古诗词

和子瞻凤翔八观八首

苏辙

【石鼓】
岐山之阳石为鼓,叩之不鸣悬无虞。qí shān zhī yáng shí wèi gǔ,kòu zhī bù míng xuán wú yú。
以为无用百无直,以为有用万物祖。yǐ wèi wú yòng bǎi wú zhí,yǐ wèi yǒu yòng wàn wù zǔ。
置身无用有用间,自托周宣谁敢侮。zhì shēn wú yòng yǒu yòng jiān,zì tuō zhōu xuān shuí gǎn wǔ。
宣王没后坟垅平,秦野苍茫不知处。xuān wáng méi hòu fén lǒng píng,qín yě cāng máng bù zhī chù。
周人旧物惟存山,文武遗民尽囚虏。zhōu rén jiù wù wéi cún shān,wén wǔ yí mín jǐn qiú lǔ。
鼎锺无在铸戈戟,宫殿已倒生禾黍。dǐng zhōng wú zài zhù gē jǐ,gōng diàn yǐ dào shēng hé shǔ。
厉宣子孙窜四方,昭穆错乱不存谱。lì xuān zi sūn cuàn sì fāng,zhāo mù cuò luàn bù cún pǔ。
时有过客悲先王,绸缪牖户彻桑土。shí yǒu guò kè bēi xiān wáng,chóu móu yǒu hù chè sāng tǔ。
思宣不见幸鼓存,由鼓求宣近为愈。sī xuān bù jiàn xìng gǔ cún,yóu gǔ qiú xuān jìn wèi yù。
彼皆有用世所好,天地能生不能主。bǐ jiē yǒu yòng shì suǒ hǎo,tiān dì néng shēng bù néng zhǔ。
君看项籍猛如狼,身死未冷割为脯。jūn kàn xiàng jí měng rú láng,shēn sǐ wèi lěng gē wèi pú。
马童杨喜岂不仁,待汝封侯非怨汝。mǎ tóng yáng xǐ qǐ bù rén,dài rǔ fēng hóu fēi yuàn rǔ。
何况外物固已轻,毛擒翡翠尾执麈。hé kuàng wài wù gù yǐ qīng,máo qín fěi cuì wěi zhí zhǔ。
惟有苍石于此时,独以无用不见数。wéi yǒu cāng shí yú cǐ shí,dú yǐ wú yòng bù jiàn shù。
形骸偃蹇任苔藓,文字皴剥困风雨。xíng hái yǎn jiǎn rèn tái xiǎn,wén zì cūn bō kùn fēng yǔ。
遭乱既以无用全,有用还为太平取。zāo luàn jì yǐ wú yòng quán,yǒu yòng hái wèi tài píng qǔ。
古人不见见遗物,如见方召与申甫。gǔ rén bù jiàn jiàn yí wù,rú jiàn fāng zhào yǔ shēn fǔ。
文非科斗可穷诘,简编不载无训诂。wén fēi kē dòu kě qióng jí,jiǎn biān bù zài wú xùn gǔ。
字形漫汗随石缺,苍蛇生角龙折股。zì xíng màn hàn suí shí quē,cāng shé shēng jiǎo lóng zhé gǔ。
亦如老人遭暴横,颐下髭秃口齿龉。yì rú lǎo rén zāo bào héng,yí xià zī tū kǒu chǐ yǔ。
形虽不具意可知,有云杨柳贯鲂鱮。xíng suī bù jù yì kě zhī,yǒu yún yáng liǔ guàn fáng xù。
鲂鱮岂厌居溪谷,自投网罟入君俎。fáng xù qǐ yàn jū xī gǔ,zì tóu wǎng gǔ rù jūn zǔ。
柳条柔弱长百尺,挽之不断细如缕。liǔ tiáo róu ruò zhǎng bǎi chǐ,wǎn zhī bù duàn xì rú lǚ。
以柳贯鱼鱼不伤,贯不伤鱼鱼乐死。yǐ liǔ guàn yú yú bù shāng,guàn bù shāng yú yú lè sǐ。
登之庙中鬼神格,锡女丰年多黍稌。dēng zhī miào zhōng guǐ shén gé,xī nǚ fēng nián duō shǔ tú。
宣王用兵征四国,北摧犬戎南服楚。xuān wáng yòng bīng zhēng sì guó,běi cuī quǎn róng nán fú chǔ。
将帅用命士卒欢,死生不顾阚虓虎。jiāng shuài yòng mìng shì zú huān,sǐ shēng bù gù hǎn xiāo hǔ。
问之何术能使然,抚之如子敬如父。wèn zhī hé shù néng shǐ rán,fǔ zhī rú zi jìng rú fù。
弱柳贯鱼鱼弗违,仁人在上民不怒。ruò liǔ guàn yú yú fú wéi,rén rén zài shàng mín bù nù。
请看石鼓非徒然,长笑太山刻秦语。qǐng kàn shí gǔ fēi tú rán,zhǎng xiào tài shān kè qín yǔ。
【诅楚文】
诅楚楚如桀,诅秦秦则纣。zǔ chǔ chǔ rú jié,zǔ qín qín zé zhòu。
桀罪使信然,纣语安足受。jié zuì shǐ xìn rán,zhòu yǔ ān zú shòu。
牲肥酒醪洁,夸诞鬼不佑。shēng féi jiǔ láo jié,kuā dàn guǐ bù yòu。
鬼非东诸侯,岂信辩士口。guǐ fēi dōng zhū hóu,qǐ xìn biàn shì kǒu。
碑埋祈年下,意绕章华走。bēi mái qí nián xià,yì rào zhāng huá zǒu。
得楚不付孙,但为刘季取。dé chǔ bù fù sūn,dàn wèi liú jì qǔ。
吾闻秦穆公,与晋实甥舅。wú wén qín mù gōng,yǔ jìn shí shēng jiù。
盟郑绝晋欢,结楚将自救。méng zhèng jué jìn huān,jié chǔ jiāng zì jiù。
使秦诅楚人,晋亦议其后。shǐ qín zǔ chǔ rén,jìn yì yì qí hòu。
诸侯迭相诅,祸福果谁有。zhū hóu dié xiāng zǔ,huò fú guǒ shuí yǒu。
世人不知道,好古无可否。shì rén bù zhī dào,hǎo gǔ wú kě fǒu。
何当投泾流,浑浊盖鄙丑。hé dāng tóu jīng liú,hún zhuó gài bǐ chǒu。
【王维吴道子画】
吾观天地间,万事同一理。wú guān tiān dì jiān,wàn shì tóng yī lǐ。
扁也工斫轮,乃知读文字。biǎn yě gōng zhuó lún,nǎi zhī dú wén zì。
我非画中师,偶亦识画旨。wǒ fēi huà zhōng shī,ǒu yì shí huà zhǐ。
