔ máo qiǎn。

明日,南禅和诗不到,故重赋数珠篇以督之,二首

苏轼

未来不可招,已过那容遣。wèi lái bù kě zhāo,yǐ guò nà róng qiǎn。
中间见在心,一一风轮转。zhōng jiān jiàn zài xīn,yī yī fēng lún zhuǎn。
自从一生二,巧历莫能衍。zì cóng yī shēng èr,qiǎo lì mò néng yǎn。
不如袖手坐,六用都怀卷。bù rú xiù shǒu zuò,liù yòng dōu huái juǎn。
风雷生謦欬,万窍自号喘。fēng léi shēng qǐng kài,wàn qiào zì hào chuǎn。
诗人思无邪,孟子内自反。shī rén sī wú xié,mèng zi nèi zì fǎn。
大珠分一月,细绠合两茧。dà zhū fēn yī yuè,xì gěng hé liǎng jiǎn。
累然挂禅床,妙用夫岂浅。lèi rán guà chán chuáng,miào yòng fū qǐ qiǎn。

明日,南禅和诗不到,故重赋数珠篇以督之,二首

苏轼

朝来取饭化,乃是维摩遣。cháo lái qǔ fàn huà,nǎi shì wéi mó qiǎn。
全锋虽未露,半藏已曾转。quán fēng suī wèi lù,bàn cáng yǐ céng zhuǎn。
说有陋裴頠,谈无笑王衍。shuō yǒu lòu péi wěi,tán wú xiào wáng yǎn。
看经聊尔耳,遮眼初不卷。kàn jīng liáo ěr ěr,zhē yǎn chū bù juǎn。
三吒故自醒,一吷何由喘。sān zhā gù zì xǐng,yī xuè hé yóu chuǎn。
请归视故椟,静夜珠当反。qǐng guī shì gù dú,jìng yè zhū dāng fǎn。
安居三十年,古衲磨山茧。ān jū sān shí nián,gǔ nà mó shān jiǎn。
持珠尚默坐,岂是功用浅。chí zhū shàng mò zuò,qǐ shì gōng yòng qiǎn。

用前韵再和孙志举

苏轼

人众者胜天,天定亦胜人。rén zhòng zhě shèng tiān,tiān dìng yì shèng rén。
邓通岂不富,郭解安得贫。dèng tōng qǐ bù fù,guō jiě ān dé pín。
惊飞贺厦燕,走散入幕宾。jīng fēi hè shà yàn,zǒu sàn rù mù bīn。
醉眠中山酒,梦结南柯姻。zuì mián zhōng shān jiǔ,mèng jié nán kē yīn。
宠辱能几何,悲欢浩无垠。chǒng rǔ néng jǐ hé,bēi huān hào wú yín。
回视人间世,了无一事真。huí shì rén jiān shì,le wú yī shì zhēn。
洒扫古玉局,香火通帝闉。sǎ sǎo gǔ yù jú,xiāng huǒ tōng dì yīn。
我室思无邪,我堂德有邻。wǒ shì sī wú xié,wǒ táng dé yǒu lín。
所至为乡里,事贤友其仁。suǒ zhì wèi xiāng lǐ,shì xián yǒu qí rén。
之子富经术,蔚如井大春。zhī zi fù jīng shù,wèi rú jǐng dà chūn。
蜿蟺楚南极,淑气生此民。wān shàn chǔ nán jí,shū qì shēng cǐ mín。
唱高和自寡,非我谁当亲。chàng gāo hé zì guǎ,fēi wǒ shuí dāng qīn。
譬彼嶰谷竹,剪裁待伶伦。pì bǐ xiè gǔ zhú,jiǎn cái dài líng lún。
俗学吁可鄙,纸缯配刍银。sú xué xū kě bǐ,zhǐ zēng pèi chú yín。
聊将调痴鬼,亦复争华新。liáo jiāng diào chī guǐ,yì fù zhēng huá xīn。
愿子事笃实,浮言扫谵谆。yuàn zi shì dǔ shí,fú yán sǎo zhān zhūn。
穷通付造物,得丧理本均。qióng tōng fù zào wù,dé sàng lǐ běn jūn。
期子如太仓,会当发陈陈。qī zi rú tài cāng,huì dāng fā chén chén。

崔文学甲携文见过,萧然有出尘之姿,问之,则孙介夫之甥也。故复用前韵,赋一篇,示志举

苏轼

象服盛簪珥,岂是邢夫人。xiàng fú shèng zān ěr,qǐ shì xíng fū rén。
敝衣破冠履,可怜范叔贫。bì yī pò guān lǚ,kě lián fàn shū pín。
君看崔员外,晚就观国宾。jūn kàn cuī yuán wài,wǎn jiù guān guó bīn。
当年颇赫赫,翁妪争为姻。dāng nián pǒ hè hè,wēng yù zhēng wèi yīn。
蹭蹬阻风水,横斜挂边垠。cèng dēng zǔ fēng shuǐ,héng xié guà biān yín。
青衫映白发,今似梅子真。qīng shān yìng bái fā,jīn shì méi zi zhēn。
道存百无害,甘守吴市闉。dào cún bǎi wú hài,gān shǒu wú shì yīn。
自言总角岁,慈母为择邻。zì yán zǒng jiǎo suì,cí mǔ wèi zé lín。
邦人惊似舅,矫矫恶不仁。bāng rén jīng shì jiù,jiǎo jiǎo è bù rén。
诗文非他师,家法乃富春。shī wén fēi tā shī,jiā fǎ nǎi fù chūn。
岂非空同秀,为国产隽民。qǐ fēi kōng tóng xiù,wèi guó chǎn juàn mín。
挺然齐鲁生,近出姬姜亲。tǐng rán qí lǔ shēng,jìn chū jī jiāng qīn。
为文不在多,一颂了伯伦。wèi wén bù zài duō,yī sòng le bó lún。
清诗要锻炼,乃得铅中银。qīng shī yào duàn liàn,nǎi dé qiān zhōng yín。
自我迁岭外,七见槐火新。zì wǒ qiān lǐng wài,qī jiàn huái huǒ xīn。
著书已绝笔,一默含千谆。zhù shū yǐ jué bǐ,yī mò hán qiān zhūn。
蒉桴和苇籥,天节非人均。kuì fú hé wěi yuè,tiān jié fēi rén jūn。
时时自娱嬉,岂为俗子陈。shí shí zì yú xī,qǐ wèi sú zi chén。

