古诗词

苏辙

初成遗老斋待月轩藏书室三首遗老斋

苏辙

轩前无物但长空,孤月忽来东海东。xuān qián wú wù dàn zhǎng kōng,gū yuè hū lái dōng hǎi dōng。
圆满定从何处得,清明许与众人同。yuán mǎn dìng cóng hé chù dé,qīng míng xǔ yǔ zhòng rén tóng。
怜渠生死未能免,顾我盈亏略已通。lián qú shēng sǐ wèi néng miǎn,gù wǒ yíng kuī lüè yǐ tōng。
夜久客寒要一饮,油然细酌意无穷。yè jiǔ kè hán yào yī yǐn,yóu rán xì zhuó yì wú qióng。

初成遗老斋待月轩藏书室三首遗老斋

苏辙

读书旧破十年功,老病茫然万卷空。dú shū jiù pò shí nián gōng,lǎo bìng máng rán wàn juǎn kōng。
插架都将付诸子,闭关犹得养衰翁。chā jià dōu jiāng fù zhū zi,bì guān yóu dé yǎng shuāi wēng。
案头萤火从乾死,窗里飞蝇久未通。àn tóu yíng huǒ cóng qián sǐ,chuāng lǐ fēi yíng jiǔ wèi tōng。
自见老卢真面目,平生事业有无中。zì jiàn lǎo lú zhēn miàn mù,píng shēng shì yè yǒu wú zhōng。

送逊监淮西酒并示诸任二首

苏辙

畴昔南迁海上雷,艰难唯与汝同来。chóu xī nán qiān hǎi shàng léi,jiān nán wéi yǔ rǔ tóng lái。
再从龙尉茅丛底,旋卜云桥荔子堆。zài cóng lóng wèi máo cóng dǐ,xuán bo yún qiáo lì zi duī。
相与闭门寻旧学,谁言复出理官醅。xiāng yǔ bì mén xún jiù xué,shuí yán fù chū lǐ guān pēi。
乘田委吏先师事,莫学陶翁到即回。chéng tián wěi lì xiān shī shì,mò xué táo wēng dào jí huí。

送逊监淮西酒并示诸任二首

苏辙

淮西留滞昔经年,唯有诸任时往还。huái xī liú zhì xī jīng nián,wéi yǒu zhū rèn shí wǎng hái。
炊黍留宾不嫌陋,借书度日免长闲。chuī shǔ liú bīn bù xián lòu,jiè shū dù rì miǎn zhǎng xián。
归来潩水无人问,梦绕伊家古桧间。guī lái yì shuǐ wú rén wèn,mèng rào yī jiā gǔ guì jiān。
二老旧游唯我在,后生谁复识苍颜。èr lǎo jiù yóu wéi wǒ zài,hòu shēng shuí fù shí cāng yán。

读传灯录示诸子

苏辙

大鼎知难一手扛,此心已自十年降。dà dǐng zhī nán yī shǒu káng,cǐ xīn yǐ zì shí nián jiàng。
旧存古镜磨无力,近喜三更月到窗。jiù cún gǔ jìng mó wú lì,jìn xǐ sān gèng yuè dào chuāng。
早岁文章真自累,一生忧患信难双。zǎo suì wén zhāng zhēn zì lèi,yī shēng yōu huàn xìn nán shuāng。
从今父子俱清净,共说无生或似庞。cóng jīn fù zi jù qīng jìng,gòng shuō wú shēng huò shì páng。

梦中咏西湖

苏辙

谁凿西湖十里中,扁舟载酒扬轻风。shuí záo xī hú shí lǐ zhōng,biǎn zhōu zài jiǔ yáng qīng fēng。
草木蕃滋百事足,寒暄淡薄四时同。cǎo mù fān zī bǎi shì zú,hán xuān dàn báo sì shí tóng。
东邻适与吾庐便,西岸遥将岳麓通。dōng lín shì yǔ wú lú biàn,xī àn yáo jiāng yuè lù tōng。
闲游草草无人识,竹杖藤鞋一老翁。xián yóu cǎo cǎo wú rén shí,zhú zhàng téng xié yī lǎo wēng。

示诸子

苏辙

老去惟堪一味闲,坐令诸子了生缘。lǎo qù wéi kān yī wèi xián,zuò lìng zhū zi le shēng yuán。
般柴运水皆行道,挟策读书那废田。bān chái yùn shuǐ jiē xíng dào,xié cè dú shū nà fèi tián。
兄弟躬耕真尽力,乡邻不惯枉称贤。xiōng dì gōng gēng zhēn jǐn lì,xiāng lín bù guàn wǎng chēng xián。
裕人约己吾家世,到此相承累百年。yù rén yuē jǐ wú jiā shì,dào cǐ xiāng chéng lèi bǎi nián。

