古诗词

和子瞻凤翔八观八首

苏辙

【石鼓】
岐山之阳石为鼓,叩之不鸣悬无虞。qí shān zhī yáng shí wèi gǔ,kòu zhī bù míng xuán wú yú。
以为无用百无直,以为有用万物祖。yǐ wèi wú yòng bǎi wú zhí,yǐ wèi yǒu yòng wàn wù zǔ。
置身无用有用间,自托周宣谁敢侮。zhì shēn wú yòng yǒu yòng jiān,zì tuō zhōu xuān shuí gǎn wǔ。
宣王没后坟垅平,秦野苍茫不知处。xuān wáng méi hòu fén lǒng píng,qín yě cāng máng bù zhī chù。
周人旧物惟存山,文武遗民尽囚虏。zhōu rén jiù wù wéi cún shān,wén wǔ yí mín jǐn qiú lǔ。
鼎锺无在铸戈戟,宫殿已倒生禾黍。dǐng zhōng wú zài zhù gē jǐ,gōng diàn yǐ dào shēng hé shǔ。
厉宣子孙窜四方,昭穆错乱不存谱。lì xuān zi sūn cuàn sì fāng,zhāo mù cuò luàn bù cún pǔ。
时有过客悲先王,绸缪牖户彻桑土。shí yǒu guò kè bēi xiān wáng,chóu móu yǒu hù chè sāng tǔ。
思宣不见幸鼓存,由鼓求宣近为愈。sī xuān bù jiàn xìng gǔ cún,yóu gǔ qiú xuān jìn wèi yù。
彼皆有用世所好,天地能生不能主。bǐ jiē yǒu yòng shì suǒ hǎo,tiān dì néng shēng bù néng zhǔ。
君看项籍猛如狼,身死未冷割为脯。jūn kàn xiàng jí měng rú láng,shēn sǐ wèi lěng gē wèi pú。
马童杨喜岂不仁,待汝封侯非怨汝。mǎ tóng yáng xǐ qǐ bù rén,dài rǔ fēng hóu fēi yuàn rǔ。
何况外物固已轻,毛擒翡翠尾执麈。hé kuàng wài wù gù yǐ qīng,máo qín fěi cuì wěi zhí zhǔ。
惟有苍石于此时,独以无用不见数。wéi yǒu cāng shí yú cǐ shí,dú yǐ wú yòng bù jiàn shù。
形骸偃蹇任苔藓,文字皴剥困风雨。xíng hái yǎn jiǎn rèn tái xiǎn,wén zì cūn bō kùn fēng yǔ。
遭乱既以无用全,有用还为太平取。zāo luàn jì yǐ wú yòng quán,yǒu yòng hái wèi tài píng qǔ。
古人不见见遗物,如见方召与申甫。gǔ rén bù jiàn jiàn yí wù,rú jiàn fāng zhào yǔ shēn fǔ。
文非科斗可穷诘,简编不载无训诂。wén fēi kē dòu kě qióng jí,jiǎn biān bù zài wú xùn gǔ。
字形漫汗随石缺,苍蛇生角龙折股。zì xíng màn hàn suí shí quē,cāng shé shēng jiǎo lóng zhé gǔ。
亦如老人遭暴横,颐下髭秃口齿龉。yì rú lǎo rén zāo bào héng,yí xià zī tū kǒu chǐ yǔ。
形虽不具意可知,有云杨柳贯鲂鱮。xíng suī bù jù yì kě zhī,yǒu yún yáng liǔ guàn fáng xù。
鲂鱮岂厌居溪谷,自投网罟入君俎。fáng xù qǐ yàn jū xī gǔ,zì tóu wǎng gǔ rù jūn zǔ。
柳条柔弱长百尺,挽之不断细如缕。liǔ tiáo róu ruò zhǎng bǎi chǐ,wǎn zhī bù duàn xì rú lǚ。
以柳贯鱼鱼不伤,贯不伤鱼鱼乐死。yǐ liǔ guàn yú yú bù shāng,guàn bù shāng yú yú lè sǐ。
登之庙中鬼神格,锡女丰年多黍稌。dēng zhī miào zhōng guǐ shén gé,xī nǚ fēng nián duō shǔ tú。
宣王用兵征四国,北摧犬戎南服楚。xuān wáng yòng bīng zhēng sì guó,běi cuī quǎn róng nán fú chǔ。
将帅用命士卒欢,死生不顾阚虓虎。jiāng shuài yòng mìng shì zú huān,sǐ shēng bù gù hǎn xiāo hǔ。
问之何术能使然,抚之如子敬如父。wèn zhī hé shù néng shǐ rán,fǔ zhī rú zi jìng rú fù。
弱柳贯鱼鱼弗违,仁人在上民不怒。ruò liǔ guàn yú yú fú wéi,rén rén zài shàng mín bù nù。
请看石鼓非徒然,长笑太山刻秦语。qǐng kàn shí gǔ fēi tú rán,zhǎng xiào tài shān kè qín yǔ。
【诅楚文】
诅楚楚如桀,诅秦秦则纣。zǔ chǔ chǔ rú jié,zǔ qín qín zé zhòu。
