古诗词

和子瞻凤翔八观八首

苏辙

【石鼓】
岐山之阳石为鼓,叩之不鸣悬无虞。qí shān zhī yáng shí wèi gǔ,kòu zhī bù míng xuán wú yú。
以为无用百无直,以为有用万物祖。yǐ wèi wú yòng bǎi wú zhí,yǐ wèi yǒu yòng wàn wù zǔ。
置身无用有用间,自托周宣谁敢侮。zhì shēn wú yòng yǒu yòng jiān,zì tuō zhōu xuān shuí gǎn wǔ。
宣王没后坟垅平,秦野苍茫不知处。xuān wáng méi hòu fén lǒng píng,qín yě cāng máng bù zhī chù。
周人旧物惟存山,文武遗民尽囚虏。zhōu rén jiù wù wéi cún shān,wén wǔ yí mín jǐn qiú lǔ。
鼎锺无在铸戈戟,宫殿已倒生禾黍。dǐng zhōng wú zài zhù gē jǐ,gōng diàn yǐ dào shēng hé shǔ。
厉宣子孙窜四方,昭穆错乱不存谱。lì xuān zi sūn cuàn sì fāng,zhāo mù cuò luàn bù cún pǔ。
时有过客悲先王,绸缪牖户彻桑土。shí yǒu guò kè bēi xiān wáng,chóu móu yǒu hù chè sāng tǔ。
思宣不见幸鼓存,由鼓求宣近为愈。sī xuān bù jiàn xìng gǔ cún,yóu gǔ qiú xuān jìn wèi yù。
彼皆有用世所好,天地能生不能主。bǐ jiē yǒu yòng shì suǒ hǎo,tiān dì néng shēng bù néng zhǔ。
君看项籍猛如狼,身死未冷割为脯。jūn kàn xiàng jí měng rú láng,shēn sǐ wèi lěng gē wèi pú。
马童杨喜岂不仁,待汝封侯非怨汝。mǎ tóng yáng xǐ qǐ bù rén,dài rǔ fēng hóu fēi yuàn rǔ。
何况外物固已轻,毛擒翡翠尾执麈。hé kuàng wài wù gù yǐ qīng,máo qín fěi cuì wěi zhí zhǔ。
惟有苍石于此时,独以无用不见数。wéi yǒu cāng shí yú cǐ shí,dú yǐ wú yòng bù jiàn shù。
形骸偃蹇任苔藓,文字皴剥困风雨。xíng hái yǎn jiǎn rèn tái xiǎn,wén zì cūn bō kùn fēng yǔ。
遭乱既以无用全,有用还为太平取。zāo luàn jì yǐ wú yòng quán,yǒu yòng hái wèi tài píng qǔ。
古人不见见遗物,如见方召与申甫。gǔ rén bù jiàn jiàn yí wù,rú jiàn fāng zhào yǔ shēn fǔ。
文非科斗可穷诘,简编不载无训诂。wén fēi kē dòu kě qióng jí,jiǎn biān bù zài wú xùn gǔ。
字形漫汗随石缺,苍蛇生角龙折股。zì xíng màn hàn suí shí quē,cāng shé shēng jiǎo lóng zhé gǔ。
亦如老人遭暴横,颐下髭秃口齿龉。yì rú lǎo rén zāo bào héng,yí xià zī tū kǒu chǐ yǔ。
形虽不具意可知,有云杨柳贯鲂鱮。xíng suī bù jù yì kě zhī,yǒu yún yáng liǔ guàn fáng xù。
鲂鱮岂厌居溪谷,自投网罟入君俎。fáng xù qǐ yàn jū xī gǔ,zì tóu wǎng gǔ rù jūn zǔ。
柳条柔弱长百尺,挽之不断细如缕。liǔ tiáo róu ruò zhǎng bǎi chǐ,wǎn zhī bù duàn xì rú lǚ。
以柳贯鱼鱼不伤,贯不伤鱼鱼乐死。yǐ liǔ guàn yú yú bù shāng,guàn bù shāng yú yú lè sǐ。
登之庙中鬼神格,锡女丰年多黍稌。dēng zhī miào zhōng guǐ shén gé,xī nǚ fēng nián duō shǔ tú。
宣王用兵征四国,北摧犬戎南服楚。xuān wáng yòng bīng zhēng sì guó,běi cuī quǎn róng nán fú chǔ。
将帅用命士卒欢,死生不顾阚虓虎。jiāng shuài yòng mìng shì zú huān,sǐ shēng bù gù hǎn xiāo hǔ。
问之何术能使然,抚之如子敬如父。wèn zhī hé shù néng shǐ rán,fǔ zhī rú zi jìng rú fù。
弱柳贯鱼鱼弗违,仁人在上民不怒。ruò liǔ guàn yú yú fú wéi,rén rén zài shàng mín bù nù。
请看石鼓非徒然,长笑太山刻秦语。qǐng kàn shí gǔ fēi tú rán,zhǎng xiào tài shān kè qín yǔ。
【诅楚文】
诅楚楚如桀,诅秦秦则纣。zǔ chǔ chǔ rú jié,zǔ qín qín zé zhòu。
