古诗词

怀古一百韵寄张敏之

耶律楚材

兴亡千古事,胜负一枰棋。xīng wáng qiān gǔ shì,shèng fù yī píng qí。
感恨空兴叹,悲吟乃赋诗。gǎn hèn kōng xīng tàn,bēi yín nǎi fù shī。
三皇崇道德,五帝重仁慈。sān huáng chóng dào dé,wǔ dì zhòng rén cí。
礼废三王谢,权兴五伯漓。lǐ fèi sān wáng xiè,quán xīng wǔ bó lí。
焚书嫌孔孟,峻法用高斯。fén shū xián kǒng mèng,jùn fǎ yòng gāo sī。
政出人思乱,身亡国亦随。zhèng chū rén sī luàn,shēn wáng guó yì suí。
阿房修象魏,徐福觅灵芝。ā fáng xiū xiàng wèi,xú fú mì líng zhī。
偶语真虚禁,长城信谩为。ǒu yǔ zhēn xū jìn,zhǎng chéng xìn mán wèi。
只知秦失鹿,不觉楚亡骓。zhǐ zhī qín shī lù,bù jué chǔ wáng zhuī。
约法三章日,恩垂四百基。yuē fǎ sān zhāng rì,ēn chuí sì bǎi jī。
汉兴学校启,文作典章施。hàn xīng xué xiào qǐ,wén zuò diǎn zhāng shī。
黩武疲中夏,穷兵攘四夷。dú wǔ pí zhōng xià,qióng bīng rǎng sì yí。
嗣君恩稍失,刘氏德难衰。sì jūn ēn shāo shī,liú shì dé nán shuāi。
新室虽兴难,真人已御期。xīn shì suī xīng nán,zhēn rén yǐ yù qī。
魏吴将奋起,灵献自荒嬉。wèi wú jiāng fèn qǐ,líng xiàn zì huāng xī。
贼子权移汉,奸臣坞筑郿。zéi zi quán yí hàn,jiān chén wù zhù méi。
三朝如峙鼎,四海若棼丝。sān cháo rú zhì dǐng,sì hǎi ruò fén sī。
才奉山阳主,已生司马师。cái fèng shān yáng zhǔ,yǐ shēng sī mǎ shī。
仲谋服孟德,葛亮倍曹丕。zhòng móu fú mèng dé,gé liàng bèi cáo pī。
惟晋成独统,平吴混八维。wéi jìn chéng dú tǒng,píng wú hùn bā wéi。
有初终鲜克,居治乱谁思。yǒu chū zhōng xiān kè,jū zhì luàn shuí sī。
蝉鬓充兰掖,羊车绕竹岐。chán bìn chōng lán yē,yáng chē rào zhú qí。
孙谋无远虑,神器委痴儿。sūn móu wú yuǎn lǜ,shén qì wěi chī ér。
国事归椒室,民饥询肉糜。guó shì guī jiāo shì,mín jī xún ròu mí。
为人昧菽麦,闻蟆问官私。wèi rén mèi shū mài,wén má wèn guān sī。
卫瓘尝几谏,何曾已预知。wèi guàn cháng jǐ jiàn,hé céng yǐ yù zhī。
五胡云扰攘,六代电奔驰。wǔ hú yún rǎo rǎng,liù dài diàn bēn chí。
川谷流腥血,郊原厌积尸。chuān gǔ liú xīng xuè,jiāo yuán yàn jī shī。
天光分耀日,地里裂瓜时。tiān guāng fēn yào rì,dì lǐ liè guā shí。
历数当归李,驱除暂假隋。lì shù dāng guī lǐ,qū chú zàn jiǎ suí。
西陲开鄯善,东鄙讨高丽。xī chuí kāi shàn shàn,dōng bǐ tǎo gāo lì。
鸾驾如江国,龙舟泛汴漪。luán jià rú jiāng guó,lóng zhōu fàn biàn yī。
锦帆遮水面,粉浪污河湄。jǐn fān zhē shuǐ miàn,fěn làng wū hé méi。
府藏金帛积,生灵气力疲。fǔ cáng jīn bó jī,shēng líng qì lì pí。
盗贼天下起,章奏禁中欺。dào zéi tiān xià qǐ,zhāng zòu jìn zhōng qī。
海内空龙战,河东有凤姿。hǎi nèi kōng lóng zhàn,hé dōng yǒu fèng zī。
元戎展鹰犬,颉利助熊罴。yuán róng zhǎn yīng quǎn,jié lì zhù xióng pí。
奉表遵朝命,尊王建义旗。fèng biǎo zūn cháo mìng,zūn wáng jiàn yì qí。
经营于盗手,禅让托君辞。jīng yíng yú dào shǒu,chán ràng tuō jūn cí。
豪哲归吾彀,要荒入我羁。háo zhé guī wú gòu,yào huāng rù wǒ jī。
太宗真令主,贞观有皇规。tài zōng zhēn lìng zhǔ,zhēn guān yǒu huáng guī。
正美开元治,俄成天宝悲。zhèng měi kāi yuán zhì,é chéng tiān bǎo bēi。
曲江还故里,林甫领台司。qū jiāng hái gù lǐ,lín fǔ lǐng tái sī。
裂土封三国,缠头爱八姨。liè tǔ fēng sān guó,chán tóu ài bā yí。
霓裳犹未罢,鼙鼓恨来迟。ní shang yóu wèi bà,pí gǔ hèn lái chí。
逆寇陵丹阙,君王舍翠眉。nì kòu líng dān quē,jūn wáng shě cuì méi。
两京贼党灭,方镇重权移。liǎng jīng zéi dǎng miè,fāng zhèn zhòng quán yí。
朱李元堪叹,石刘亦可嗤。zhū lǐ yuán kān tàn,shí liú yì kě chī。
九州重搆乱,五代荐荒饥。jiǔ zhōu zhòng gòu luàn,wǔ dài jiàn huāng jī。
辽宋分南北,翁孙讲礼仪。liáo sòng fēn nán běi,wēng sūn jiǎng lǐ yí。
