古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

次韵和十六夜月

刘基

才圆又缺中天月,犹自寒光媚老蟾。cái yuán yòu quē zhōng tiān yuè,yóu zì hán guāng mèi lǎo chán。
承露仙人珠落掌,别风楼观雪生檐。chéng lù xiān rén zhū luò zhǎng,bié fēng lóu guān xuě shēng yán。
玉阶桂影骎骎薄,金井苔花渐渐添。yù jiē guì yǐng qīn qīn báo,jīn jǐng tái huā jiàn jiàn tiān。
坐久城头闻夜柝,牢愁清兴苦相兼。zuò jiǔ chéng tóu wén yè tuò,láo chóu qīng xīng kǔ xiāng jiān。

再次韵

刘基

永夜凉风吹碧落,深秋白露洗明蟾。yǒng yè liáng fēng chuī bì luò,shēn qiū bái lù xǐ míng chán。
金波滟滟将流瓦,玉砾荧荧恰近檐。jīn bō yàn yàn jiāng liú wǎ,yù lì yíng yíng qià jìn yán。
贝阙寒生鱼脑减,龙宫气肃蚌胎添。bèi quē hán shēng yú nǎo jiǎn,lóng gōng qì sù bàng tāi tiān。
从军不废篇章事,倚赖元侯智勇兼。cóng jūn bù fèi piān zhāng shì,yǐ lài yuán hóu zhì yǒng jiān。

次韵和石末公九日无菊诗

刘基

篱菊无花冷夕阳,西风空送雁还乡。lí jú wú huā lěng xī yáng,xī fēng kōng sòng yàn hái xiāng。
巳妨少昊颁时令,更阻渊明泛酒觞。sì fáng shǎo hào bān shí lìng,gèng zǔ yuān míng fàn jiǔ shāng。
生意循环深自识,年华逝水去谁伤。shēng yì xún huán shēn zì shí,nián huá shì shuǐ qù shuí shāng。
愁来最爱霜中叶,满眼殷红间浅黄。chóu lái zuì ài shuāng zhōng yè,mǎn yǎn yīn hóng jiān qiǎn huáng。

野行偶见红树怅然有感呈石末公

刘基

红树伤心夕照前,漫山映水为谁妍。hóng shù shāng xīn xī zhào qián,màn shān yìng shuǐ wèi shuí yán。
树当摇落人尤惜,人自忧愁树不怜。shù dāng yáo luò rén yóu xī,rén zì yōu chóu shù bù lián。
九译未通青鸟使,四郊犹涨绿林烟。jiǔ yì wèi tōng qīng niǎo shǐ,sì jiāo yóu zhǎng lǜ lín yān。
野夫病足思休息,藉草栖橧拟晏眠。yě fū bìng zú sī xiū xī,jí cǎo qī zēng nǐ yàn mián。

次韵和刘宗保秋怀二首

刘基

眼见宾鸿去复回,可堪云雾隔瑶台。yǎn jiàn bīn hóng qù fù huí,kě kān yún wù gé yáo tái。
黄花自在山中发,青鸟何由海上来。huáng huā zì zài shān zhōng fā,qīng niǎo hé yóu hǎi shàng lái。
墙角虫号瓜蔓索,树头禽吓栗房开。qiáng jiǎo chóng hào guā màn suǒ,shù tóu qín xià lì fáng kāi。
凉蟾照幕还清夜,惭愧千村野哭哀。liáng chán zhào mù hái qīng yè,cán kuì qiān cūn yě kū āi。

次韵和刘宗保秋怀二首

刘基

蛩螀啼露作悲愁,雕鸮抟风乐素秋。qióng jiāng tí lù zuò bēi chóu,diāo xiāo tuán fēng lè sù qiū。
莫讶系匏长不食,亦知神剑解相求。mò yà xì páo zhǎng bù shí,yì zhī shén jiàn jiě xiāng qiú。
翰林白发三千丈,吏部回肠一万周。hàn lín bái fā sān qiān zhàng,lì bù huí cháng yī wàn zhōu。
借问何如青白眼,酣歌竟日为身谋。jiè wèn hé rú qīng bái yǎn,hān gē jìng rì wèi shēn móu。

次韵和石末公红树诗

刘基

岸柳江蒲总戚施,桕林辛苦擢金支。àn liǔ jiāng pú zǒng qī shī,jiù lín xīn kǔ zhuó jīn zhī。
虞人诧见炎官伞,候骑讹传汉将旗。yú rén chà jiàn yán guān sǎn,hòu qí é chuán hàn jiāng qí。
照水荧煌空炫貌,因风飘落竟从谁。zhào shuǐ yíng huáng kōng xuàn mào,yīn fēng piāo luò jìng cóng shuí。
应惭若木生旸谷,长驻踆乌烛崦嵫。yīng cán ruò mù shēng yáng gǔ,zhǎng zhù cūn wū zhú yān zī。

