古诗词

怀古一百韵寄张敏之

耶律楚材

兴亡千古事,胜负一枰棋。xīng wáng qiān gǔ shì,shèng fù yī píng qí。
感恨空兴叹,悲吟乃赋诗。gǎn hèn kōng xīng tàn,bēi yín nǎi fù shī。
三皇崇道德,五帝重仁慈。sān huáng chóng dào dé,wǔ dì zhòng rén cí。
礼废三王谢,权兴五伯漓。lǐ fèi sān wáng xiè,quán xīng wǔ bó lí。
焚书嫌孔孟,峻法用高斯。fén shū xián kǒng mèng,jùn fǎ yòng gāo sī。
政出人思乱,身亡国亦随。zhèng chū rén sī luàn,shēn wáng guó yì suí。
阿房修象魏,徐福觅灵芝。ā fáng xiū xiàng wèi,xú fú mì líng zhī。
偶语真虚禁,长城信谩为。ǒu yǔ zhēn xū jìn,zhǎng chéng xìn mán wèi。
只知秦失鹿,不觉楚亡骓。zhǐ zhī qín shī lù,bù jué chǔ wáng zhuī。
约法三章日,恩垂四百基。yuē fǎ sān zhāng rì,ēn chuí sì bǎi jī。
汉兴学校启,文作典章施。hàn xīng xué xiào qǐ,wén zuò diǎn zhāng shī。
黩武疲中夏,穷兵攘四夷。dú wǔ pí zhōng xià,qióng bīng rǎng sì yí。
嗣君恩稍失,刘氏德难衰。sì jūn ēn shāo shī,liú shì dé nán shuāi。
新室虽兴难,真人已御期。xīn shì suī xīng nán,zhēn rén yǐ yù qī。
魏吴将奋起,灵献自荒嬉。wèi wú jiāng fèn qǐ,líng xiàn zì huāng xī。
贼子权移汉,奸臣坞筑郿。zéi zi quán yí hàn,jiān chén wù zhù méi。
三朝如峙鼎,四海若棼丝。sān cháo rú zhì dǐng,sì hǎi ruò fén sī。
才奉山阳主,已生司马师。cái fèng shān yáng zhǔ,yǐ shēng sī mǎ shī。
仲谋服孟德,葛亮倍曹丕。zhòng móu fú mèng dé,gé liàng bèi cáo pī。
惟晋成独统,平吴混八维。wéi jìn chéng dú tǒng,píng wú hùn bā wéi。
有初终鲜克,居治乱谁思。yǒu chū zhōng xiān kè,jū zhì luàn shuí sī。
蝉鬓充兰掖,羊车绕竹岐。chán bìn chōng lán yē,yáng chē rào zhú qí。
孙谋无远虑,神器委痴儿。sūn móu wú yuǎn lǜ,shén qì wěi chī ér。
国事归椒室,民饥询肉糜。guó shì guī jiāo shì,mín jī xún ròu mí。
为人昧菽麦,闻蟆问官私。wèi rén mèi shū mài,wén má wèn guān sī。
卫瓘尝几谏,何曾已预知。wèi guàn cháng jǐ jiàn,hé céng yǐ yù zhī。
五胡云扰攘,六代电奔驰。wǔ hú yún rǎo rǎng,liù dài diàn bēn chí。
川谷流腥血,郊原厌积尸。chuān gǔ liú xīng xuè,jiāo yuán yàn jī shī。
天光分耀日,地里裂瓜时。tiān guāng fēn yào rì,dì lǐ liè guā shí。
历数当归李,驱除暂假隋。lì shù dāng guī lǐ,qū chú zàn jiǎ suí。
西陲开鄯善,东鄙讨高丽。xī chuí kāi shàn shàn,dōng bǐ tǎo gāo lì。
鸾驾如江国,龙舟泛汴漪。luán jià rú jiāng guó,lóng zhōu fàn biàn yī。
锦帆遮水面,粉浪污河湄。jǐn fān zhē shuǐ miàn,fěn làng wū hé méi。
府藏金帛积,生灵气力疲。fǔ cáng jīn bó jī,shēng líng qì lì pí。
盗贼天下起,章奏禁中欺。dào zéi tiān xià qǐ,zhāng zòu jìn zhōng qī。
海内空龙战,河东有凤姿。hǎi nèi kōng lóng zhàn,hé dōng yǒu fèng zī。
元戎展鹰犬,颉利助熊罴。yuán róng zhǎn yīng quǎn,jié lì zhù xióng pí。
奉表遵朝命,尊王建义旗。fèng biǎo zūn cháo mìng,zūn wáng jiàn yì qí。
经营于盗手,禅让托君辞。jīng yíng yú dào shǒu,chán ràng tuō jūn cí。
豪哲归吾彀,要荒入我羁。háo zhé guī wú gòu,yào huāng rù wǒ jī。
太宗真令主,贞观有皇规。tài zōng zhēn lìng zhǔ,zhēn guān yǒu huáng guī。
正美开元治,俄成天宝悲。zhèng měi kāi yuán zhì,é chéng tiān bǎo bēi。
曲江还故里,林甫领台司。qū jiāng hái gù lǐ,lín fǔ lǐng tái sī。
裂土封三国,缠头爱八姨。liè tǔ fēng sān guó,chán tóu ài bā yí。
霓裳犹未罢,鼙鼓恨来迟。ní shang yóu wèi bà,pí gǔ hèn lái chí。
逆寇陵丹阙,君王舍翠眉。nì kòu líng dān quē,jūn wáng shě cuì méi。
两京贼党灭,方镇重权移。liǎng jīng zéi dǎng miè,fāng zhèn zhòng quán yí。
朱李元堪叹,石刘亦可嗤。zhū lǐ yuán kān tàn,shí liú yì kě chī。
九州重搆乱,五代荐荒饥。jiǔ zhōu zhòng gòu luàn,wǔ dài jiàn huāng jī。
辽宋分南北,翁孙讲礼仪。liáo sòng fēn nán běi,wēng sūn jiǎng lǐ yí。
