古诗词

和子瞻凤翔八观八首

苏辙

【石鼓】
岐山之阳石为鼓,叩之不鸣悬无虞。qí shān zhī yáng shí wèi gǔ,kòu zhī bù míng xuán wú yú。
以为无用百无直,以为有用万物祖。yǐ wèi wú yòng bǎi wú zhí,yǐ wèi yǒu yòng wàn wù zǔ。
置身无用有用间,自托周宣谁敢侮。zhì shēn wú yòng yǒu yòng jiān,zì tuō zhōu xuān shuí gǎn wǔ。
宣王没后坟垅平,秦野苍茫不知处。xuān wáng méi hòu fén lǒng píng,qín yě cāng máng bù zhī chù。
周人旧物惟存山,文武遗民尽囚虏。zhōu rén jiù wù wéi cún shān,wén wǔ yí mín jǐn qiú lǔ。
鼎锺无在铸戈戟,宫殿已倒生禾黍。dǐng zhōng wú zài zhù gē jǐ,gōng diàn yǐ dào shēng hé shǔ。
厉宣子孙窜四方,昭穆错乱不存谱。lì xuān zi sūn cuàn sì fāng,zhāo mù cuò luàn bù cún pǔ。
时有过客悲先王,绸缪牖户彻桑土。shí yǒu guò kè bēi xiān wáng,chóu móu yǒu hù chè sāng tǔ。
思宣不见幸鼓存,由鼓求宣近为愈。sī xuān bù jiàn xìng gǔ cún,yóu gǔ qiú xuān jìn wèi yù。
彼皆有用世所好,天地能生不能主。bǐ jiē yǒu yòng shì suǒ hǎo,tiān dì néng shēng bù néng zhǔ。
君看项籍猛如狼,身死未冷割为脯。jūn kàn xiàng jí měng rú láng,shēn sǐ wèi lěng gē wèi pú。
马童杨喜岂不仁,待汝封侯非怨汝。mǎ tóng yáng xǐ qǐ bù rén,dài rǔ fēng hóu fēi yuàn rǔ。
何况外物固已轻,毛擒翡翠尾执麈。hé kuàng wài wù gù yǐ qīng,máo qín fěi cuì wěi zhí zhǔ。
惟有苍石于此时,独以无用不见数。wéi yǒu cāng shí yú cǐ shí,dú yǐ wú yòng bù jiàn shù。
形骸偃蹇任苔藓,文字皴剥困风雨。xíng hái yǎn jiǎn rèn tái xiǎn,wén zì cūn bō kùn fēng yǔ。
遭乱既以无用全,有用还为太平取。zāo luàn jì yǐ wú yòng quán,yǒu yòng hái wèi tài píng qǔ。
古人不见见遗物,如见方召与申甫。gǔ rén bù jiàn jiàn yí wù,rú jiàn fāng zhào yǔ shēn fǔ。
文非科斗可穷诘,简编不载无训诂。wén fēi kē dòu kě qióng jí,jiǎn biān bù zài wú xùn gǔ。
字形漫汗随石缺,苍蛇生角龙折股。zì xíng màn hàn suí shí quē,cāng shé shēng jiǎo lóng zhé gǔ。
亦如老人遭暴横,颐下髭秃口齿龉。yì rú lǎo rén zāo bào héng,yí xià zī tū kǒu chǐ yǔ。
形虽不具意可知,有云杨柳贯鲂鱮。xíng suī bù jù yì kě zhī,yǒu yún yáng liǔ guàn fáng xù。
鲂鱮岂厌居溪谷,自投网罟入君俎。fáng xù qǐ yàn jū xī gǔ,zì tóu wǎng gǔ rù jūn zǔ。
柳条柔弱长百尺,挽之不断细如缕。liǔ tiáo róu ruò zhǎng bǎi chǐ,wǎn zhī bù duàn xì rú lǚ。
以柳贯鱼鱼不伤,贯不伤鱼鱼乐死。yǐ liǔ guàn yú yú bù shāng,guàn bù shāng yú yú lè sǐ。
登之庙中鬼神格,锡女丰年多黍稌。dēng zhī miào zhōng guǐ shén gé,xī nǚ fēng nián duō shǔ tú。
宣王用兵征四国,北摧犬戎南服楚。xuān wáng yòng bīng zhēng sì guó,běi cuī quǎn róng nán fú chǔ。
将帅用命士卒欢,死生不顾阚虓虎。jiāng shuài yòng mìng shì zú huān,sǐ shēng bù gù hǎn xiāo hǔ。
问之何术能使然,抚之如子敬如父。wèn zhī hé shù néng shǐ rán,fǔ zhī rú zi jìng rú fù。
弱柳贯鱼鱼弗违,仁人在上民不怒。ruò liǔ guàn yú yú fú wéi,rén rén zài shàng mín bù nù。
请看石鼓非徒然,长笑太山刻秦语。qǐng kàn shí gǔ fēi tú rán,zhǎng xiào tài shān kè qín yǔ。
【诅楚文】
诅楚楚如桀,诅秦秦则纣。zǔ chǔ chǔ rú jié,zǔ qín qín zé zhòu。