戊子正旦

苏辙

百岁行来已七分,筋骸转觉不如人。bǎi suì xíng lái yǐ qī fēn,jīn hái zhuǎn jué bù rú rén。
法传心地初投种,雨过花开不待春。fǎ chuán xīn dì chū tóu zhǒng,yǔ guò huā kāi bù dài chūn。
识路一时如有得,到家诸事本非新。shí lù yī shí rú yǒu dé,dào jiā zhū shì běn fēi xīn。
旧陈刍狗今无用,付与时人藉两轮。jiù chén chú gǒu jīn wú yòng,fù yǔ shí rén jí liǎng lún。

题旧钟馗

苏辙

济南书记今白须,岁节钟馗旧绿襦。jì nán shū jì jīn bái xū,suì jié zhōng kuí jiù lǜ rú。
举手托天欣见雪,破鞋踏冻可怜渠。jǔ shǒu tuō tiān xīn jiàn xuě,pò xié tà dòng kě lián qú。
滔滔时辈今黄壤,六六年华属老夫。tāo tāo shí bèi jīn huáng rǎng,liù liù nián huá shǔ lǎo fū。
儿女未容翁便去,银瓶隔夜浸屠酥。ér nǚ wèi róng wēng biàn qù,yín píng gé yè jìn tú sū。

七十吟

苏辙

年来霜雪上人头,俄尔相将七十秋。nián lái shuāng xuě shàng rén tóu,é ěr xiāng jiāng qī shí qiū。
欲去天公未遣去,久留敝宅恐难留。yù qù tiān gōng wèi qiǎn qù,jiǔ liú bì zhái kǒng nán liú。
六窗渐暗犹牵物,一点微明更着油。liù chuāng jiàn àn yóu qiān wù,yī diǎn wēi míng gèng zhe yóu。
近听老卢亲下种,满田宿草费锄耰。jìn tīng lǎo lú qīn xià zhǒng,mǎn tián sù cǎo fèi chú yōu。

生日

苏辙

扶杖今年见国人,悬弧早岁忆兹晨。fú zhàng jīn nián jiàn guó rén,xuán hú zǎo suì yì zī chén。
佛身三世归依地,邻寺百僧清净因。fú shēn sān shì guī yī dì,lín sì bǎi sēng qīng jìng yīn。
蘧子知非惭已晚,白公起定惜馀春。qú zi zhī fēi cán yǐ wǎn,bái gōng qǐ dìng xī yú chūn。
舞雩一濯平湖水,乡党惊呼白发新。wǔ yú yī zhuó píng hú shuǐ,xiāng dǎng jīng hū bái fā xīn。

将拆旧屋权住西廊

苏辙

平生未有三间屋,今岁初成百步廊。píng shēng wèi yǒu sān jiān wū,jīn suì chū chéng bǎi bù láng。
欲趁闲年就新宅,不辞暑月卧斜阳。yù chèn xián nián jiù xīn zhái,bù cí shǔ yuè wò xié yáng。
修篁已谢前人种,甘井何妨众口尝。xiū huáng yǐ xiè qián rén zhǒng,gān jǐng hé fáng zhòng kǒu cháng。
奔走从来成底事,安居到处漫为乡。bēn zǒu cóng lái chéng dǐ shì,ān jū dào chù màn wèi xiāng。

同迟赋千叶牡丹

苏辙

未换中庭三尺土,漫种数丛千叶花。wèi huàn zhōng tíng sān chǐ tǔ,màn zhǒng shù cóng qiān yè huā。
造物不违遗老意,一枝颇似洛人家。zào wù bù wéi yí lǎo yì,yī zhī pǒ shì luò rén jiā。
名园不放寻芳客,陋巷希闻载酒车。míng yuán bù fàng xún fāng kè,lòu xiàng xī wén zài jiǔ chē。
未忍画瓶修佛供,清樽酌尽试山茶。wèi rěn huà píng xiū fú gōng,qīng zūn zhuó jǐn shì shān chá。

