古诗词

二鬼

刘基

忆昔盘古初开天地时,以土为肉石为骨,水为血脉天为皮,昆仑为头颅,江海为胃肠,嵩岳为背膂,其外四岳为四肢。yì xī pán gǔ chū kāi tiān dì shí,yǐ tǔ wèi ròu shí wèi gǔ,shuǐ wèi xuè mài tiān wèi pí,kūn lún wèi tóu lú,jiāng hǎi wèi wèi cháng,sōng yuè wèi bèi lǚ,qí wài sì yuè wèi sì zhī。
四肢百体咸定位,乃以日月为两眼,循环照烛三百六十骨节,八万四千毛窍,勿使淫邪发泄生疮痍。sì zhī bǎi tǐ xián dìng wèi,nǎi yǐ rì yuè wèi liǎng yǎn,xún huán zhào zhú sān bǎi liù shí gǔ jié,bā wàn sì qiān máo qiào,wù shǐ yín xié fā xiè shēng chuāng yí。
两眼相逐走不歇,天帝悯其劳逸不调生病患,申命守以两鬼,名曰结璘与郁仪。liǎng yǎn xiāng zhú zǒu bù xiē,tiān dì mǐn qí láo yì bù diào shēng bìng huàn,shēn mìng shǒu yǐ liǎng guǐ,míng yuē jié lín yǔ yù yí。
郁仪手捉三足老鸦脚,脚踏火轮蟠九螭。yù yí shǒu zhuō sān zú lǎo yā jiǎo,jiǎo tà huǒ lún pán jiǔ chī。
咀嚼五色若木英,身上五色光陆离。jǔ jué wǔ sè ruò mù yīng,shēn shàng wǔ sè guāng lù lí。
朝发旸谷暮金枢,清晨还上扶桑枝。cháo fā yáng gǔ mù jīn shū,qīng chén hái shàng fú sāng zhī。
扬鞭驱龙扶海若,蒸霞沸浪煎鱼龟。yáng biān qū lóng fú hǎi ruò,zhēng xiá fèi làng jiān yú guī。
辉煌焜耀启幽暗,燠煦草木生芳蕤。huī huáng kūn yào qǐ yōu àn,yù xù cǎo mù shēng fāng ruí。
结璘坐在广寒桂树根,漱咽桂露芬柏菲。jié lín zuò zài guǎng hán guì shù gēn,shù yàn guì lù fēn bǎi fēi。
啖服白兔所捣之灵药,跳上蟾蜍背脊骑。dàn fú bái tù suǒ dǎo zhī líng yào,tiào shàng chán chú bèi jí qí。
播光弄影荡云汉,闪奎烁璧葩花摛。bō guāng nòng yǐng dàng yún hàn,shǎn kuí shuò bì pā huā chī。
手摘桂树子,撒入大海中,散与蚌蛤为珠玑。shǒu zhāi guì shù zi,sā rù dà hǎi zhōng,sàn yǔ bàng há wèi zhū jī。
或落岩谷间,化作珣玕琪。huò luò yán gǔ jiān,huà zuò xún gān qí。
人拾得吃者,胸臆生明翚。rén shí dé chī zhě,xiōng yì shēng míng huī。
内外星官各职职,惟有两鬼两眼昼夜长相追。nèi wài xīng guān gè zhí zhí,wéi yǒu liǎng guǐ liǎng yǎn zhòu yè zhǎng xiāng zhuī。
有物来掩犯,两鬼随即挥刀鉟。yǒu wù lái yǎn fàn,liǎng guǐ suí jí huī dāo pī。
禁制虾蟆与老鸦,低头屏气服役使,不敢起意为奸欺。jìn zhì xiā má yǔ lǎo yā,dī tóu píng qì fú yì shǐ,bù gǎn qǐ yì wèi jiān qī。
天帝怜两鬼,暂放两鬼人间娭。tiān dì lián liǎng guǐ,zàn fàng liǎng guǐ rén jiān āi。
一鬼乘白狗,走向织女黄姑矶。yī guǐ chéng bái gǒu,zǒu xiàng zhī nǚ huáng gū jī。
槌河鼓,褰两旗,跳下皇初平牧羊群,烹羊食肉口吻流膏脂。chuí hé gǔ,qiān liǎng qí,tiào xià huáng chū píng mù yáng qún,pēng yáng shí ròu kǒu wěn liú gāo zhī。
却入天台山,呼龙唤虎听指麾。què rù tiān tái shān,hū lóng huàn hǔ tīng zhǐ huī。
东岩凿石取金卯,西岩掘土求琼葳。dōng yán záo shí qǔ jīn mǎo,xī yán jué tǔ qiú qióng wēi。
岩訇洞砉石梁折,惊起五百罗汉半夜拨剌冲天飞。yán hōng dòng huò shí liáng zhé,jīng qǐ wǔ bǎi luó hàn bàn yè bō lá chōng tiān fēi。
