古诗词

怀古一百韵寄张敏之

耶律楚材

兴亡千古事,胜负一枰棋。xīng wáng qiān gǔ shì,shèng fù yī píng qí。
感恨空兴叹,悲吟乃赋诗。gǎn hèn kōng xīng tàn,bēi yín nǎi fù shī。
三皇崇道德,五帝重仁慈。sān huáng chóng dào dé,wǔ dì zhòng rén cí。
礼废三王谢,权兴五伯漓。lǐ fèi sān wáng xiè,quán xīng wǔ bó lí。
焚书嫌孔孟,峻法用高斯。fén shū xián kǒng mèng,jùn fǎ yòng gāo sī。
政出人思乱,身亡国亦随。zhèng chū rén sī luàn,shēn wáng guó yì suí。
阿房修象魏,徐福觅灵芝。ā fáng xiū xiàng wèi,xú fú mì líng zhī。
偶语真虚禁,长城信谩为。ǒu yǔ zhēn xū jìn,zhǎng chéng xìn mán wèi。
只知秦失鹿,不觉楚亡骓。zhǐ zhī qín shī lù,bù jué chǔ wáng zhuī。
约法三章日,恩垂四百基。yuē fǎ sān zhāng rì,ēn chuí sì bǎi jī。
汉兴学校启,文作典章施。hàn xīng xué xiào qǐ,wén zuò diǎn zhāng shī。
黩武疲中夏,穷兵攘四夷。dú wǔ pí zhōng xià,qióng bīng rǎng sì yí。
嗣君恩稍失,刘氏德难衰。sì jūn ēn shāo shī,liú shì dé nán shuāi。
新室虽兴难,真人已御期。xīn shì suī xīng nán,zhēn rén yǐ yù qī。
魏吴将奋起,灵献自荒嬉。wèi wú jiāng fèn qǐ,líng xiàn zì huāng xī。
贼子权移汉,奸臣坞筑郿。zéi zi quán yí hàn,jiān chén wù zhù méi。
三朝如峙鼎,四海若棼丝。sān cháo rú zhì dǐng,sì hǎi ruò fén sī。
才奉山阳主,已生司马师。cái fèng shān yáng zhǔ,yǐ shēng sī mǎ shī。
仲谋服孟德,葛亮倍曹丕。zhòng móu fú mèng dé,gé liàng bèi cáo pī。
惟晋成独统,平吴混八维。wéi jìn chéng dú tǒng,píng wú hùn bā wéi。
有初终鲜克,居治乱谁思。yǒu chū zhōng xiān kè,jū zhì luàn shuí sī。
蝉鬓充兰掖,羊车绕竹岐。chán bìn chōng lán yē,yáng chē rào zhú qí。
孙谋无远虑,神器委痴儿。sūn móu wú yuǎn lǜ,shén qì wěi chī ér。
国事归椒室,民饥询肉糜。guó shì guī jiāo shì,mín jī xún ròu mí。
为人昧菽麦,闻蟆问官私。wèi rén mèi shū mài,wén má wèn guān sī。
卫瓘尝几谏,何曾已预知。wèi guàn cháng jǐ jiàn,hé céng yǐ yù zhī。
五胡云扰攘,六代电奔驰。wǔ hú yún rǎo rǎng,liù dài diàn bēn chí。
川谷流腥血,郊原厌积尸。chuān gǔ liú xīng xuè,jiāo yuán yàn jī shī。
天光分耀日,地里裂瓜时。tiān guāng fēn yào rì,dì lǐ liè guā shí。
历数当归李,驱除暂假隋。lì shù dāng guī lǐ,qū chú zàn jiǎ suí。
西陲开鄯善,东鄙讨高丽。xī chuí kāi shàn shàn,dōng bǐ tǎo gāo lì。
鸾驾如江国,龙舟泛汴漪。luán jià rú jiāng guó,lóng zhōu fàn biàn yī。
锦帆遮水面,粉浪污河湄。jǐn fān zhē shuǐ miàn,fěn làng wū hé méi。
府藏金帛积,生灵气力疲。fǔ cáng jīn bó jī,shēng líng qì lì pí。
