古诗词

苏辙

食樱笋二首

苏辙

林竹抽萌不忍挑,谁家盈束伴晨樵。lín zhú chōu méng bù rěn tiāo,shuí jiā yíng shù bàn chén qiáo。
箨龙似欲号无罪,食客安知惜后凋。tuò lóng shì yù hào wú zuì,shí kè ān zhī xī hòu diāo。
不愿盐梅调鼎味,姑从律吕应箫韶。bù yuàn yán méi diào dǐng wèi,gū cóng lǜ lǚ yīng xiāo sháo。
林间老死虽无用,一试冬深雪到腰。lín jiān lǎo sǐ suī wú yòng,yī shì dōng shēn xuě dào yāo。

食鸡头

苏辙

风开芡觜铁为须,斧斫沙磨旋付厨。fēng kāi qiàn zī tiě wèi xū,fǔ zhuó shā mó xuán fù chú。
细嚼兼收上池水,徐咽还成沧海珠。xì jué jiān shōu shàng chí shuǐ,xú yàn hái chéng cāng hǎi zhū。
佳客满堂须一斗,闲居赖我近平湖。jiā kè mǎn táng xū yī dòu,xián jū lài wǒ jìn píng hú。
多年不到会灵沼,气味宛然初不殊。duō nián bù dào huì líng zhǎo,qì wèi wǎn rán chū bù shū。

秋雨

苏辙

禾田已熟畏愁霖,积潦欲干泥尚深。hé tián yǐ shú wèi chóu lín,jī lǎo yù gàn ní shàng shēn。
一雨一凉秋向晚,似安似病老相侵。yī yǔ yī liáng qiū xiàng wǎn,shì ān shì bìng lǎo xiāng qīn。
人间有尽皆归物,世外无生赖有心。rén jiān yǒu jǐn jiē guī wù,shì wài wú shēng lài yǒu xīn。
要觅尘埃不到处,一灯相照夜愔愔。yào mì chén āi bù dào chù,yī dēng xiāng zhào yè yīn yīn。

曹郎子文赴山阳令

苏辙

囊空口众不堪闲,却喜平生得细论。náng kōng kǒu zhòng bù kān xián,què xǐ píng shēng dé xì lùn。
鹤发进封偿旧德,彩衣听讼勉平反。hè fā jìn fēng cháng jiù dé,cǎi yī tīng sòng miǎn píng fǎn。
楚风剽疾观新政,浙水萧条咏旧恩。chǔ fēng piāo jí guān xīn zhèng,zhè shuǐ xiāo tiáo yǒng jiù ēn。
记取老人临别语,茶瓢霜后早相存。jì qǔ lǎo rén lín bié yǔ,chá piáo shuāng hòu zǎo xiāng cún。

十月二十九日雪四首

苏辙

床头唧唧糟鸣瓮,夜半萧萧雪打窗。chuáng tóu jī jī zāo míng wèng,yè bàn xiāo xiāo xuě dǎ chuāng。
拥褐旋惊花著树,泼醅初喜酒盈缸。yōng hè xuán jīng huā zhù shù,pō pēi chū xǐ jiǔ yíng gāng。
邻翁晨乞米三斗,钓户暮留鱼一双。lín wēng chén qǐ mǐ sān dòu,diào hù mù liú yú yī shuāng。
自笑有无今粗足,遥怜逐客过重江。zì xiào yǒu wú jīn cū zú,yáo lián zhú kè guò zhòng jiāng。

十月二十九日雪四首

苏辙

龛灯照室久妨睡,雪气侵人不隔窗。kān dēng zhào shì jiǔ fáng shuì,xuě qì qīn rén bù gé chuāng。
枕上诗成那起草,槽头酒滴暗鸣缸。zhěn shàng shī chéng nà qǐ cǎo,cáo tóu jiǔ dī àn míng gāng。
远来狂客应回去,高卧幽人未有双。yuǎn lái kuáng kè yīng huí qù,gāo wò yōu rén wèi yǒu shuāng。
犹忆新滩泊船处,堆蓬积玉撼长江。yóu yì xīn tān pō chuán chù,duī péng jī yù hàn zhǎng jiāng。