一鬼乘白豕,从以青羊青兔赤鼠儿。yī guǐ chéng bái shǐ,cóng yǐ qīng yáng qīng tù chì shǔ ér。
便从阁道出西清,入少微,浴咸池。biàn cóng gé dào chū xī qīng,rù shǎo wēi,yù xián chí。
身骑青田鹤,去采青田芝。shēn qí qīng tián hè,qù cǎi qīng tián zhī。
仙都赤城三十六,洞主骑鸾翳凤来陪随。xiān dōu chì chéng sān shí liù,dòng zhǔ qí luán yì fèng lái péi suí。
神鬼清唱毛女和,长烟袅袅飘熊旗。shén guǐ qīng chàng máo nǚ hé,zhǎng yān niǎo niǎo piāo xióng qí。
蜚廉吹笙虎击筑,罔象出舞奔冯夷。fēi lián chuī shēng hǔ jī zhù,wǎng xiàng chū wǔ bēn féng yí。
两鬼自从天上别,别后道路阻隔,不得相闻知。liǎng guǐ zì cóng tiān shàng bié,bié hòu dào lù zǔ gé,bù dé xiāng wén zhī。
忽闻韩山子,往来说因依。hū wén hán shān zi,wǎng lái shuō yīn yī。
两鬼各借问,始知相去近不远,何得不一相见叙情词。liǎng guǐ gè jiè wèn,shǐ zhī xiāng qù jìn bù yuǎn,hé dé bù yī xiāng jiàn xù qíng cí。
情词不得叙,焉得不相思。qíng cí bù dé xù,yān dé bù xiāng sī。
相思人间五十年,未抵天上五十炊。xiāng sī rén jiān wǔ shí nián,wèi dǐ tiān shàng wǔ shí chuī。
忽然宇宙变差异,六月落雪冰天逵。hū rán yǔ zhòu biàn chà yì,liù yuè luò xuě bīng tiān kuí。
鼋鼍上山作窟穴,蛇头生角角有歧。yuán tuó shàng shān zuò kū xué,shé tóu shēng jiǎo jiǎo yǒu qí。
鳄鱼掉尾斫折巨鳌脚,蓬莱宫倒水没楣。è yú diào wěi zhuó zhé jù áo jiǎo,péng lái gōng dào shuǐ méi méi。
搀枪枉矢争出逞妖怪,或大如瓮盎,或长如蜲蛇。chān qiāng wǎng shǐ zhēng chū chěng yāo guài,huò dà rú wèng àng,huò zhǎng rú wēi shé。
光烁烁,形躨躨。guāng shuò shuò,xíng kuí kuí。
叫鹿豕,呼熊罴。jiào lù shǐ,hū xióng pí。
煽吴回,翔魌魑。shān wú huí,xiáng qī chī。
天帝左右无扶持,蚊虻蚤虱蝇蚋蜞,噆肤咂血图饱肥,扰扰不可挥筋节。tiān dì zuǒ yòu wú fú chí,wén méng zǎo shī yíng ruì qí,zǎn fū zā xuè tú bǎo féi,rǎo rǎo bù kě huī jīn jié。
解折两眼眵,不辨妍与媸。jiě zhé liǎng yǎn chī,bù biàn yán yǔ chī。
两鬼大惕伤,身如受榜笞,便欲相约讨药与天帝医。liǎng guǐ dà tì shāng,shēn rú shòu bǎng chī,biàn yù xiāng yuē tǎo yào yǔ tiān dì yī。
先去两眼翳,使识青黄红白黑。xiān qù liǎng yǎn yì,shǐ shí qīng huáng hóng bái hēi。
便下天潢天一水,洗涤盘古肠胃心肾肝肺脾。biàn xià tiān huáng tiān yī shuǐ,xǐ dí pán gǔ cháng wèi xīn shèn gān fèi pí。
却取女娲所抟黄土块,改换耳目口鼻牙舌眉。què qǔ nǚ wā suǒ tuán huáng tǔ kuài,gǎi huàn ěr mù kǒu bí yá shé méi。
然后请轩辕,邀伏羲、风后、力牧、老龙告泰山稽。rán hòu qǐng xuān yuán,yāo fú xī fēng hòu lì mù lǎo lóng gào tài shān jī。
命鲁般,诏工倕,使丰隆,役黔羸,砺斧凿,具炉锤,取金蓐,收伐材尾箕。mìng lǔ bān,zhào gōng chuí,shǐ fēng lóng,yì qián léi,lì fǔ záo,jù lú chuí,qǔ jīn rù,shōu fá cái wěi jī。
修理南极北极枢,斡运太阴太阳机。xiū lǐ nán jí běi jí shū,wò yùn tài yīn tài yáng jī。