勇怯不必同,要以各善耳。yǒng qiè bù bì tóng,yào yǐ gè shàn ěr。
壮马脱衔放平陆,步骤风雨百夫靡。zhuàng mǎ tuō xián fàng píng lù,bù zhòu fēng yǔ bǎi fū mí。
美人婉娩守闲独,不出庭户修容止。měi rén wǎn miǎn shǒu xián dú,bù chū tíng hù xiū róng zhǐ。
女能嫣然笑倾国,马能一蹴致千里。nǚ néng yān rán xiào qīng guó,mǎ néng yī cù zhì qiān lǐ。
优柔自好勇自强,各自胜绝无彼此。yōu róu zì hǎo yǒng zì qiáng,gè zì shèng jué wú bǐ cǐ。
谁言王摩诘,乃过吴道子。shuí yán wáng mó jí,nǎi guò wú dào zi。
试谓道子来,置女所挟从软美。shì wèi dào zi lái,zhì nǚ suǒ xié cóng ruǎn měi。
道子掉头不肯应,刚杰我已足自恃。dào zi diào tóu bù kěn yīng,gāng jié wǒ yǐ zú zì shì。
雄奔不失驰,精妙实无比。xióng bēn bù shī chí,jīng miào shí wú bǐ。
老僧寂灭生虑微,侍女闲洁非复婢。lǎo sēng jì miè shēng lǜ wēi,shì nǚ xián jié fēi fù bì。
丁宁勿相违,幸使二子齿。dīng níng wù xiāng wéi,xìng shǐ èr zi chǐ。
二子遗迹今岂多,岐阳可贵能独备。èr zi yí jì jīn qǐ duō,qí yáng kě guì néng dú bèi。
但使古壁常坚完,尘土虽积光艳长不毁。dàn shǐ gǔ bì cháng jiān wán,chén tǔ suī jī guāng yàn zhǎng bù huǐ。
【杨惠之塑维摩像】
金粟如来瘦如腊,坐上文殊秋月圆。jīn sù rú lái shòu rú là,zuò shàng wén shū qiū yuè yuán。
法门论极两相可,言语不复相通传。fǎ mén lùn jí liǎng xiāng kě,yán yǔ bù fù xiāng tōng chuán。
至人养心遗四体,瘦不为病肥非妍。zhì rén yǎng xīn yí sì tǐ,shòu bù wèi bìng féi fēi yán。
谁人好道塑遗像,鲐皮束骨筋扶咽。shuí rén hǎo dào sù yí xiàng,tái pí shù gǔ jīn fú yàn。
兀然隐几心已灭,形如病鹤竦两肩。wù rán yǐn jǐ xīn yǐ miè,xíng rú bìng hè sǒng liǎng jiān。
骨节支离体疏缓,两目视物犹炯然。gǔ jié zhī lí tǐ shū huǎn,liǎng mù shì wù yóu jiǒng rán。
长嗟灵运不知道,强剪美须插两颧。zhǎng jiē líng yùn bù zhī dào,qiáng jiǎn měi xū chā liǎng quán。
彼人视身若枯木,割去右臂非所患。bǐ rén shì shēn ruò kū mù,gē qù yòu bì fēi suǒ huàn。
何况塑画已身外,岂必夺尔庸自全。hé kuàng sù huà yǐ shēn wài,qǐ bì duó ěr yōng zì quán。
真人遗意世莫识,时有游僧施钵钱。zhēn rén yí yì shì mò shí,shí yǒu yóu sēng shī bō qián。
【东湖】
不到东湖上,但闻东湖吟。bù dào dōng hú shàng,dàn wén dōng hú yín。
诗词已清绝,佳境亦可寻。shī cí yǐ qīng jué,jiā jìng yì kě xún。
蜿蜒苍石螭,蟠拏据湖心。wān yán cāng shí chī,pán ná jù hú xīn。
倒腹吐流水,奔注为重深。dào fù tǔ liú shuǐ,bēn zhù wèi zhòng shēn。
清风荡微波,渺渺平无音。qīng fēng dàng wēi bō,miǎo miǎo píng wú yīn。
有鳖行在沙,有鱼跃在浔。yǒu biē xíng zài shā,yǒu yú yuè zài xún。
鳖圆如新荷,鱼细如蠹蟫。biē yuán rú xīn hé,yú xì rú dù yín。
梧桐生两涯,萧萧自成林。wú tóng shēng liǎng yá,xiāo xiāo zì chéng lín。
孙枝复生孙,已中瑟与琴。sūn zhī fù shēng sūn,yǐ zhōng sè yǔ qín。
秋虫噪蜩虬,春鸟鸣鴂鵀。qiū chóng zào tiáo qiú,chūn niǎo míng jué rén。
有客来无时,濯足荫清阴。yǒu kè lái wú shí,zhuó zú yīn qīng yīn。
自忘府中官,取酒石上斟。zì wàng fǔ zhōng guān,qǔ jiǔ shí shàng zhēn。
醉倒卧石上,野虫上其襟。zuì dào wò shí shàng,yě chóng shàng qí jīn。
醒来不知莫,湖月翻黄金。xǐng lái bù zhī mò,hú yuè fān huáng jīn。
油然上马去,纵意不自箴。yóu rán shàng mǎ qù,zòng yì bù zì zhēn。
作诗招路人,行乐宜及今。zuò shī zhāo lù rén,xíng lè yí jí jīn。
人生不满百,一瞬何所任。rén shēng bù mǎn bǎi,yī shùn hé suǒ rèn。
路人掉头笑,去马何駸駸。lù rén diào tóu xiào,qù mǎ hé qīn qīn。
子有不肖弟,有冠未尝簪。zi yǒu bù xiào dì,yǒu guān wèi cháng zān。
愿身化为线,使子为之针。yuàn shēn huà wèi xiàn,shǐ zi wèi zhī zhēn。
子欲烹鲤鱼,为子溉釜鬵。zi yù pēng lǐ yú,wèi zi gài fǔ qín。
子欲枕山石,为子求布衾。zi yù zhěn shān shí,wèi zi qiú bù qīn。
异乡虽云乐,不如反故岑。yì xiāng suī yún lè,bù rú fǎn gù cén。
瘦田可凿耕,桑柘可织紝。shòu tián kě záo gēng,sāng zhè kě zhī rèn。
东有轩辕泉,隐隐如牛涔。dōng yǒu xuān yuán quán,yǐn yǐn rú niú cén。
西有管辂宅,尚存青石砧。xī yǒu guǎn lù zhái,shàng cún qīng shí zhēn。
