古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

春兴七首

刘基

于越山城控海壖,春风回首忽经年。yú yuè shān chéng kòng hǎi ruán,chūn fēng huí shǒu hū jīng nián。
忧时望月青宵迥,怀土登楼白发鲜。yōu shí wàng yuè qīng xiāo jiǒng,huái tǔ dēng lóu bái fā xiān。
江上波涛来渺渺,云中鸿鹄去翩翩。jiāng shàng bō tāo lái miǎo miǎo,yún zhōng hóng gǔ qù piān piān。
暮寒细雨馀花落,梦绕天涯到日边。mù hán xì yǔ yú huā luò,mèng rào tiān yá dào rì biān。

春兴七首

刘基

会稽南镇夏王封,蔽日腾空紫翠重。huì jī nán zhèn xià wáng fēng,bì rì téng kōng zǐ cuì zhòng。
阴洞烟霞辉草木,古祠风雨出蛟龙。yīn dòng yān xiá huī cǎo mù,gǔ cí fēng yǔ chū jiāo lóng。
玄夷此日归何处,玉简他年岂再逢。xuán yí cǐ rì guī hé chù,yù jiǎn tā nián qǐ zài féng。
安得普夫休战伐,不令竹箭困输供。ān dé pǔ fū xiū zhàn fá,bù lìng zhú jiàn kùn shū gōng。

春兴七首

刘基

卧龙山奠越王都,群水南来入镜湖。wò lóng shān diàn yuè wáng dōu,qún shuǐ nán lái rù jìng hú。
苦怪桑田非旧迹,还惊雉堞是新图。kǔ guài sāng tián fēi jiù jì,hái jīng zhì dié shì xīn tú。
白波翠霭浮天际,绿树青莎到海隅。bái bō cuì ǎi fú tiān jì,lǜ shù qīng shā dào hǎi yú。
便欲投身归钓艇,不知何处有莼鲈。biàn yù tóu shēn guī diào tǐng,bù zhī hé chù yǒu chún lú。

春兴七首

刘基

深春积雨感年芳,暮馆轻寒透客裳。shēn chūn jī yǔ gǎn nián fāng,mù guǎn qīng hán tòu kè shang。
翠柳条柔先改色,紫兰花冷不飘香。cuì liǔ tiáo róu xiān gǎi sè,zǐ lán huā lěng bù piāo xiāng。
山中虎豹人烟少,海上楼台蜃气长。shān zhōng hǔ bào rén yān shǎo,hǎi shàng lóu tái shèn qì zhǎng。
燕子新来畏沾湿,一双相对立空梁。yàn zi xīn lái wèi zhān shī,yī shuāng xiāng duì lì kōng liáng。

春兴七首

刘基

忆昔江南未起兵,吴山越水共知名。yì xī jiāng nán wèi qǐ bīng,wú shān yuè shuǐ gòng zhī míng。
蘋萍日暖游鱼出,桃李风和乳燕鸣。píng píng rì nuǎn yóu yú chū,táo lǐ fēng hé rǔ yàn míng。
紫陌尘埃嘶步景,画船歌管列倾城。zǐ mò chén āi sī bù jǐng,huà chuán gē guǎn liè qīng chéng。
于今征戍诛求尽,翻对莺花百感生。yú jīn zhēng shù zhū qiú jǐn,fān duì yīng huā bǎi gǎn shēng。

为贾性之题山水图

刘基

不见唐朝王右丞,世间画史少知名。bù jiàn táng cháo wáng yòu chéng,shì jiān huà shǐ shǎo zhī míng。
何人貌得烟雨意,静听如闻风水声。hé rén mào dé yān yǔ yì,jìng tīng rú wén fēng shuǐ shēng。
远岫带云才隐约,斜阳秋树却分明。yuǎn xiù dài yún cái yǐn yuē,xié yáng qiū shù què fēn míng。
清泉素石堪乘兴,欲买扁舟过此生。qīng quán sù shí kān chéng xīng,yù mǎi biǎn zhōu guò cǐ shēng。

题雪竹图

刘基

雪压江边修竹林,沅湘晚色起愁阴。xuě yā jiāng biān xiū zhú lín,yuán xiāng wǎn sè qǐ chóu yīn。
川光荡漾空清阔,山气玲珑太白深。chuān guāng dàng yàng kōng qīng kuò,shān qì líng lóng tài bái shēn。
未得稍云邀凤宿,可能映水学龙吟。wèi dé shāo yún yāo fèng sù,kě néng yìng shuǐ xué lóng yín。
无人谷里吹春律,直节虚中恐不禁。wú rén gǔ lǐ chuī chūn lǜ,zhí jié xū zhōng kǒng bù jìn。

题修竹图

刘基

九疑山下湘江畔,多少筼筜覆碧湍。jiǔ yí shān xià xiāng jiāng pàn,duō shǎo yún dāng fù bì tuān。
自有清阴堪解愠,也能结实待栖鸾。zì yǒu qīng yīn kān jiě yùn,yě néng jié shí dài qī luán。
蒙蒙暖翠晨烟洽,颗颗明珠夕露漙。méng méng nuǎn cuì chén yān qià,kē kē míng zhū xī lù tuán。
长日焚香对图画,青冥风雨共凄寒。zhǎng rì fén xiāng duì tú huà,qīng míng fēng yǔ gòng qī hán。