桀罪使信然,纣语安足受。jié zuì shǐ xìn rán,zhòu yǔ ān zú shòu。
牲肥酒醪洁,夸诞鬼不佑。shēng féi jiǔ láo jié,kuā dàn guǐ bù yòu。
鬼非东诸侯,岂信辩士口。guǐ fēi dōng zhū hóu,qǐ xìn biàn shì kǒu。
碑埋祈年下,意绕章华走。bēi mái qí nián xià,yì rào zhāng huá zǒu。
得楚不付孙,但为刘季取。dé chǔ bù fù sūn,dàn wèi liú jì qǔ。
吾闻秦穆公,与晋实甥舅。wú wén qín mù gōng,yǔ jìn shí shēng jiù。
盟郑绝晋欢,结楚将自救。méng zhèng jué jìn huān,jié chǔ jiāng zì jiù。
使秦诅楚人,晋亦议其后。shǐ qín zǔ chǔ rén,jìn yì yì qí hòu。
诸侯迭相诅,祸福果谁有。zhū hóu dié xiāng zǔ,huò fú guǒ shuí yǒu。
世人不知道,好古无可否。shì rén bù zhī dào,hǎo gǔ wú kě fǒu。
何当投泾流,浑浊盖鄙丑。hé dāng tóu jīng liú,hún zhuó gài bǐ chǒu。
【王维吴道子画】
吾观天地间,万事同一理。wú guān tiān dì jiān,wàn shì tóng yī lǐ。
扁也工斫轮,乃知读文字。biǎn yě gōng zhuó lún,nǎi zhī dú wén zì。
我非画中师,偶亦识画旨。wǒ fēi huà zhōng shī,ǒu yì shí huà zhǐ。
勇怯不必同,要以各善耳。yǒng qiè bù bì tóng,yào yǐ gè shàn ěr。
壮马脱衔放平陆,步骤风雨百夫靡。zhuàng mǎ tuō xián fàng píng lù,bù zhòu fēng yǔ bǎi fū mí。
美人婉娩守闲独,不出庭户修容止。měi rén wǎn miǎn shǒu xián dú,bù chū tíng hù xiū róng zhǐ。
女能嫣然笑倾国,马能一蹴致千里。nǚ néng yān rán xiào qīng guó,mǎ néng yī cù zhì qiān lǐ。
优柔自好勇自强,各自胜绝无彼此。yōu róu zì hǎo yǒng zì qiáng,gè zì shèng jué wú bǐ cǐ。
谁言王摩诘,乃过吴道子。shuí yán wáng mó jí,nǎi guò wú dào zi。
试谓道子来,置女所挟从软美。shì wèi dào zi lái,zhì nǚ suǒ xié cóng ruǎn měi。
道子掉头不肯应,刚杰我已足自恃。dào zi diào tóu bù kěn yīng,gāng jié wǒ yǐ zú zì shì。
雄奔不失驰,精妙实无比。xióng bēn bù shī chí,jīng miào shí wú bǐ。
老僧寂灭生虑微,侍女闲洁非复婢。lǎo sēng jì miè shēng lǜ wēi,shì nǚ xián jié fēi fù bì。
丁宁勿相违,幸使二子齿。dīng níng wù xiāng wéi,xìng shǐ èr zi chǐ。
二子遗迹今岂多,岐阳可贵能独备。èr zi yí jì jīn qǐ duō,qí yáng kě guì néng dú bèi。
但使古壁常坚完,尘土虽积光艳长不毁。dàn shǐ gǔ bì cháng jiān wán,chén tǔ suī jī guāng yàn zhǎng bù huǐ。
【杨惠之塑维摩像】
金粟如来瘦如腊,坐上文殊秋月圆。jīn sù rú lái shòu rú là,zuò shàng wén shū qiū yuè yuán。
法门论极两相可,言语不复相通传。fǎ mén lùn jí liǎng xiāng kě,yán yǔ bù fù xiāng tōng chuán。
至人养心遗四体,瘦不为病肥非妍。zhì rén yǎng xīn yí sì tǐ,shòu bù wèi bìng féi fēi yán。
谁人好道塑遗像,鲐皮束骨筋扶咽。shuí rén hǎo dào sù yí xiàng,tái pí shù gǔ jīn fú yàn。
兀然隐几心已灭,形如病鹤竦两肩。wù rán yǐn jǐ xīn yǐ miè,xíng rú bìng hè sǒng liǎng jiān。
骨节支离体疏缓,两目视物犹炯然。gǔ jié zhī lí tǐ shū huǎn,liǎng mù shì wù yóu jiǒng rán。
长嗟灵运不知道,强剪美须插两颧。zhǎng jiē líng yùn bù zhī dào,qiáng jiǎn měi xū chā liǎng quán。
彼人视身若枯木,割去右臂非所患。bǐ rén shì shēn ruò kū mù,gē qù yòu bì fēi suǒ huàn。