彭女留膝踝,礼拜意已钦。péng nǚ liú xī huái,lǐ bài yì yǐ qīn。
慈母抱众子,乱石寒萧森。cí mǔ bào zhòng zi,luàn shí hán xiāo sēn。
朝往莫可还,此岂不足临。cháo wǎng mò kě hái,cǐ qǐ bù zú lín。
慎勿语他人,此意子独谌。shèn wù yǔ tā rén,cǐ yì zi dú chén。
【真兴寺阁】
秦川不为广,南山不为高。qín chuān bù wèi guǎng,nán shān bù wèi gāo。
嵯峨真兴阁,杰立陵风飙。cuó é zhēn xīng gé,jié lì líng fēng biāo。
危槛俯翔鸟,跳檐落飞猱。wēi kǎn fǔ xiáng niǎo,tiào yán luò fēi náo。
上有傲世人,身衣白鹤毛。shàng yǒu ào shì rén,shēn yī bái hè máo。
下视市井喧,奔走何嗷嗷。xià shì shì jǐng xuān,bēn zǒu hé áo áo。
萧然倚楹啸,遗响入云霄。xiāo rán yǐ yíng xiào,yí xiǎng rù yún xiāo。
清风吹其裾,冉冉不可操。qīng fēng chuī qí jū,rǎn rǎn bù kě cāo。
不知何所为,岂即非卢敖。bù zhī hé suǒ wèi,qǐ jí fēi lú áo。
游目万里间,远山如伏羔。yóu mù wàn lǐ jiān,yuǎn shān rú fú gāo。
遗语谢世俗,钓鱼当钓鳖。yí yǔ xiè shì sú,diào yú dāng diào biē。
【李氏园】
有客骑白驹,扬鞭入青草。yǒu kè qí bái jū,yáng biān rù qīng cǎo。
悠悠无远近,但择林亭好。yōu yōu wú yuǎn jìn,dàn zé lín tíng hǎo。
萧条北城下,园号李家媪。xiāo tiáo běi chéng xià,yuán hào lǐ jiā ǎo。
系马古车门,随意无洒扫。xì mǎ gǔ chē mén,suí yì wú sǎ sǎo。
鸣禽惊上屋,飞蝶纷入抱。míng qín jīng shàng wū,fēi dié fēn rù bào。
竹林净如灌,流水清可澡。zhú lín jìng rú guàn,liú shuǐ qīng kě zǎo。
闲花不着行,香梨独依岛。xián huā bù zhe xíng,xiāng lí dú yī dǎo。
松枝贯今昔,林影变昏早。sōng zhī guàn jīn xī,lín yǐng biàn hūn zǎo。
草木皆苍颜,亭宇已新造。cǎo mù jiē cāng yán,tíng yǔ yǐ xīn zào。
临风置酒樽,庭下取栗枣。lín fēng zhì jiǔ zūn,tíng xià qǔ lì zǎo。
今人强欢笑,古人已枯槁。jīn rén qiáng huān xiào,gǔ rén yǐ kū gǎo。
欲求百年事,不见白须老。yù qiú bǎi nián shì,bù jiàn bái xū lǎo。
秦中古云乐,文武在丰镐。qín zhōng gǔ yún lè,wén wǔ zài fēng gǎo。
置囿通樵苏,养兽让麀{上鹿下夭}。zhì yòu tōng qiáo sū,yǎng shòu ràng yōu shàng lù xià yāo。
池鱼跃金碧,白鸟飞紵缟。chí yú yuè jīn bì,bái niǎo fēi zhù gǎo。
牛羊感仁恕,行苇亦自保。niú yáng gǎn rén shù,xíng wěi yì zì bǎo。
当年歌灵台,后世咏鱼藻。dāng nián gē líng tái,hòu shì yǒng yú zǎo。
古诗宛犹在,遗处不可考。gǔ shī wǎn yóu zài,yí chù bù kě kǎo。
悲哉李氏末,王霸出奴皂。bēi zāi lǐ shì mò,wáng bà chū nú zào。
城中开芳园,城外罗战堡。chéng zhōng kāi fāng yuán,chéng wài luó zhàn bǎo。
击鼓鸣巨钟,百姓皆懊恼。jī gǔ míng jù zhōng,bǎi xìng jiē ào nǎo。
及夫圣人出,战国卷秋潦。jí fū shèng rén chū,zhàn guó juǎn qiū lǎo。
园田赋贫民,耕破园前道。yuán tián fù pín mín,gēng pò yuán qián dào。
高原种菽粟,陂泽满粳稻。gāo yuán zhǒng shū sù,bēi zé mǎn jīng dào。
春耕杂壶浆,秋赋输秸稿。chūn gēng zá hú jiāng,qiū fù shū jiē gǎo。
当年王家孙,自庇无尺橑。dāng nián wáng jiā sūn,zì bì wú chǐ lǎo。
空余百岁木,妄为夭巫祷。kōng yú bǎi suì mù,wàng wèi yāo wū dǎo。
游人足讥骂,百世遭舌讨。yóu rén zú jī mà,bǎi shì zāo shé tǎo。
老翁不愿见,垂涕祝襁褓。lǎo wēng bù yuàn jiàn,chuí tì zhù qiǎng bǎo。
持用戒满盈,饮酒无醉倒。chí yòng jiè mǎn yíng,yǐn jiǔ wú zuì dào。
【秦穆公墓】
泉上秦伯坟,下埋三良士。quán shàng qín bó fén,xià mái sān liáng shì。
三良百夫特,岂为无益死。sān liáng bǎi fū tè,qǐ wèi wú yì sǐ。
当年不幸见迫胁,诗人尚记临穴惴。dāng nián bù xìng jiàn pò xié,shī rén shàng jì lín xué zhuì。
岂如田横海中客,中原皆汉无报所。qǐ rú tián héng hǎi zhōng kè,zhōng yuán jiē hàn wú bào suǒ。
秦国吞西周,康公穆公子。qín guó tūn xī zhōu,kāng gōng mù gōng zi。
尽力事康公,穆公不为负。jǐn lì shì kāng gōng,mù gōng bù wèi fù。
岂必杀身从之游,夫子乃以侯嬴所为疑三子。qǐ bì shā shēn cóng zhī yóu,fū zi nǎi yǐ hóu yíng suǒ wèi yí sān zi。
王泽既未竭,君子不为诡。wáng zé jì wèi jié,jūn zi bù wèi guǐ。
三良狥秦穆,要自不得已。sān liáng xùn qín mù,yào zì bù dé yǐ。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