宣和风侈靡,教主德庸卑。xuān hé fēng chǐ mí,jiào zhǔ dé yōng bēi。
背约绝邻好,兴师借寇资。bèi yuē jué lín hǎo,xīng shī jiè kòu zī。
悬知丧唇齿,何事撤籓篱。xuán zhī sàng chún chǐ,hé shì chè fān lí。
失地人皆怨,蒙尘悔可追。shī dì rén jiē yuàn,méng chén huǐ kě zhuī。
辽家遵汉制,孔教祖宣尼。liáo jiā zūn hàn zhì,kǒng jiào zǔ xuān ní。
焕若文章备,康哉政事熙。huàn ruò wén zhāng bèi,kāng zāi zhèng shì xī。
朝廷严衮冕,郊庙奏埙篪。cháo tíng yán gǔn miǎn,jiāo miào zòu xūn chí。
校猎温驰射,行营习正奇。xiào liè wēn chí shè,xíng yíng xí zhèng qí。
南州走玉帛,诸国畏鞭笞。nán zhōu zǒu yù bó,zhū guó wèi biān chī。
天祚骄人上,朝鲜叛海涯。tiān zuò jiāo rén shàng,cháo xiān pàn hǎi yá。
未终三百祀,不免一朝危。wèi zhōng sān bǎi sì,bù miǎn yī cháo wēi。
鸭绿金朝起,桑干玉玺遗。yā lǜ jīn cháo qǐ,sāng gàn yù xǐ yí。
后辽兴大石,西域统龟兹。hòu liáo xīng dà shí,xī yù tǒng guī zī。
万里威声震,百年名教垂。wàn lǐ wēi shēng zhèn,bǎi nián míng jiào chuí。
武元平宋地,殷礼杂宗姬。wǔ yuán píng sòng dì,yīn lǐ zá zōng jī。
治国崇文事,拔贤尚赋词。zhì guó chóng wén shì,bá xián shàng fù cí。
邦昌君洛汭,刘豫立青淄。bāng chāng jūn luò ruì,liú yù lì qīng zī。
大定民兴咏,明昌物适宜。dà dìng mín xīng yǒng,míng chāng wù shì yí。
日中须景昃,月满必光亏。rì zhōng xū jǐng zè,yuè mǎn bì guāng kuī。
肘腋独夫难,丘墟七庙隳。zhǒu yè dú fū nán,qiū xū qī miào huī。
北朝天辅佑,南国俗疮痍。běi cháo tiān fǔ yòu,nán guó sú chuāng yí。
天子潜巡狩,宗臣严守陴。tiān zi qián xún shòu,zōng chén yán shǒu pí。
山西尽荆枳,河朔半豺狸。shān xī jǐn jīng zhǐ,hé shuò bàn chái lí。
食尽谋安出,兵羸力不支。shí jǐn móu ān chū,bīng léi lì bù zhī。
长围重数匝,久困再周期。zhǎng wéi zhòng shù zā,jiǔ kùn zài zhōu qī。
太液生秋草,姑苏游野麋。tài yè shēng qiū cǎo,gū sū yóu yě mí。
忠臣全节死,馀众入降麾。zhōng chén quán jié sǐ,yú zhòng rù jiàng huī。
文献生三子,东丹第八枝。wén xiàn shēng sān zi,dōng dān dì bā zhī。
虚名如画饼,遗业学为箕。xū míng rú huà bǐng,yí yè xué wèi jī。
自笑蓬垂鬓,谁怜雪满髭。zì xiào péng chuí bìn,shuí lián xuě mǎn zī。
抚膺长感慨,搔首几嗟咨。fǔ yīng zhǎng gǎn kǎi,sāo shǒu jǐ jiē zī。
车盖知何处,衣冠问阿谁。chē gài zhī hé chù,yī guān wèn ā shuí。
自天明下诏,知我素通蓍。zì tiān míng xià zhào,zhī wǒ sù tōng shī。
发轫装琴剑,登车执策绥。fā rèn zhuāng qín jiàn,dēng chē zhí cè suí。
穹庐或白黑,驿骑半黄駓。qióng lú huò bái hēi,yì qí bàn huáng pī。
肥脔白如瓠,琼浆甘似饴。féi luán bái rú hù,qióng jiāng gān shì yí。
天山连北府,瀚海过西伊。tiān shān lián běi fǔ,hàn hǎi guò xī yī。
天马穷渤澥,神兵过月氏。tiān mǎ qióng bó xiè,shén bīng guò yuè shì。
感恩承圣敕,寄住到寻罳。gǎn ēn chéng shèng chì,jì zhù dào xún sī。
春色多红树,秋波总绿陂。chūn sè duō hóng shù,qiū bō zǒng lǜ bēi。
不须赊酒饮,随分有驴骑。bù xū shē jiǔ yǐn,suí fēn yǒu lǘ qí。
畎亩栖禾粟,园林足果梨。quǎn mǔ qī hé sù,yuán lín zú guǒ lí。
舂粳光璨玉,煮饭滑流匙。chōng jīng guāng càn yù,zhǔ fàn huá liú shi。
圣祖方轻举,明君应乐推。shèng zǔ fāng qīng jǔ,míng jūn yīng lè tuī。
龙庭陈大礼,原庙献明粢。lóng tíng chén dà lǐ,yuán miào xiàn míng zī。
万国朝金陛,千官列玉墀。wàn guó cháo jīn bì,qiān guān liè yù chí。
求贤为辅弼,举我忝丞疑。qiú xián wèi fǔ bì,jǔ wǒ tiǎn chéng yí。
才德真为慊,颠危不解持。cái dé zhēn wèi qiàn,diān wēi bù jiě chí。
愿从麋鹿性,岂恋凤凰池。yuàn cóng mí lù xìng,qǐ liàn fèng huáng chí。
投老谁为伴,黄山有敏之。tóu lǎo shuí wèi bàn,huáng shān yǒu mǐn zhī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