同迟赋春晚

苏辙

池塘春旱欲生尘,一雨能令草木新。chí táng chūn hàn yù shēng chén,yī yǔ néng lìng cǎo mù xīn。
脾病不嫌樱笋薄,廪空偏喜麦禾匀。pí bìng bù xián yīng sǔn báo,lǐn kōng piān xǐ mài hé yún。
白须照水湖光净,渌酒留人鸟哢频。bái xū zhào shuǐ hú guāng jìng,lù jiǔ liú rén niǎo lòng pín。
但恐少年嫌老丑,眼前无复一时人。dàn kǒng shǎo nián xián lǎo chǒu,yǎn qián wú fù yī shí rén。

闻卞氏旧有怪石藏宅中问其遗孙指一废井云尽在是矣井在室中床下尚未能取先作

苏辙

昔人游宦久江湖,怪石嵌空骇里闾。xī rén yóu huàn jiǔ jiāng hú,guài shí qiàn kōng hài lǐ lǘ。
一井深藏缘底事,百年不出待潜夫。yī jǐng shēn cáng yuán dǐ shì,bǎi nián bù chū dài qián fū。
弃捐泥土性仍在,睥睨林亭气渐苏。qì juān ní tǔ xìng réng zài,pì nì lín tíng qì jiàn sū。
微物废兴犹有定,此生穷达谩长吁。wēi wù fèi xīng yóu yǒu dìng,cǐ shēng qióng dá mán zhǎng xū。

仲夏始雷

苏辙

阳气溟蒙九地来,经春涉夏始闻雷。yáng qì míng méng jiǔ dì lái,jīng chūn shè xià shǐ wén léi。
麦禾此去或可望,桃李向来谁使开。mài hé cǐ qù huò kě wàng,táo lǐ xiàng lái shuí shǐ kāi。
号令迍邅人共怪,阴阳颠倒物应猜。hào lìng zhūn zhān rén gòng guài,yīn yáng diān dào wù yīng cāi。
一声震荡虽惊耳,遍地妖氛未易回。yī shēng zhèn dàng suī jīng ěr,biàn dì yāo fēn wèi yì huí。

读旧诗

苏辙

早岁吟哦已有诗,年来七十才全衰。zǎo suì yín ó yǐ yǒu shī,nián lái qī shí cái quán shuāi。
开编一笑恍如梦,闭目徐思定是谁。kāi biān yī xiào huǎng rú mèng,bì mù xú sī dìng shì shuí。
敌手一时无复在,赏音他日更难期。dí shǒu yī shí wú fù zài,shǎng yīn tā rì gèng nán qī。
老人不用多言语,一点空明万法师。lǎo rén bù yòng duō yán yǔ,yī diǎn kōng míng wàn fǎ shī。

服栗

苏辙

老去日添腰脚病,山翁服栗旧传方。lǎo qù rì tiān yāo jiǎo bìng,shān wēng fú lì jiù chuán fāng。
经霜斧刃全金气,插手丹田借火光。jīng shuāng fǔ rèn quán jīn qì,chā shǒu dān tián jiè huǒ guāng。
入口锵鸣初未熟,低头咀噍不容忙。rù kǒu qiāng míng chū wèi shú,dī tóu jǔ jiào bù róng máng。
客来为说晨兴晚,三咽徐收白玉浆。kè lái wèi shuō chén xīng wǎn,sān yàn xú shōu bái yù jiāng。

白菊

苏辙

白菊长先黄菊开,年年九日泛新醅。bái jú zhǎng xiān huáng jú kāi,nián nián jiǔ rì fàn xīn pēi。
犹存古历摽花候,不奈时人信手栽。yóu cún gǔ lì biāo huā hòu,bù nài shí rén xìn shǒu zāi。
得势从教盈九畹,俯眉聊复引三杯。dé shì cóng jiào yíng jiǔ wǎn,fǔ méi liáo fù yǐn sān bēi。
愈风明目须真物,能使神农为尔回。yù fēng míng mù xū zhēn wù,néng shǐ shén nóng wèi ěr huí。

藏菜

苏辙

爨清葵芥充朝膳,岁晚风霜断菜根。cuàn qīng kuí jiè chōng cháo shàn,suì wǎn fēng shuāng duàn cài gēn。
百日园枯未易过,一家口众复何言。bǎi rì yuán kū wèi yì guò,yī jiā kǒu zhòng fù hé yán。
多排瓮盎先忧尽,旋设盘盂未觉烦。duō pái wèng àng xiān yōu jǐn,xuán shè pán yú wèi jué fán。
早晚春风到南圃,侵凌雪色有新萱。zǎo wǎn chūn fēng dào nán pǔ,qīn líng xuě sè yǒu xīn xuān。