桀罪使信然,纣语安足受。jié zuì shǐ xìn rán,zhòu yǔ ān zú shòu。
牲肥酒醪洁,夸诞鬼不佑。shēng féi jiǔ láo jié,kuā dàn guǐ bù yòu。
鬼非东诸侯,岂信辩士口。guǐ fēi dōng zhū hóu,qǐ xìn biàn shì kǒu。
碑埋祈年下,意绕章华走。bēi mái qí nián xià,yì rào zhāng huá zǒu。
得楚不付孙,但为刘季取。dé chǔ bù fù sūn,dàn wèi liú jì qǔ。
吾闻秦穆公,与晋实甥舅。wú wén qín mù gōng,yǔ jìn shí shēng jiù。
盟郑绝晋欢,结楚将自救。méng zhèng jué jìn huān,jié chǔ jiāng zì jiù。
使秦诅楚人,晋亦议其后。shǐ qín zǔ chǔ rén,jìn yì yì qí hòu。
诸侯迭相诅,祸福果谁有。zhū hóu dié xiāng zǔ,huò fú guǒ shuí yǒu。
世人不知道,好古无可否。shì rén bù zhī dào,hǎo gǔ wú kě fǒu。
何当投泾流,浑浊盖鄙丑。hé dāng tóu jīng liú,hún zhuó gài bǐ chǒu。
【王维吴道子画】
吾观天地间,万事同一理。wú guān tiān dì jiān,wàn shì tóng yī lǐ。
扁也工斫轮,乃知读文字。biǎn yě gōng zhuó lún,nǎi zhī dú wén zì。
我非画中师,偶亦识画旨。wǒ fēi huà zhōng shī,ǒu yì shí huà zhǐ。
勇怯不必同,要以各善耳。yǒng qiè bù bì tóng,yào yǐ gè shàn ěr。
壮马脱衔放平陆,步骤风雨百夫靡。zhuàng mǎ tuō xián fàng píng lù,bù zhòu fēng yǔ bǎi fū mí。
美人婉娩守闲独,不出庭户修容止。měi rén wǎn miǎn shǒu xián dú,bù chū tíng hù xiū róng zhǐ。
女能嫣然笑倾国,马能一蹴致千里。nǚ néng yān rán xiào qīng guó,mǎ néng yī cù zhì qiān lǐ。
优柔自好勇自强,各自胜绝无彼此。yōu róu zì hǎo yǒng zì qiáng,gè zì shèng jué wú bǐ cǐ。
谁言王摩诘,乃过吴道子。shuí yán wáng mó jí,nǎi guò wú dào zi。
试谓道子来,置女所挟从软美。shì wèi dào zi lái,zhì nǚ suǒ xié cóng ruǎn měi。
道子掉头不肯应,刚杰我已足自恃。dào zi diào tóu bù kěn yīng,gāng jié wǒ yǐ zú zì shì。
雄奔不失驰,精妙实无比。xióng bēn bù shī chí,jīng miào shí wú bǐ。
老僧寂灭生虑微,侍女闲洁非复婢。lǎo sēng jì miè shēng lǜ wēi,shì nǚ xián jié fēi fù bì。
丁宁勿相违,幸使二子齿。dīng níng wù xiāng wéi,xìng shǐ èr zi chǐ。
二子遗迹今岂多,岐阳可贵能独备。èr zi yí jì jīn qǐ duō,qí yáng kě guì néng dú bèi。
但使古壁常坚完,尘土虽积光艳长不毁。dàn shǐ gǔ bì cháng jiān wán,chén tǔ suī jī guāng yàn zhǎng bù huǐ。
【杨惠之塑维摩像】
金粟如来瘦如腊,坐上文殊秋月圆。jīn sù rú lái shòu rú là,zuò shàng wén shū qiū yuè yuán。
法门论极两相可,言语不复相通传。fǎ mén lùn jí liǎng xiāng kě,yán yǔ bù fù xiāng tōng chuán。
至人养心遗四体,瘦不为病肥非妍。zhì rén yǎng xīn yí sì tǐ,shòu bù wèi bìng féi fēi yán。
谁人好道塑遗像,鲐皮束骨筋扶咽。shuí rén hǎo dào sù yí xiàng,tái pí shù gǔ jīn fú yàn。
兀然隐几心已灭,形如病鹤竦两肩。wù rán yǐn jǐ xīn yǐ miè,xíng rú bìng hè sǒng liǎng jiān。
骨节支离体疏缓,两目视物犹炯然。gǔ jié zhī lí tǐ shū huǎn,liǎng mù shì wù yóu jiǒng rán。
长嗟灵运不知道,强剪美须插两颧。zhǎng jiē líng yùn bù zhī dào,qiáng jiǎn měi xū chā liǎng quán。
彼人视身若枯木,割去右臂非所患。bǐ rén shì shēn ruò kū mù,gē qù yòu bì fēi suǒ huàn。