送柳子玉

苏辙

柳侯白首郎,风格终近古。liǔ hóu bái shǒu láng,fēng gé zhōng jìn gǔ。
旧游日零落,新辈谁与伍。jiù yóu rì líng luò,xīn bèi shuí yǔ wǔ。
人情逐时好,变化无定主。rén qíng zhú shí hǎo,biàn huà wú dìng zhǔ。
试看近时人,相教蹈规矩。shì kàn jìn shí rén,xiāng jiào dǎo guī jǔ。
行身剧孔孟,称道皆舜禹。xíng shēn jù kǒng mèng,chēng dào jiē shùn yǔ。
但求免讥评,岂顾愁肺腑。dàn qiú miǎn jī píng,qǐ gù chóu fèi fǔ。
坐令不羁士,举足遭网罟。zuò lìng bù jī shì,jǔ zú zāo wǎng gǔ。
缅怀我生初,遗俗尚目睹。miǎn huái wǒ shēng chū,yí sú shàng mù dǔ。
中庸虽已亡,比近则犹愈。zhōng yōng suī yǐ wáng,bǐ jìn zé yóu yù。
老成慎趋好,后生守淳鲁。lǎo chéng shèn qū hǎo,hòu shēng shǒu chún lǔ。
岂效相谩欺,炫牛沽马脯。qǐ xiào xiāng mán qī,xuàn niú gū mǎ pú。
过恶酒色间,可罪非可恶。guò è jiǔ sè jiān,kě zuì fēi kě è。
譬如嵇与阮,心迹岂深蠹。pì rú jī yǔ ruǎn,xīn jì qǐ shēn dù。
京师逢柳侯,往事能历数。jīng shī féng liǔ hóu,wǎng shì néng lì shù。
叹息子美贤,相与实旧故。tàn xī zi měi xián,xiāng yǔ shí jiù gù。
至今存篇章,醉墨龙蛇舞。zhì jīn cún piān zhāng,zuì mò lóng shé wǔ。
斯人今苟在,亦恐终囚虏。sī rén jīn gǒu zài,yì kǒng zhōng qiú lǔ。
惜哉时论隘,安置失处所。xī zāi shí lùn ài,ān zhì shī chù suǒ。
一麾寄河壖,垂老幸有土。yī huī jì hé ruán,chuí lǎo xìng yǒu tǔ。
世俗安足论,且尽杯中醑。shì sú ān zú lùn,qiě jǐn bēi zhōng xǔ。