檄召皇地示部署,岳渎神受约天皇墀。xí zhào huáng dì shì bù shǔ,yuè dú shén shòu yuē tiān huáng chí。
生鸟必凤凰,勿生枭与鸱。shēng niǎo bì fèng huáng,wù shēng xiāo yǔ chī。
生兽必麒麟,勿生豺与狸。shēng shòu bì qí lín,wù shēng chái yǔ lí。
生鳞必龙鲤,勿生蛇与?。shēng lín bì lóng lǐ,wù shēng shé yǔ wèi。
生甲必龟贝,勿生蝓与蜞。shēng jiǎ bì guī bèi,wù shēng yú yǔ qí。
生木必松楠,生草必荠葵,勿生钩吻含毒断人肠,勿生枳棘覃利伤人肌。shēng mù bì sōng nán,shēng cǎo bì jì kuí,wù shēng gōu wěn hán dú duàn rén cháng,wù shēng zhǐ jí tán lì shāng rén jī。
螟蝗害禾稼,必绝其蝝蚳。míng huáng hài hé jià,bì jué qí yuán chí。
虎狼妨畜牧,必遏其孕孽。hǔ láng fáng chù mù,bì è qí yùn niè。
启迪天下蠢蠢氓,悉蹈礼义尊父师。qǐ dí tiān xià chǔn chǔn máng,xī dǎo lǐ yì zūn fù shī。
奉事周文公、鲁仲尼、曾子舆、孔子思,启习书易礼乐春秋诗。fèng shì zhōu wén gōng lǔ zhòng ní céng zi yú kǒng zi sī,qǐ xí shū yì lǐ lè chūn qiū shī。
履正直,屏邪欹,引顽嚚,入规矩。lǚ zhèng zhí,píng xié yī,yǐn wán yín,rù guī jǔ。
雍雍熙熙,不冻不饥,避刑远罪趋祥祺。yōng yōng xī xī,bù dòng bù jī,bì xíng yuǎn zuì qū xiáng qí。
谋之不能行,不意天帝错怪恚,谓此是我所当为,眇眇末两鬼,何敢越分生思惟。móu zhī bù néng xíng,bù yì tiān dì cuò guài huì,wèi cǐ shì wǒ suǒ dāng wèi,miǎo miǎo mò liǎng guǐ,hé gǎn yuè fēn shēng sī wéi。
呶呶向喑盲,泄漏造化微。náo náo xiàng yīn máng,xiè lòu zào huà wēi。
急诏飞天神王与我捉此两鬼拘囚之,勿使在人寰做出妖怪奇。jí zhào fēi tiān shén wáng yǔ wǒ zhuō cǐ liǎng guǐ jū qiú zhī,wù shǐ zài rén huán zuò chū yāo guài qí。
飞天神王得天帝诏,立召五百夜叉带金绳将铁网,寻踪逐迹莫放两鬼走逸入崄巇。fēi tiān shén wáng dé tiān dì zhào,lì zhào wǔ bǎi yè chā dài jīn shéng jiāng tiě wǎng,xún zōng zhú jì mò fàng liǎng guǐ zǒu yì rù xiǎn xī。
五百夜叉个个口吐火,搜天刮地走不疲。wǔ bǎi yè chā gè gè kǒu tǔ huǒ,sōu tiān guā dì zǒu bù pí。
吹风放火烈山谷,不问杉柏樗栎兰艾蒿芷蘅茅茨,燔焱熨灼无馀遗。chuī fēng fàng huǒ liè shān gǔ,bù wèn shān bǎi chū lì lán ài hāo zhǐ héng máo cí,fán yàn yùn zhuó wú yú yí。
搜到九万九千九百九十九仞幽谷底,捉住两鬼,眼睛光活如琉璃。sōu dào jiǔ wàn jiǔ qiān jiǔ bǎi jiǔ shí jiǔ rèn yōu gǔ dǐ,zhuō zhù liǎng guǐ,yǎn jīng guāng huó rú liú lí。
养在剑丝铁栅内,衣以文采食以麋。yǎng zài jiàn sī tiě zhà nèi,yī yǐ wén cǎi shí yǐ mí。
莫教突出笼络外,踏折地轴倾天维。mò jiào tū chū lóng luò wài,tà zhé dì zhóu qīng tiān wéi。
两鬼亦自相顾笑,但得不寒不馁长乐无忧悲。liǎng guǐ yì zì xiāng gù xiào,dàn dé bù hán bù něi zhǎng lè wú yōu bēi。
自可等待天帝息怒解猜惑,依旧天上作伴同游戏。zì kě děng dài tiān dì xī nù jiě cāi huò,yī jiù tiān shàng zuò bàn tóng yóu xì。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