桀罪使信然,纣语安足受。jié zuì shǐ xìn rán,zhòu yǔ ān zú shòu。
牲肥酒醪洁,夸诞鬼不佑。shēng féi jiǔ láo jié,kuā dàn guǐ bù yòu。
鬼非东诸侯,岂信辩士口。guǐ fēi dōng zhū hóu,qǐ xìn biàn shì kǒu。
碑埋祈年下,意绕章华走。bēi mái qí nián xià,yì rào zhāng huá zǒu。
得楚不付孙,但为刘季取。dé chǔ bù fù sūn,dàn wèi liú jì qǔ。
吾闻秦穆公,与晋实甥舅。wú wén qín mù gōng,yǔ jìn shí shēng jiù。
盟郑绝晋欢,结楚将自救。méng zhèng jué jìn huān,jié chǔ jiāng zì jiù。
使秦诅楚人,晋亦议其后。shǐ qín zǔ chǔ rén,jìn yì yì qí hòu。
诸侯迭相诅,祸福果谁有。zhū hóu dié xiāng zǔ,huò fú guǒ shuí yǒu。
世人不知道,好古无可否。shì rén bù zhī dào,hǎo gǔ wú kě fǒu。
何当投泾流,浑浊盖鄙丑。hé dāng tóu jīng liú,hún zhuó gài bǐ chǒu。
【王维吴道子画】
吾观天地间,万事同一理。wú guān tiān dì jiān,wàn shì tóng yī lǐ。
扁也工斫轮,乃知读文字。biǎn yě gōng zhuó lún,nǎi zhī dú wén zì。
我非画中师,偶亦识画旨。wǒ fēi huà zhōng shī,ǒu yì shí huà zhǐ。
勇怯不必同,要以各善耳。yǒng qiè bù bì tóng,yào yǐ gè shàn ěr。
壮马脱衔放平陆,步骤风雨百夫靡。zhuàng mǎ tuō xián fàng píng lù,bù zhòu fēng yǔ bǎi fū mí。
美人婉娩守闲独,不出庭户修容止。měi rén wǎn miǎn shǒu xián dú,bù chū tíng hù xiū róng zhǐ。
女能嫣然笑倾国,马能一蹴致千里。nǚ néng yān rán xiào qīng guó,mǎ néng yī cù zhì qiān lǐ。
优柔自好勇自强,各自胜绝无彼此。yōu róu zì hǎo yǒng zì qiáng,gè zì shèng jué wú bǐ cǐ。
谁言王摩诘,乃过吴道子。shuí yán wáng mó jí,nǎi guò wú dào zi。
试谓道子来,置女所挟从软美。shì wèi dào zi lái,zhì nǚ suǒ xié cóng ruǎn měi。
道子掉头不肯应,刚杰我已足自恃。dào zi diào tóu bù kěn yīng,gāng jié wǒ yǐ zú zì shì。
雄奔不失驰,精妙实无比。xióng bēn bù shī chí,jīng miào shí wú bǐ。
老僧寂灭生虑微,侍女闲洁非复婢。lǎo sēng jì miè shēng lǜ wēi,shì nǚ xián jié fēi fù bì。
丁宁勿相违,幸使二子齿。dīng níng wù xiāng wéi,xìng shǐ èr zi chǐ。
二子遗迹今岂多,岐阳可贵能独备。èr zi yí jì jīn qǐ duō,qí yáng kě guì néng dú bèi。
但使古壁常坚完,尘土虽积光艳长不毁。dàn shǐ gǔ bì cháng jiān wán,chén tǔ suī jī guāng yàn zhǎng bù huǐ。
【杨惠之塑维摩像】
金粟如来瘦如腊,坐上文殊秋月圆。jīn sù rú lái shòu rú là,zuò shàng wén shū qiū yuè yuán。
法门论极两相可,言语不复相通传。fǎ mén lùn jí liǎng xiāng kě,yán yǔ bù fù xiāng tōng chuán。
至人养心遗四体,瘦不为病肥非妍。zhì rén yǎng xīn yí sì tǐ,shòu bù wèi bìng féi fēi yán。
谁人好道塑遗像,鲐皮束骨筋扶咽。shuí rén hǎo dào sù yí xiàng,tái pí shù gǔ jīn fú yàn。
兀然隐几心已灭,形如病鹤竦两肩。wù rán yǐn jǐ xīn yǐ miè,xíng rú bìng hè sǒng liǎng jiān。
骨节支离体疏缓,两目视物犹炯然。gǔ jié zhī lí tǐ shū huǎn,liǎng mù shì wù yóu jiǒng rán。
长嗟灵运不知道,强剪美须插两颧。zhǎng jiē líng yùn bù zhī dào,qiáng jiǎn měi xū chā liǎng quán。
彼人视身若枯木,割去右臂非所患。bǐ rén shì shēn ruò kū mù,gē qù yòu bì fēi suǒ huàn。