盗贼天下起,章奏禁中欺。dào zéi tiān xià qǐ,zhāng zòu jìn zhōng qī。
海内空龙战,河东有凤姿。hǎi nèi kōng lóng zhàn,hé dōng yǒu fèng zī。
元戎展鹰犬,颉利助熊罴。yuán róng zhǎn yīng quǎn,jié lì zhù xióng pí。
奉表遵朝命,尊王建义旗。fèng biǎo zūn cháo mìng,zūn wáng jiàn yì qí。
经营于盗手,禅让托君辞。jīng yíng yú dào shǒu,chán ràng tuō jūn cí。
豪哲归吾彀,要荒入我羁。háo zhé guī wú gòu,yào huāng rù wǒ jī。
太宗真令主,贞观有皇规。tài zōng zhēn lìng zhǔ,zhēn guān yǒu huáng guī。
正美开元治,俄成天宝悲。zhèng měi kāi yuán zhì,é chéng tiān bǎo bēi。
曲江还故里,林甫领台司。qū jiāng hái gù lǐ,lín fǔ lǐng tái sī。
裂土封三国,缠头爱八姨。liè tǔ fēng sān guó,chán tóu ài bā yí。
霓裳犹未罢,鼙鼓恨来迟。ní shang yóu wèi bà,pí gǔ hèn lái chí。
逆寇陵丹阙,君王舍翠眉。nì kòu líng dān quē,jūn wáng shě cuì méi。
两京贼党灭,方镇重权移。liǎng jīng zéi dǎng miè,fāng zhèn zhòng quán yí。
朱李元堪叹,石刘亦可嗤。zhū lǐ yuán kān tàn,shí liú yì kě chī。
九州重搆乱,五代荐荒饥。jiǔ zhōu zhòng gòu luàn,wǔ dài jiàn huāng jī。
辽宋分南北,翁孙讲礼仪。liáo sòng fēn nán běi,wēng sūn jiǎng lǐ yí。
宣和风侈靡,教主德庸卑。xuān hé fēng chǐ mí,jiào zhǔ dé yōng bēi。
背约绝邻好,兴师借寇资。bèi yuē jué lín hǎo,xīng shī jiè kòu zī。
悬知丧唇齿,何事撤籓篱。xuán zhī sàng chún chǐ,hé shì chè fān lí。
失地人皆怨,蒙尘悔可追。shī dì rén jiē yuàn,méng chén huǐ kě zhuī。
辽家遵汉制,孔教祖宣尼。liáo jiā zūn hàn zhì,kǒng jiào zǔ xuān ní。
焕若文章备,康哉政事熙。huàn ruò wén zhāng bèi,kāng zāi zhèng shì xī。
朝廷严衮冕,郊庙奏埙篪。cháo tíng yán gǔn miǎn,jiāo miào zòu xūn chí。
校猎温驰射,行营习正奇。xiào liè wēn chí shè,xíng yíng xí zhèng qí。
南州走玉帛,诸国畏鞭笞。nán zhōu zǒu yù bó,zhū guó wèi biān chī。
天祚骄人上,朝鲜叛海涯。tiān zuò jiāo rén shàng,cháo xiān pàn hǎi yá。
未终三百祀,不免一朝危。wèi zhōng sān bǎi sì,bù miǎn yī cháo wēi。
鸭绿金朝起,桑干玉玺遗。yā lǜ jīn cháo qǐ,sāng gàn yù xǐ yí。
后辽兴大石,西域统龟兹。hòu liáo xīng dà shí,xī yù tǒng guī zī。
万里威声震,百年名教垂。wàn lǐ wēi shēng zhèn,bǎi nián míng jiào chuí。
武元平宋地,殷礼杂宗姬。wǔ yuán píng sòng dì,yīn lǐ zá zōng jī。
治国崇文事,拔贤尚赋词。zhì guó chóng wén shì,bá xián shàng fù cí。
邦昌君洛汭,刘豫立青淄。bāng chāng jūn luò ruì,liú yù lì qīng zī。