七月四日自深谷之灵峰作

刘基

平旦出云门,亭午至灵峰。píng dàn chū yún mén,tíng wǔ zhì líng fēng。
山盘涧萦纡,谷深岩错重。shān pán jiàn yíng yū,gǔ shēn yán cuò zhòng。
竹露滴皎皎,林霞散溶溶。zhú lù dī jiǎo jiǎo,lín xiá sàn róng róng。
度石苔藓滑,披萝烟霭浓。dù shí tái xiǎn huá,pī luó yān ǎi nóng。
颇喜禾黍成,可以慰老农。pǒ xǐ hé shǔ chéng,kě yǐ wèi lǎo nóng。
野草各有花,照水似炫容。yě cǎo gè yǒu huā,zhào shuǐ shì xuàn róng。
徐行恐触热,聊憩崖下松。xú xíng kǒng chù rè,liáo qì yá xià sōng。
时闻幽鸟鸣,亦足开心胸。shí wén yōu niǎo míng,yì zú kāi xīn xiōng。
慨怀陶隐居,丹灶今无踪。kǎi huái táo yǐn jū,dān zào jīn wú zōng。
干将与莫邪,俱巳化为龙。gàn jiāng yǔ mò xié,jù sì huà wèi lóng。
空馀远山色,菡萏青芙蓉。kōng yú yuǎn shān sè,hàn dàn qīng fú róng。

清修院良上人浸月轩

刘基

华池浸皓月,高下共清莹。huá chí jìn hào yuè,gāo xià gòng qīng yíng。
烱如长明灯,飞入大圆镜。jiǒng rú zhǎng míng dēng,fēi rù dà yuán jìng。
又疑铅汞炉,伏火发宵映。yòu yí qiān gǒng lú,fú huǒ fā xiāo yìng。
层轩问九秋,万象出昏暝。céng xuān wèn jiǔ qiū,wàn xiàng chū hūn míng。
月米池色动,月去池色定。yuè mǐ chí sè dòng,yuè qù chí sè dìng。
窥临足游适,玩味见心性。kuī lín zú yóu shì,wán wèi jiàn xīn xìng。
珍重无生侣,于焉托清净。zhēn zhòng wú shēng lǚ,yú yān tuō qīng jìng。
宴坐六尘空,百魔从律令。yàn zuò liù chén kōng,bǎi mó cóng lǜ lìng。

普济寺用恭行巳上人韵

刘基

偶从灵峰来,遂作双峰游。ǒu cóng líng fēng lái,suì zuò shuāng fēng yóu。
双峰何峨峨,俯映耶溪流。shuāng fēng hé é é,fǔ yìng yé xī liú。
炎天正埃郁,欲往安所投。yán tiān zhèng āi yù,yù wǎng ān suǒ tóu。
喜见农事成,粳稻满中丘。xǐ jiàn nóng shì chéng,jīng dào mǎn zhōng qiū。
步入古寺门,信美无与俦。bù rù gǔ sì mén,xìn měi wú yǔ chóu。
渌池对径路,水木自深幽。lù chí duì jìng lù,shuǐ mù zì shēn yōu。
飞萝昌松柏,上有猿与候。fēi luó chāng sōng bǎi,shàng yǒu yuán yǔ hòu。
登楼散烦热,坐挹山绸缪。dēng lóu sàn fán rè,zuò yì shān chóu móu。
更爱山下泉,泠泠泄阴沟。gèng ài shān xià quán,líng líng xiè yīn gōu。
青苔閟修竹,竟日凉风留。qīng tái bì xiū zhú,jìng rì liáng fēng liú。
披轩眺西崖,焕若丹霞浮。pī xuān tiào xī yá,huàn ruò dān xiá fú。
神剑去安之,起望空斗牛。shén jiàn qù ān zhī,qǐ wàng kōng dòu niú。
沉思终永夜,月白银潢秋。chén sī zhōng yǒng yè,yuè bái yín huáng qiū。