何况塑画已身外,岂必夺尔庸自全。hé kuàng sù huà yǐ shēn wài,qǐ bì duó ěr yōng zì quán。
真人遗意世莫识,时有游僧施钵钱。zhēn rén yí yì shì mò shí,shí yǒu yóu sēng shī bō qián。
【东湖】
不到东湖上,但闻东湖吟。bù dào dōng hú shàng,dàn wén dōng hú yín。
诗词已清绝,佳境亦可寻。shī cí yǐ qīng jué,jiā jìng yì kě xún。
蜿蜒苍石螭,蟠拏据湖心。wān yán cāng shí chī,pán ná jù hú xīn。
倒腹吐流水,奔注为重深。dào fù tǔ liú shuǐ,bēn zhù wèi zhòng shēn。
清风荡微波,渺渺平无音。qīng fēng dàng wēi bō,miǎo miǎo píng wú yīn。
有鳖行在沙,有鱼跃在浔。yǒu biē xíng zài shā,yǒu yú yuè zài xún。
鳖圆如新荷,鱼细如蠹蟫。biē yuán rú xīn hé,yú xì rú dù yín。
梧桐生两涯,萧萧自成林。wú tóng shēng liǎng yá,xiāo xiāo zì chéng lín。
孙枝复生孙,已中瑟与琴。sūn zhī fù shēng sūn,yǐ zhōng sè yǔ qín。
秋虫噪蜩虬,春鸟鸣鴂鵀。qiū chóng zào tiáo qiú,chūn niǎo míng jué rén。
有客来无时,濯足荫清阴。yǒu kè lái wú shí,zhuó zú yīn qīng yīn。
自忘府中官,取酒石上斟。zì wàng fǔ zhōng guān,qǔ jiǔ shí shàng zhēn。
醉倒卧石上,野虫上其襟。zuì dào wò shí shàng,yě chóng shàng qí jīn。
醒来不知莫,湖月翻黄金。xǐng lái bù zhī mò,hú yuè fān huáng jīn。
油然上马去,纵意不自箴。yóu rán shàng mǎ qù,zòng yì bù zì zhēn。
作诗招路人,行乐宜及今。zuò shī zhāo lù rén,xíng lè yí jí jīn。
人生不满百,一瞬何所任。rén shēng bù mǎn bǎi,yī shùn hé suǒ rèn。
路人掉头笑,去马何駸駸。lù rén diào tóu xiào,qù mǎ hé qīn qīn。
子有不肖弟,有冠未尝簪。zi yǒu bù xiào dì,yǒu guān wèi cháng zān。
愿身化为线,使子为之针。yuàn shēn huà wèi xiàn,shǐ zi wèi zhī zhēn。
子欲烹鲤鱼,为子溉釜鬵。zi yù pēng lǐ yú,wèi zi gài fǔ qín。
子欲枕山石,为子求布衾。zi yù zhěn shān shí,wèi zi qiú bù qīn。
异乡虽云乐,不如反故岑。yì xiāng suī yún lè,bù rú fǎn gù cén。
瘦田可凿耕,桑柘可织紝。shòu tián kě záo gēng,sāng zhè kě zhī rèn。
东有轩辕泉,隐隐如牛涔。dōng yǒu xuān yuán quán,yǐn yǐn rú niú cén。
西有管辂宅,尚存青石砧。xī yǒu guǎn lù zhái,shàng cún qīng shí zhēn。
彭女留膝踝,礼拜意已钦。péng nǚ liú xī huái,lǐ bài yì yǐ qīn。
慈母抱众子,乱石寒萧森。cí mǔ bào zhòng zi,luàn shí hán xiāo sēn。
朝往莫可还,此岂不足临。cháo wǎng mò kě hái,cǐ qǐ bù zú lín。
慎勿语他人,此意子独谌。shèn wù yǔ tā rén,cǐ yì zi dú chén。
【真兴寺阁】
秦川不为广,南山不为高。qín chuān bù wèi guǎng,nán shān bù wèi gāo。
嵯峨真兴阁,杰立陵风飙。cuó é zhēn xīng gé,jié lì líng fēng biāo。
危槛俯翔鸟,跳檐落飞猱。wēi kǎn fǔ xiáng niǎo,tiào yán luò fēi náo。
上有傲世人,身衣白鹤毛。shàng yǒu ào shì rén,shēn yī bái hè máo。
下视市井喧,奔走何嗷嗷。xià shì shì jǐng xuān,bēn zǒu hé áo áo。
萧然倚楹啸,遗响入云霄。xiāo rán yǐ yíng xiào,yí xiǎng rù yún xiāo。
清风吹其裾,冉冉不可操。qīng fēng chuī qí jū,rǎn rǎn bù kě cāo。
不知何所为,岂即非卢敖。bù zhī hé suǒ wèi,qǐ jí fēi lú áo。
游目万里间,远山如伏羔。yóu mù wàn lǐ jiān,yuǎn shān rú fú gāo。
遗语谢世俗,钓鱼当钓鳖。yí yǔ xiè shì sú,diào yú dāng diào biē。
