古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

遣兴

刘基

白日下西岑,空庭生夕阴。bái rì xià xī cén,kōng tíng shēng xī yīn。
郊原过雨色,钟梵隔墙音。jiāo yuán guò yǔ sè,zhōng fàn gé qiáng yīn。
有感忧思积,无能老病深。yǒu gǎn yōu sī jī,wú néng lǎo bìng shēn。
露从河汉落,不觉满衣襟。lù cóng hé hàn luò,bù jué mǎn yī jīn。

遣兴

刘基

月是今宵满,花从昨夜开。yuè shì jīn xiāo mǎn,huā cóng zuó yè kāi。
看花嗟寂寞,对月且徘徊。kàn huā jiē jì mò,duì yuè qiě pái huái。
白发添无数,青春去不回。bái fā tiān wú shù,qīng chūn qù bù huí。
莫思人隔世,聊乐酒盈杯。mò sī rén gé shì,liáo lè jiǔ yíng bēi。

送人赴德清税

刘基

镜湖木叶落,震泽水波生。jìng hú mù yè luò,zhèn zé shuǐ bō shēng。
凫雁冲人起,笙歌送客行。fú yàn chōng rén qǐ,shēng gē sòng kè xíng。
盐津鱼罟集,乘屋茧丝明。yán jīn yú gǔ jí,chéng wū jiǎn sī míng。
王税随时足,吟哦待太平。wáng shuì suí shí zú,yín ó dài tài píng。

题钓雪图

刘基

雪暗洲渚白,江清蒲柳寒。xuě àn zhōu zhǔ bái,jiāng qīng pú liǔ hán。
悠扬双短棹,汗漫一鱼竿。yōu yáng shuāng duǎn zhào,hàn màn yī yú gān。
忽忆沧浪曲,因悲行路难。hū yì cāng làng qū,yīn bēi xíng lù nán。
蛟鼍正骄恣,还为尔长叹。jiāo tuó zhèng jiāo zì,hái wèi ěr zhǎng tàn。

送僧家奴参政赴河东宣慰使

刘基

河中形胜地,关塞接一胀。hé zhōng xíng shèng dì,guān sāi jiē yī zhàng。
白草连沙漠,黄河入晋阳。bái cǎo lián shā mò,huáng hé rù jìn yáng。
老臣持黄钺,大阃壮金汤。lǎo chén chí huáng yuè,dà kǔn zhuàng jīn tāng。
昭代思贤佐,须公在庙堂。zhāo dài sī xián zuǒ,xū gōng zài miào táng。

送僧家奴参政赴河东宣慰使

刘基

帅阃诸藩上,元戎朔漠间。shuài kǔn zhū fān shàng,yuán róng shuò mò jiān。
天低焉邑塞,河入雁门关。tiān dī yān yì sāi,hé rù yàn mén guān。
落日旌麾静,高风堡障闲。luò rì jīng huī jìng,gāo fēng bǎo zhàng xián。
旬宣推硕望,喜色动龙颜。xún xuān tuī shuò wàng,xǐ sè dòng lóng yán。

次韵和谦上人秋兴一首

刘基

山云满地起秋涛,凉叶惊风下九皋。shān yún mǎn dì qǐ qiū tāo,liáng yè jīng fēng xià jiǔ gāo。
药笼空闻收马勃,弦歌岂复用牛刀。yào lóng kōng wén shōu mǎ bó,xián gē qǐ fù yòng niú dāo。
草间狐兔营三窟,天上龙螭昧六韬。cǎo jiān hú tù yíng sān kū,tiān shàng lóng chī mèi liù tāo。
周汉中兴还有日,载歌赤伏咏嵩高。zhōu hàn zhōng xīng hái yǒu rì,zài gē chì fú yǒng sōng gāo。

闻高邮纳款漫成口号

刘基

闻道高邮巳彻围,却愁淮甸未全归。wén dào gāo yóu sì chè wéi,què chóu huái diān wèi quán guī。
圣朝雅重怀柔策,诸将当知虏掠非。shèng cháo yǎ zhòng huái róu cè,zhū jiāng dāng zhī lǔ lüè fēi。
尧帝封疆元荡荡,世皇功业甚巍巍。yáo dì fēng jiāng yuán dàng dàng,shì huáng gōng yè shén wēi wēi。
忠臣义士同休戚,纵欲偷安总祸机。zhōng chén yì shì tóng xiū qī,zòng yù tōu ān zǒng huò jī。