大定民兴咏,明昌物适宜。dà dìng mín xīng yǒng,míng chāng wù shì yí。
日中须景昃,月满必光亏。rì zhōng xū jǐng zè,yuè mǎn bì guāng kuī。
肘腋独夫难,丘墟七庙隳。zhǒu yè dú fū nán,qiū xū qī miào huī。
北朝天辅佑,南国俗疮痍。běi cháo tiān fǔ yòu,nán guó sú chuāng yí。
天子潜巡狩,宗臣严守陴。tiān zi qián xún shòu,zōng chén yán shǒu pí。
山西尽荆枳,河朔半豺狸。shān xī jǐn jīng zhǐ,hé shuò bàn chái lí。
食尽谋安出,兵羸力不支。shí jǐn móu ān chū,bīng léi lì bù zhī。
长围重数匝,久困再周期。zhǎng wéi zhòng shù zā,jiǔ kùn zài zhōu qī。
太液生秋草,姑苏游野麋。tài yè shēng qiū cǎo,gū sū yóu yě mí。
忠臣全节死,馀众入降麾。zhōng chén quán jié sǐ,yú zhòng rù jiàng huī。
文献生三子,东丹第八枝。wén xiàn shēng sān zi,dōng dān dì bā zhī。
虚名如画饼,遗业学为箕。xū míng rú huà bǐng,yí yè xué wèi jī。
自笑蓬垂鬓,谁怜雪满髭。zì xiào péng chuí bìn,shuí lián xuě mǎn zī。
抚膺长感慨,搔首几嗟咨。fǔ yīng zhǎng gǎn kǎi,sāo shǒu jǐ jiē zī。
车盖知何处,衣冠问阿谁。chē gài zhī hé chù,yī guān wèn ā shuí。
自天明下诏,知我素通蓍。zì tiān míng xià zhào,zhī wǒ sù tōng shī。
发轫装琴剑,登车执策绥。fā rèn zhuāng qín jiàn,dēng chē zhí cè suí。
穹庐或白黑,驿骑半黄駓。qióng lú huò bái hēi,yì qí bàn huáng pī。
肥脔白如瓠,琼浆甘似饴。féi luán bái rú hù,qióng jiāng gān shì yí。
天山连北府,瀚海过西伊。tiān shān lián běi fǔ,hàn hǎi guò xī yī。
天马穷渤澥,神兵过月氏。tiān mǎ qióng bó xiè,shén bīng guò yuè shì。
感恩承圣敕,寄住到寻罳。gǎn ēn chéng shèng chì,jì zhù dào xún sī。
春色多红树,秋波总绿陂。chūn sè duō hóng shù,qiū bō zǒng lǜ bēi。
不须赊酒饮,随分有驴骑。bù xū shē jiǔ yǐn,suí fēn yǒu lǘ qí。
畎亩栖禾粟,园林足果梨。quǎn mǔ qī hé sù,yuán lín zú guǒ lí。
舂粳光璨玉,煮饭滑流匙。chōng jīng guāng càn yù,zhǔ fàn huá liú shi。
圣祖方轻举,明君应乐推。shèng zǔ fāng qīng jǔ,míng jūn yīng lè tuī。
龙庭陈大礼,原庙献明粢。lóng tíng chén dà lǐ,yuán miào xiàn míng zī。
万国朝金陛,千官列玉墀。wàn guó cháo jīn bì,qiān guān liè yù chí。
求贤为辅弼,举我忝丞疑。qiú xián wèi fǔ bì,jǔ wǒ tiǎn chéng yí。
才德真为慊,颠危不解持。cái dé zhēn wèi qiàn,diān wēi bù jiě chí。
愿从麋鹿性,岂恋凤凰池。yuàn cóng mí lù xìng,qǐ liàn fèng huáng chí。
投老谁为伴,黄山有敏之。tóu lǎo shuí wèi bàn,huáng shān yǒu mǐn zhī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