赠五台长老

耶律楚材

高冈登陟马玄黄,落日西风过晋阳。gāo gāng dēng zhì mǎ xuán huáng,luò rì xī fēng guò jìn yáng。
道士忻迎捧林果,儒冠远迓挈壶浆。dào shì xīn yíng pěng lín guǒ,rú guān yuǎn yà qiè hú jiāng。
五台强壮头如雪,开化轻安鬓未霜。wǔ tái qiáng zhuàng tóu rú xuě,kāi huà qīng ān bìn wèi shuāng。
谁会二师深密意,赵州元不下禅床。shuí huì èr shī shēn mì yì,zhào zhōu yuán bù xià chán chuáng。

庚辰西域清明

耶律楚材

清明时节过边城,远客临风几许情。qīng míng shí jié guò biān chéng,yuǎn kè lín fēng jǐ xǔ qíng。
野鸟间关难解语,山花烂漫不知名。yě niǎo jiān guān nán jiě yǔ,shān huā làn màn bù zhī míng。
葡萄酒熟愁肠乱,玛瑙杯寒醉眼明。pú táo jiǔ shú chóu cháng luàn,mǎ nǎo bēi hán zuì yǎn míng。
遥想故园今好在,梨花深院鹧鸪声。yáo xiǎng gù yuán jīn hǎo zài,lí huā shēn yuàn zhè gū shēng。

