古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

夜坐有怀呈石末公

刘基

西风白露下清寥,岸柳江蒲取次凋。xī fēng bái lù xià qīng liáo,àn liǔ jiāng pú qǔ cì diāo。
诸将旌麾非一统,大藩衣服变三苗。zhū jiāng jīng huī fēi yī tǒng,dà fān yī fú biàn sān miáo。
雄豪窃据皆屠狗,功业舆台总续貂。xióng háo qiè jù jiē tú gǒu,gōng yè yú tái zǒng xù diāo。
弃马独知怀故枥,天涯涕泪北辰遥。qì mǎ dú zhī huái gù lì,tiān yá tì lèi běi chén yáo。

次韵和石末公秋日感怀见寄二首

刘基

郊原如赭巳无秋,况复干戈未肯休。jiāo yuán rú zhě sì wú qiū,kuàng fù gàn gē wèi kěn xiū。
肉食不知田野事,布衣深为庙廊忧。ròu shí bù zhī tián yě shì,bù yī shēn wèi miào láng yōu。
典章沦落悲刍狗,馈饷倭迟想木牛。diǎn zhāng lún luò bēi chú gǒu,kuì xiǎng wō chí xiǎng mù niú。
礼乐将军今郤縠,豺狼满地待虔刘。lǐ lè jiāng jūn jīn xì hú,chái láng mǎn dì dài qián liú。

次韵和石末公秋日感怀见寄二首

刘基

秋阴竟日似黄昏,夏旱良苗不半存。qiū yīn jìng rì shì huáng hūn,xià hàn liáng miáo bù bàn cún。
敢望鱼鸡充醓醢,尚期菘韭作饔飧。gǎn wàng yú jī chōng tǎn hǎi,shàng qī sōng jiǔ zuò yōng sūn。
烟尘惨澹黄公石,云气苍茫紫极垣。yān chén cǎn dàn huáng gōng shí,yún qì cāng máng zǐ jí yuán。
作楫济川须传说,九关虎豹向谁论。zuò jí jì chuān xū chuán shuō,jiǔ guān hǔ bào xiàng shuí lùn。

次韵答石末公伤用三苗之作

刘基

周用羌髳功有赫,唐通回鹘祸无訾。zhōu yòng qiāng máo gōng yǒu hè,táng tōng huí gǔ huò wú zī。
豳歌郑曲非同调,楚服秦骖实背驰。bīn gē zhèng qū fēi tóng diào,chǔ fú qín cān shí bèi chí。
安得著鞭先祖逖,趋陪前跸学姚期。ān dé zhù biān xiān zǔ tì,qū péi qián bì xué yáo qī。
扶持圣主中兴业,整顿乾坤去诡随。fú chí shèng zhǔ zhōng xīng yè,zhěng dùn qián kūn qù guǐ suí。

石末公家人自台州来以诗问之

刘基

委羽山前海水飞,赤城霞色乱斜晖。wěi yǔ shān qián hǎi shuǐ fēi,chì chéng xiá sè luàn xié huī。
过庭且喜诸郎至,怀土休嗟旧业违。guò tíng qiě xǐ zhū láng zhì,huái tǔ xiū jiē jiù yè wéi。
李晟孤军终独捷,杜曾百战竟安归。lǐ chéng gū jūn zhōng dú jié,dù céng bǎi zhàn jìng ān guī。
丈夫事主心如石,去杀胜残自有机。zhàng fū shì zhǔ xīn rú shí,qù shā shèng cán zì yǒu jī。

次韵岁菊

刘基

风霜摇落愈伤神,黄菊于予意自亲。fēng shuāng yáo luò yù shāng shén,huáng jú yú yǔ yì zì qīn。
迟莫长存君子操,凄凉不厌主人贫。chí mò zhǎng cún jūn zi cāo,qī liáng bù yàn zhǔ rén pín。
天虚沆瀣流清气,月过青冥动细沦。tiān xū hàng xiè liú qīng qì,yuè guò qīng míng dòng xì lún。
此夜空庭耿相对,春花夏叶总埃尘。cǐ yè kōng tíng gěng xiāng duì,chūn huā xià yè zǒng āi chén。

次韵和石末公岁除送穷之作

刘基

五夜雪霜清沴气,三阳玉烛照芳春。wǔ yè xuě shuāng qīng lì qì,sān yáng yù zhú zhào fāng chūn。
愿闻驯象来林邑,复睹封牛至罽宾。yuàn wén xùn xiàng lái lín yì,fù dǔ fēng niú zhì jì bīn。
川后山祗争效职,淮夷海獠悉归臣。chuān hòu shān zhī zhēng xiào zhí,huái yí hǎi liáo xī guī chén。
君王垂拱明光殿,圣敬如汤日日新。jūn wáng chuí gǒng míng guāng diàn,shèng jìng rú tāng rì rì xīn。