南窗

苏辙

京师三日雪,雪尽泥方深。jīng shī sān rì xuě,xuě jǐn ní fāng shēn。
闭门谢还往,不闻车马音。bì mén xiè hái wǎng,bù wén chē mǎ yīn。
西斋书帙乱,南窗初日升。xī zhāi shū zhì luàn,nán chuāng chū rì shēng。
展转守床榻,欲起复不能。zhǎn zhuǎn shǒu chuáng tà,yù qǐ fù bù néng。
开户失琼玉,满阶松竹阴。kāi hù shī qióng yù,mǎn jiē sōng zhú yīn。
客从远方来,疑我何苦心。kè cóng yuǎn fāng lái,yí wǒ hé kǔ xīn。
疏拙自当尔,有酒聊共斟。shū zhuō zì dāng ěr,yǒu jiǔ liáo gòng zhēn。

次韵刘贡甫学士画松石图歌

苏辙

长松大石生长见,朅游尘土嗟空羡。zhǎng sōng dà shí shēng zhǎng jiàn,qiè yóu chén tǔ jiē kōng xiàn。
寒翠关心失旧交,荣华过眼惊流电。hán cuì guān xīn shī jiù jiāo,róng huá guò yǎn jīng liú diàn。
破缯买得古画图,遗墨参差随断线。pò zēng mǎi dé gǔ huà tú,yí mò cān chà suí duàn xiàn。
蟉枝倒挂风自舞,直干孤生看面面。liú zhī dào guà fēng zì wǔ,zhí gàn gū shēng kàn miàn miàn。
故山旧物远莫致,爱此随人共流转。gù shān jiù wù yuǎn mò zhì,ài cǐ suí rén gòng liú zhuǎn。
物生真伪竟何有,适意一时宁复辨。wù shēng zhēn wěi jìng hé yǒu,shì yì yī shí níng fù biàn。
少年所好老成癖,傍人指笑嗟矜炫。shǎo nián suǒ hǎo lǎo chéng pǐ,bàng rén zhǐ xiào jiē jīn xuàn。
京城宅舍松石希,买费百金犹恐贱。jīng chéng zhái shě sōng shí xī,mǎi fèi bǎi jīn yóu kǒng jiàn。

柳湖感物

苏辙

柳湖万柳作云屯,种时乱插不须根。liǔ hú wàn liǔ zuò yún tún,zhǒng shí luàn chā bù xū gēn。
根如卧蛇身合抱,仰视不见蜩蝉喧。gēn rú wò shé shēn hé bào,yǎng shì bù jiàn tiáo chán xuān。
开花三月乱飞雪,过墙度水无复还。kāi huā sān yuè luàn fēi xuě,guò qiáng dù shuǐ wú fù hái。
穷高极远风力尽,弃坠泥土颜色昏。qióng gāo jí yuǎn fēng lì jǐn,qì zhuì ní tǔ yán sè hūn。
偶然直堕湖中水,化为浮萍轻且繁。ǒu rán zhí duò hú zhōng shuǐ,huà wèi fú píng qīng qiě fán。
随波上下去无定,物性不改天使然。suí bō shàng xià qù wú dìng,wù xìng bù gǎi tiān shǐ rán。
南山老松长百尺,根入石底蛟龙蟠。nán shān lǎo sōng zhǎng bǎi chǐ,gēn rù shí dǐ jiāo lóng pán。
秋深叶上露如雨,倾流入土明珠圆。qiū shēn yè shàng lù rú yǔ,qīng liú rù tǔ míng zhū yuán。
乘春发生叶短短,根大如指长而坚。chéng chūn fā shēng yè duǎn duǎn,gēn dà rú zhǐ zhǎng ér jiān。
神农尝药最上品,气力直压钟乳温。shén nóng cháng yào zuì shàng pǐn,qì lì zhí yā zhōng rǔ wēn。
物生禀受久已异,世俗何始分愚贤。wù shēng bǐng shòu jiǔ yǐ yì,shì sú hé shǐ fēn yú xián。