何况塑画已身外,岂必夺尔庸自全。hé kuàng sù huà yǐ shēn wài,qǐ bì duó ěr yōng zì quán。
真人遗意世莫识,时有游僧施钵钱。zhēn rén yí yì shì mò shí,shí yǒu yóu sēng shī bō qián。
【东湖】
不到东湖上,但闻东湖吟。bù dào dōng hú shàng,dàn wén dōng hú yín。
诗词已清绝,佳境亦可寻。shī cí yǐ qīng jué,jiā jìng yì kě xún。
蜿蜒苍石螭,蟠拏据湖心。wān yán cāng shí chī,pán ná jù hú xīn。
倒腹吐流水,奔注为重深。dào fù tǔ liú shuǐ,bēn zhù wèi zhòng shēn。
清风荡微波,渺渺平无音。qīng fēng dàng wēi bō,miǎo miǎo píng wú yīn。
有鳖行在沙,有鱼跃在浔。yǒu biē xíng zài shā,yǒu yú yuè zài xún。
鳖圆如新荷,鱼细如蠹蟫。biē yuán rú xīn hé,yú xì rú dù yín。
梧桐生两涯,萧萧自成林。wú tóng shēng liǎng yá,xiāo xiāo zì chéng lín。
孙枝复生孙,已中瑟与琴。sūn zhī fù shēng sūn,yǐ zhōng sè yǔ qín。
秋虫噪蜩虬,春鸟鸣鴂鵀。qiū chóng zào tiáo qiú,chūn niǎo míng jué rén。
有客来无时,濯足荫清阴。yǒu kè lái wú shí,zhuó zú yīn qīng yīn。
自忘府中官,取酒石上斟。zì wàng fǔ zhōng guān,qǔ jiǔ shí shàng zhēn。
醉倒卧石上,野虫上其襟。zuì dào wò shí shàng,yě chóng shàng qí jīn。
醒来不知莫,湖月翻黄金。xǐng lái bù zhī mò,hú yuè fān huáng jīn。
油然上马去,纵意不自箴。yóu rán shàng mǎ qù,zòng yì bù zì zhēn。
作诗招路人,行乐宜及今。zuò shī zhāo lù rén,xíng lè yí jí jīn。
人生不满百,一瞬何所任。rén shēng bù mǎn bǎi,yī shùn hé suǒ rèn。
路人掉头笑,去马何駸駸。lù rén diào tóu xiào,qù mǎ hé qīn qīn。
子有不肖弟,有冠未尝簪。zi yǒu bù xiào dì,yǒu guān wèi cháng zān。
愿身化为线,使子为之针。yuàn shēn huà wèi xiàn,shǐ zi wèi zhī zhēn。
子欲烹鲤鱼,为子溉釜鬵。zi yù pēng lǐ yú,wèi zi gài fǔ qín。
子欲枕山石,为子求布衾。zi yù zhěn shān shí,wèi zi qiú bù qīn。
异乡虽云乐,不如反故岑。yì xiāng suī yún lè,bù rú fǎn gù cén。
瘦田可凿耕,桑柘可织紝。shòu tián kě záo gēng,sāng zhè kě zhī rèn。
东有轩辕泉,隐隐如牛涔。dōng yǒu xuān yuán quán,yǐn yǐn rú niú cén。
西有管辂宅,尚存青石砧。xī yǒu guǎn lù zhái,shàng cún qīng shí zhēn。
彭女留膝踝,礼拜意已钦。péng nǚ liú xī huái,lǐ bài yì yǐ qīn。
慈母抱众子,乱石寒萧森。cí mǔ bào zhòng zi,luàn shí hán xiāo sēn。
朝往莫可还,此岂不足临。cháo wǎng mò kě hái,cǐ qǐ bù zú lín。
慎勿语他人,此意子独谌。shèn wù yǔ tā rén,cǐ yì zi dú chén。
【真兴寺阁】
秦川不为广,南山不为高。qín chuān bù wèi guǎng,nán shān bù wèi gāo。
嵯峨真兴阁,杰立陵风飙。cuó é zhēn xīng gé,jié lì líng fēng biāo。
危槛俯翔鸟,跳檐落飞猱。wēi kǎn fǔ xiáng niǎo,tiào yán luò fēi náo。
上有傲世人,身衣白鹤毛。shàng yǒu ào shì rén,shēn yī bái hè máo。
下视市井喧,奔走何嗷嗷。xià shì shì jǐng xuān,bēn zǒu hé áo áo。
萧然倚楹啸,遗响入云霄。xiāo rán yǐ yíng xiào,yí xiǎng rù yún xiāo。
清风吹其裾,冉冉不可操。qīng fēng chuī qí jū,rǎn rǎn bù kě cāo。
不知何所为,岂即非卢敖。bù zhī hé suǒ wèi,qǐ jí fēi lú áo。
游目万里间,远山如伏羔。yóu mù wàn lǐ jiān,yuǎn shān rú fú gāo。
遗语谢世俗,钓鱼当钓鳖。yí yǔ xiè shì sú,diào yú dāng diào biē。