【李氏园】
有客骑白驹,扬鞭入青草。yǒu kè qí bái jū,yáng biān rù qīng cǎo。
悠悠无远近,但择林亭好。yōu yōu wú yuǎn jìn,dàn zé lín tíng hǎo。
萧条北城下,园号李家媪。xiāo tiáo běi chéng xià,yuán hào lǐ jiā ǎo。
系马古车门,随意无洒扫。xì mǎ gǔ chē mén,suí yì wú sǎ sǎo。
鸣禽惊上屋,飞蝶纷入抱。míng qín jīng shàng wū,fēi dié fēn rù bào。
竹林净如灌,流水清可澡。zhú lín jìng rú guàn,liú shuǐ qīng kě zǎo。
闲花不着行,香梨独依岛。xián huā bù zhe xíng,xiāng lí dú yī dǎo。
松枝贯今昔,林影变昏早。sōng zhī guàn jīn xī,lín yǐng biàn hūn zǎo。
草木皆苍颜,亭宇已新造。cǎo mù jiē cāng yán,tíng yǔ yǐ xīn zào。
临风置酒樽,庭下取栗枣。lín fēng zhì jiǔ zūn,tíng xià qǔ lì zǎo。
今人强欢笑,古人已枯槁。jīn rén qiáng huān xiào,gǔ rén yǐ kū gǎo。
欲求百年事,不见白须老。yù qiú bǎi nián shì,bù jiàn bái xū lǎo。
秦中古云乐,文武在丰镐。qín zhōng gǔ yún lè,wén wǔ zài fēng gǎo。
置囿通樵苏,养兽让麀{上鹿下夭}。zhì yòu tōng qiáo sū,yǎng shòu ràng yōu shàng lù xià yāo。
池鱼跃金碧,白鸟飞紵缟。chí yú yuè jīn bì,bái niǎo fēi zhù gǎo。
牛羊感仁恕,行苇亦自保。niú yáng gǎn rén shù,xíng wěi yì zì bǎo。
当年歌灵台,后世咏鱼藻。dāng nián gē líng tái,hòu shì yǒng yú zǎo。
古诗宛犹在,遗处不可考。gǔ shī wǎn yóu zài,yí chù bù kě kǎo。
悲哉李氏末,王霸出奴皂。bēi zāi lǐ shì mò,wáng bà chū nú zào。
城中开芳园,城外罗战堡。chéng zhōng kāi fāng yuán,chéng wài luó zhàn bǎo。
击鼓鸣巨钟,百姓皆懊恼。jī gǔ míng jù zhōng,bǎi xìng jiē ào nǎo。
及夫圣人出,战国卷秋潦。jí fū shèng rén chū,zhàn guó juǎn qiū lǎo。
园田赋贫民,耕破园前道。yuán tián fù pín mín,gēng pò yuán qián dào。
高原种菽粟,陂泽满粳稻。gāo yuán zhǒng shū sù,bēi zé mǎn jīng dào。
春耕杂壶浆,秋赋输秸稿。chūn gēng zá hú jiāng,qiū fù shū jiē gǎo。
当年王家孙,自庇无尺橑。dāng nián wáng jiā sūn,zì bì wú chǐ lǎo。
空余百岁木,妄为夭巫祷。kōng yú bǎi suì mù,wàng wèi yāo wū dǎo。
游人足讥骂,百世遭舌讨。yóu rén zú jī mà,bǎi shì zāo shé tǎo。
老翁不愿见,垂涕祝襁褓。lǎo wēng bù yuàn jiàn,chuí tì zhù qiǎng bǎo。
持用戒满盈,饮酒无醉倒。chí yòng jiè mǎn yíng,yǐn jiǔ wú zuì dào。
【秦穆公墓】
泉上秦伯坟,下埋三良士。quán shàng qín bó fén,xià mái sān liáng shì。
三良百夫特,岂为无益死。sān liáng bǎi fū tè,qǐ wèi wú yì sǐ。
当年不幸见迫胁,诗人尚记临穴惴。dāng nián bù xìng jiàn pò xié,shī rén shàng jì lín xué zhuì。
岂如田横海中客,中原皆汉无报所。qǐ rú tián héng hǎi zhōng kè,zhōng yuán jiē hàn wú bào suǒ。
秦国吞西周,康公穆公子。qín guó tūn xī zhōu,kāng gōng mù gōng zi。
尽力事康公,穆公不为负。jǐn lì shì kāng gōng,mù gōng bù wèi fù。
岂必杀身从之游,夫子乃以侯嬴所为疑三子。qǐ bì shā shēn cóng zhī yóu,fū zi nǎi yǐ hóu yíng suǒ wèi yí sān zi。
王泽既未竭,君子不为诡。wáng zé jì wèi jié,jūn zi bù wèi guǐ。
三良狥秦穆,要自不得已。sān liáng xùn qín mù,yào zì bù dé yǐ。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