送刘道原学士归南康

苏辙

大川倾流万物俱,根旋脚脱争奔徂。dà chuān qīng liú wàn wù jù,gēn xuán jiǎo tuō zhēng bēn cú。
流萍断梗谁复数,长林巨石曾须臾。liú píng duàn gěng shuí fù shù,zhǎng lín jù shí céng xū yú。
轩昂颠倒唯恐后,嗟子何独强根株。xuān áng diān dào wéi kǒng hòu,jiē zi hé dú qiáng gēn zhū。
三年一语未尝屈,拟学文举惊当涂。sān nián yī yǔ wèi cháng qū,nǐ xué wén jǔ jīng dāng tú。
心知势力非汝敌,独恐清议无遗馀。xīn zhī shì lì fēi rǔ dí,dú kǒng qīng yì wú yí yú。
扁舟岁晚告归觐,家膳欲及羞莼鲈。biǎn zhōu suì wǎn gào guī jìn,jiā shàn yù jí xiū chún lú。
隐居高节世所尚,挂冠早岁还州闾。yǐn jū gāo jié shì suǒ shàng,guà guān zǎo suì hái zhōu lǘ。
纷纭世事不著耳,得失岂复分锱铢。fēn yún shì shì bù zhù ěr,dé shī qǐ fù fēn zī zhū。
投身固已陷泥滓,独立未免遭沾濡。tóu shēn gù yǐ xiàn ní zǐ,dú lì wèi miǎn zāo zhān rú。
君归左右识高趣,牛毛细数分贤愚。jūn guī zuǒ yòu shí gāo qù,niú máo xì shù fēn xián yú。

送张公安道南都留台

苏辙

识公岁已深,从公非一日。shí gōng suì yǐ shēn,cóng gōng fēi yī rì。
仰公如重云,庇我贫贱迹。yǎng gōng rú zhòng yún,bì wǒ pín jiàn jì。
公归无留意,我处念平昔。gōng guī wú liú yì,wǒ chù niàn píng xī。
少年喜文字,东行始观国。shǎo nián xǐ wén zì,dōng xíng shǐ guān guó。
成都多游士,投谒密如栉。chéng dōu duō yóu shì,tóu yè mì rú zhì。
纷然众人中,顾我好颜色。fēn rán zhòng rén zhōng,gù wǒ hǎo yán sè。
猖狂感一遇,邂逅登仕籍。chāng kuáng gǎn yī yù,xiè hòu dēng shì jí。
尔来十六年,鬓发就衰白。ěr lái shí liù nián,bìn fā jiù shuāi bái。
谋身日已谬,处世复何益。móu shēn rì yǐ miù,chù shì fù hé yì。
从来学俎豆,渐老信典册。cóng lái xué zǔ dòu,jiàn lǎo xìn diǎn cè。
自知百不堪,偶未三见黜。zì zhī bǎi bù kān,ǒu wèi sān jiàn chù。
譬如沟中断,谁复强收拾。pì rú gōu zhōng duàn,shuí fù qiáng shōu shí。
高怀绝尘土,旧好等金石。gāo huái jué chén tǔ,jiù hǎo děng jīn shí。
庠斋幸无事,樽俎奉清适。xiáng zhāi xìng wú shì,zūn zǔ fèng qīng shì。
居然远忧患,况复取矜式。jū rán yuǎn yōu huàn,kuàng fù qǔ jīn shì。
汪洋际海深,淡泊朱弦直。wāng yáng jì hǎi shēn,dàn pō zhū xián zhí。
徇时非所安,归去亦何失。xùn shí fēi suǒ ān,guī qù yì hé shī。
道存尚可卷,功成古难必。dào cún shàng kě juǎn,gōng chéng gǔ nán bì。
还寻赤松子,独就丹砂术。hái xún chì sōng zi,dú jiù dān shā shù。
恨无二顷田,伴公老蓬荜。hèn wú èr qǐng tián,bàn gōng lǎo péng bì。

文与可学士墨君堂

苏辙

虚堂竹丛间,那复厌竹远。xū táng zhú cóng jiān,nà fù yàn zhú yuǎn。
风庭响交戛,月牖散凌乱。fēng tíng xiǎng jiāo jiá,yuè yǒu sàn líng luàn。
尚恐昼掩关,婵娟不长见。shàng kǒng zhòu yǎn guān,chán juān bù zhǎng jiàn。
中堂开素壁,萧飒起霜干。zhōng táng kāi sù bì,xiāo sà qǐ shuāng gàn。
随宜赋生意,落笔皆葱茜。suí yí fù shēng yì,luò bǐ jiē cōng qiàn。
根茎杂土石,枝叶互长短。gēn jīng zá tǔ shí,zhī yè hù zhǎng duǎn。
依依露下绿,冉冉风中展。yī yī lù xià lǜ,rǎn rǎn fēng zhōng zhǎn。
开门视丛薄,与此终何辨。kāi mén shì cóng báo,yǔ cǐ zhōng hé biàn。