用盐政姚德宽韵

耶律楚材

乃祖开元柱石臣,云孙仿佛玉麒麟。nǎi zǔ kāi yuán zhù shí chén,yún sūn fǎng fú yù qí lín。
从来德炙舆人口,此日恩沾圣世春。cóng lái dé zhì yú rén kǒu,cǐ rì ēn zhān shèng shì chūn。
欲草荐书学北海,未开东阁愧平津。yù cǎo jiàn shū xué běi hǎi,wèi kāi dōng gé kuì píng jīn。
而今且试调羹手,伫看沙堤继旧尘。ér jīn qiě shì diào gēng shǒu,zhù kàn shā dī jì jiù chén。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

闲骑白马思无穷,来访西城绿发翁。xián qí bái mǎ sī wú qióng,lái fǎng xī chéng lǜ fā wēng。
元老规模妙天下,锦城风景压河中。yuán lǎo guī mó miào tiān xià,jǐn chéng fēng jǐng yā hé zhōng。
花开杷榄芙渠淡,酒泛葡萄琥珀浓。huā kāi pá lǎn fú qú dàn,jiǔ fàn pú táo hǔ pò nóng。
痛饮且图容易醉,欲凭春梦到卢龙。tòng yǐn qiě tú róng yì zuì,yù píng chūn mèng dào lú lóng。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

积年飘泊困边尘,闲过西隅谒故人。jī nián piāo pō kùn biān chén,xián guò xī yú yè gù rén。
忙唤贤姬寻器皿,便呼辽客奏筝?。máng huàn xián jī xún qì mǐn,biàn hū liáo kè zòu zhēng qín。
葡萄架底葡萄酒,杷榄花前杷榄仁。pú táo jià dǐ pú táo jiǔ,pá lǎn huā qián pá lǎn rén。
酒酽花繁正如许,莫教辜负锦城春。jiǔ yàn huā fán zhèng rú xǔ,mò jiào gū fù jǐn chéng chūn。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

主人知我怯金觞,特为先生一改堂。zhǔ rén zhī wǒ qiè jīn shāng,tè wèi xiān shēng yī gǎi táng。
细切黄橙调蜜煎,重罗白饼糁糖霜。xì qiè huáng chéng diào mì jiān,zhòng luó bái bǐng sǎn táng shuāng。
几盘绿橘分金缕,一碗清茶点玉香。jǐ pán lǜ jú fēn jīn lǚ,yī wǎn qīng chá diǎn yù xiāng。
明日辞君向东去,这些风味几时忘。míng rì cí jūn xiàng dōng qù,zhè xiē fēng wèi jǐ shí wàng。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

使君排饭宴南溪,不枉从君鸟鼠西。shǐ jūn pái fàn yàn nán xī,bù wǎng cóng jūn niǎo shǔ xī。
春薤旋浇浓鹿尾,腊糟微浸软驼蹄。chūn xiè xuán jiāo nóng lù wěi,là zāo wēi jìn ruǎn tuó tí。
丝丝鱼脍明如玉,屑屑鸡生烂似泥。sī sī yú kuài míng rú yù,xiè xiè jī shēng làn shì ní。
白面书生知此味,从今更不嗜黄齑。bái miàn shū shēng zhī cǐ wèi,cóng jīn gèng bù shì huáng jī。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

筵前且尽主人心,明烛厌厌饮夜深。yán qián qiě jǐn zhǔ rén xīn,míng zhú yàn yàn yǐn yè shēn。
素袖佳人学汉舞,碧髯官妓拨胡琴。sù xiù jiā rén xué hàn wǔ,bì rán guān jì bō hú qín。
轻分茶浪飞香雪,旋擘橙杯破软金。qīng fēn chá làng fēi xiāng xuě,xuán bāi chéng bēi pò ruǎn jīn。
五夜欢心犹未已,从教斜月下疏林。wǔ yè huān xīn yóu wèi yǐ,cóng jiào xié yuè xià shū lín。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