何况塑画已身外,岂必夺尔庸自全。hé kuàng sù huà yǐ shēn wài,qǐ bì duó ěr yōng zì quán。
真人遗意世莫识,时有游僧施钵钱。zhēn rén yí yì shì mò shí,shí yǒu yóu sēng shī bō qián。
【东湖】
不到东湖上,但闻东湖吟。bù dào dōng hú shàng,dàn wén dōng hú yín。
诗词已清绝,佳境亦可寻。shī cí yǐ qīng jué,jiā jìng yì kě xún。
蜿蜒苍石螭,蟠拏据湖心。wān yán cāng shí chī,pán ná jù hú xīn。
倒腹吐流水,奔注为重深。dào fù tǔ liú shuǐ,bēn zhù wèi zhòng shēn。
清风荡微波,渺渺平无音。qīng fēng dàng wēi bō,miǎo miǎo píng wú yīn。
有鳖行在沙,有鱼跃在浔。yǒu biē xíng zài shā,yǒu yú yuè zài xún。
鳖圆如新荷,鱼细如蠹蟫。biē yuán rú xīn hé,yú xì rú dù yín。
梧桐生两涯,萧萧自成林。wú tóng shēng liǎng yá,xiāo xiāo zì chéng lín。
孙枝复生孙,已中瑟与琴。sūn zhī fù shēng sūn,yǐ zhōng sè yǔ qín。
秋虫噪蜩虬,春鸟鸣鴂鵀。qiū chóng zào tiáo qiú,chūn niǎo míng jué rén。
有客来无时,濯足荫清阴。yǒu kè lái wú shí,zhuó zú yīn qīng yīn。
自忘府中官,取酒石上斟。zì wàng fǔ zhōng guān,qǔ jiǔ shí shàng zhēn。
醉倒卧石上,野虫上其襟。zuì dào wò shí shàng,yě chóng shàng qí jīn。
醒来不知莫,湖月翻黄金。xǐng lái bù zhī mò,hú yuè fān huáng jīn。
油然上马去,纵意不自箴。yóu rán shàng mǎ qù,zòng yì bù zì zhēn。
作诗招路人,行乐宜及今。zuò shī zhāo lù rén,xíng lè yí jí jīn。
人生不满百,一瞬何所任。rén shēng bù mǎn bǎi,yī shùn hé suǒ rèn。
路人掉头笑,去马何駸駸。lù rén diào tóu xiào,qù mǎ hé qīn qīn。
子有不肖弟,有冠未尝簪。zi yǒu bù xiào dì,yǒu guān wèi cháng zān。
愿身化为线,使子为之针。yuàn shēn huà wèi xiàn,shǐ zi wèi zhī zhēn。
子欲烹鲤鱼,为子溉釜鬵。zi yù pēng lǐ yú,wèi zi gài fǔ qín。
子欲枕山石,为子求布衾。zi yù zhěn shān shí,wèi zi qiú bù qīn。
异乡虽云乐,不如反故岑。yì xiāng suī yún lè,bù rú fǎn gù cén。
瘦田可凿耕,桑柘可织紝。shòu tián kě záo gēng,sāng zhè kě zhī rèn。
东有轩辕泉,隐隐如牛涔。dōng yǒu xuān yuán quán,yǐn yǐn rú niú cén。
西有管辂宅,尚存青石砧。xī yǒu guǎn lù zhái,shàng cún qīng shí zhēn。
彭女留膝踝,礼拜意已钦。péng nǚ liú xī huái,lǐ bài yì yǐ qīn。
慈母抱众子,乱石寒萧森。cí mǔ bào zhòng zi,luàn shí hán xiāo sēn。
朝往莫可还,此岂不足临。cháo wǎng mò kě hái,cǐ qǐ bù zú lín。
慎勿语他人,此意子独谌。shèn wù yǔ tā rén,cǐ yì zi dú chén。
【真兴寺阁】
秦川不为广,南山不为高。qín chuān bù wèi guǎng,nán shān bù wèi gāo。
嵯峨真兴阁,杰立陵风飙。cuó é zhēn xīng gé,jié lì líng fēng biāo。
危槛俯翔鸟,跳檐落飞猱。wēi kǎn fǔ xiáng niǎo,tiào yán luò fēi náo。
上有傲世人,身衣白鹤毛。shàng yǒu ào shì rén,shēn yī bái hè máo。
下视市井喧,奔走何嗷嗷。xià shì shì jǐng xuān,bēn zǒu hé áo áo。
萧然倚楹啸,遗响入云霄。xiāo rán yǐ yíng xiào,yí xiǎng rù yún xiāo。
清风吹其裾,冉冉不可操。qīng fēng chuī qí jū,rǎn rǎn bù kě cāo。
不知何所为,岂即非卢敖。bù zhī hé suǒ wèi,qǐ jí fēi lú áo。
游目万里间,远山如伏羔。yóu mù wàn lǐ jiān,yuǎn shān rú fú gāo。
遗语谢世俗,钓鱼当钓鳖。yí yǔ xiè shì sú,diào yú dāng diào biē。
