古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

再次韵二首

刘基

南州昔日称三楚,西国今闻又一秦。nán zhōu xī rì chēng sān chǔ,xī guó jīn wén yòu yī qín。
有爵与縻亡命贼,无才深愧具官臣。yǒu jué yǔ mí wáng mìng zéi,wú cái shēn kuì jù guān chén。
青冥鸾凤风尘隔,画省貔貅服色新。qīng míng luán fèng fēng chén gé,huà shěng pí xiū fú sè xīn。
怅望令人忆李郭,谁能匡济想捐身。chàng wàng lìng rén yì lǐ guō,shuí néng kuāng jì xiǎng juān shēn。

再次韵二首

刘基

深秋蔓草接天涯,极目飞鸿没远沙。shēn qiū màn cǎo jiē tiān yá,jí mù fēi hóng méi yuǎn shā。
绿水青山长送目,汀兰岸蓼各生花。lǜ shuǐ qīng shān zhǎng sòng mù,tīng lán àn liǎo gè shēng huā。
风来西塞云阴合,涛落东溟蜃气斜。fēng lái xī sāi yún yīn hé,tāo luò dōng míng shèn qì xié。
叹息笙歌旧亭馆,坏垣丛棘老王瓜。tàn xī shēng gē jiù tíng guǎn,huài yuán cóng jí lǎo wáng guā。

次韵和石末公九日见寄

刘基

去年见雁思乡里,今岁还乡雁不来。qù nián jiàn yàn sī xiāng lǐ,jīn suì hái xiāng yàn bù lái。
此地凄凉逢九日,何时清切睹三台。cǐ dì qī liáng féng jiǔ rì,hé shí qīng qiè dǔ sān tái。
莞茅夜冷蛩螀急,禾黍秋空鸟雀哀。guǎn máo yè lěng qióng jiāng jí,hé shǔ qiū kōng niǎo què āi。
辟难无劳效桓景,巢居随处压崔嵬。pì nán wú láo xiào huán jǐng,cháo jū suí chù yā cuī wéi。

陈太初充兵应点作诗戏之

刘基

无仆无台一老儒,数间茅屋近通衢。wú pū wú tái yī lǎo rú,shù jiān máo wū jìn tōng qú。
忽闻巷长呼排甲,急换戎装出荷殳。hū wén xiàng zhǎng hū pái jiǎ,jí huàn róng zhuāng chū hé shū。
就列敢辞长拱立,随群独作没阶趋。jiù liè gǎn cí zhǎng gǒng lì,suí qún dú zuò méi jiē qū。
西风鼓角秋宵永,明日青髯是白须。xī fēng gǔ jiǎo qiū xiāo yǒng,míng rì qīng rán shì bái xū。

次韵和石末公开读有感

刘基

百年万国奉王正,相业台纲属老成。bǎi nián wàn guó fèng wáng zhèng,xiāng yè tái gāng shǔ lǎo chéng。
山海若时共职贡,郊原何处有戈兵。shān hǎi ruò shí gòng zhí gòng,jiāo yuán hé chù yǒu gē bīng。
庙谟可使归权幸,祖训由来重变更。miào mó kě shǐ guī quán xìng,zǔ xùn yóu lái zhòng biàn gèng。
欲叫天关无羽翼,拊心长叹不胜情。yù jiào tiān guān wú yǔ yì,fǔ xīn zhǎng tàn bù shèng qíng。

秋夕有感柬石末公

刘基

独立西风闻莫蝉,起看时物怆流年。dú lì xī fēng wén mò chán,qǐ kàn shí wù chuàng liú nián。
星临野树辉辉动,露出庭莎的的圆。xīng lín yě shù huī huī dòng,lù chū tíng shā de de yuán。
无柰素丝侵绿鬓,却嫌黄菊似金钱。wú nài sù sī qīn lǜ bìn,què xián huáng jú shì jīn qián。
烟尘满眼难回首,惆怅高堂坐细毡。yān chén mǎn yǎn nán huí shǒu,chóu chàng gāo táng zuò xì zhān。

次韵和石末公自讼之作

刘基

绿駬骅骝不服骖,王良造父亦难堪。lǜ ěr huá liú bù fú cān,wáng liáng zào fù yì nán kān。
羡君名重中台上,勋业终光北斗南。xiàn jūn míng zhòng zhōng tái shàng,xūn yè zhōng guāng běi dòu nán。
露井凄风残绿少,霜林落日乱红酣。lù jǐng qī fēng cán lǜ shǎo,shuāng lín luò rì luàn hóng hān。
侯封职在同藩屏,班爵无劳阿化男。hóu fēng zhí zài tóng fān píng,bān jué wú láo ā huà nán。