宣和风侈靡,教主德庸卑。xuān hé fēng chǐ mí,jiào zhǔ dé yōng bēi。
背约绝邻好,兴师借寇资。bèi yuē jué lín hǎo,xīng shī jiè kòu zī。
悬知丧唇齿,何事撤籓篱。xuán zhī sàng chún chǐ,hé shì chè fān lí。
失地人皆怨,蒙尘悔可追。shī dì rén jiē yuàn,méng chén huǐ kě zhuī。
辽家遵汉制,孔教祖宣尼。liáo jiā zūn hàn zhì,kǒng jiào zǔ xuān ní。
焕若文章备,康哉政事熙。huàn ruò wén zhāng bèi,kāng zāi zhèng shì xī。
朝廷严衮冕,郊庙奏埙篪。cháo tíng yán gǔn miǎn,jiāo miào zòu xūn chí。
校猎温驰射,行营习正奇。xiào liè wēn chí shè,xíng yíng xí zhèng qí。
南州走玉帛,诸国畏鞭笞。nán zhōu zǒu yù bó,zhū guó wèi biān chī。
天祚骄人上,朝鲜叛海涯。tiān zuò jiāo rén shàng,cháo xiān pàn hǎi yá。
未终三百祀,不免一朝危。wèi zhōng sān bǎi sì,bù miǎn yī cháo wēi。
鸭绿金朝起,桑干玉玺遗。yā lǜ jīn cháo qǐ,sāng gàn yù xǐ yí。
后辽兴大石,西域统龟兹。hòu liáo xīng dà shí,xī yù tǒng guī zī。
万里威声震,百年名教垂。wàn lǐ wēi shēng zhèn,bǎi nián míng jiào chuí。
武元平宋地,殷礼杂宗姬。wǔ yuán píng sòng dì,yīn lǐ zá zōng jī。
治国崇文事,拔贤尚赋词。zhì guó chóng wén shì,bá xián shàng fù cí。
邦昌君洛汭,刘豫立青淄。bāng chāng jūn luò ruì,liú yù lì qīng zī。
大定民兴咏,明昌物适宜。dà dìng mín xīng yǒng,míng chāng wù shì yí。
日中须景昃,月满必光亏。rì zhōng xū jǐng zè,yuè mǎn bì guāng kuī。
肘腋独夫难,丘墟七庙隳。zhǒu yè dú fū nán,qiū xū qī miào huī。
北朝天辅佑,南国俗疮痍。běi cháo tiān fǔ yòu,nán guó sú chuāng yí。
天子潜巡狩,宗臣严守陴。tiān zi qián xún shòu,zōng chén yán shǒu pí。
山西尽荆枳,河朔半豺狸。shān xī jǐn jīng zhǐ,hé shuò bàn chái lí。
食尽谋安出,兵羸力不支。shí jǐn móu ān chū,bīng léi lì bù zhī。
长围重数匝,久困再周期。zhǎng wéi zhòng shù zā,jiǔ kùn zài zhōu qī。
太液生秋草,姑苏游野麋。tài yè shēng qiū cǎo,gū sū yóu yě mí。
忠臣全节死,馀众入降麾。zhōng chén quán jié sǐ,yú zhòng rù jiàng huī。
文献生三子,东丹第八枝。wén xiàn shēng sān zi,dōng dān dì bā zhī。
虚名如画饼,遗业学为箕。xū míng rú huà bǐng,yí yè xué wèi jī。
自笑蓬垂鬓,谁怜雪满髭。zì xiào péng chuí bìn,shuí lián xuě mǎn zī。
抚膺长感慨,搔首几嗟咨。fǔ yīng zhǎng gǎn kǎi,sāo shǒu jǐ jiē zī。
车盖知何处,衣冠问阿谁。chē gài zhī hé chù,yī guān wèn ā shuí。
自天明下诏,知我素通蓍。zì tiān míng xià zhào,zhī wǒ sù tōng shī。
发轫装琴剑,登车执策绥。fā rèn zhuāng qín jiàn,dēng chē zhí cè suí。
穹庐或白黑,驿骑半黄駓。qióng lú huò bái hēi,yì qí bàn huáng pī。
肥脔白如瓠,琼浆甘似饴。féi luán bái rú hù,qióng jiāng gān shì yí。
天山连北府,瀚海过西伊。tiān shān lián běi fǔ,hàn hǎi guò xī yī。
天马穷渤澥,神兵过月氏。tiān mǎ qióng bó xiè,shén bīng guò yuè shì。
感恩承圣敕,寄住到寻罳。gǎn ēn chéng shèng chì,jì zhù dào xún sī。
春色多红树,秋波总绿陂。chūn sè duō hóng shù,qiū bō zǒng lǜ bēi。
不须赊酒饮,随分有驴骑。bù xū shē jiǔ yǐn,suí fēn yǒu lǘ qí。
畎亩栖禾粟,园林足果梨。quǎn mǔ qī hé sù,yuán lín zú guǒ lí。
舂粳光璨玉,煮饭滑流匙。chōng jīng guāng càn yù,zhǔ fàn huá liú shi。
圣祖方轻举,明君应乐推。shèng zǔ fāng qīng jǔ,míng jūn yīng lè tuī。
龙庭陈大礼,原庙献明粢。lóng tíng chén dà lǐ,yuán miào xiàn míng zī。
万国朝金陛,千官列玉墀。wàn guó cháo jīn bì,qiān guān liè yù chí。
求贤为辅弼,举我忝丞疑。qiú xián wèi fǔ bì,jǔ wǒ tiǎn chéng yí。
才德真为慊,颠危不解持。cái dé zhēn wèi qiàn,diān wēi bù jiě chí。
愿从麋鹿性,岂恋凤凰池。yuàn cóng mí lù xìng,qǐ liàn fèng huáng chí。
投老谁为伴,黄山有敏之。tóu lǎo shuí wèi bàn,huáng shān yǒu mǐn zhī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