题陆放翁晚兴诗后

刘基

雄剑閟宝匣,中夜蛟龙吼。xióng jiàn bì bǎo xiá,zhōng yè jiāo lóng hǒu。
男儿抱志气,宁肯甘衰朽。nán ér bào zhì qì,níng kěn gān shuāi xiǔ。
松楠在深谷,枝叶拂星斗。sōng nán zài shēn gǔ,zhī yè fú xīng dòu。
虽无般匠顾,势自凌培塿。suī wú bān jiàng gù,shì zì líng péi lǒu。
昂昂商山翁,矫矫渭滨叟。áng áng shāng shān wēng,jiǎo jiǎo wèi bīn sǒu。
林泉不遐遗,轩冕亦固有。lín quán bù xiá yí,xuān miǎn yì gù yǒu。
奈何刘伶辈,贱身若刍狗。nài hé liú líng bèi,jiàn shēn ruò chú gǒu。
徒生天地间,事负发与手。tú shēng tiān dì jiān,shì fù fā yǔ shǒu。
三复咏斯章,千载吾尚友。sān fù yǒng sī zhāng,qiān zài wú shàng yǒu。

题商学士寒林图

刘基

昔闻商学士,水墨称绝艺。xī wén shāng xué shì,shuǐ mò chēng jué yì。
今睹寒林图,信美无与俪。jīn dǔ hán lín tú,xìn měi wú yǔ lì。
凄凉霰雪馀,簸扫悉轻脆。qī liáng xiàn xuě yú,bǒ sǎo xī qīng cuì。
玄冰刮老骨,衣被荷纤荔。xuán bīng guā lǎo gǔ,yī bèi hé xiān lì。
龙须结璎珞,虎爪出锋锐。lóng xū jié yīng luò,hǔ zhǎo chū fēng ruì。
鳞皴蝮蛇壳,璀错琅玕蒂。lín cūn fù shé ké,cuǐ cuò láng gān dì。
下有不死石,蓝污沃鬒剃。xià yǒu bù sǐ shí,lán wū wò zhěn tì。
前有赴海湍,漱濯沙土细。qián yǒu fù hǎi tuān,shù zhuó shā tǔ xì。
青烟曼遥渚,白日淡荒裔。qīng yān màn yáo zhǔ,bái rì dàn huāng yì。
苍茫浮云外,缥缈惑昐昧。cāng máng fú yún wài,piāo miǎo huò fēn mèi。
梧桐早飘落,凤鸟将焉逝。wú tóng zǎo piāo luò,fèng niǎo jiāng yān shì。
四序若循环,葳蕤在椔翳。sì xù ruò xún huán,wēi ruí zài zī yì。
衰荣各有时,至道惟冥契。shuāi róng gè yǒu shí,zhì dào wéi míng qì。

题杂画卷子

刘基

山川出云霓,溪谷藏虎豹。shān chuān chū yún ní,xī gǔ cáng hǔ bào。
枯树缯绫身,怪石磈礨貌。kū shù zēng líng shēn,guài shí wěi lěi mào。
竹枝如琅玕,烟雨昏幕罩。zhú zhī rú láng gān,yān yǔ hūn mù zhào。
梅花雪中开,的砾珠磊疱。méi huā xuě zhōng kāi,de lì zhū lěi pào。
兰独称国香,姱丽最可乐。lán dú chēng guó xiāng,kuā lì zuì kě lè。
荑纤草堪籍,伤覃棘能抓。tí xiān cǎo kān jí,shāng tán jí néng zhuā。
宋公学元晖,骇兽见腾䶂。sòng gōng xué yuán huī,hài shòu jiàn téng zhuó。
老班性嗜酒,藻思发馀酵。lǎo bān xìng shì jiǔ,zǎo sī fā yú jiào。
丹丘泣龙髯,零落江湖棹。dān qiū qì lóng rán,líng luò jiāng hú zhào。
颠王食败笔,得米动盈窖。diān wáng shí bài bǐ,dé mǐ dòng yíng jiào。
僧明本静者,一艺起众闹。sēng míng běn jìng zhě,yī yì qǐ zhòng nào。
展卷见历历,聊足解喧嗃。zhǎn juǎn jiàn lì lì,liáo zú jiě xuān hè。
裁诗慕韩豪,琐细非所较。cái shī mù hán háo,suǒ xì fēi suǒ jiào。