送程建用宣德西归

苏辙

昔与君同巷,参差对柴荆。xī yǔ jūn tóng xiàng,cān chà duì chái jīng。
艰难奉老母,弦歌教诸生。jiān nán fèng lǎo mǔ,xián gē jiào zhū shēng。
藜藿饱臧获,布褐均弟兄。lí huò bǎo zāng huò,bù hè jūn dì xiōng。
贫贱理则穷,礼义日益明。pín jiàn lǐ zé qióng,lǐ yì rì yì míng。
我亲本知道,家有月旦评。wǒ qīn běn zhī dào,jiā yǒu yuè dàn píng。
逡巡户牖间,时闻叹息声。qūn xún hù yǒu jiān,shí wén tàn xī shēng。
善恶不可诬,孝弟神所听。shàn è bù kě wū,xiào dì shén suǒ tīng。
我见此家人,处约能和平。wǒ jiàn cǐ jiā rén,chù yuē néng hé píng。
它年彼君子,岂复地上行。tā nián bǐ jūn zi,qǐ fù dì shàng xíng。
尔来三十年,遗语空自惊。ěr lái sān shí nián,yí yǔ kōng zì jīng。
松阡映天末,苦泪缘冠缨。sōng qiān yìng tiān mò,kǔ lèi yuán guān yīng。
子亲八十五,皤然老人星。zi qīn bā shí wǔ,pó rán lǎo rén xīng。
安舆及禄养,平反慰中情。ān yú jí lù yǎng,píng fǎn wèi zhōng qíng。
月俸虽不多,足备甘与轻。yuè fèng suī bù duō,zú bèi gān yǔ qīng。
今年复考课,得秩真代耕。jīn nián fù kǎo kè,dé zhì zhēn dài gēng。
倚门老鹤望,策马飞鸿征。yǐ mén lǎo hè wàng,cè mǎ fēi hóng zhēng。
归来岁云莫,手奉屠苏觥。guī lái suì yún mò,shǒu fèng tú sū gōng。
我诗不徒作,以遗乡党铭。wǒ shī bù tú zuò,yǐ yí xiāng dǎng míng。

次韵子瞻与邓圣求承旨同直翰苑怀武昌西山旧游

苏辙

我游齐安十日回,东坡桃李初未栽。wǒ yóu qí ān shí rì huí,dōng pō táo lǐ chū wèi zāi。
扁舟乱流入樊口,山雨未止淫黄梅。biǎn zhōu luàn liú rù fán kǒu,shān yǔ wèi zhǐ yín huáng méi。
寒溪闻有古精舍,相与推挽登崔嵬。hán xī wén yǒu gǔ jīng shě,xiāng yǔ tuī wǎn dēng cuī wéi。
山深县令喜客至,寺荒蔓草生经台。shān shēn xiàn lìng xǐ kè zhì,sì huāng màn cǎo shēng jīng tái。
黄鹅白酒得野馈,藤床竹簟无纤埃。huáng é bái jiǔ dé yě kuì,téng chuáng zhú diàn wú xiān āi。
可怜迁客畏人见,共怪青山谁为堆。kě lián qiān kè wèi rén jiàn,gòng guài qīng shān shuí wèi duī。
行惊晚照催出谷,中止乱石倾馀罍。xíng jīng wǎn zhào cuī chū gǔ,zhōng zhǐ luàn shí qīng yú léi。
古今相望两令尹,文词洒落千山隈。gǔ jīn xiāng wàng liǎng lìng yǐn,wén cí sǎ luò qiān shān wēi。
野人岂复识遗趣,过客时为剜苍苔。yě rén qǐ fù shí yí qù,guò kè shí wèi wān cāng tái。
五年留滞屐齿秃,一朝挥手船头开。wǔ nián liú zhì jī chǐ tū,yī cháo huī shǒu chuán tóu kāi。
玉堂却忆昔游处,笑问五柳应雕摧。yù táng què yì xī yóu chù,xiào wèn wǔ liǔ yīng diāo cuī。
满朝文士蚤贵达,凭凌霄汉乘风雷。mǎn cháo wén shì zǎo guì dá,píng líng xiāo hàn chéng fēng léi。
入参秘殿出华省,何曾著足空山来。rù cān mì diàn chū huá shěng,hé céng zhù zú kōng shān lái。
漂流邂逅览遗躅,耳中尚有江声哀。piāo liú xiè hòu lǎn yí zhú,ěr zhōng shàng yǒu jiāng shēng āi。