继柏岩大禅师韵

耶律楚材

行尽千程与万程,谁能退步见严宸。xíng jǐn qiān chéng yǔ wàn chéng,shuí néng tuì bù jiàn yán chén。
饶渠解释庭前雪,笑彼难除室外尘。ráo qú jiě shì tíng qián xuě,xiào bǐ nán chú shì wài chén。
翡翠帘前犹是汝,琉璃殿上更何人。fěi cuì lián qián yóu shì rǔ,liú lí diàn shàng gèng hé rén。
直须鹤出银笼外,受用壶天不夜春。zhí xū hè chū yín lóng wài,shòu yòng hú tiān bù yè chūn。

和张善长韵

耶律楚材

下马如虹气焰雄,惊人诗笔有谁同。xià mǎ rú hóng qì yàn xióng,jīng rén shī bǐ yǒu shuí tóng。
银钩老字学颜体,玉振奇辞类国风。yín gōu lǎo zì xué yán tǐ,yù zhèn qí cí lèi guó fēng。
今日白衣聊养素,他年皇屋好推忠。jīn rì bái yī liáo yǎng sù,tā nián huáng wū hǎo tuī zhōng。
经营江左须豪哲,占取云台第一功。jīng yíng jiāng zuǒ xū háo zhé,zhàn qǔ yún tái dì yī gōng。