十月二十九日雪四首

苏辙

幽居漫尔存三径,燕坐何妨应六窗。yōu jū màn ěr cún sān jìng,yàn zuò hé fáng yīng liù chuāng。
老忆旧书时展卷,病封药酒旋开缸。lǎo yì jiù shū shí zhǎn juǎn,bìng fēng yào jiǔ xuán kāi gāng。
小园摇落黄花尽,古桧飞鸣白鹤双。xiǎo yuán yáo luò huáng huā jǐn,gǔ guì fēi míng bái hè shuāng。
珍重老卢留种子,养生不复问王江。zhēn zhòng lǎo lú liú zhǒng zi,yǎng shēng bù fù wèn wáng jiāng。

十月二十九日雪四首

苏辙

鹞子一飞超涨海,蜂儿终日透晴窗。yào zi yī fēi chāo zhǎng hǎi,fēng ér zhōng rì tòu qíng chuāng。
心空莫著书千卷,客到长留酒半缸。xīn kōng mò zhù shū qiān juǎn,kè dào zhǎng liú jiǔ bàn gāng。
性命早知元有分,文章谁信旧无双。xìng mìng zǎo zhī yuán yǒu fēn,wén zhāng shuí xìn jiù wú shuāng。
何年结束寻归路,还看蟆颐下饮江。hé nián jié shù xún guī lù,hái kàn má yí xià yǐn jiāng。

冬日即事

苏辙

寒日初加一线长,腊醅添浸隔罗光。hán rì chū jiā yī xiàn zhǎng,là pēi tiān jìn gé luó guāng。
新年只愿多新酒,旧疾微令变旧方。xīn nián zhǐ yuàn duō xīn jiǔ,jiù jí wēi lìng biàn jiù fāng。
自昔杯棬元窄小,得闲筋力尚康强。zì xī bēi quān yuán zhǎi xiǎo,dé xián jīn lì shàng kāng qiáng。
买田种秫贫无计,自有人家为插秧。mǎi tián zhǒng shú pín wú jì,zì yǒu rén jiā wèi chā yāng。

冬至雪二首

苏辙

一气潜萌九地中,雪花微落四无风。yī qì qián méng jiǔ dì zhōng,xuě huā wēi luò sì wú fēng。
初阳便有回天力,宿瘴徐看卷地空。chū yáng biàn yǒu huí tiān lì,sù zhàng xú kàn juǎn dì kōng。
家酿再投犹恨薄,官酤多取定无功。jiā niàng zài tóu yóu hèn báo,guān gū duō qǔ dìng wú gōng。
时人浅陋终无益,径就天公借一丰。shí rén qiǎn lòu zhōng wú yì,jìng jiù tiān gōng jiè yī fēng。

冬至雪二首

苏辙

佳节萧条陋巷中,雪穿窗户有颜风。jiā jié xiāo tiáo lòu xiàng zhōng,xuě chuān chuāng hù yǒu yán fēng。
出迎过客知非病,归对先师喜屡空。chū yíng guò kè zhī fēi bìng,guī duì xiān shī xǐ lǚ kōng。
黍酝盈瓢终寡味,石薪烘灶信奇功。shǔ yùn yíng piáo zhōng guǎ wèi,shí xīn hōng zào xìn qí gōng。
颇嫌半夜欺毛褐,却喜年来麦定丰。pǒ xián bàn yè qī máo hè,què xǐ nián lái mài dìng fēng。

除日二首

苏辙

屠苏末后不辞饮,七十四人今自希。tú sū mò hòu bù cí yǐn,qī shí sì rén jīn zì xī。
筋力明年应更减,诚心忧世久知非。jīn lì míng nián yīng gèng jiǎn,chéng xīn yōu shì jiǔ zhī fēi。
脾寒服药近方验,风痹经冬势渐微。pí hán fú yào jìn fāng yàn,fēng bì jīng dōng shì jiàn wēi。
得罪明时归已晚,此生此病任人讥。dé zuì míng shí guī yǐ wǎn,cǐ shēng cǐ bìng rèn rén jī。

除日二首

苏辙

七十四年明日是,三千里外未归人。qī shí sì nián míng rì shì,sān qiān lǐ wài wèi guī rén。
酒篘泉涌如迎节,诗句云生喜见春。jiǔ chōu quán yǒng rú yíng jié,shī jù yún shēng xǐ jiàn chūn。
贺客不来知我病,邻家窃语笑吾真。hè kè bù lái zhī wǒ bìng,lín jiā qiè yǔ xiào wú zhēn。
时人莫作乐天看,燕坐端能毕此身。shí rén mò zuò lè tiān kàn,yàn zuò duān néng bì cǐ shēn。