送杨孟容朝奉西归

苏辙

三十始去家,四十初南迁。sān shí shǐ qù jiā,sì shí chū nán qiān。
五十复还朝,白发正纷然。wǔ shí fù hái cháo,bái fā zhèng fēn rán。
故人从西来,鞍马何联翩。gù rén cóng xī lái,ān mǎ hé lián piān。
握手得一笑,喜我犹生全。wò shǒu dé yī xiào,xǐ wǒ yóu shēng quán。
别离多忧患,梦觉非因缘。bié lí duō yōu huàn,mèng jué fēi yīn yuán。
惟馀归耕计,粗有山下田。wéi yú guī gēng jì,cū yǒu shān xià tián。
久糜太仓粟,空愧乡党贤。jiǔ mí tài cāng sù,kōng kuì xiāng dǎng xián。
老兄富治行,令德齐高年。lǎo xiōng fù zhì xíng,lìng dé qí gāo nián。
幸此民事清,未厌军垒偏。xìng cǐ mín shì qīng,wèi yàn jūn lěi piān。
父老携壶浆,稚子迎道边。fù lǎo xié hú jiāng,zhì zi yíng dào biān。
应有故相识,问我何当旋。yīng yǒu gù xiāng shí,wèn wǒ hé dāng xuán。
君恩闵衰病,归驾行将鞭。jūn ēn mǐn shuāi bìng,guī jià xíng jiāng biān。

次韵孔武仲学士见赠

苏辙

羡君耽读书,日夜论今古。xiàn jūn dān dú shū,rì yè lùn jīn gǔ。
虽复在家人,不见释手处。suī fù zài jiā rén,bù jiàn shì shǒu chù。
意求五车尽,未惜双目苦。yì qiú wǔ chē jǐn,wèi xī shuāng mù kǔ。
蓬莱倚霄汉,简册充栋宇。péng lái yǐ xiāo hàn,jiǎn cè chōng dòng yǔ。
学成擅囷仓,笔落走风雨。xué chéng shàn qūn cāng,bǐ luò zǒu fēng yǔ。
破笼闭野鹤,短草藏文虎。pò lóng bì yě hè,duǎn cǎo cáng wén hǔ。
鬓须忽半白,儿女无复乳。bìn xū hū bàn bái,ér nǚ wú fù rǔ。
知君不能荐,愧我终何补。zhī jūn bù néng jiàn,kuì wǒ zhōng hé bǔ。
偶来相就谈,日落久未去。ǒu lái xiāng jiù tán,rì luò jiǔ wèi qù。
归鞍得新诗,佳句烂如组。guī ān dé xīn shī,jiā jù làn rú zǔ。
古风弃雕琢,遗味比乐府。gǔ fēng qì diāo zuó,yí wèi bǐ lè fǔ。
且复调埙篪,泠然五音举。qiě fù diào xūn chí,líng rán wǔ yīn jǔ。

送家定国朝奉西归

苏辙

我怀同门友,势如晓天星。wǒ huái tóng mén yǒu,shì rú xiǎo tiān xīng。
老去发垂素,隐居山更青。lǎo qù fā chuí sù,yǐn jū shān gèng qīng。
退翁联科第,俯仰三十龄。tuì wēng lián kē dì,fǔ yǎng sān shí líng。
仕官守乡国,出入奉家庭。shì guān shǒu xiāng guó,chū rù fèng jiā tíng。
鹄鹭性本静,芷兰深自馨。gǔ lù xìng běn jìng,zhǐ lán shēn zì xīn。
新诗得高趣,众耳昏未听。xīn shī dé gāo qù,zhòng ěr hūn wèi tīng。
笑我老忧患,奔走如流萍。xiào wǒ lǎo yōu huàn,bēn zǒu rú liú píng。
冠裳强包裹,齿发坐凋零。guān shang qiáng bāo guǒ,chǐ fā zuò diāo líng。
晚春首归路,朱轓照长亭。wǎn chūn shǒu guī lù,zhū fān zhào zhǎng tíng。
县令迎使君,彩服导辎軿。xiàn lìng yíng shǐ jūn,cǎi fú dǎo zī píng。
长叹或垂涕,平反知有令。zhǎng tàn huò chuí tì,píng fǎn zhī yǒu lìng。
此乐我已亡,虽达终不宁。cǐ lè wǒ yǐ wáng,suī dá zhōng bù níng。

次韵孔武仲三舍人省上

苏辙

君不见西都校书宗室叟,东鲁高谈鼓瑟手。jūn bù jiàn xī dōu xiào shū zōng shì sǒu,dōng lǔ gāo tán gǔ sè shǒu。
偶然同我西掖垣,并立晓班分左右。ǒu rán tóng wǒ xī yē yuán,bìng lì xiǎo bān fēn zuǒ yòu。
龙文百斛世无价,瓦釜枵然但升斗。lóng wén bǎi hú shì wú jià,wǎ fǔ xiāo rán dàn shēng dòu。
诸兄落落不可望,两季幸肯分馀光。zhū xiōng luò luò bù kě wàng,liǎng jì xìng kěn fēn yú guāng。
大孔奋飞自南乡,联翩群雁相追翔,渠家冠盖尤堂堂。dà kǒng fèn fēi zì nán xiāng,lián piān qún yàn xiāng zhuī xiáng,qú jiā guān gài yóu táng táng。