从万松老师乞玉博山

耶律楚材

吾师珍惜玉山炉,可叹雕纹朴丧初。wú shī zhēn xī yù shān lú,kě tàn diāo wén pǔ sàng chū。
无党无偏三足峙,不缁不磷一心虚。wú dǎng wú piān sān zú zhì,bù zī bù lín yī xīn xū。
礼佛诵课须资汝,示众拈香正起予。lǐ fú sòng kè xū zī rǔ,shì zhòng niān xiāng zhèng qǐ yǔ。
对此好弹三涧雪,因风远寄万松书。duì cǐ hǎo dàn sān jiàn xuě,yīn fēng yuǎn jì wàn sōng shū。

寄万寿润公禅师用旧韵

耶律楚材

懒答禅师一纸书,禅师佳句古谁如。lǎn dá chán shī yī zhǐ shū,chán shī jiā jù gǔ shuí rú。
不才叹我垂垂老,美裕怜君绰绰馀。bù cái tàn wǒ chuí chuí lǎo,měi yù lián jūn chuò chuò yú。
断臂志能如慧祖,点胸终不似云居。duàn bì zhì néng rú huì zǔ,diǎn xiōng zhōng bù shì yún jū。
三关参到纵横处,识破黄龙脚似驴。sān guān cān dào zòng héng chù,shí pò huáng lóng jiǎo shì lǘ。

寄圣安澄公禅师

耶律楚材

澄公屡有寄来书,不着寒温问讯予。chéng gōng lǚ yǒu jì lái shū,bù zhe hán wēn wèn xùn yǔ。
老柏依然笼古殿,旃檀无恙锁精庐。lǎo bǎi yī rán lóng gǔ diàn,zhān tán wú yàng suǒ jīng lú。
金鳞透网三乘外,大隐居廛千载馀。jīn lín tòu wǎng sān chéng wài,dà yǐn jū chán qiān zài yú。
只有些儿堪恨处,向人刚觅护身符。zhǐ yǒu xiē ér kān hèn chù,xiàng rén gāng mì hù shēn fú。

从龙溪乞西岩香并方

耶律楚材

我爱龙溪新样香,西岩风韵卒难忘。wǒ ài lóng xī xīn yàng xiāng,xī yán fēng yùn zú nán wàng。
深玄欲说舌头短,妙观先通鼻孔长。shēn xuán yù shuō shé tóu duǎn,miào guān xiān tōng bí kǒng zhǎng。
秋水弹时宜受用,碧岩读处更相当。qiū shuǐ dàn shí yí shòu yòng,bì yán dú chù gèng xiāng dāng。
清香妙谱都拈出,莫惜十年旧药方。qīng xiāng miào pǔ dōu niān chū,mò xī shí nián jiù yào fāng。

旦日遗从祖

耶律楚材

尘世春风岁又迁,僚属来贺古川前。chén shì chūn fēng suì yòu qiān,liáo shǔ lái hè gǔ chuān qián。
谁知万法生心上,不觉双毛落鬓边。shuí zhī wàn fǎ shēng xīn shàng,bù jué shuāng máo luò bìn biān。
人生能得几緉屐,文章不直一文钱。rén shēng néng dé jǐ liǎng jī,wén zhāng bù zhí yī wén qián。
威音那畔乾坤别,且道而今是几年。wēi yīn nà pàn qián kūn bié,qiě dào ér jīn shì jǐ nián。

寄东林

耶律楚材

同参万里寄书来,盥手缄封手自开。tóng cān wàn lǐ jì shū lái,guàn shǒu jiān fēng shǒu zì kāi。
没骨舌头我难说,无根树子若能栽。méi gǔ shé tóu wǒ nán shuō,wú gēn shù zi ruò néng zāi。
金鹏手段平翻海,任老钩竿不钓能。jīn péng shǒu duàn píng fān hǎi,rèn lǎo gōu gān bù diào néng。
何日万松轩侧畔,笑谈抵掌一开怀。hé rì wàn sōng xuān cè pàn,xiào tán dǐ zhǎng yī kāi huái。