【李氏园】
有客骑白驹,扬鞭入青草。yǒu kè qí bái jū,yáng biān rù qīng cǎo。
悠悠无远近,但择林亭好。yōu yōu wú yuǎn jìn,dàn zé lín tíng hǎo。
萧条北城下,园号李家媪。xiāo tiáo běi chéng xià,yuán hào lǐ jiā ǎo。
系马古车门,随意无洒扫。xì mǎ gǔ chē mén,suí yì wú sǎ sǎo。
鸣禽惊上屋,飞蝶纷入抱。míng qín jīng shàng wū,fēi dié fēn rù bào。
竹林净如灌,流水清可澡。zhú lín jìng rú guàn,liú shuǐ qīng kě zǎo。
闲花不着行,香梨独依岛。xián huā bù zhe xíng,xiāng lí dú yī dǎo。
松枝贯今昔,林影变昏早。sōng zhī guàn jīn xī,lín yǐng biàn hūn zǎo。
草木皆苍颜,亭宇已新造。cǎo mù jiē cāng yán,tíng yǔ yǐ xīn zào。
临风置酒樽,庭下取栗枣。lín fēng zhì jiǔ zūn,tíng xià qǔ lì zǎo。
今人强欢笑,古人已枯槁。jīn rén qiáng huān xiào,gǔ rén yǐ kū gǎo。
欲求百年事,不见白须老。yù qiú bǎi nián shì,bù jiàn bái xū lǎo。
秦中古云乐,文武在丰镐。qín zhōng gǔ yún lè,wén wǔ zài fēng gǎo。
置囿通樵苏,养兽让麀{上鹿下夭}。zhì yòu tōng qiáo sū,yǎng shòu ràng yōu shàng lù xià yāo。
池鱼跃金碧,白鸟飞紵缟。chí yú yuè jīn bì,bái niǎo fēi zhù gǎo。
牛羊感仁恕,行苇亦自保。niú yáng gǎn rén shù,xíng wěi yì zì bǎo。
当年歌灵台,后世咏鱼藻。dāng nián gē líng tái,hòu shì yǒng yú zǎo。
古诗宛犹在,遗处不可考。gǔ shī wǎn yóu zài,yí chù bù kě kǎo。
悲哉李氏末,王霸出奴皂。bēi zāi lǐ shì mò,wáng bà chū nú zào。
城中开芳园,城外罗战堡。chéng zhōng kāi fāng yuán,chéng wài luó zhàn bǎo。
击鼓鸣巨钟,百姓皆懊恼。jī gǔ míng jù zhōng,bǎi xìng jiē ào nǎo。
及夫圣人出,战国卷秋潦。jí fū shèng rén chū,zhàn guó juǎn qiū lǎo。
园田赋贫民,耕破园前道。yuán tián fù pín mín,gēng pò yuán qián dào。
高原种菽粟,陂泽满粳稻。gāo yuán zhǒng shū sù,bēi zé mǎn jīng dào。
春耕杂壶浆,秋赋输秸稿。chūn gēng zá hú jiāng,qiū fù shū jiē gǎo。
当年王家孙,自庇无尺橑。dāng nián wáng jiā sūn,zì bì wú chǐ lǎo。
空余百岁木,妄为夭巫祷。kōng yú bǎi suì mù,wàng wèi yāo wū dǎo。
游人足讥骂,百世遭舌讨。yóu rén zú jī mà,bǎi shì zāo shé tǎo。
老翁不愿见,垂涕祝襁褓。lǎo wēng bù yuàn jiàn,chuí tì zhù qiǎng bǎo。
持用戒满盈,饮酒无醉倒。chí yòng jiè mǎn yíng,yǐn jiǔ wú zuì dào。
【秦穆公墓】
泉上秦伯坟,下埋三良士。quán shàng qín bó fén,xià mái sān liáng shì。
三良百夫特,岂为无益死。sān liáng bǎi fū tè,qǐ wèi wú yì sǐ。
当年不幸见迫胁,诗人尚记临穴惴。dāng nián bù xìng jiàn pò xié,shī rén shàng jì lín xué zhuì。
岂如田横海中客,中原皆汉无报所。qǐ rú tián héng hǎi zhōng kè,zhōng yuán jiē hàn wú bào suǒ。
秦国吞西周,康公穆公子。qín guó tūn xī zhōu,kāng gōng mù gōng zi。
尽力事康公,穆公不为负。jǐn lì shì kāng gōng,mù gōng bù wèi fù。
岂必杀身从之游,夫子乃以侯嬴所为疑三子。qǐ bì shā shēn cóng zhī yóu,fū zi nǎi yǐ hóu yíng suǒ wèi yí sān zi。
王泽既未竭,君子不为诡。wáng zé jì wèi jié,jūn zi bù wèi guǐ。
三良狥秦穆,要自不得已。sān liáng xùn qín mù,yào zì bù dé yǐ。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