【李氏园】
有客骑白驹,扬鞭入青草。yǒu kè qí bái jū,yáng biān rù qīng cǎo。
悠悠无远近,但择林亭好。yōu yōu wú yuǎn jìn,dàn zé lín tíng hǎo。
萧条北城下,园号李家媪。xiāo tiáo běi chéng xià,yuán hào lǐ jiā ǎo。
系马古车门,随意无洒扫。xì mǎ gǔ chē mén,suí yì wú sǎ sǎo。
鸣禽惊上屋,飞蝶纷入抱。míng qín jīng shàng wū,fēi dié fēn rù bào。
竹林净如灌,流水清可澡。zhú lín jìng rú guàn,liú shuǐ qīng kě zǎo。
闲花不着行,香梨独依岛。xián huā bù zhe xíng,xiāng lí dú yī dǎo。
松枝贯今昔,林影变昏早。sōng zhī guàn jīn xī,lín yǐng biàn hūn zǎo。
草木皆苍颜,亭宇已新造。cǎo mù jiē cāng yán,tíng yǔ yǐ xīn zào。
临风置酒樽,庭下取栗枣。lín fēng zhì jiǔ zūn,tíng xià qǔ lì zǎo。
今人强欢笑,古人已枯槁。jīn rén qiáng huān xiào,gǔ rén yǐ kū gǎo。
欲求百年事,不见白须老。yù qiú bǎi nián shì,bù jiàn bái xū lǎo。
秦中古云乐,文武在丰镐。qín zhōng gǔ yún lè,wén wǔ zài fēng gǎo。
置囿通樵苏,养兽让麀{上鹿下夭}。zhì yòu tōng qiáo sū,yǎng shòu ràng yōu shàng lù xià yāo。
池鱼跃金碧,白鸟飞紵缟。chí yú yuè jīn bì,bái niǎo fēi zhù gǎo。
牛羊感仁恕,行苇亦自保。niú yáng gǎn rén shù,xíng wěi yì zì bǎo。
当年歌灵台,后世咏鱼藻。dāng nián gē líng tái,hòu shì yǒng yú zǎo。
古诗宛犹在,遗处不可考。gǔ shī wǎn yóu zài,yí chù bù kě kǎo。
悲哉李氏末,王霸出奴皂。bēi zāi lǐ shì mò,wáng bà chū nú zào。
城中开芳园,城外罗战堡。chéng zhōng kāi fāng yuán,chéng wài luó zhàn bǎo。
击鼓鸣巨钟,百姓皆懊恼。jī gǔ míng jù zhōng,bǎi xìng jiē ào nǎo。
及夫圣人出,战国卷秋潦。jí fū shèng rén chū,zhàn guó juǎn qiū lǎo。
园田赋贫民,耕破园前道。yuán tián fù pín mín,gēng pò yuán qián dào。
高原种菽粟,陂泽满粳稻。gāo yuán zhǒng shū sù,bēi zé mǎn jīng dào。
春耕杂壶浆,秋赋输秸稿。chūn gēng zá hú jiāng,qiū fù shū jiē gǎo。
当年王家孙,自庇无尺橑。dāng nián wáng jiā sūn,zì bì wú chǐ lǎo。
空余百岁木,妄为夭巫祷。kōng yú bǎi suì mù,wàng wèi yāo wū dǎo。
游人足讥骂,百世遭舌讨。yóu rén zú jī mà,bǎi shì zāo shé tǎo。
老翁不愿见,垂涕祝襁褓。lǎo wēng bù yuàn jiàn,chuí tì zhù qiǎng bǎo。
持用戒满盈,饮酒无醉倒。chí yòng jiè mǎn yíng,yǐn jiǔ wú zuì dào。
【秦穆公墓】
泉上秦伯坟,下埋三良士。quán shàng qín bó fén,xià mái sān liáng shì。
三良百夫特,岂为无益死。sān liáng bǎi fū tè,qǐ wèi wú yì sǐ。
当年不幸见迫胁,诗人尚记临穴惴。dāng nián bù xìng jiàn pò xié,shī rén shàng jì lín xué zhuì。
岂如田横海中客,中原皆汉无报所。qǐ rú tián héng hǎi zhōng kè,zhōng yuán jiē hàn wú bào suǒ。
秦国吞西周,康公穆公子。qín guó tūn xī zhōu,kāng gōng mù gōng zi。
尽力事康公,穆公不为负。jǐn lì shì kāng gōng,mù gōng bù wèi fù。
岂必杀身从之游,夫子乃以侯嬴所为疑三子。qǐ bì shā shēn cóng zhī yóu,fū zi nǎi yǐ hóu yíng suǒ wèi yí sān zi。
王泽既未竭,君子不为诡。wáng zé jì wèi jié,jūn zi bù wèi guǐ。
三良狥秦穆,要自不得已。sān liáng xùn qín mù,yào zì bù dé yǐ。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