上元

苏辙

上元车马正喧喧,老病无聊长掩门。shàng yuán chē mǎ zhèng xuān xuān,lǎo bìng wú liáo zhǎng yǎn mén。
不著繁灯眩双目,独邀明月上前轩。bù zhù fán dēng xuàn shuāng mù,dú yāo míng yuè shàng qián xuān。
跏趺默坐闻三鼓,寂寞谁来共一樽。jiā fū mò zuò wén sān gǔ,jì mò shuí lái gòng yī zūn。
已觉城中尘土臭,急将清雨洗乾坤。yǐ jué chéng zhōng chén tǔ chòu,jí jiāng qīng yǔ xǐ qián kūn。

白须

苏辙

少年不办求良药,老病无疑生白须。shǎo nián bù bàn qiú liáng yào,lǎo bìng wú yí shēng bái xū。
下种已迟空怅望,无心犹幸省工夫。xià zhǒng yǐ chí kōng chàng wàng,wú xīn yóu xìng shěng gōng fū。
虚明对面谁知我,宠辱当前莫问渠。xū míng duì miàn shuí zhī wǒ,chǒng rǔ dāng qián mò wèn qú。
自顷闭门今十载,此生毕竟得如愚。zì qǐng bì mén jīn shí zài,cǐ shēng bì jìng dé rú yú。

林笋

苏辙

竹林遭冻曾枯死,春笋连年再发生。zhú lín zāo dòng céng kū sǐ,chūn sǔn lián nián zài fā shēng。
天与岁寒终倔强,泽分淇澳转敷荣。tiān yǔ suì hán zhōng jué qiáng,zé fēn qí ào zhuǎn fū róng。
狂鞭已逐草侵径,疏影长随月到楹。kuáng biān yǐ zhú cǎo qīn jìng,shū yǐng zhǎng suí yuè dào yíng。
嵇阮欲来从我馀,开门一笑亦逢迎。jī ruǎn yù lái cóng wǒ yú,kāi mén yī xiào yì féng yíng。

游西湖

苏辙

闭门不出十年久,湖上重游一梦回。bì mén bù chū shí nián jiǔ,hú shàng zhòng yóu yī mèng huí。
行过闾阎争问讯,忽逢鱼鸟亦惊猜。xíng guò lǘ yán zhēng wèn xùn,hū féng yú niǎo yì jīng cāi。
可怜举目非吾党,谁与开尊共一杯。kě lián jǔ mù fēi wú dǎng,shuí yǔ kāi zūn gòng yī bēi。
归去无言掩屏卧,古人时向梦中来。guī qù wú yán yǎn píng wò,gǔ rén shí xiàng mèng zhōng lái。

泛潩水

苏辙

早岁南迁恨舳舻,归来平地忆江湖。zǎo suì nán qiān hèn zhú lú,guī lái píng dì yì jiāng hú。
半篙春水花千片,八尺轻船酒一壶。bàn gāo chūn shuǐ huā qiān piàn,bā chǐ qīng chuán jiǔ yī hú。
徐转城阴平野阔,稍通竹径小亭孤。xú zhuǎn chéng yīn píng yě kuò,shāo tōng zhú jìng xiǎo tíng gū。
前朝宰相终难得,父老咨嗟今亦无。qián cháo zǎi xiāng zhōng nán dé,fù lǎo zī jiē jīn yì wú。

感秋扇

苏辙

团扇经秋似败荷,丹青仿佛旧松萝。tuán shàn jīng qiū shì bài hé,dān qīng fǎng fú jiù sōng luó。
一时用舍非吾事,举世炎凉奈尔何。yī shí yòng shě fēi wú shì,jǔ shì yán liáng nài ěr hé。
汉代谁令收汲黯,赵人犹欲用廉颇。hàn dài shuí lìng shōu jí àn,zhào rén yóu yù yòng lián pǒ。
心知怀袖非安处,重见秋风愧恨多。xīn zhī huái xiù fēi ān chù,zhòng jiàn qiū fēng kuì hèn duō。

喜侄迈还家

苏辙

一别匆匆岁五除,还家怪我白髭须。yī bié cōng cōng suì wǔ chú,hái jiā guài wǒ bái zī xū。
怀中初见孙三世,巷口新成宅一区。huái zhōng chū jiàn sūn sān shì,xiàng kǒu xīn chéng zhái yī qū。
林下酒尊还漫设,床头易传近看无。lín xià jiǔ zūn hái màn shè,chuáng tóu yì chuán jìn kàn wú。
老年游宦真安往,南北相望结草庐。lǎo nián yóu huàn zhēn ān wǎng,nán běi xiāng wàng jié cǎo lú。