题宋子章效米元晖山水图

刘基

昔时米南宫,父子同画癖。xī shí mǐ nán gōng,fù zi tóng huà pǐ。
油然烟两态,千里入盈尺。yóu rán yān liǎng tài,qiān lǐ rù yíng chǐ。
近代宋尚书,笔意妙欲逼。jìn dài sòng shàng shū,bǐ yì miào yù bī。
置之凡格闻,新旧莫辨识。zhì zhī fán gé wén,xīn jiù mò biàn shí。
应是前后身,神会造化迹。yīng shì qián hòu shēn,shén huì zào huà jì。
鸿蒙迷日月,澒洞飞霹雳。hóng méng mí rì yuè,hòng dòng fēi pī lì。
苍崖晦中断,天阙杳高隔。cāng yá huì zhōng duàn,tiān quē yǎo gāo gé。
洪涛涨无倪,龙虎移窟宅。hóng tāo zhǎng wú ní,lóng hǔ yí kū zhái。
农夫怨昏垫,樵牧绝行迹。nóng fū yuàn hūn diàn,qiáo mù jué xíng jì。
破屋两三家,摇撼巳倾侧。pò wū liǎng sān jiā,yáo hàn sì qīng cè。
得非杜少陵,无乃陶彭泽。dé fēi dù shǎo líng,wú nǎi táo péng zé。
檐茅委泥泞,篱菊没狼籍。yán máo wěi ní nìng,lí jú méi láng jí。
空江乏舟楫,汗漫安所适。kōng jiāng fá zhōu jí,hàn màn ān suǒ shì。
披图瞻青冥,惆怅至终夕。pī tú zhān qīng míng,chóu chàng zhì zhōng xī。

为贾性之赋松石

刘基

老松不搆厦,潜迹归后土。lǎo sōng bù gòu shà,qián jì guī hòu tǔ。
千年化为石,诡怪惊地府。qiān nián huà wèi shí,guǐ guài jīng dì fǔ。
酆都壮轮奂,剪截就梁柱。fēng dōu zhuàng lún huàn,jiǎn jié jiù liáng zhù。
嶙峋锯凿馀,弃置人得取。lín xún jù záo yú,qì zhì rén dé qǔ。
居家赤玻黎,光采夺胡煦。jū jiā chì bō lí,guāng cǎi duó hú xù。
嶒崚铁心坚,璀璨霞色古。céng léng tiě xīn jiān,cuǐ càn xiá sè gǔ。
何当呼吴罡,匠以修月斧。hé dāng hū wú gāng,jiàng yǐ xiū yuè fǔ。
持献女娲皇,天鏬或可补。chí xiàn nǚ wā huáng,tiān xià huò kě bǔ。

有客来款我

刘基

有客来款我,自谓儒者俦。yǒu kè lái kuǎn wǒ,zì wèi rú zhě chóu。
问我胡不出,乃来此淹留。wèn wǒ hú bù chū,nǎi lái cǐ yān liú。
我笑而不答,彼问方未休。wǒ xiào ér bù dá,bǐ wèn fāng wèi xiū。
彼我异所志,问答宁相投。bǐ wǒ yì suǒ zhì,wèn dá níng xiāng tóu。
青山屋外高,沟水山下流。qīng shān wū wài gāo,gōu shuǐ shān xià liú。
隐几书一卷,寒檐雀啾啾。yǐn jǐ shū yī juǎn,hán yán què jiū jiū。

题赵文敏公画松

刘基

吴兴昔王孙,能画世莫及。wú xīng xī wáng sūn,néng huà shì mò jí。
观其二松图,矫若龙出蛰。guān qí èr sōng tú,jiǎo ruò lóng chū zhé。
蟠根破坤舆,拔萃滃原隰。pán gēn pò kūn yú,bá cuì wēng yuán xí。
交加各轩翥,崱屴相倚立。jiāo jiā gè xuān zhù,zè lì xiāng yǐ lì。
鼍鳞撑空青,豕鬣振飒飁。tuó lín chēng kōng qīng,shǐ liè zhèn sà xí。
高藏日月气,清滴云雾汁。gāo cáng rì yuè qì,qīng dī yún wù zhī。
垂钓者何人,短棹非妄集。chuí diào zhě hé rén,duǎn zhào fēi wàng jí。
五湖多风涛,蛟蜃头角?。wǔ hú duō fēng tāo,jiāo shèn tóu jiǎo jí。
不如洿泽间,取足绩与鳛。bù rú wū zé jiān,qǔ zú jì yǔ xí。
倦眠松影下,百窍清凉入。juàn mián sōng yǐng xià,bǎi qiào qīng liáng rù。
慎勿惊松枝,天寒衣袂湿。shèn wù jīng sōng zhī,tiān hán yī mèi shī。