立冬日作

刘基

忽见桃花出小红,因惊十月起温风。hū jiàn táo huā chū xiǎo hóng,yīn jīng shí yuè qǐ wēn fēng。
岁功不得归颛顼,冬令何堪付祝融。suì gōng bù dé guī zhuān xū,dōng lìng hé kān fù zhù róng。
未有星辰能好雨,转添云气漫成虹。wèi yǒu xīng chén néng hǎo yǔ,zhuǎn tiān yún qì màn chéng hóng。
虾蟆蛱蝶偏如意,旦夕蜚鸣白露丛。xiā má jiá dié piān rú yì,dàn xī fēi míng bái lù cóng。

冬至日泊舟戈溪

刘基

日薄云阴雪在山,野寒溪静客舟还。rì báo yún yīn xuě zài shān,yě hán xī jìng kè zhōu hái。
乾坤簸荡逾三载,风俗乖张似百蛮。qián kūn bǒ dàng yú sān zài,fēng sú guāi zhāng shì bǎi mán。
废井衰芜霜后白,空村乔木晓馀殷。fèi jǐng shuāi wú shuāng hòu bái,kōng cūn qiáo mù xiǎo yú yīn。
独怜节序逢冬至,不得安栖学闭关。dú lián jié xù féng dōng zhì,bù dé ān qī xué bì guān。

次韵和石末公红树诗

刘基

红树漫山驻岁华,玄冬惊见眼生花。hóng shù màn shān zhù suì huá,xuán dōng jīng jiàn yǎn shēng huā。
井陉旗帜军容盛,汴水帆樯御气赊。jǐng xíng qí zhì jūn róng shèng,biàn shuǐ fān qiáng yù qì shē。
春草凄迷金谷障,夕阳照灼赤城霞。chūn cǎo qī mí jīn gǔ zhàng,xī yáng zhào zhuó chì chéng xiá。
靡蓱丹木扶桑里,惆怅谁乘博望槎。mí píng dān mù fú sāng lǐ,chóu chàng shuí chéng bó wàng chá。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

溪上寒山淡落晖,溪边风送客帆归。xī shàng hán shān dàn luò huī,xī biān fēng sòng kè fān guī。
故家文物今何在,平世人民半巳非。gù jiā wén wù jīn hé zài,píng shì rén mín bàn sì fēi。
华发老翁啼进酒,蓬头稚子笑牵衣。huá fā lǎo wēng tí jìn jiǔ,péng tóu zhì zi xiào qiān yī。
自嗟薄质行衰朽,未睹门廷赋采薇。zì jiē báo zhì xíng shuāi xiǔ,wèi dǔ mén tíng fù cǎi wēi。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

风急霜飞天地寒,草黄木落水泉乾。fēng jí shuāng fēi tiān dì hán,cǎo huáng mù luò shuǐ quán qián。
千村乱后荒榛满,孤客归来抆泪看。qiān cūn luàn hòu huāng zhēn mǎn,gū kè guī lái wěn lèi kàn。
野宿狐狸鸣户外,巢居烟火出云端。yě sù hú lí míng hù wài,cháo jū yān huǒ chū yún duān。
黍苗处处思阴雨,王粲诗成损肺肝。shǔ miáo chù chù sī yīn yǔ,wáng càn shī chéng sǔn fèi gān。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

故园梅蕊依时发,异县归人见却悲。gù yuán méi ruǐ yī shí fā,yì xiàn guī rén jiàn què bēi。
花自别来难独立,人今老去复何之。huā zì bié lái nán dú lì,rén jīn lǎo qù fù hé zhī。
未能荷锸除丛棘,且可随方著短篱。wèi néng hé chā chú cóng jí,qiě kě suí fāng zhù duǎn lí。
等待薰风暄暖后,枝间看取实离离。děng dài xūn fēng xuān nuǎn hòu,zhī jiān kàn qǔ shí lí lí。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

手种庭前安石榴,开花结子到深秋。shǒu zhǒng tíng qián ān shí liú,kāi huā jié zi dào shēn qiū。
可怜枝叶从人折,尚有根株为客留。kě lián zhī yè cóng rén zhé,shàng yǒu gēn zhū wèi kè liú。
枳枸悲风吹白日,苕华高影隔青丘。zhǐ gǒu bēi fēng chuī bái rì,sháo huá gāo yǐng gé qīng qiū。
坏垣蟋蟀知离恨,长夜凄凉吊独愁。huài yuán xī shuài zhī lí hèn,zhǎng yè qī liáng diào dú chóu。

丙申岁十月还乡作七首

刘基

舍北草池寒巳枯,草中时复见菰蒲。shě běi cǎo chí hán sì kū,cǎo zhōng shí fù jiàn gū pú。
滥泉觱沸无留鲋,弱藻蒙茸不系凫。làn quán bì fèi wú liú fù,ruò zǎo méng rōng bù xì fú。
绿叶红花空代谢,春蛙秋蚓任喧呼。lǜ yè hóng huā kōng dài xiè,chūn wā qiū yǐn rèn xuān hū。
窥临最忆琴高鲤,腾驾风雷定有无。kuī lín zuì yì qín gāo lǐ,téng jià fēng léi dìng yǒu wú。