游太山四首初入南山

苏辙

自我来济南,经年未尝出。zì wǒ lái jì nán,jīng nián wèi cháng chū。
不知西城外,有路通石壁。bù zhī xī chéng wài,yǒu lù tōng shí bì。
初行涧谷浅,渐远峰峦积。chū xíng jiàn gǔ qiǎn,jiàn yuǎn fēng luán jī。
翠屏互舒卷,耕耨随攲侧。cuì píng hù shū juǎn,gēng nòu suí qī cè。
云木散山阿,逆旅时百室。yún mù sàn shān ā,nì lǚ shí bǎi shì。
兹人谓川路,此意属行客。zī rén wèi chuān lù,cǐ yì shǔ xíng kè。
久游自多念,忽误向所历。jiǔ yóu zì duō niàn,hū wù xiàng suǒ lì。
嘉陵万壑底,栈道百回屈。jiā líng wàn hè dǐ,zhàn dào bǎi huí qū。
崖巘递峥嵘,征夫时出没。yá yǎn dì zhēng róng,zhēng fū shí chū méi。
行李虽云艰,幽邃亦已剧。xíng lǐ suī yún jiān,yōu suì yì yǐ jù。
坐缘斗升米,被此尘土厄。zuò yuán dòu shēng mǐ,bèi cǐ chén tǔ è。
何年道褒斜,长啸理轻策。hé nián dào bāo xié,zhǎng xiào lǐ qīng cè。

游太山四首初入南山

苏辙

山蹊容车箱,深入遂有得。shān qī róng chē xiāng,shēn rù suì yǒu dé。
古寺依岩根,连峰转相揖。gǔ sì yī yán gēn,lián fēng zhuǎn xiāng yī。
樵苏草木尽,佛事亦萧瑟。qiáo sū cǎo mù jǐn,fú shì yì xiāo sè。
居僧麋鹿人,对客但羞涩。jū sēng mí lù rén,duì kè dàn xiū sè。
双碑立风雨,八分存法则。shuāng bēi lì fēng yǔ,bā fēn cún fǎ zé。
云昔义靖师,万里穷西域。yún xī yì jìng shī,wàn lǐ qióng xī yù。
《华严》具多纸,归来手亲译。huá yán jù duō zhǐ,guī lái shǒu qīn yì。
蜕骨俨未移,至今存石室。tuì gǔ yǎn wèi yí,zhì jīn cún shí shì。
遗文尽法界,广大包万亿。yí wén jǐn fǎ jiè,guǎng dà bāo wàn yì。
变化浩难名,丹青画京邑。biàn huà hào nán míng,dān qīng huà jīng yì。
粲然共一理,眩晃莫能识。càn rán gòng yī lǐ,xuàn huǎng mò néng shí。
末法渐衰微,徒使真人泣。mò fǎ jiàn shuāi wēi,tú shǐ zhēn rén qì。

游太山四首初入南山

苏辙

青山何重重,行尽土囊底。qīng shān hé zhòng zhòng,xíng jǐn tǔ náng dǐ。
岩高日气薄,秀色如新洗。yán gāo rì qì báo,xiù sè rú xīn xǐ。
入门尘虑息,盥漱得清泚。rù mén chén lǜ xī,guàn shù dé qīng cǐ。
高堂见真人,不觉首自稽。gāo táng jiàn zhēn rén,bù jué shǒu zì jī。
祖师古禅伯,荆棘昔亲启。zǔ shī gǔ chán bó,jīng jí xī qīn qǐ。
人迹尚萧条,豺狼夜相抵。rén jì shàng xiāo tiáo,chái láng yè xiāng dǐ。
白鹤导清泉,甘芳胜醇醴。bái hè dǎo qīng quán,gān fāng shèng chún lǐ。
声鸣青龙口,光照白石陛。shēng míng qīng lóng kǒu,guāng zhào bái shí bì。
尚可满畦塍,岂惟濯蔬米。shàng kě mǎn qí chéng,qǐ wéi zhuó shū mǐ。
居僧三百人,饮食安四体。jū sēng sān bǎi rén,yǐn shí ān sì tǐ。
一念但清凉,四方尽兄弟。yī niàn dàn qīng liáng,sì fāng jǐn xiōng dì。
何言庇华屋,食苦当如荠。hé yán bì huá wū,shí kǔ dāng rú jì。