次韵子瞻端午日与迟适远三子出游

苏辙

人生逾四十,朝日已过午。rén shēng yú sì shí,cháo rì yǐ guò wǔ。
一违少壮乐,日迫老病苦。yī wéi shǎo zhuàng lè,rì pò lǎo bìng kǔ。
丹心变为灰,白发粲可数。dān xīn biàn wèi huī,bái fā càn kě shù。
惟当理锄耰,教子蓺稷黍。wéi dāng lǐ chú yōu,jiào zi yì jì shǔ。
谁令触网罗,展转在荆楚。shuí lìng chù wǎng luó,zhǎn zhuǎn zài jīng chǔ。
平生手足亲,但作十日语。píng shēng shǒu zú qīn,dàn zuò shí rì yǔ。
朝游隔提携,夜卧困烝煮。cháo yóu gé tí xié,yè wò kùn zhēng zhǔ。
未歌《棠棣》诗,已治刍灵祖。wèi gē táng dì shī,yǐ zhì chú líng zǔ。
士生际风云,富贵若骑虎。shì shēng jì fēng yún,fù guì ruò qí hǔ。
奈何贫贱中,所欲空龃龉。nài hé pín jiàn zhōng,suǒ yù kōng jǔ yǔ。

次韵子瞻留别三首

苏辙

公来十日坐东轩,手自披云出朝日。gōng lái shí rì zuò dōng xuān,shǒu zì pī yún chū cháo rì。
山川满目竟何有,波浪翻天同一湿。shān chuān mǎn mù jìng hé yǒu,bō làng fān tiān tóng yī shī。
诸门迭出惊异状,间道怀归终旧壁。zhū mén dié chū jīng yì zhuàng,jiān dào huái guī zhōng jiù bì。
此行千里隔江河,何人更问维摩疾。cǐ xíng qiān lǐ gé jiāng hé,hé rén gèng wèn wéi mó jí。

次韵子瞻留别三首

苏辙

野人性似修行僧,长愿幽居近林麓。yě rén xìng shì xiū xíng sēng,zhǎng yuàn yōu jū jìn lín lù。
南迁无计脱簪组,西归谁为栽松竹。nán qiān wú jì tuō zān zǔ,xī guī shuí wèi zāi sōng zhú。
头上白云即飞盖,耳畔清泉当鸣玉。tóu shàng bái yún jí fēi gài,ěr pàn qīng quán dāng míng yù。
洛川犹是冠盖林,更愿高飞逐黄鹄。luò chuān yóu shì guān gài lín,gèng yuàn gāo fēi zhú huáng gǔ。

次韵子瞻留别三首

苏辙

东西南北无住身,羯末封胡四男子。dōng xī nán běi wú zhù shēn,jié mò fēng hú sì nán zi。
雕锼不遣治章句,烂熳先令饱文字。diāo sōu bù qiǎn zhì zhāng jù,làn màn xiān lìng bǎo wén zì。
疏慵嗟我厉之人,生子夜中惟恐似。shū yōng jiē wǒ lì zhī rén,shēng zi yè zhōng wéi kǒng shì。
传家粗足不愿馀,同驾柴车还我里。chuán jiā cū zú bù yuàn yú,tóng jià chái chē hái wǒ lǐ。

次韵子瞻行至奉新见寄

苏辙

四年候公书,长视飞鸿背。sì nián hòu gōng shū,zhǎng shì fēi hóng bèi。
十日留公谈,欲作白莲会。shí rì liú gōng tán,yù zuò bái lián huì。
匏瓜一遭系,卖酒长不在。páo guā yī zāo xì,mài jiǔ zhǎng bù zài。
夜归步江漘,明月照清濑。yè guī bù jiāng chún,míng yuè zhào qīng lài。
心开忽自得,语异竟非背。xīn kāi hū zì dé,yǔ yì jìng fēi bèi。
一尊谈笑间,万事寂寥外。yī zūn tán xiào jiān,wàn shì jì liáo wài。
欲同千里行,奈此一官碍。yù tóng qiān lǐ xíng,nài cǐ yī guān ài。
何年真耦耕,举世无此大。hé nián zhēn ǒu gēng,jǔ shì wú cǐ dà。

勉子瞻失干子二首

苏辙

人生本无有,众幻妄聚耳。rén shēng běn wú yǒu,zhòng huàn wàng jù ěr。
手足非吾亲,何况妻与子。shǒu zú fēi wú qīn,hé kuàng qī yǔ zi。
偶来似可乐,强作室家喜。ǒu lái shì kě lè,qiáng zuò shì jiā xǐ。
忽去未免悲,欣成要矜毁。hū qù wèi miǎn bēi,xīn chéng yào jīn huǐ。
君家两岁儿,毕竟何自始。jūn jiā liǎng suì ér,bì jìng hé zì shǐ。
变化违初心,涕泗剧翻水。biàn huà wéi chū xīn,tì sì jù fān shuǐ。
吾侪近始悟,造物聊复试。wú chái jìn shǐ wù,zào wù liáo fù shì。
道力竟未完,聪明信难恃。dào lì jìng wèi wán,cōng míng xìn nán shì。

勉子瞻失干子二首

苏辙

破甑不复顾,彼无爱甑心。pò zèng bù fù gù,bǐ wú ài zèng xīn。
弃璧负赤子,始验爱子深。qì bì fù chì zi,shǐ yàn ài zi shēn。
诚知均非我,胡为有不能。chéng zhī jūn fēi wǒ,hú wèi yǒu bù néng。
一从三界游,久被百物侵。yī cóng sān jiè yóu,jiǔ bèi bǎi wù qīn。
朝与喜怒交,莫与宠辱临。cháo yǔ xǐ nù jiāo,mò yǔ chǒng rǔ lín。
四物皆不胜,生死独未曾。sì wù jiē bù shèng,shēng sǐ dú wèi céng。
不经大火烧,孰为真黄金。bù jīng dà huǒ shāo,shú wèi zhēn huáng jīn。
弃置父子恩,长住旃檀林。qì zhì fù zi ēn,zhǎng zhù zhān tán lín。