寄景贤

耶律楚材

湛然有过必人知,笑寄龙冈自讼诗。zhàn rán yǒu guò bì rén zhī,xiào jì lóng gāng zì sòng shī。
阎浮众生苦为乐,华严皇觉药能医。yán fú zhòng shēng kǔ wèi lè,huá yán huáng jué yào néng yī。
十年擐甲足疾作,三月弹琴臂力衰。shí nián huàn jiǎ zú jí zuò,sān yuè dàn qín bì lì shuāi。
因病得闲闲却病,闲中虽病也便宜。yīn bìng dé xián xián què bìng,xián zhōng suī bìng yě biàn yí。

再用知字韵戏景贤

耶律楚材

薄德从来总畏知,龙冈又有和来诗。báo dé cóng lái zǒng wèi zhī,lóng gāng yòu yǒu hé lái shī。
机关不解活龙弄,癖疾还如死马医。jī guān bù jiě huó lóng nòng,pǐ jí hái rú sǐ mǎ yī。
大舜再逢难永诀,周公不梦觉吾衰。dà shùn zài féng nán yǒng jué,zhōu gōng bù mèng jué wú shuāi。
凤池元是夔龙宅,山鹿野麋终不宜。fèng chí yuán shì kuí lóng zhái,shān lù yě mí zhōng bù yí。

慕乐天

耶律楚材

荆水浑如八节滩,玉泉佳趣类香山。jīng shuǐ hún rú bā jié tān,yù quán jiā qù lèi xiāng shān。
韦编周易忘深意,贝叶佛经送老闲。wéi biān zhōu yì wàng shēn yì,bèi yè fú jīng sòng lǎo xián。
爽我琴书池五亩,侑人诗酒竹千竿。shuǎng wǒ qín shū chí wǔ mǔ,yòu rén shī jiǔ zhú qiān gān。
乐天活计都相似,脂粉独嫌素与蛮。lè tiān huó jì dōu xiāng shì,zhī fěn dú xián sù yǔ mán。

复用前韵戏呈龙冈居士兼善长诗友二首其一

耶律楚材

君有蛮儿我已知,湛然援笔上新诗。jūn yǒu mán ér wǒ yǐ zhī,zhàn rán yuán bǐ shàng xīn shī。
翠眉已惹禅心动,玉颊休教獭髓医。cuì méi yǐ rě chán xīn dòng,yù jiá xiū jiào tǎ suǐ yī。
旧有药炉虽竭底,新来鼎器却扶衰。jiù yǒu yào lú suī jié dǐ,xīn lái dǐng qì què fú shuāi。
隆隆玉准能青眼,不解云霓也自宜。lóng lóng yù zhǔn néng qīng yǎn,bù jiě yún ní yě zì yí。

用刘润之韵

耶律楚材

个中消息本忘言,一念从渠一万年。gè zhōng xiāo xī běn wàng yán,yī niàn cóng qú yī wàn nián。
大地遍开皆是水,顽石不击固无烟。dà dì biàn kāi jiē shì shuǐ,wán shí bù jī gù wú yān。
成佛莫落谢公后,建业从教祖氏先。chéng fú mò luò xiè gōng hòu,jiàn yè cóng jiào zǔ shì xiān。
万法悉从心地起,元来祸福不由天。wàn fǎ xī cóng xīn dì qǐ,yuán lái huò fú bù yóu tiān。

弹琴逾时作解嘲以呈万松老师

耶律楚材

一曲悲风历指寒,昔年曾奉万松轩。yī qū bēi fēng lì zhǐ hán,xī nián céng fèng wàn sōng xuān。
本嫌浮脆删吟抑,为爱轩昂变撞敦。běn xián fú cuì shān yín yì,wèi ài xuān áng biàn zhuàng dūn。
高趣酿成真有味,烦襟洗尽了无痕。gāo qù niàng chéng zhēn yǒu wèi,fán jīn xǐ jǐn le wú hén。
禅人若道声尘妄,孤负观音正法门。chán rén ruò dào shēng chén wàng,gū fù guān yīn zhèng fǎ mén。

用曹桢韵

耶律楚材

征南都护得旋旆,平北将军已罢师。zhēng nán dōu hù dé xuán pèi,píng běi jiāng jūn yǐ bà shī。
寰海讴歌归大舜,明堂钟鼓奏咸池。huán hǎi ōu gē guī dà shùn,míng táng zhōng gǔ zòu xián chí。
咸阳父老倾心日,鲁国书生得志时。xián yáng fù lǎo qīng xīn rì,lǔ guó shū shēng dé zhì shí。
收拾琴书我归去,朝廷人物有皋夔。shōu shí qín shū wǒ guī qù,cháo tíng rén wù yǒu gāo kuí。