寄武川摩诃院圆明老人五首

耶律楚材

一扇儒风佛日明,舍生从此乐馀生。yī shàn rú fēng fú rì míng,shě shēng cóng cǐ lè yú shēng。
高人编简寻长味,衲子林泉称野情。gāo rén biān jiǎn xún zhǎng wèi,nà zi lín quán chēng yě qíng。
见道谷绵充廪藏,喜闻流散集京城。jiàn dào gǔ mián chōng lǐn cáng,xǐ wén liú sàn jí jīng chéng。
自惭无德毗明主,千里虚名浪播声。zì cán wú dé pí míng zhǔ,qiān lǐ xū míng làng bō shēng。

戊子继武川刘抟霄韵

耶律楚材

不得吾山卧翠霞,西行行遍海之涯。bù dé wú shān wò cuì xiá,xī xíng xíng biàn hǎi zhī yá。
火风地水虽非我,南北东西总是家。huǒ fēng dì shuǐ suī fēi wǒ,nán běi dōng xī zǒng shì jiā。
驿骑亲驰涉弱水,星轺躬驾过流沙。yì qí qīn chí shè ruò shuǐ,xīng yáo gōng jià guò liú shā。
惟期圣德渐遐迩,不惮龙庭万里赊。wéi qī shèng dé jiàn xiá ěr,bù dàn lóng tíng wàn lǐ shē。

和李汉臣韵四首其一

耶律楚材

梦中身世鬓垂斑,方士从夸药驻颜。mèng zhōng shēn shì bìn chuí bān,fāng shì cóng kuā yào zhù yán。
性海一波涵万象,威音双箭透重关。xìng hǎi yī bō hán wàn xiàng,wēi yīn shuāng jiàn tòu zhòng guān。
圆融活水非生灭,浩渺虚舟任往还。yuán róng huó shuǐ fēi shēng miè,hào miǎo xū zhōu rèn wǎng hái。
便好灰心养愚拙,须知大智本闲闲。biàn hǎo huī xīn yǎng yú zhuō,xū zhī dà zhì běn xián xián。

憩解州邵薛村洪福院

耶律楚材

天兵南出武阳东,暂解征鞍憩梵宫。tiān bīng nán chū wǔ yáng dōng,zàn jiě zhēng ān qì fàn gōng。
玉像巍巍红叶捧,金容奕奕碧纱笼。yù xiàng wēi wēi hóng yè pěng,jīn róng yì yì bì shā lóng。
三秦繁盛如席卷,两晋风流扫地空。sān qín fán shèng rú xí juǎn,liǎng jìn fēng liú sǎo dì kōng。
惟有真如元不坏,青山依旧白云中。wéi yǒu zhēn rú yuán bù huài,qīng shān yī jiù bái yún zhōng。

邵薛村道士陈公求诗

耶律楚材

玄言圣祖五千言,不说飞升不说仙。xuán yán shèng zǔ wǔ qiān yán,bù shuō fēi shēng bù shuō xiān。
烧药炼丹全是妄,吞霞服气苟延年。shāo yào liàn dān quán shì wàng,tūn xiá fú qì gǒu yán nián。
须知三教皆同道,可信重玄也似禅。xū zhī sān jiào jiē tóng dào,kě xìn zhòng xuán yě shì chán。
趋破异端何足慕,纷纷皆是野狐涎。qū pò yì duān hé zú mù,fēn fēn jiē shì yě hú xián。

又用韵和王巨川其二

耶律楚材

今年扈从入西秦,山色犹如昔日新。jīn nián hù cóng rù xī qín,shān sè yóu rú xī rì xīn。
诗思远随秦岭雁,征衣全染灞桥尘。shī sī yuǎn suí qín lǐng yàn,zhēng yī quán rǎn bà qiáo chén。
含元殿坏荆榛古,花萼楼空草木春。hán yuán diàn huài jīng zhēn gǔ,huā è lóu kōng cǎo mù chūn。
千古兴亡同一梦,梦中多少未归人。qiān gǔ xīng wáng tóng yī mèng,mèng zhōng duō shǎo wèi guī rén。

和武善夫韵二首

耶律楚材

佐主焦劳力已殚,微才安可济时难。zuǒ zhǔ jiāo láo lì yǐ dān,wēi cái ān kě jì shí nán。
开樽北海希文举,携妓东山笑谢安。kāi zūn běi hǎi xī wén jǔ,xié jì dōng shān xiào xiè ān。
雨露新恩君责重,桑榆老境我年残。yǔ lù xīn ēn jūn zé zhòng,sāng yú lǎo jìng wǒ nián cán。
何时致政闾山去,三径依然松菊寒。hé shí zhì zhèng lǘ shān qù,sān jìng yī rán sōng jú hán。