游太山四首初入南山

苏辙

东来亦何求,聊欲观海岱。dōng lái yì hé qiú,liáo yù guān hǎi dài。
海西尚千里,将行勇还退。hǎi xī shàng qiān lǐ,jiāng xíng yǒng hái tuì。
岱阴即齐疆,南往曾历块。dài yīn jí qí jiāng,nán wǎng céng lì kuài。
春深草木长,山暖冰雪溃。chūn shēn cǎo mù zhǎng,shān nuǎn bīng xuě kuì。
中巷无居人,南亩释耕耒。zhōng xiàng wú jū rén,nán mǔ shì gēng lěi。
车徒八方至,尘坌百里内。chē tú bā fāng zhì,chén bèn bǎi lǐ nèi。
牛马汗淋漓,绮纨声綷縩。niú mǎ hàn lín lí,qǐ wán shēng cuì cài。
喧阗六师合,汹涌众流汇。xuān tián liù shī hé,xiōng yǒng zhòng liú huì。
无复问谁何,但自舍耽爱。wú fù wèn shuí hé,dàn zì shě dān ài。
龙鸾画车服,贝玉饰冠佩。lóng luán huà chē fú,bèi yù shì guān pèi。
骅骝蹴腾骞,幡旆飞晻暧。huá liú cù téng qiān,fān pèi fēi àn ài。
腥膻及鱼鳖,琐细或蒲菜。xīng shān jí yú biē,suǒ xì huò pú cài。
游墯愧无赍,技巧穷殊态。yóu duò kuì wú jī,jì qiǎo qióng shū tài。
纵观?未已,精意殚一酹。zòng guān wèi yǐ,jīng yì dān yī lèi。
出门青山屯,绕廊遗迹昧。chū mén qīng shān tún,rào láng yí jì mèi。
登封尚坛壝,古观写旗队。dēng fēng shàng tán wěi,gǔ guān xiě qí duì。
戈矛认毫末,舒卷分向背。gē máo rèn háo mò,shū juǎn fēn xiàng bèi。
雍容太平业,磊落丰碑在。yōng róng tài píng yè,lěi luò fēng bēi zài。
往事半蓬蒿,遗氓但悲慨。wǎng shì bàn péng hāo,yí máng dàn bēi kǎi。
回瞻最高峰,远谢徂徕对。huí zhān zuì gāo fēng,yuǎn xiè cú lái duì。
欲将有限力,一放目所迨。yù jiāng yǒu xiàn lì,yī fàng mù suǒ dài。
天门四十里,预恐双足废。tiān mén sì shí lǐ,yù kǒng shuāng zú fèi。
三宿遂徘徊,归来欲谁怼。sān sù suì pái huái,guī lái yù shuí duì。
前年道轘辕,直上嵩岭背。qián nián dào huán yuán,zhí shàng sōng lǐng bèi。
中休强饮食,莫宿时盥颒。zhōng xiū qiáng yǐn shí,mò sù shí guàn huì。
稍知天宇宽,不觉人寰秽。shāo zhī tiān yǔ kuān,bù jué rén huán huì。
岁时未云久,筋骸老难再。suì shí wèi yún jiǔ,jīn hái lǎo nán zài。
山林无不容,疲薾坐自碍。shān lín wú bù róng,pí ěr zuò zì ài。
自知俗缘深,毕老守阛阓。zì zhī sú yuán shēn,bì lǎo shǒu huán huì。
何当御清风,不用车马载。hé dāng yù qīng fēng,bù yòng chē mǎ zài。

送王璋长官赴真定孙和甫辟书

苏辙

昔年旅南服,始识王荆州。xī nián lǚ nán fú,shǐ shí wáng jīng zhōu。
威动千里肃,恩宽行客留。wēi dòng qiān lǐ sù,ēn kuān xíng kè liú。
从容见少子,风采倾凡俦。cóng róng jiàn shǎo zi,fēng cǎi qīng fán chóu。
温然吐词气,已觉清且修。wēn rán tǔ cí qì,yǐ jué qīng qiě xiū。
不见十五年,相逢话百忧。bù jiàn shí wǔ nián,xiāng féng huà bǎi yōu。
青衫走尘土,白发各满头。qīng shān zǒu chén tǔ,bái fā gè mǎn tóu。
新弃东海邑,愿从北诸侯。xīn qì dōng hǎi yì,yuàn cóng běi zhū hóu。
北鄙事方夥,饥馑连戈矛。běi bǐ shì fāng huǒ,jī jǐn lián gē máo。
盟好未可轻,念当事怀柔。méng hǎo wèi kě qīng,niàn dāng shì huái róu。
主将今老成,勉尽良计筹。zhǔ jiāng jīn lǎo chéng,miǎn jǐn liáng jì chóu。

寄孙朴

苏辙

忆昔补官太皞墟,泮宫萧条人事疏。yì xī bǔ guān tài hào xū,pàn gōng xiāo tiáo rén shì shū。
日高鼾睡声嘘嘘,往还废绝门无车。rì gāo hān shuì shēng xū xū,wǎng hái fèi jué mén wú chē。
君为户曹畏简书,放怀疏懒亦似余。jūn wèi hù cáo wèi jiǎn shū,fàng huái shū lǎn yì shì yú。
相逢语笑夜踌躇,烹煮梨栗羞殽蔬。xiāng féng yǔ xiào yè chóu chú,pēng zhǔ lí lì xiū xiáo shū。
官居一去真蘧庐,东来失计悔厥初。guān jū yī qù zhēn qú lú,dōng lái shī jì huǐ jué chū。
夜闻桴鼓惊阎闾,事如牛毛费耘锄。yè wén fú gǔ jīng yán lǘ,shì rú niú máo fèi yún chú。
违失真性从吏胥,目视紾臂邀徐徐。wéi shī zhēn xìng cóng lì xū,mù shì zhěn bì yāo xú xú。
羡君不出心自如,北潭秋水多芙蕖。xiàn jūn bù chū xīn zì rú,běi tán qiū shuǐ duō fú qú。
青荷包饭蒲为菹,翛然独往深渊鱼。qīng hé bāo fàn pú wèi jū,xiāo rán dú wǎng shēn yuān yú。
人生如此乐有馀,胡为自投槛中狙。rén shēng rú cǐ lè yǒu yú,hú wèi zì tóu kǎn zhōng jū。