主人开宴醉华胥,一派丝篁沸九衢。zhǔ rén kāi yàn zuì huá xū,yī pài sī huáng fèi jiǔ qú。
黯紫葡萄垂马乳,轻黄杷榄灿牛酥。àn zǐ pú táo chuí mǎ rǔ,qīng huáng pá lǎn càn niú sū。
金波泛蚁斟欢伯,雪浪浮花点酪奴。jīn bō fàn yǐ zhēn huān bó,xuě làng fú huā diǎn lào nú。
忙里偷闲谁若此,西行万里亦良图。máng lǐ tōu xián shuí ruò cǐ,xī xíng wàn lǐ yì liáng tú。

赠蒲察元帅七首

耶律楚材

闲乘羸马过蒲华,又到西阳太守家。xián chéng léi mǎ guò pú huá,yòu dào xī yáng tài shǒu jiā。
玛瑙瓶中簪乱锦,琉璃钟里泛流霞。mǎ nǎo píng zhōng zān luàn jǐn,liú lí zhōng lǐ fàn liú xiá。
品尝春色批金橘,受用秋香割木瓜。pǐn cháng chūn sè pī jīn jú,shòu yòng qiū xiāng gē mù guā。
此日幽欢非易得,何妨终老住流沙。cǐ rì yōu huān fēi yì dé,hé fáng zhōng lǎo zhù liú shā。

和薛正之见寄

耶律楚材

贤臣圣主正时遭,建策龙庭莫惮劳。xián chén shèng zhǔ zhèng shí zāo,jiàn cè lóng tíng mò dàn láo。
大壑波深翻巨鲤,高空风顺遇鸿毛。dà hè bō shēn fān jù lǐ,gāo kōng fēng shùn yù hóng máo。
一番制度新才术,百代文章旧雅骚。yī fān zhì dù xīn cái shù,bǎi dài wén zhāng jiù yǎ sāo。
勉力自强宜不息,功名何啻泰山高。miǎn lì zì qiáng yí bù xī,gōng míng hé chì tài shān gāo。

乞扇

耶律楚材

屈眴圆裁白玉盘,幽人自剪素琅玕。qū xuàn yuán cái bái yù pán,yōu rén zì jiǎn sù láng gān。
全胜织女绞绡帕,高出湘妃玳瑁斑。quán shèng zhī nǚ jiǎo xiāo pà,gāo chū xiāng fēi dài mào bān。
座上清风香细细,怀中明月净团团。zuò shàng qīng fēng xiāng xì xì,huái zhōng míng yuè jìng tuán tuán。
愿祈数柄分居士,颠倒阴阳九夏寒。yuàn qí shù bǐng fēn jū shì,diān dào yīn yáng jiǔ xià hán。

用昭禅师韵二首其一

耶律楚材

银钩全似赵周臣,诗比黄华格调新。yín gōu quán shì zhào zhōu chén,shī bǐ huáng huá gé diào xīn。
道眼点开言外句,禅心说破劫前春。dào yǎn diǎn kāi yán wài jù,chán xīn shuō pò jié qián chūn。
山中跛挈无为客,林下逍遥自在人。shān zhōng bǒ qiè wú wèi kè,lín xià xiāo yáo zì zài rén。
不犯清波垂钓处,卧龙随手出龙津。bù fàn qīng bō chuí diào chù,wò lóng suí shǒu chū lóng jīn。

壬午西域河中游春十首

耶律楚材

幽人呼我出东城,信马寻芳莫问程。yōu rén hū wǒ chū dōng chéng,xìn mǎ xún fāng mò wèn chéng。
春色未如华藏富,湖光不似道心明。chūn sè wèi rú huá cáng fù,hú guāng bù shì dào xīn míng。
土床设馔谈玄旨,石鼎烹茶唱道情。tǔ chuáng shè zhuàn tán xuán zhǐ,shí dǐng pēng chá chàng dào qíng。
世路崎岖太尖险,随高逐下坦然平。shì lù qí qū tài jiān xiǎn,suí gāo zhú xià tǎn rán píng。

壬午西域河中游春十首

耶律楚材

三年春色过边城,萍迹东归未有程。sān nián chūn sè guò biān chéng,píng jì dōng guī wèi yǒu chéng。
细细和风红杏落,涓涓流水碧湖明。xì xì hé fēng hóng xìng luò,juān juān liú shuǐ bì hú míng。
花林啜茗添幽兴,绿亩观耕称野情。huā lín chuài míng tiān yōu xīng,lǜ mǔ guān gēng chēng yě qíng。
何日要荒同入贡,普天钟鼓乐清平。hé rì yào huāng tóng rù gòng,pǔ tiān zhōng gǔ lè qīng píng。