虔州吕倚承事,年八十三,读书作诗不已,好收古今帖,贫甚,至食不足

苏轼

扬雄老无子,冯衍终不遇。yáng xióng lǎo wú zi,féng yǎn zhōng bù yù。
不识孔方兄,但有灵照女。bù shí kǒng fāng xiōng,dàn yǒu líng zhào nǚ。
家藏古今帖,墨色照箱筥。jiā cáng gǔ jīn tiē,mò sè zhào xiāng jǔ。
饥来据空案,一字不堪煮。jī lái jù kōng àn,yī zì bù kān zhǔ。
枯肠五千卷,磊落相撑拄。kū cháng wǔ qiān juǎn,lěi luò xiāng chēng zhǔ。
吟为蜩蛩声,时有岛、可句。yín wèi tiáo qióng shēng,shí yǒu dǎo kě jù。
为语里长者,德齿敬已古。wèi yǔ lǐ zhǎng zhě,dé chǐ jìng yǐ gǔ。
如翁有几人,薄少可时助。rú wēng yǒu jǐ rén,báo shǎo kě shí zhù。

张竞辰永康所居万卷堂

苏轼

君家四壁如相如,卷藏天禄吞石渠。jūn jiā sì bì rú xiāng rú,juǎn cáng tiān lù tūn shí qú。
岂惟邺侯三万轴,家有世南行秘书。qǐ wéi yè hóu sān wàn zhóu,jiā yǒu shì nán xíng mì shū。
儿童拍手笑何事,笑人空腹谈经义。ér tóng pāi shǒu xiào hé shì,xiào rén kōng fù tán jīng yì。
未许中郎得异书,且共扬雄说奇字。wèi xǔ zhōng láng dé yì shū,qiě gòng yáng xióng shuō qí zì。
清江萦山碧玉环,下有老龙千古闲。qīng jiāng yíng shān bì yù huán,xià yǒu lǎo lóng qiān gǔ xián。
知君好事家有酒,化为老人夜扣关。zhī jūn hǎo shì jiā yǒu jiǔ,huà wèi lǎo rén yè kòu guān。
留侯之孙书满腹,玉函宝方何用读。liú hóu zhī sūn shū mǎn fù,yù hán bǎo fāng hé yòng dú。
濠梁空复五车多,圯上从来一编足。háo liáng kōng fù wǔ chē duō,yí shàng cóng lái yī biān zú。

刘壮舆长官是是堂

苏轼

闲燕言仁义,是非安可无。xián yàn yán rén yì,shì fēi ān kě wú。
非非义之属,是是仁之徒。fēi fēi yì zhī shǔ,shì shì rén zhī tú。
非非近乎讪,是是近乎谀。fēi fēi jìn hū shàn,shì shì jìn hū yú。
当为感麟翁,善恶分锱铢。dāng wèi gǎn lín wēng,shàn è fēn zī zhū。
抑为阮嗣宗,臧否两含糊。yì wèi ruǎn sì zōng,zāng fǒu liǎng hán hú。
刘君有家学,三世道益孤。liú jūn yǒu jiā xué,sān shì dào yì gū。
陈古以刺今,紬史行天诛。chén gǔ yǐ cì jīn,chóu shǐ xíng tiān zhū。
皎如大明镜,百陋逢一姝。jiǎo rú dà míng jìng,bǎi lòu féng yī shū。
鹗立时四顾,何由扰群狐。è lì shí sì gù,hé yóu rǎo qún hú。
作堂名是是,自说行坦途。zuò táng míng shì shì,zì shuō xíng tǎn tú。
孜孜称善人,不善自远徂。zī zī chēng shàn rén,bù shàn zì yuǎn cú。
愿君置座右,此语禹所谟。yuàn jūn zhì zuò yòu,cǐ yǔ yǔ suǒ mó。

梦中作寄朱行中

苏轼

舜不作六器,谁知贵玙璠。shùn bù zuò liù qì,shuí zhī guì yú fán。
哀哉楚狂士,抱璞号空山。āi zāi chǔ kuáng shì,bào pú hào kōng shān。
相如起睨柱,头璧与俱还。xiāng rú qǐ nì zhù,tóu bì yǔ jù hái。
何如郑子产,有礼国自闲。hé rú zhèng zi chǎn,yǒu lǐ guó zì xián。
虽微韩宣子,鄙夫亦辞环。suī wēi hán xuān zi,bǐ fū yì cí huán。
至今不贪宝,凛然照尘寰。zhì jīn bù tān bǎo,lǐn rán zhào chén huán。

答径山琳长老

苏轼

与君皆丙子,各已三万日。yǔ jūn jiē bǐng zi,gè yǐ sān wàn rì。
一日一千偈,电往那容诘。yī rì yī qiān jì,diàn wǎng nà róng jí。
大患缘有身,无身则无疾。dà huàn yuán yǒu shēn,wú shēn zé wú jí。
平生笑罗什,神咒真浪出。píng shēng xiào luó shén,shén zhòu zhēn làng chū。