次韵子瞻颍州留别二首

苏辙

托身游宦乡,终老羡箕颍。tuō shēn yóu huàn xiāng,zhōng lǎo xiàn jī yǐng。
隐居亦何乐,亲爱形随影。yǐn jū yì hé lè,qīn ài xíng suí yǐng。
念兄适吴越,霜降水初冷。niàn xiōng shì wú yuè,shuāng jiàng shuǐ chū lěng。
翩然事舟楫,弃此室庐静。piān rán shì zhōu jí,qì cǐ shì lú jìng。
平明知当发,中夜抱虚警。píng míng zhī dāng fā,zhōng yè bào xū jǐng。
永怀江上宅,归计失不猛。yǒng huái jiāng shàng zhái,guī jì shī bù měng。
人生徇所役,有若鱼堕井。rén shēng xùn suǒ yì,yǒu ruò yú duò jǐng。
远行岂易还,剧饮终难醒。yuǎn xíng qǐ yì hái,jù yǐn zhōng nán xǐng。
不如早自乞,闲日庶犹永。bù rú zǎo zì qǐ,xián rì shù yóu yǒng。
世事非所忧,多忧亦谁省。shì shì fēi suǒ yōu,duō yōu yì shuí shěng。

次韵子瞻颍州留别二首

苏辙

放舟清淮上,荡潏洗心胸。fàng zhōu qīng huái shàng,dàng yù xǐ xīn xiōng。
所遇日转胜,恨我不得同。suǒ yù rì zhuǎn shèng,hèn wǒ bù dé tóng。
江淮忽中断,陂埭何重重。jiāng huái hū zhōng duàn,bēi dài hé zhòng zhòng。
紫蟹三寸筐,白凫五尺童。zǐ xiè sān cùn kuāng,bái fú wǔ chǐ tóng。
赤鲤寒在汕,红粳满霜风。chì lǐ hán zài shàn,hóng jīng mǎn shuāng fēng。
西成百物贱,加餐慰贫穷。xī chéng bǎi wù jiàn,jiā cān wèi pín qióng。
胡为复相念,未肯安南东。hú wèi fù xiāng niàn,wèi kěn ān nán dōng。
人生免饥寒,不受外物攻。rén shēng miǎn jī hán,bù shòu wài wù gōng。
不见田野人,四壁编茅蓬。bù jiàn tián yě rén,sì bì biān máo péng。
有食辄自乐,谁知富家翁。yǒu shí zhé zì lè,shuí zhī fù jiā wēng。

陪欧阳少师永叔燕颍州西湖

苏辙

西湖草木公所种,仁人实使甘棠重。xī hú cǎo mù gōng suǒ zhǒng,rén rén shí shǐ gān táng zhòng。
归来筑室傍湖东,胜游还与邦人共。guī lái zhù shì bàng hú dōng,shèng yóu hái yǔ bāng rén gòng。
公年未老发先衰,对酒清欢似昔时。gōng nián wèi lǎo fā xiān shuāi,duì jiǔ qīng huān shì xī shí。
功成业就了无事,令名付与他人知。gōng chéng yè jiù le wú shì,lìng míng fù yǔ tā rén zhī。
平生著书今绝笔,闭门燕居未尝出。píng shēng zhù shū jīn jué bǐ,bì mén yàn jū wèi cháng chū。
忽来湖上寻旧游,坐令湖水生颜色。hū lái hú shàng xún jiù yóu,zuò lìng hú shuǐ shēng yán sè。
酒行乐作游人多,争观窃语谁能呵。jiǔ xíng lè zuò yóu rén duō,zhēng guān qiè yǔ shuí néng hē。
十年思颍今在颍,不饮耐此游人何。shí nián sī yǐng jīn zài yǐng,bù yǐn nài cǐ yóu rén hé。

欧阳公所蓄石屏

苏辙

石中枯木双扶疏,粲然脉理通肌肤。shí zhōng kū mù shuāng fú shū,càn rán mài lǐ tōng jī fū。
剖开左右两相属,细看不见毫发殊。pōu kāi zuǒ yòu liǎng xiāng shǔ,xì kàn bù jiàn háo fā shū。
老樗剥落但存骨,病松憔悴空留须。lǎo chū bō luò dàn cún gǔ,bìng sōng qiáo cuì kōng liú xū。
丘陵迤逦山麓近,云烟澹䨴风雨馀。qiū líng yí lǐ shān lù jìn,yún yān dàn duì fēng yǔ yú。
我惊造物巧如此,刻画琐细供人须。wǒ jīng zào wù qiǎo rú cǐ,kè huà suǒ xì gōng rén xū。
公家此类尚非一,客至不识空嗟吁。gōng jiā cǐ lèi shàng fēi yī,kè zhì bù shí kōng jiē xū。
案头紫云抱明月,床上寒木翻饥乌。àn tóu zǐ yún bào míng yuè,chuáng shàng hán mù fān jī wū。
赋形简易神自足,鄙弃笔墨嗟勤劬。fù xíng jiǎn yì shén zì zú,bǐ qì bǐ mò jiē qín qú。
天工此意与人竞,杂出变怪惊群愚。tiān gōng cǐ yì yǔ rén jìng,zá chū biàn guài jīng qún yú。
世间浅拙无与敌,比拟赖有公新书。shì jiān qiǎn zhuō wú yǔ dí,bǐ nǐ lài yǒu gōng xīn shū。