偶游大愚见馀杭明雅照师旧识子瞻能言西湖旧游将行赋诗送之

苏辙

五年卖盐酒,胜事不复知。wǔ nián mài yán jiǔ,shèng shì bù fù zhī。
城东古道场,萧瑟寒松姿。chéng dōng gǔ dào chǎng,xiāo sè hán sōng zī。
出游诚偶尔,相逢亦不期。chū yóu chéng ǒu ěr,xiāng féng yì bù qī。
西轩吴越僧,弛担未多时。xī xuān wú yuè sēng,chí dān wèi duō shí。
言住西湖中,岩谷涵清漪。yán zhù xī hú zhōng,yán gǔ hán qīng yī。
却背闾井喧,曲尽水石奇。què bèi lǘ jǐng xuān,qū jǐn shuǐ shí qí。
昔年苏夫子,杖屦无不之。xī nián sū fū zi,zhàng jù wú bù zhī。
三百六十寺,处处题清诗。sān bǎi liù shí sì,chù chù tí qīng shī。
麋鹿尽相识,况乃比丘师。mí lù jǐn xiāng shí,kuàng nǎi bǐ qiū shī。
辩净二老人,精明吐琉璃。biàn jìng èr lǎo rén,jīng míng tǔ liú lí。
笑言每忘去,蒲褐相依随。xiào yán měi wàng qù,pú hè xiāng yī suí。
门人几杖立,往往闻谈词。mén rén jǐ zhàng lì,wǎng wǎng wén tán cí。
风云一解散,变化何不为。fēng yún yī jiě sàn,biàn huà hé bù wèi。
辩入三昧火,卯塔长松攲。biàn rù sān mèi huǒ,mǎo tǎ zhǎng sōng qī。
净老不复出,麈尾清风施。jìng lǎo bù fù chū,zhǔ wěi qīng fēng shī。
苏公得罪去,布衣拂霜髭。sū gōng dé zuì qù,bù yī fú shuāng zī。
空存壁间字,郁屈蟠蛟螭。kōng cún bì jiān zì,yù qū pán jiāo chī。
知我即兄弟,微官此栖迟。zhī wǒ jí xiōng dì,wēi guān cǐ qī chí。
问何久自苦,五斗宁免饥。wèn hé jiǔ zì kǔ,wǔ dòu níng miǎn jī。
俯首笑不答,且尔聊敖嬉。fǔ shǒu xiào bù dá,qiě ěr liáo áo xī。
我兄次公狂,我复长康痴。wǒ xiōng cì gōng kuáng,wǒ fù zhǎng kāng chī。
反复自为计,定知山中宜。fǎn fù zì wèi jì,dìng zhī shān zhōng yí。
但欲毕婚娶,每为故人疑。dàn yù bì hūn qǔ,měi wèi gù rén yí。
君归漫洒扫,野鹤非长羁。jūn guī màn sǎ sǎo,yě hè fēi zhǎng jī。

赠方子明道人

苏辙

水银成银利十倍,丹砂为金世无对。shuǐ yín chéng yín lì shí bèi,dān shā wèi jīn shì wú duì。
此人靳术不肯传,阖户泥墙畏天戒。cǐ rén jìn shù bù kěn chuán,hé hù ní qiáng wèi tiān jiè。
今子何为与我言,人生贫富宁非天。jīn zi hé wèi yǔ wǒ yán,rén shēng pín fù níng fēi tiān。
钳锤橐籥枉心力,齑盐布被随因缘。qián chuí tuó yuè wǎng xīn lì,jī yán bù bèi suí yīn yuán。
我来江西晚闻道,一言契我心所好。wǒ lái jiāng xī wǎn wén dào,yī yán qì wǒ xīn suǒ hǎo。
廓然正若太虚空,平生伎俩都除扫。kuò rán zhèng ruò tài xū kōng,píng shēng jì liǎ dōu chú sǎo。
子言旧事净慈师,未断有为非净慈。zi yán jiù shì jìng cí shī,wèi duàn yǒu wèi fēi jìng cí。
此术要将救饥耳,人人有命何忧饥。cǐ shù yào jiāng jiù jī ěr,rén rén yǒu mìng hé yōu jī。

寄题孔氏颜乐亭

苏辙

颜巷久已空,颜井固不迁。yán xiàng jiǔ yǐ kōng,yán jǐng gù bù qiān。
荆榛翳蔓草,中有百尺泉。jīng zhēn yì màn cǎo,zhōng yǒu bǎi chǐ quán。
谁复饮此水,裹饭耕废田。shuí fù yǐn cǐ shuǐ,guǒ fàn gēng fèi tián。
有贤孔氏孙,芟夷发清源。yǒu xián kǒng shì sūn,shān yí fā qīng yuán。
废床见绠刻,古甃昏苔痕。fèi chuáng jiàn gěng kè,gǔ zhòu hūn tái hén。
引缸注瓢樽,千岁忽复然。yǐn gāng zhù piáo zūn,qiān suì hū fù rán。
嗟哉古君子,至此良独难。jiē zāi gǔ jūn zi,zhì cǐ liáng dú nán。
口腹不择味,四体不择安。kǒu fù bù zé wèi,sì tǐ bù zé ān。
遇物一皆可,孰为我忧患。yù wù yī jiē kě,shú wèi wǒ yōu huàn。
阮生未忘酒,嵇生未忘锻。ruǎn shēng wèi wàng jiǔ,jī shēng wèi wàng duàn。
欲忘富贵乐,托物仅自完。yù wàng fù guì lè,tuō wù jǐn zì wán。
无托中自得,嗟哉彼诚贤。wú tuō zhōng zì dé,jiē zāi bǐ chéng xián。