送顾子敦奉使河朔

苏辙

去年送君使河东,今年送君使河北。qù nián sòng jūn shǐ hé dōng,jīn nián sòng jūn shǐ hé běi。
连年东北少安居,慷慨怜君色自得。lián nián dōng běi shǎo ān jū,kāng kǎi lián jūn sè zì dé。
河流西决不入土,千里汗漫败原隰。hé liú xī jué bù rù tǔ,qiān lǐ hàn màn bài yuán xí。
壮夫奔亡老稚死,粟麦无苗安取食。zhuàng fū bēn wáng lǎo zhì sǐ,sù mài wú miáo ān qǔ shí。
君忧臣辱自古然,自说过门三不入。jūn yōu chén rǔ zì gǔ rán,zì shuō guò mén sān bù rù。
忠诚一发鬼神辅,心念既通谋计集。zhōng chéng yī fā guǐ shén fǔ,xīn niàn jì tōng móu jì jí。
堤防旋立村落定,波浪欲收蛟蜃泣。dī fáng xuán lì cūn luò dìng,bō làng yù shōu jiāo shèn qì。
二年归国未为久,故旧相看发犹黑。èr nián guī guó wèi wèi jiǔ,gù jiù xiāng kàn fā yóu hēi。
成功岂在延世下,好勇真令腐儒服。chéng gōng qǐ zài yán shì xià,hǎo yǒng zhēn lìng fǔ rú fú。
此时为国颂河平,当使君名长不没。cǐ shí wèi guó sòng hé píng,dāng shǐ jūn míng zhǎng bù méi。

席上再送

苏辙

人言虎头痴,勇作河朔游。rén yán hǔ tóu chī,yǒng zuò hé shuò yóu。
黄河六七月,不辨马与牛。huáng hé liù qī yuè,bù biàn mǎ yǔ niú。
单车径北渡,横身障西流。dān chē jìng běi dù,héng shēn zhàng xī liú。
虎头亦不痴,志在万户侯。hǔ tóu yì bù chī,zhì zài wàn hù hóu。
徜徉历三边,归借坐上筹。cháng yáng lì sān biān,guī jiè zuò shàng chóu。
腰垂黄金印,不受白发羞。yāo chuí huáng jīn yìn,bù shòu bái fā xiū。
此计虽落落,但问有志不。cǐ jì suī luò luò,dàn wèn yǒu zhì bù。
临岐且一醉,行役方未休。lín qí qiě yī zuì,xíng yì fāng wèi xiū。

韩干三马

苏辙

老马侧立鬃尾垂,御者高拱持青丝。lǎo mǎ cè lì zōng wěi chuí,yù zhě gāo gǒng chí qīng sī。
心知后马有争意,两耳微起如立锥。xīn zhī hòu mǎ yǒu zhēng yì,liǎng ěr wēi qǐ rú lì zhuī。
中马直视翘右足,眼光未动心先驰。zhōng mǎ zhí shì qiào yòu zú,yǎn guāng wèi dòng xīn xiān chí。
仆夫旋作奔佚想,右手正控黄金羁。pū fū xuán zuò bēn yì xiǎng,yòu shǒu zhèng kòng huáng jīn jī。
雄姿骏发最后马,回身奋鬣真权奇。xióng zī jùn fā zuì hòu mǎ,huí shēn fèn liè zhēn quán qí。
圉人顿辔屹山立,未听决骤争雄雌。yǔ rén dùn pèi yì shān lì,wèi tīng jué zhòu zhēng xióng cí。
物生先后亦偶尔,有心何者能忘之。wù shēng xiān hòu yì ǒu ěr,yǒu xīn hé zhě néng wàng zhī。
画师韩干岂知道,画马不独画马皮。huà shī hán gàn qǐ zhī dào,huà mǎ bù dú huà mǎ pí。
画出三马腹中事,似欲讥世人莫知。huà chū sān mǎ fù zhōng shì,shì yù jī shì rén mò zhī。
伯时一见笑不语,告我韩干非画师。bó shí yī jiàn xiào bù yǔ,gào wǒ hán gàn fēi huà shī。

书郭熙横卷

苏辙

凤阁鸾台十二屏,屏上郭熙题姓名。fèng gé luán tái shí èr píng,píng shàng guō xī tí xìng míng。
崩崖断壑人不到,枯松野葛相攲倾。bēng yá duàn hè rén bù dào,kū sōng yě gé xiāng qī qīng。
黄散给舍多肉食,食罢起爱飞泉清。huáng sàn gěi shě duō ròu shí,shí bà qǐ ài fēi quán qīng。
皆言古人不复见,不知北门待诏白发垂冠缨。jiē yán gǔ rén bù fù jiàn,bù zhī běi mén dài zhào bái fā chuí guān yīng。
袖中短轴才半幅,惨澹百里山川横。xiù zhōng duǎn zhóu cái bàn fú,cǎn dàn bǎi lǐ shān chuān héng。
岩头古寺拥云木,沙尾渔舟浮晚晴。yán tóu gǔ sì yōng yún mù,shā wěi yú zhōu fú wǎn qíng。
遥山可见不知处,落霞断雁俱微明。yáo shān kě jiàn bù zhī chù,luò xiá duàn yàn jù wēi míng。
十年江海兴不浅,满帆风雨通宵行。shí nián jiāng hǎi xīng bù qiǎn,mǎn fān fēng yǔ tōng xiāo xíng。
投篙椓杙便止宿,买鱼沽酒相逢迎。tóu gāo zhuó yì biàn zhǐ sù,mǎi yú gū jiǔ xiāng féng yíng。
归来朝中亦何有,包裹观阙围重城。guī lái cháo zhōng yì hé yǒu,bāo guǒ guān quē wéi zhòng chéng。
日高困睡心有适,梦中时作东南征。rì gāo kùn shuì xīn yǒu shì,mèng zhōng shí zuò dōng nán zhēng。
眼前欲拟要真物,拂拭束绢付与汾阳生。yǎn qián yù nǐ yào zhēn wù,fú shì shù juàn fù yǔ fén yáng shēng。