题三香图

刘基

梅是王堂花,和羹有佳实。méi shì wáng táng huā,hé gēng yǒu jiā shí。
水仙如淑女,婉娩抱贞质。shuǐ xiān rú shū nǚ,wǎn miǎn bào zhēn zhì。
山矾直而劲,野处似隐逸。shān fán zhí ér jìn,yě chù shì yǐn yì。
分类族虽三,论德性乃一。fēn lèi zú suī sān,lùn dé xìng nǎi yī。
琼台耿清夜,凉月白胜日。qióng tái gěng qīng yè,liáng yuè bái shèng rì。
霏霏芳气交,粲粲华采溢。fēi fēi fāng qì jiāo,càn càn huá cǎi yì。
琪树让晶荧,瑶草愧私昵。qí shù ràng jīng yíng,yáo cǎo kuì sī nì。
愿言永其欢,岁莫保终吉。yuàn yán yǒng qí huān,suì mò bǎo zhōng jí。

丙申二月别绍兴诸公

刘基

劳生属时艰,将老萃忧戚。láo shēng shǔ shí jiān,jiāng lǎo cuì yōu qī。
风尘隘九野,何土为乐国?fēng chén ài jiǔ yě,hé tǔ wèi lè guó?
兹邦控吴越,名胜闻自昔。zī bāng kòng wú yuè,míng shèng wén zì xī。
湖山竞奇丽,物产亦充斥。hú shān jìng qí lì,wù chǎn yì chōng chì。
交游尚质俭,而不事华饰。jiāo yóu shàng zhì jiǎn,ér bù shì huá shì。
况有良友朋,时来慰岑寂。kuàng yǒu liáng yǒu péng,shí lái wèi cén jì。
全家免寒饿,几欲忘旅客。quán jiā miǎn hán è,jǐ yù wàng lǚ kè。
胡为复舍此,黾勉就行役。hú wèi fù shě cǐ,mǐn miǎn jiù xíng yì。
轩车远追送,酒至泪辄滴。xuān chē yuǎn zhuī sòng,jiǔ zhì lèi zhé dī。
还乡人所乐,我独愁苦剧。hái xiāng rén suǒ lè,wǒ dú chóu kǔ jù。
故山有松柏,摧折为荆棘。gù shān yǒu sōng bǎi,cuī zhé wèi jīng jí。
岂无骨肉亲,太半生死隔。qǐ wú gǔ ròu qīn,tài bàn shēng sǐ gé。
此语不可闻,此景那堪觌。cǐ yǔ bù kě wén,cǐ jǐng nà kān dí。
愁情如波涛,澒洞胸与臆。chóu qíng rú bō tāo,hòng dòng xiōng yǔ yì。
伫立向穹苍,一叹双鬓白。zhù lì xiàng qióng cāng,yī tàn shuāng bìn bái。

次胡元望郊行诗韵

刘基

谁言公馆清,晨气晚未散。shuí yán gōng guǎn qīng,chén qì wǎn wèi sàn。
岂乏树葱芊,尚有花烂熳。qǐ fá shù cōng qiān,shàng yǒu huā làn màn。
美人隔巷陌,可念不可唤。měi rén gé xiàng mò,kě niàn bù kě huàn。
温温夜光璧,幽丱潜璀璨。wēn wēn yè guāng bì,yōu guàn qián cuǐ càn。
鄙夫竞喧哗,达士善大观。bǐ fū jìng xuān huā,dá shì shàn dà guān。
世情如秋莲,零落风中瓣。shì qíng rú qiū lián,líng luò fēng zhōng bàn。
少年喜纷纭,谈笑轻绛灌。shǎo nián xǐ fēn yún,tán xiào qīng jiàng guàn。
进取务出奇,周虑非习惯。jìn qǔ wù chū qí,zhōu lǜ fēi xí guàn。
逝水难重回,芳时愁坐换。shì shuǐ nán zhòng huí,fāng shí chóu zuò huàn。
元臣镇方面,边戎仰成算。yuán chén zhèn fāng miàn,biān róng yǎng chéng suàn。
应怜四郊外,荆棘满耕畔。yīng lián sì jiāo wài,jīng jí mǎn gēng pàn。
悽悽忧葵女,恻恻抚床瓘。qī qī yōu kuí nǚ,cè cè fǔ chuáng guàn。
兴怀增感伤,展转过夜半。xīng huái zēng gǎn shāng,zhǎn zhuǎn guò yè bàn。
起行视青天,星河色凌乱。qǐ xíng shì qīng tiān,xīng hé sè líng luàn。
安能作野马,脱略谢羁绊。ān néng zuò yě mǎ,tuō lüè xiè jī bàn。