春兴

刘基

近闻丹诏出天闱,圣主鸣谦下土知。jìn wén dān zhào chū tiān wéi,shèng zhǔ míng qiān xià tǔ zhī。
岂意豺狼犹桀黠,未随干羽格庭墀。qǐ yì chái láng yóu jié xiá,wèi suí gàn yǔ gé tíng chí。
四郊多垒忠臣耻,百战无前壮士规。sì jiāo duō lěi zhōng chén chǐ,bǎi zhàn wú qián zhuàng shì guī。
寄语总戎熊虎耐,莫教长愧伐檀诗。jì yǔ zǒng róng xióng hǔ nài,mò jiào zhǎng kuì fá tán shī。

再用韵答严衍二上人

刘基

负郭无田生事疏,微官巳谢不须除。fù guō wú tián shēng shì shū,wēi guān sì xiè bù xū chú。
散愁漫入高僧舍,乘兴还过野老居。sàn chóu màn rù gāo sēng shě,chéng xīng hái guò yě lǎo jū。
草冷虫声悲杼轴,霜馀蕉叶碎缄书。cǎo lěng chóng shēng bēi zhù zhóu,shuāng yú jiāo yè suì jiān shū。
黄花素发相将暮,独立凄凉忆往初。huáng huā sù fā xiāng jiāng mù,dú lì qī liáng yì wǎng chū。

又用韵答严上人

刘基

中夜登楼望紫微,北辰不动众星依。zhōng yè dēng lóu wàng zǐ wēi,běi chén bù dòng zhòng xīng yī。
由来赤日行黄道,多事玄云变白衣。yóu lái chì rì xíng huáng dào,duō shì xuán yún biàn bái yī。
雪下蓬莱三岛隔,涛翻沧海万鱼飞。xuě xià péng lái sān dǎo gé,tāo fān cāng hǎi wàn yú fēi。
圣君宵旰惟恭巳,早晚阳和斡化机。shèng jūn xiāo gàn wéi gōng sì,zǎo wǎn yáng hé wò huà jī。

次韵和孟伯真感兴诗

刘基

避难移家适远乡,忧时一夜百回肠。bì nán yí jiā shì yuǎn xiāng,yōu shí yī yè bǎi huí cháng。
徒闻铁甲连戎垒,未睹钩车跨贼隍。tú wén tiě jiǎ lián róng lěi,wèi dǔ gōu chē kuà zéi huáng。
不共班超争食肉,欲寻木羽学休粮。bù gòng bān chāo zhēng shí ròu,yù xún mù yǔ xué xiū liáng。
磨崖可勒中兴颂,努力诸公佐有唐。mó yá kě lēi zhōng xīng sòng,nǔ lì zhū gōng zuǒ yǒu táng。

妙成观用何逸林通判韵

刘基

我访仙家溽暑前,青枫绿柳暗晴川。wǒ fǎng xiān jiā rù shǔ qián,qīng fēng lǜ liǔ àn qíng chuān。
竹根露湿登山屐,沙际鸥迎渡水船。zhú gēn lù shī dēng shān jī,shā jì ōu yíng dù shuǐ chuán。
云气长留虚白室,丹光直上蔚蓝天。yún qì zhǎng liú xū bái shì,dān guāng zhí shàng wèi lán tiān。
纯阳道士重来日,为问蓬莱是那边。chún yáng dào shì zhòng lái rì,wèi wèn péng lái shì nà biān。

得胡仲渊书欢喜成诗奉呈石末公兼简三益军咨

刘基

故人忽寄一封书,愁眼还明病亦无。gù rén hū jì yī fēng shū,chóu yǎn hái míng bìng yì wú。
风满高林归猛虎,月凉古冢散妖狐。fēng mǎn gāo lín guī měng hǔ,yuè liáng gǔ zhǒng sàn yāo hú。
大廷职贡当遄复,戎马资粮不再输。dà tíng zhí gòng dāng chuán fù,róng mǎ zī liáng bù zài shū。
更喜元侯契天意,良苗得雨应时苏。gèng xǐ yuán hóu qì tiān yì,liáng miáo dé yǔ yīng shí sū。

重阳日使者持诏用韵柬石末公

刘基

中元悲断羲和报,九日欢迎诏使来。zhōng yuán bēi duàn xī hé bào,jiǔ rì huān yíng zhào shǐ lái。
紫禁羽林分垒壁,清秋辰极照中台。zǐ jìn yǔ lín fēn lěi bì,qīng qiū chén jí zhào zhōng tái。
愿从黄石明三略,莫使诗人赋七哀。yuàn cóng huáng shí míng sān lüè,mò shǐ shī rén fù qī āi。
蚁垤牛涔休沸荡,泰山乔岳甚崔嵬。yǐ dié niú cén xiū fèi dàng,tài shān qiáo yuè shén cuī wéi。