和子瞻涡口遇风

苏辙

长淮暮生风,来自涡河口。zhǎng huái mù shēng fēng,lái zì wō hé kǒu。
新舟虽云固,波浪亦难受。xīn zhōu suī yún gù,bō làng yì nán shòu。
诗来话艰厄,惊恐及儿妇。shī lái huà jiān è,jīng kǒng jí ér fù。
忆同溯荆峡,终夜愁石首。yì tóng sù jīng xiá,zhōng yè chóu shí shǒu。
馀飙入帏幄,跳沫溅窗牖。yú biāo rù wéi wò,tiào mò jiàn chuāng yǒu。
平生未省见,惊顾欲狂走。píng shēng wèi shěng jiàn,jīng gù yù kuáng zǒu。
尔来涉忧患,渐觉成老丑。ěr lái shè yōu huàn,jiàn jué chéng lǎo chǒu。
遥喜波浪中,时能饮醇酒。yáo xǐ bō làng zhōng,shí néng yǐn chún jiǔ。

和子瞻泗州僧伽塔

苏辙

清淮浊汴争强雄,龟山下閟支祁宫。qīng huái zhuó biàn zhēng qiáng xióng,guī shān xià bì zhī qí gōng。
高秋水来无远近,荡灭洲渚乘城墉。gāo qiū shuǐ lái wú yuǎn jìn,dàng miè zhōu zhǔ chéng chéng yōng。
千艘衔尾谁复惜,万人雨泣哀将穷。qiān sōu xián wěi shuí fù xī,wàn rén yǔ qì āi jiāng qióng。
城中古塔高百尺,下有蜕骨黄金容。chéng zhōng gǔ tǎ gāo bǎi chǐ,xià yǒu tuì gǔ huáng jīn róng。
蛟龙百怪不敢近,回风倒浪归无踪。jiāo lóng bǎi guài bù gǎn jìn,huí fēng dào làng guī wú zōng。
越商胡贾岂知道,脱身献宝酬元功。yuè shāng hú jiǎ qǐ zhī dào,tuō shēn xiàn bǎo chóu yuán gōng。
至人已立万物表,劫火仅置毛孔中。zhì rén yǐ lì wàn wù biǎo,jié huǒ jǐn zhì máo kǒng zhōng。
区区淮汴亦何有,一挹可注沧溟东。qū qū huái biàn yì hé yǒu,yī yì kě zhù cāng míng dōng。
胡为尚与水族较,时出变怪惊愚聋。hú wèi shàng yǔ shuǐ zú jiào,shí chū biàn guài jīng yú lóng。
于乎此意不可诘,仰观飞栱凌晴空。yú hū cǐ yì bù kě jí,yǎng guān fēi gǒng líng qíng kōng。

次韵子瞻发洪泽遇大风却还宿

苏辙

昨夜宿洪泽,再来遂如归。zuó yè sù hóng zé,zài lái suì rú guī。
却行虽云拙,乘险谅亦非。què xíng suī yún zhuō,chéng xiǎn liàng yì fēi。
谁言淮阴近,阻此骇浪飞。shuí yán huái yīn jìn,zǔ cǐ hài làng fēi。
长风径千里,蛟蜃相因依。zhǎng fēng jìng qiān lǐ,jiāo shèn xiāng yīn yī。
眇然恃一叶,此势安可违。miǎo rán shì yī yè,cǐ shì ān kě wéi。
冒涉彼何人,勇决生虑微。mào shè bǐ hé rén,yǒng jué shēng lǜ wēi。
欲速有不达,鱼腹岂足肥。yù sù yǒu bù dá,yú fù qǐ zú féi。
风帆尚可转,野庙谁能祈。fēng fān shàng kě zhuǎn,yě miào shuí néng qí。
但当拥衾睡,慎闭窗与扉。dàn dāng yōng qīn shuì,shèn bì chuāng yǔ fēi。
夜闻声尚恶,起视聊披衣。yè wén shēng shàng è,qǐ shì liáo pī yī。

次韵子瞻记十月十六日所见

苏辙

君不见天高后土黄,变化出入唯阴阳。jūn bù jiàn tiān gāo hòu tǔ huáng,biàn huà chū rù wéi yīn yáng。
旋凝细雾作飞雹,复遣震雷追日光。xuán níng xì wù zuò fēi báo,fù qiǎn zhèn léi zhuī rì guāng。
可怜万物甚微细,坐听百变随颠僵。kě lián wàn wù shén wēi xì,zuò tīng bǎi biàn suí diān jiāng。
深根固蒂无计遁,倏来忽返安能防。shēn gēn gù dì wú jì dùn,shū lái hū fǎn ān néng fáng。
平生未见实惊耳,稍远不知如隔墙。píng shēng wèi jiàn shí jīng ěr,shāo yuǎn bù zhī rú gé qiáng。
君看歌舞醉华屋,下有累絷排两廊。jūn kàn gē wǔ zuì huá wū,xià yǒu lèi zhí pái liǎng láng。
眼前苦乐尚悬绝,空中造化知有亡。yǎn qián kǔ lè shàng xuán jué,kōng zhōng zào huà zhī yǒu wáng。
我居宛丘厌凝冱,雪翻海水填陂塘。wǒ jū wǎn qiū yàn níng hù,xuě fān hǎi shuǐ tián bēi táng。
但知膏泽利牟麦,恣食饼饵真嘉祥。dàn zhī gāo zé lì móu mài,zì shí bǐng ěr zhēn jiā xiáng。
山阳所记亦何事,有酒胡不尽一觞。shān yáng suǒ jì yì hé shì,yǒu jiǔ hú bù jǐn yī shāng。