和韩宗弼暴雨

苏辙

执热卧北窗,淋漓汗流注。zhí rè wò běi chuāng,lín lí hàn liú zhù。
蛟龙遁水府,谁起叩天户。jiāo lóng dùn shuǐ fǔ,shuí qǐ kòu tiān hù。
偶然终日风,振扰北山雾。ǒu rán zhōng rì fēng,zhèn rǎo běi shān wù。
崩腾转相轧,变化不容睹。bēng téng zhuǎn xiāng yà,biàn huà bù róng dǔ。
雷声运车毂,雨点倾豆黍。léi shēng yùn chē gǔ,yǔ diǎn qīng dòu shǔ。
逡巡溜河汉,指顾才笑语。qūn xún liū hé hàn,zhǐ gù cái xiào yǔ。
破屋少乾床,茅苫固难御。pò wū shǎo qián chuáng,máo shān gù nán yù。
出门泥没足,此厄比邻溥。chū mén ní méi zú,cǐ è bǐ lín pǔ。
苟令终岁熟,敢有今日怒。gǒu lìng zhōng suì shú,gǎn yǒu jīn rì nù。
晚照上东轩,清风袭虚庑。wǎn zhào shàng dōng xuān,qīng fēng xí xū wǔ。
微生免荷锄,但喜脱烦暑。wēi shēng miǎn hé chú,dàn xǐ tuō fán shǔ。
农父更事多,缺塘已增土。nóng fù gèng shì duō,quē táng yǐ zēng tǔ。

东方书生行

苏辙

东方书生多愚鲁,闭门诵书口生土。dōng fāng shū shēng duō yú lǔ,bì mén sòng shū kǒu shēng tǔ。
窗中白首抱遗编,自信此书传父祖。chuāng zhōng bái shǒu bào yí biān,zì xìn cǐ shū chuán fù zǔ。
辟雍新说从上公,册除仆射酬元功。pì yōng xīn shuō cóng shàng gōng,cè chú pū shè chóu yuán gōng。
太常弟子不知数,日夜吟讽如寒虫。tài cháng dì zi bù zhī shù,rì yè yín fěng rú hán chóng。
四方窥觇不能得,一卷百金犹复惜。sì fāng kuī chān bù néng dé,yī juǎn bǎi jīn yóu fù xī。
康成颖达弃尘灰,老聃瞿昙更出入。kāng chéng yǐng dá qì chén huī,lǎo dān qú tán gèng chū rù。
旧书句句传先师,中途欲弃还自疑。jiù shū jù jù chuán xiān shī,zhōng tú yù qì hái zì yí。
东邻小儿识机会,半年外舍无不知。dōng lín xiǎo ér shí jī huì,bàn nián wài shě wú bù zhī。
乘轻策肥正年少,齿疏唇腐真堪笑。chéng qīng cè féi zhèng nián shǎo,chǐ shū chún fǔ zhēn kān xiào。
是非得失付它年,眼前且买先腾踔。shì fēi dé shī fù tā nián,yǎn qián qiě mǎi xiān téng chuō。

送韩宗弼

苏辙

大野将冻河水微,慨然临流送将归。dà yě jiāng dòng hé shuǐ wēi,kǎi rán lín liú sòng jiāng guī。
登舟上帆手一挥,脱弃朋友如敝衣。dēng zhōu shàng fān shǒu yī huī,tuō qì péng yǒu rú bì yī。
我来三见芳草腓,来时同寮今已非。wǒ lái sān jiàn fāng cǎo féi,lái shí tóng liáo jīn yǐ fēi。
念昔相从未尝违,西湖幽远人事稀。niàn xī xiāng cóng wèi cháng wéi,xī hú yōu yuǎn rén shì xī。
青莲紫芡倾珠玑,白鱼掉尾黄鳖肥。qīng lián zǐ qiàn qīng zhū jī,bái yú diào wěi huáng biē féi。
客醉将起命阖扉,方桥月出风露霏。kè zuì jiāng qǐ mìng hé fēi,fāng qiáo yuè chū fēng lù fēi。
星河下照摇清辉,喧呼笑语相嘲讥。xīng hé xià zhào yáo qīng huī,xuān hū xiào yǔ xiāng cháo jī。
岁月一逝空长欷,交游去尽将谁依。suì yuè yī shì kōng zhǎng xī,jiāo yóu qù jǐn jiāng shuí yī。
君家汉代平与韦,蔼然令德传馀徽。jūn jiā hàn dài píng yǔ wéi,ǎi rán lìng dé chuán yú huī。
鸣鸠著地鸿高飞,安得久此同絷鞿。míng jiū zhù dì hóng gāo fēi,ān dé jiǔ cǐ tóng zhí jī。

送刘长清敏

苏辙

汝州太守卧病年,亹亹犹复能清言。rǔ zhōu tài shǒu wò bìng nián,wěi wěi yóu fù néng qīng yán。
平生雄辩嗟不见,风流尚有曹州存。píng shēng xióng biàn jiē bù jiàn,fēng liú shàng yǒu cáo zhōu cún。
历下东游少相识,欢喜闻君在西邑。lì xià dōng yóu shǎo xiāng shí,huān xǐ wén jūn zài xī yì。
旧知兄弟无凡俦,相逢一笑开颜色。jiù zhī xiōng dì wú fán chóu,xiāng féng yī xiào kāi yán sè。
三年政令如牛毛,思归南亩皆蓬蒿。sān nián zhèng lìng rú niú máo,sī guī nán mǔ jiē péng hāo。
羡君饮酒动论斗,引觥向口收狂潮。xiàn jūn yǐn jiǔ dòng lùn dòu,yǐn gōng xiàng kǒu shōu kuáng cháo。
醉后胸中百无有,偃然啸傲倾朋曹。zuì hòu xiōng zhōng bǎi wú yǒu,yǎn rán xiào ào qīng péng cáo。
中朝卿士足官府,君归何处狂歌谣。zhōng cháo qīng shì zú guān fǔ,jūn guī hé chù kuáng gē yáo。