感时述事十首

刘基

天王有万国,抚治不能遍。tiān wáng yǒu wàn guó,fǔ zhì bù néng biàn。
百僚分所司,控制倚方面。bǎi liáo fēn suǒ sī,kòng zhì yǐ fāng miàn。
旬宣贵浃洽,付托属隆眷。xún xuān guì jiā qià,fù tuō shǔ lóng juàn。
易置苟无恒,勤怠朝夕变。yì zhì gǒu wú héng,qín dài cháo xī biàn。
自非勃氏俦,何官匪邮传。zì fēi bó shì chóu,hé guān fěi yóu chuán。
矧兹世多故,军府希闲宴。shěn zī shì duō gù,jūn fǔ xī xián yàn。
戎机一以失,蚁穴偾台殿。róng jī yī yǐ shī,yǐ xué fèn tái diàn。
公庭委旧事,书牍呈新选。gōng tíng wěi jiù shì,shū dú chéng xīn xuǎn。
来者且迟迟,在者同秋燕。lái zhě qiě chí chí,zài zhě tóng qiū yàn。
偷安待日至,退托从私便。tōu ān dài rì zhì,tuì tuō cóng sī biàn。
奸贪遂乘隙,民病孰与唁。jiān tān suì chéng xì,mín bìng shú yǔ yàn。
大臣国柱石,忧喜相连缠。dà chén guó zhù shí,yōu xǐ xiāng lián chán。
反躬既遗阙,何以率州县?fǎn gōng jì yí quē,hé yǐ lǜ zhōu xiàn?
寄与要津人,有舌未宜咽。jì yǔ yào jīn rén,yǒu shé wèi yí yàn。

感时述事十首

刘基

十羊烦九牧,自古贻笑嗤。shí yáng fán jiǔ mù,zì gǔ yí xiào chī。
任贤苟不贰,焉用多人为。rèn xián gǒu bù èr,yān yòng duō rén wèi。
师行仰供给,州县方告疲。shī xíng yǎng gōng gěi,zhōu xiàn fāng gào pí。
差徭逮所历,添官有权宜。chà yáo dǎi suǒ lì,tiān guān yǒu quán yí。
柰何乘此势,争先植其私。nài hé chéng cǐ shì,zhēng xiān zhí qí sī。
百司并效尤,货贿从横飞。bǎi sī bìng xiào yóu,huò huì cóng héng fēi。
列坐隘公堂,号令纷披离。liè zuò ài gōng táng,hào lìng fēn pī lí。
名称到舆隶,混杂无尊卑。míng chēng dào yú lì,hùn zá wú zūn bēi。
正官反差出,道路不停驰。zhèng guān fǎn chà chū,dào lù bù tíng chí。
徇禄积日月,官吏之所希。xùn lù jī rì yuè,guān lì zhī suǒ xī。
此辈欲何求,朘剥图身肥。cǐ bèi yù hé qiú,zuī bō tú shēn féi。
世皇一宇宙,四海均惠慈。shì huáng yī yǔ zhòu,sì hǎi jūn huì cí。
盗贼乘间发,咎实由官司。dào zéi chéng jiān fā,jiù shí yóu guān sī。
云胡未悔祸,救焚用膏脂。yún hú wèi huǐ huò,jiù fén yòng gāo zhī。
姻娅遂连茹,公介弃草茨。yīn yà suì lián rú,gōng jiè qì cǎo cí。
农郊日增垒,良民死无期。nóng jiāo rì zēng lěi,liáng mín sǐ wú qī。
天关深虎豹,欲语当因谁。tiān guān shēn hǔ bào,yù yǔ dāng yīn shuí。