徐孺亭

苏辙

徐君郁郁涧底松,陈君落落堂上栋。xú jūn yù yù jiàn dǐ sōng,chén jūn luò luò táng shàng dòng。
涧深松茂不遭伐,堂毁栋折伤其躬。jiàn shēn sōng mào bù zāo fá,táng huǐ dòng zhé shāng qí gōng。
二人出处势不合,譬如日月行西东。èr rén chū chù shì bù hé,pì rú rì yuè xíng xī dōng。
胡为宾主两相好,一榻挂壁吹清风。hú wèi bīn zhǔ liǎng xiāng hǎo,yī tà guà bì chuī qīng fēng。
人生遇合何必同,一朝利尽更相攻。rén shēng yù hé hé bì tóng,yī cháo lì jǐn gèng xiāng gōng。
先号后笑不须怪,外物未可疑心胸。xiān hào hòu xiào bù xū guài,wài wù wèi kě yí xīn xiōng。
比干谏死微子去,自古不辨污与隆。bǐ gàn jiàn sǐ wēi zi qù,zì gǔ bù biàn wū yǔ lóng。
我来故国空叹息,城东旧宅生茅蓬。wǒ lái gù guó kōng tàn xī,chéng dōng jiù zhái shēng máo péng。
平湖十顷照清庙,独画徐子遗陈公。píng hú shí qǐng zhào qīng miào,dú huà xú zi yí chén gōng。
二人皆合配社稷,胡不相对祠堂中。èr rén jiē hé pèi shè jì,hú bù xiāng duì cí táng zhōng。

滕王阁

苏辙

客从筠溪来,攲仄困一叶。kè cóng yún xī lái,qī zè kùn yī yè。
忽逢章贡馀,滉荡天水接。hū féng zhāng gòng yú,huàng dàng tiān shuǐ jiē。
风霜出洲渚,草木见毫末。fēng shuāng chū zhōu zhǔ,cǎo mù jiàn háo mò。
势奔西山浮,声动古城嶪。shì bēn xī shān fú,shēng dòng gǔ chéng yè。
楼观却相倚,山川互开阖。lóu guān què xiāng yǐ,shān chuān hù kāi hé。
心惊鱼龙会,目送凫雁灭。xīn jīng yú lóng huì,mù sòng fú yàn miè。
遥瞻客帆久,更悟江流阔。yáo zhān kè fān jiǔ,gèng wù jiāng liú kuò。
史君东鲁儒,府有徐孺榻。shǐ jūn dōng lǔ rú,fǔ yǒu xú rú tà。
高谈对宾旅,确论精到骨。gāo tán duì bīn lǚ,què lùn jīng dào gǔ。
馀思属湖山,登临寄遗堞。yú sī shǔ hú shān,dēng lín jì yí dié。
骄王应笑滕,狂客亦怜勃。jiāo wáng yīng xiào téng,kuáng kè yì lián bó。
万钱罄一饭,千金卖丰碣。wàn qián qìng yī fàn,qiān jīn mài fēng jié。
豪风相凌荡,俳语终仓猝。háo fēng xiāng líng dàng,pái yǔ zhōng cāng cù。
事往空长江,人来逐飞楫。shì wǎng kōng zhǎng jiāng,rén lái zhú fēi jí。
短篇竟芜陋,绝景费弹压。duǎn piān jìng wú lòu,jué jǐng fèi dàn yā。
但当倒罂瓶,一醉付江月。dàn dāng dào yīng píng,yī zuì fù jiāng yuè。