题张安道乐全堂

苏辙

天命无不全,人事每自伤。tiān mìng wú bù quán,rén shì měi zì shāng。
譬如摩尼珠,宛转有馀光。pì rú mó ní zhū,wǎn zhuǎn yǒu yú guāng。
藻饰不能加,尘垢岂有亡。zǎo shì bù néng jiā,chén gòu qǐ yǒu wáng。
世人未尝识,姑射手自将。shì rén wèi cháng shí,gū shè shǒu zì jiāng。
我公体自然,率性非勉强。wǒ gōng tǐ zì rán,lǜ xìng fēi miǎn qiáng。
驰驱四十年,不入忧患场。chí qū sì shí nián,bù rù yōu huàn chǎng。
晚岁事蒙养,敛退就此堂。wǎn suì shì méng yǎng,liǎn tuì jiù cǐ táng。
小儒岂知道,宿昔窥门墙。xiǎo rú qǐ zhī dào,sù xī kuī mén qiáng。
申屠师无人,无足亦自忘。shēn tú shī wú rén,wú zú yì zì wàng。
如逢郑执政,一笑先生傍。rú féng zhèng zhí zhèng,yī xiào xiān shēng bàng。

和鲜于子骏益昌官舍八咏桐轩

苏辙

桐身青琅玕,桐叶蒲葵扇。tóng shēn qīng láng gān,tóng yè pú kuí shàn。
落落出轩墀,亭亭奉闲燕。luò luò chū xuān chí,tíng tíng fèng xián yàn。
夜声疏雨滴,午影微风转。yè shēng shū yǔ dī,wǔ yǐng wēi fēng zhuǎn。
秋飙一凌乱,淅沥惊葱茜。qiū biāo yī líng luàn,xī lì jīng cōng qiàn。
朝日失繁阴,青苔覆遗片。cháo rì shī fán yīn,qīng tái fù yí piàn。
空使坐中人,慨然嗟物变。kōng shǐ zuò zhōng rén,kǎi rán jiē wù biàn。

和鲜于子骏益昌官舍八咏桐轩

苏辙

幽轩离纷华,惟有一丛竹。yōu xuān lí fēn huá,wéi yǒu yī cóng zhú。
纤梢起馀寒,紫笋散轻馥。xiān shāo qǐ yú hán,zǐ sǔn sàn qīng fù。
擢干春雨馀,挺节秋霜足。zhuó gàn chūn yǔ yú,tǐng jié qiū shuāng zú。
不知岁时改,守此娟娟绿。bù zhī suì shí gǎi,shǒu cǐ juān juān lǜ。
上有吟风蝉,空腹未尝食。shàng yǒu yín fēng chán,kōng fù wèi cháng shí。
剪伐非所辞,不受尘土辱。jiǎn fá fēi suǒ cí,bù shòu chén tǔ rǔ。

和鲜于子骏益昌官舍八咏桐轩

苏辙

筑室城市间,移柏南涧底。zhù shì chéng shì jiān,yí bǎi nán jiàn dǐ。
山林夙所尚,封植聊自寄。shān lín sù suǒ shàng,fēng zhí liáo zì jì。
崎岖脱岩石,拥塞出棼翳。qí qū tuō yán shí,yōng sāi chū fén yì。
上承清露滋,下受寒泉惠。shàng chéng qīng lù zī,xià shòu hán quán huì。
秋来采霜叶,咀嚼有馀味。qiū lái cǎi shuāng yè,jǔ jué yǒu yú wèi。
苦涩未须嫌,愈久甘如荠。kǔ sè wèi xū xián,yù jiǔ gān rú jì。

和鲜于子骏益昌官舍八咏桐轩

苏辙

山前三秦道,车马不遑息。shān qián sān qín dào,chē mǎ bù huáng xī。
日出红尘生,不见青山色。rì chū hóng chén shēng,bù jiàn qīng shān sè。
峰峦未尝改,往意自奔迫。fēng luán wèi cháng gǎi,wǎng yì zì bēn pò。
谁言幽堂居,近在使者宅。shuí yán yōu táng jū,jìn zài shǐ zhě zhái。
俯听辨江声,却立睨石壁。fǔ tīng biàn jiāng shēng,què lì nì shí bì。
藤萝自太古,松竹列新植。téng luó zì tài gǔ,sōng zhú liè xīn zhí。
暑簟卧清风,寒樽对佳客。shǔ diàn wò qīng fēng,hán zūn duì jiā kè。
试问东行人,谁能同此适。shì wèn dōng xíng rén,shuí néng tóng cǐ shì。