诏书到日喜雨呈石末公

刘基

将军铁马高秋出,使者楼船渤海来。jiāng jūn tiě mǎ gāo qiū chū,shǐ zhě lóu chuán bó hǎi lái。
甘雨恰随天诏下,冻云应与地图开。gān yǔ qià suí tiān zhào xià,dòng yún yīng yǔ dì tú kāi。
枯黄背日纷纷落,细绿迎春苒苒回。kū huáng bèi rì fēn fēn luò,xì lǜ yíng chūn rǎn rǎn huí。
怅望山中多病客,坐看乌鹊绕庭梅。chàng wàng shān zhōng duō bìng kè,zuò kàn wū què rào tíng méi。

感事呈石末公

刘基

前飞鵨鹄后鴐鹅,天阔风高柰汝何。qián fēi shū gǔ hòu gē é,tiān kuò fēng gāo nài rǔ hé。
不羡焦头居上客,空怜舐痔得车多。bù xiàn jiāo tóu jū shàng kè,kōng lián shì zhì dé chē duō。
深山虎豹来城市,落日鼪鼯出薜萝。shēn shān hǔ bào lái chéng shì,luò rì shēng wú chū bì luó。
薇蕨可羹鱼可脍,白云长自在岩阿。wēi jué kě gēng yú kě kuài,bái yún zhǎng zì zài yán ā。

次韵和石末公悲红树二首

刘基

乾坤何处非王土,稂莠谁令满大田。qián kūn hé chù fēi wáng tǔ,láng yǒu shuí lìng mǎn dà tián。
未扫绿林千嶂里,还看红树九秋前。wèi sǎo lǜ lín qiān zhàng lǐ,hái kàn hóng shù jiǔ qiū qián。
吴宫露冷蝉何在,汉苑风悲鹤自怜。wú gōng lù lěng chán hé zài,hàn yuàn fēng bēi hè zì lián。
却羡鲁阳功德盛,挥戈回日至今传。què xiàn lǔ yáng gōng dé shèng,huī gē huí rì zhì jīn chuán。

次韵和石末公悲红树二首

刘基

霜与秋林作锦帏,一朝霜重却全稀。shuāng yǔ qiū lín zuò jǐn wéi,yī cháo shuāng zhòng què quán xī。
坐看绝艳成尘土,应悟浮华是祸机。zuò kàn jué yàn chéng chén tǔ,yīng wù fú huá shì huò jī。
惊鹊月明难自定,穷猿岁暮欲何归。jīng què yuè míng nán zì dìng,qióng yuán suì mù yù hé guī。
犹怜有客期欢赏,太息斯须志愿违。yóu lián yǒu kè qī huān shǎng,tài xī sī xū zhì yuàn wéi。

赠西岩道元和尚

刘基

西岩寺里云巢子,不到人间几十年。xī yán sì lǐ yún cháo zi,bù dào rén jiān jǐ shí nián。
杖锡野猿迎路侧,谈经山鬼拜灯前。zhàng xī yě yuán yíng lù cè,tán jīng shān guǐ bài dēng qián。
尘飞劫火青春梦,雪满长松白日眠。chén fēi jié huǒ qīng chūn mèng,xuě mǎn zhǎng sōng bái rì mián。
近得渊明入莲社,兴来时复有诗篇。jìn dé yuān míng rù lián shè,xīng lái shí fù yǒu shī piān。

题王伯衡县尹桑阴图

刘基

渔阳太守之官后,种得桑阴比召棠。yú yáng tài shǒu zhī guān hòu,zhǒng dé sāng yīn bǐ zhào táng。
麦陇风微云委甸,茅檐日暖雪盈筐。mài lǒng fēng wēi yún wěi diān,máo yán rì nuǎn xuě yíng kuāng。
仓庚过去青枝动,戴胜飞来紫椹香。cāng gēng guò qù qīng zhī dòng,dài shèng fēi lái zǐ shèn xiāng。
千载先生同此意,为君重赋两岐章。qiān zài xiān shēng tóng cǐ yì,wèi jūn zhòng fù liǎng qí zhāng。

闻鸠鸣有感呈石末公

刘基

郊原过雨东作始,枝上鹁鸠鸣可怜。jiāo yuán guò yǔ dōng zuò shǐ,zhī shàng bó jiū míng kě lián。
此地巢居犹葺垒,他乡去子望归田。cǐ dì cháo jū yóu qì lěi,tā xiāng qù zi wàng guī tián。
匡时势异民思汉,忧国心随雁到燕。kuāng shí shì yì mín sī hàn,yōu guó xīn suí yàn dào yàn。
逝水自流人自老,倚楹长忆至元年。shì shuǐ zì liú rén zì lǎo,yǐ yíng zhǎng yì zhì yuán nián。

戏和石末公催太初画山水之作

刘基

春蚕吐丝作成茧,辛苦为人身上衣。chūn cán tǔ sī zuò chéng jiǎn,xīn kǔ wèi rén shēn shàng yī。
画史等闲挥彩笔,女工憔悴倚空机。huà shǐ děng xián huī cǎi bǐ,nǚ gōng qiáo cuì yǐ kōng jī。
高堂素壁峰峦出,暮雨朝云梦寐归。gāo táng sù bì fēng luán chū,mù yǔ cháo yún mèng mèi guī。
可怪唐朝杜陵老,瘦妻短褐有光辉。kě guài táng cháo dù líng lǎo,shòu qī duǎn hè yǒu guāng huī。