除夜泊彭蠡湖遇大风雪

苏辙

莫发鄡阳市,晓榜彭蠡口。mò fā qiāo yáng shì,xiǎo bǎng péng lí kǒu。
微风吹人衣,雾绕庐山首。wēi fēng chuī rén yī,wù rào lú shān shǒu。
舟人释篙笑,此是风伯候。zhōu rén shì gāo xiào,cǐ shì fēng bó hòu。
杙舟未及深,飞沙忽狂走。yì zhōu wèi jí shēn,fēi shā hū kuáng zǒu。
暗空转车毂,渌水起冈阜。àn kōng zhuǎn chē gǔ,lù shuǐ qǐ gāng fù。
众帆落高张,断缆已不救。zhòng fān luò gāo zhāng,duàn lǎn yǐ bù jiù。
我舟旧如山,此日亦何有。wǒ zhōu jiù rú shān,cǐ rì yì hé yǒu。
老心畏波澜,归卧塞窗牖。lǎo xīn wèi bō lán,guī wò sāi chuāng yǒu。
土囊一已发,万窍无不奏。tǔ náng yī yǐ fā,wàn qiào wú bù zòu。
初疑丘山裂,复恐蛟蜃斗。chū yí qiū shān liè,fù kǒng jiāo shèn dòu。
鼓钟相轰豗,戈甲互磨叩。gǔ zhōng xiāng hōng huī,gē jiǎ hù mó kòu。
云霓黑旗展,林木万弩彀。yún ní hēi qí zhǎn,lín mù wàn nǔ gòu。
曳柴眩人心,振旅拥军后。yè chái xuàn rén xīn,zhèn lǚ yōng jūn hòu。
或为羁雌吟,或作苍兕吼。huò wèi jī cí yín,huò zuò cāng sì hǒu。
众音杂呼吸,异出殊圈臼。zhòng yīn zá hū xī,yì chū shū quān jiù。
中宵变凝冽,飞霰集粉糅。zhōng xiāo biàn níng liè,fēi xiàn jí fěn róu。
萧骚蓬响乾,晃荡窗光透。xiāo sāo péng xiǎng qián,huǎng dàng chuāng guāng tòu。
坚凝忽成积,澎湃殊未究。jiān níng hū chéng jī,pēng pài shū wèi jiū。
纻缟铺前洲,琼瑰琢遥岫。zhù gǎo pù qián zhōu,qióng guī zuó yáo xiù。
山川莽同色,高下齐一覆。shān chuān mǎng tóng sè,gāo xià qí yī fù。
渊深窜鱼鳖,野旷绝鸣鸲。yuān shēn cuàn yú biē,yě kuàng jué míng qú。
孤舟四邻断,馀食数升糗。gū zhōu sì lín duàn,yú shí shù shēng qiǔ。
寒齑仅盈盎,腊肉不满豆。hán jī jǐn yíng àng,là ròu bù mǎn dòu。
敝裘拥衾眠,微火拾薪构。bì qiú yōng qīn mián,wēi huǒ shí xīn gòu。
可怜道路穷,坐使妻子诟。kě lián dào lù qióng,zuò shǐ qī zi gòu。
幽奇虽云极,岑寂顿未觏。yōu qí suī yún jí,cén jì dùn wèi gòu。
一年行将除,兹岁真浪受。yī nián xíng jiāng chú,zī suì zhēn làng shòu。
朝来阴云剥,林表红日漏。cháo lái yīn yún bō,lín biǎo hóng rì lòu。
风棱恬已收,江练平不绉。fēng léng tián yǐ shōu,jiāng liàn píng bù zhòu。
两桨舞夷犹,连峰吐奇秀。liǎng jiǎng wǔ yí yóu,lián fēng tǔ qí xiù。
同行贺安稳,所识问癯瘦。tóng xíng hè ān wěn,suǒ shí wèn qú shòu。
惊馀空自怜,梦觉定真否。jīng yú kōng zì lián,mèng jué dìng zhēn fǒu。
春阳着城邑,屋瓦冻初溜。chūn yáng zhe chéng yì,wū wǎ dòng chū liū。
艰难当有偿,烂熳醉醇酎。jiān nán dāng yǒu cháng,làn màn zuì chún zhòu。

汲阳阻风

苏辙

钟陵距池阳,相望千里内。zhōng líng jù chí yáng,xiāng wàng qiān lǐ nèi。
江神欺我贫,屡作风雨碍。jiāng shén qī wǒ pín,lǚ zuò fēng yǔ ài。
欲投皖公宿,三日逢一噫。yù tóu wǎn gōng sù,sān rì féng yī yī。
孤篷面空山,朝食淡无菜。gū péng miàn kōng shān,cháo shí dàn wú cài。
白醪幸馀沥,黄卷漫相对。bái láo xìng yú lì,huáng juǎn màn xiāng duì。
饥吟非吾病,疾走老所戒。jī yín fēi wú bìng,jí zǒu lǎo suǒ jiè。
焦先近不远,蜗舍闻尚在。jiāo xiān jìn bù yuǎn,wō shě wén shàng zài。
区区问养生,借我一帆快。qū qū wèn yǎng shēng,jiè wǒ yī fān kuài。

张嘉祐

苏辙

道人何为者,阳狂时放言。dào rén hé wèi zhě,yáng kuáng shí fàng yán。
宝塔昔所构,铁券今尚存。bǎo tǎ xī suǒ gòu,tiě quàn jīn shàng cún。
漫浪难究悉,孰知彼根源。màn làng nán jiū xī,shú zhī bǐ gēn yuán。
草庵劣容膝,俯仰拳肩跟。cǎo ān liè róng xī,fǔ yǎng quán jiān gēn。
无食辄行乞,一饱常闭门。wú shí zhé xíng qǐ,yī bǎo cháng bì mén。
尔来二十年,未尝变寒温。ěr lái èr shí nián,wèi cháng biàn hán wēn。
嗟哉岂徒然,此意未易言。jiē zāi qǐ tú rán,cǐ yì wèi yì yán。
偶来一笑喜,但恐笑我昏。ǒu lái yī xiào xǐ,dàn kǒng xiào wǒ hūn。