题王生画三蚕蜻蜓二首

苏辙

饥蚕未得食,宛转不自持。jī cán wèi dé shí,wǎn zhuǎn bù zì chí。
食蚕声如雨,但食无复知。shí cán shēng rú yǔ,dàn shí wú fù zhī。
老蚕不复食,矫首有所思。lǎo cán bù fù shí,jiǎo shǒu yǒu suǒ sī。
君画三蚕意,还知使者谁。jūn huà sān cán yì,hái zhī shǐ zhě shuí。

题王生画三蚕蜻蜓二首

苏辙

蜻蜓飞翾翾,向空无所著。qīng tíng fēi xuān xuān,xiàng kōng wú suǒ zhù。
忽然逢飞蚊,验尔饥火作。hū rán féng fēi wén,yàn ěr jī huǒ zuò。
一饱困竹稍,凝然反冥寞。yī bǎo kùn zhú shāo,níng rán fǎn míng mò。
若无饥渴患,何贵一箪乐。ruò wú jī kě huàn,hé guì yī dān lè。

赠写真李道士

苏辙

君不见景灵六殿图功臣,进贤大羽东西陈。jūn bù jiàn jǐng líng liù diàn tú gōng chén,jìn xián dà yǔ dōng xī chén。
能令将相长在世,自古独有曹将军。néng lìng jiāng xiāng zhǎng zài shì,zì gǔ dú yǒu cáo jiāng jūn。
嵩高李师掉头笑,自言弄笔通前身。sōng gāo lǐ shī diào tóu xiào,zì yán nòng bǐ tōng qián shēn。
百年遗像谁复识,满朝冠剑多伟人。bǎi nián yí xiàng shuí fù shí,mǎn cháo guān jiàn duō wěi rén。
据鞍一见心有得,临窗相对疑通神。jù ān yī jiàn xīn yǒu dé,lín chuāng xiāng duì yí tōng shén。
十年江海须半脱,归来俯仰惭簪绅。shí nián jiāng hǎi xū bàn tuō,guī lái fǔ yǎng cán zān shēn。
一挥七尺倚墙立,客来顾我诚似君。yī huī qī chǐ yǐ qiáng lì,kè lái gù wǒ chéng shì jūn。
金章紫绶本非有,绿蓑黄箬甘长贫。jīn zhāng zǐ shòu běn fēi yǒu,lǜ suō huáng ruò gān zhǎng pín。
如何画作白衣老,置之茅屋全吾真。rú hé huà zuò bái yī lǎo,zhì zhī máo wū quán wú zhēn。

次韵钱协待制秋怀

苏辙

壮心老自消,秋思悲不怨。zhuàng xīn lǎo zì xiāo,qiū sī bēi bù yuàn。
中怀不堪七,那用日食万。zhōng huái bù kān qī,nà yòng rì shí wàn。
朝阳净涂潦,白露沾草蔓。cháo yáng jìng tú lǎo,bái lù zhān cǎo màn。
夹衣搜故褚,酒债积新券。jiā yī sōu gù chǔ,jiǔ zhài jī xīn quàn。
狙猿便林薮,冠带愁槛圈。jū yuán biàn lín sǒu,guān dài chóu kǎn quān。
梦追赤松游,食我青精饭。mèng zhuī chì sōng yóu,shí wǒ qīng jīng fàn。
归心久已尔,佳句聊复劝。guī xīn jiǔ yǐ ěr,jiā jù liáo fù quàn。
近闻洮东将,间出边马健。jìn wén táo dōng jiāng,jiān chū biān mǎ jiàn。
裨王坐受缚,右袂行将献。bì wáng zuò shòu fù,yòu mèi xíng jiāng xiàn。
念此愧无功,归欤适吾愿。niàn cǐ kuì wú gōng,guī yú shì wú yuàn。

宿荥阳宁氏园

苏辙

喧卑背城市,旷荡临溪水。xuān bēi bèi chéng shì,kuàng dàng lín xī shuǐ。
车流溯绝壁,河润及桃李。chē liú sù jué bì,hé rùn jí táo lǐ。
居人有佳思,过客得新喜。jū rén yǒu jiā sī,guò kè dé xīn xǐ。
中桥一回顾,欲入迷所自。zhōng qiáo yī huí gù,yù rù mí suǒ zì。