题画蒲萄卷子

刘基

西域蒲萄也自奇,画图惊见墨淋漓。xī yù pú táo yě zì qí,huà tú jīng jiàn mò lín lí。
迎风翠羽憣憣动,带露玄珠纂纂垂。yíng fēng cuì yǔ fān fān dòng,dài lù xuán zhū zuǎn zuǎn chuí。
此日散愁思酿酒,几回病渴想如饴。cǐ rì sàn chóu sī niàng jiǔ,jǐ huí bìng kě xiǎng rú yí。
春窗隐几成幽梦,应共张骞到郅支。chūn chuāng yǐn jǐ chéng yōu mèng,yīng gòng zhāng qiān dào zhì zhī。

萧山山行

刘基

积雨今朝天气佳,山亭晓色上林花。jī yǔ jīn cháo tiān qì jiā,shān tíng xiǎo sè shàng lín huā。
未须汗漫思身世,且可逍遥玩物华。wèi xū hàn màn sī shēn shì,qiě kě xiāo yáo wán wù huá。
偶值断桥妨去路,却随修竹到邻家。ǒu zhí duàn qiáo fáng qù lù,què suí xiū zhú dào lín jiā。
篱边野鸭惊人过,拨剌飞鸣落远沙。lí biān yě yā jīng rén guò,bō lá fēi míng luò yuǎn shā。

萧山任氏山堂

刘基

新堂结构倚岩阿,地僻无哗乐事多。xīn táng jié gòu yǐ yán ā,dì pì wú huā lè shì duō。
日上黄鹂鸣翠竹,雨馀红鲤跃清波。rì shàng huáng lí míng cuì zhú,yǔ yú hóng lǐ yuè qīng bō。
消除暑气凭松柏,舒卷烟岚任薜萝。xiāo chú shǔ qì píng sōng bǎi,shū juǎn yān lán rèn bì luó。
珍重主人能爱客,衰颜聊复为君酡。zhēn zhòng zhǔ rén néng ài kè,shuāi yán liáo fù wèi jūn tuó。

以纨扇赠奎上人并寄以诗

刘基

新裁纨扇如圆月,寄与灵峰奎上人。xīn cái wán shàn rú yuán yuè,jì yǔ líng fēng kuí shàng rén。
不共青蒲争巧拙,好将白氎伴清新。bù gòng qīng pú zhēng qiǎo zhuō,hǎo jiāng bái dié bàn qīng xīn。
董心炎暑谁能敌,应手凉风自有神。dǒng xīn yán shǔ shuí néng dí,yīng shǒu liáng fēng zì yǒu shén。
莫怨秋来藏箧笥,明年朱夏更相亲。mò yuàn qiū lái cáng qiè sì,míng nián zhū xià gèng xiāng qīn。

灵峰寺栖云楼

刘基

灵峰之中楼倚山,山云日夕栖其间。líng fēng zhī zhōng lóu yǐ shān,shān yún rì xī qī qí jiān。
九霄雨露随高下,六月风雷送往还。jiǔ xiāo yǔ lù suí gāo xià,liù yuè fēng léi sòng wǎng hái。
青嶂晓光浮藻棁,银河夜气湿松关。qīng zhàng xiǎo guāng fú zǎo zhuō,yín hé yè qì shī sōng guān。
天台向上无多路,鹫岭烟霞此可攀。tiān tái xiàng shàng wú duō lù,jiù lǐng yān xiá cǐ kě pān。

题瑞上人山水图

刘基

上人性僻耽山水,应是王维第二身。shàng rén xìng pì dān shān shuǐ,yīng shì wáng wéi dì èr shēn。
兰渚流觞新到越,蓝田别业旧通秦。lán zhǔ liú shāng xīn dào yuè,lán tián bié yè jiù tōng qín。
驱驰翰墨回龙虎,簸美风雷感鬼神。qū chí hàn mò huí lóng hǔ,bǒ měi fēng léi gǎn guǐ shén。
羁旅相逢聊自慰,莫思天地有烟尘。jī lǚ xiāng féng liáo zì wèi,mò sī tiān dì yǒu yān chén。

普济寺遣怀

刘基

江上西风一叶黄,莎鸡络纬满丛篁。jiāng shàng xī fēng yī yè huáng,shā jī luò wěi mǎn cóng huáng。
物华乘兴看都好,时序逢愁速不妨。wù huá chéng xīng kàn dōu hǎo,shí xù féng chóu sù bù fáng。
露下星河光潋滟,月明岩谷气清凉。lù xià xīng hé guāng liàn yàn,yuè míng yán gǔ qì qīng liáng。
愿闻四海销兵甲,早种梧桐待凤凰。yuàn wén sì hǎi xiāo bīng jiǎ,zǎo zhǒng wú tóng dài fèng huáng。