次韵和石末公春晴诗

刘基

幽禽啧啧语朝阳,细绿骎骎入女桑。yōu qín zé zé yǔ cháo yáng,xì lǜ qīn qīn rù nǚ sāng。
天上深宫调玉烛,人间和气应勾芒。tiān shàng shēn gōng diào yù zhú,rén jiān hé qì yīng gōu máng。
赤眉青犊终何在,白马黄巾莫漫狂。chì méi qīng dú zhōng hé zài,bái mǎ huáng jīn mò màn kuáng。
将帅如林须发踪,太平功业望萧张。jiāng shuài rú lín xū fā zōng,tài píng gōng yè wàng xiāo zhāng。

次韵石末公题桃源卷

刘基

桃花逐水萦纡入,不觉清溪路浅深。táo huā zhú shuǐ yíng yū rù,bù jué qīng xī lù qiǎn shēn。
执手问名惊见面,论新话旧各伤心。zhí shǒu wèn míng jīng jiàn miàn,lùn xīn huà jiù gè shāng xīn。
壶浆馈饷飧加璧,馆谷温存赠有金。hú jiāng kuì xiǎng sūn jiā bì,guǎn gǔ wēn cún zèng yǒu jīn。
似此情怀良匪恶,何嗟岁月去骎寻。shì cǐ qíng huái liáng fěi è,hé jiē suì yuè qù qīn xún。

再次韵时闰九月九日菊

刘基

秋来有菊即重阳,曷问他乡与故乡。qiū lái yǒu jú jí zhòng yáng,hé wèn tā xiāng yǔ gù xiāng。
愁见飞蓬垂雪领,笑搴落蕊入霞觞。chóu jiàn fēi péng chuí xuě lǐng,xiào qiān luò ruǐ rù xiá shāng。
陶时莫讶逢馀闰,遣兴聊图不永伤。táo shí mò yà féng yú rùn,qiǎn xīng liáo tú bù yǒng shāng。
岁晚移根深记取,勿令红紫间中黄。suì wǎn yí gēn shēn jì qǔ,wù lìng hóng zǐ jiān zhōng huáng。

再用前韵颂菊

刘基

天遣幽花驻独阳,移根应自白云乡。tiān qiǎn yōu huā zhù dú yáng,yí gēn yīng zì bái yún xiāng。
酿成甘谷千年液,满泛瑶台百宝觞。niàng chéng gān gǔ qiān nián yè,mǎn fàn yáo tái bǎi bǎo shāng。
人老容颜犹可返,戚寒霜雪复何伤。rén lǎo róng yán yóu kě fǎn,qī hán shuāng xuě fù hé shāng。
得时无用空妖冶,愧死姚家宫样黄。dé shí wú yòng kōng yāo yě,kuì sǐ yáo jiā gōng yàng huáng。

次韵和石末公闻有诏使不至

刘基

祈招旦夕动遐心,疾首西归望好音。qí zhāo dàn xī dòng xiá xīn,jí shǒu xī guī wàng hǎo yīn。
凤下丹霄云杳杳,鱼飞碧海雾沉沉。fèng xià dān xiāo yún yǎo yǎo,yú fēi bì hǎi wù chén chén。
徒言雨露无私润,谁谓阳和未溥临。tú yán yǔ lù wú sī rùn,shuí wèi yáng hé wèi pǔ lín。
何日六师能电扫,周原依旧载驰骎。hé rì liù shī néng diàn sǎo,zhōu yuán yī jiù zài chí qīn。

和石末公冬暖

刘基

总谓浮云解作霖,岂期云气漫成阴。zǒng wèi fú yún jiě zuò lín,qǐ qī yún qì màn chéng yīn。
何人奠璧频瞻仰,有客悲歌叹毒淫。hé rén diàn bì pín zhān yǎng,yǒu kè bēi gē tàn dú yín。
顼帝权移天曷定,神龙用亢海徒深。xū dì quán yí tiān hé dìng,shén lóng yòng kàng hǎi tú shēn。
掩身未服先贤训,向日空怀寸草心。yǎn shēn wèi fú xiān xián xùn,xiàng rì kōng huái cùn cǎo xīn。

望江亭

刘基

柳拂江亭旧画栏,望潮人去地应闲。liǔ fú jiāng tíng jiù huà lán,wàng cháo rén qù dì yīng xián。
寝园寂寞秋风里,行殿荒凉野草间。qǐn yuán jì mò qiū fēng lǐ,xíng diàn huāng liáng yě cǎo jiān。
白塔尽销龙虎气,荒城空锁凤凰山。bái tǎ jǐn xiāo lóng hǔ qì,huāng chéng kōng suǒ fèng huáng shān。
兴亡莫问前朝事,江水东流去不还。xīng wáng mò wèn qián cháo shì,jiāng shuǐ dōng liú qù bù hái。

发绍兴至萧山

刘基

落日牛羊下绿坡,微风短楫拂晴莎。luò rì niú yáng xià lǜ pō,wēi fēng duǎn jí fú qíng shā。
穷愁白发真相得,悲感青春最苦多。qióng chóu bái fā zhēn xiāng dé,bēi gǎn qīng chūn zuì kǔ duō。
水暖菰蒲沙鸨集,月明洲渚榜人歌。shuǐ nuǎn gū pú shā bǎo jí,yuè míng zhōu zhǔ bǎng rén gē。
此时忽漫思身世,柰尔桃花满眼何。cǐ shí hū màn sī shēn shì,nài ěr táo huā mǎn yǎn hé。