和武善夫韵二首

耶律楚材

秋霖初霁觉新凉,午夜东山月吐光。qiū lín chū jì jué xīn liáng,wǔ yè dōng shān yuè tǔ guāng。
翠竹无心甘晚节,黄花有意助年芳。cuì zhú wú xīn gān wǎn jié,huáng huā yǒu yì zhù nián fāng。
忠诚自许一心赤,老境谁怜两鬓霜。zhōng chéng zì xǔ yī xīn chì,lǎo jìng shuí lián liǎng bìn shuāng。
遥忆吾山归未得,故人书简怨东阳。yáo yì wú shān guī wèi dé,gù rén shū jiǎn yuàn dōng yáng。

寄云中东堂和尚

耶律楚材

云中种出火莲华,到底东堂是作家。yún zhōng zhǒng chū huǒ lián huá,dào dǐ dōng táng shì zuò jiā。
伏手骨挝腰下剑,笑人家具手中蛇。fú shǒu gǔ wō yāo xià jiàn,xiào rén jiā jù shǒu zhōng shé。
三玄戈甲徒心乱,五位君臣莫眼花。sān xuán gē jiǎ tú xīn luàn,wǔ wèi jūn chén mò yǎn huā。
只遮些儿难理会,草鞋包裹破袈裟。zhǐ zhē xiē ér nán lǐ huì,cǎo xié bāo guǒ pò jiā shā。

谢万寿润公和尚惠书

耶律楚材

多谢堂头远赐书,惊人才笔我难如。duō xiè táng tóu yuǎn cì shū,jīng rén cái bǐ wǒ nán rú。
承当禅髓心无愧,供奉佛牙力有馀。chéng dāng chán suǐ xīn wú kuì,gōng fèng fú yá lì yǒu yú。
幼子可袭先父业,游人却到旧时居。yòu zi kě xí xiān fù yè,yóu rén què dào jiù shí jū。
个中消息谁能悉,玉女乘风跨铁驴。gè zhōng xiāo xī shuí néng xī,yù nǚ chéng fēng kuà tiě lǘ。

燕京大觉禅寺奥公乞经藏记既成以诗戏之

耶律楚材

词源老去苦无多,强著闲文赞释迦。cí yuán lǎo qù kǔ wú duō,qiáng zhù xián wén zàn shì jiā。
遒健兔毫生月窟,光明茧纸出新罗。qiú jiàn tù háo shēng yuè kū,guāng míng jiǎn zhǐ chū xīn luó。
茶炉几瓣龙涎烬,玉板十分凤墨磨。chá lú jǐ bàn lóng xián jìn,yù bǎn shí fēn fèng mò mó。
此起科差真可笑,湛然陪酒更陪歌。cǐ qǐ kē chà zhēn kě xiào,zhàn rán péi jiǔ gèng péi gē。

寄龙溪老人乞西岩香

耶律楚材

寄语龙溪老古锥,西岩风韵我长思。jì yǔ lóng xī lǎo gǔ zhuī,xī yán fēng yùn wǒ zhǎng sī。
香钱缓发鸣琴后,瓦鼎浓薰入定时。xiāng qián huǎn fā míng qín hòu,wǎ dǐng nóng xūn rù dìng shí。
比拟梅魂只独步,品量龙脑可同驰。bǐ nǐ méi hún zhǐ dú bù,pǐn liàng lóng nǎo kě tóng chí。
湛然鼻孔撩天大,穿过多时不自知。zhàn rán bí kǒng liāo tiān dà,chuān guò duō shí bù zì zhī。

谢圣安澄公馈药

耶律楚材

一粒灵丹寄我尝,湛然回简谢西堂。yī lì líng dān jì wǒ cháng,zhàn rán huí jiǎn xiè xī táng。
杀活一草真难会,药病相治未易量。shā huó yī cǎo zhēn nán huì,yào bìng xiāng zhì wèi yì liàng。
子细嚼时元不碍,浑沦吞下也无妨。zi xì jué shí yuán bù ài,hún lún tūn xià yě wú fáng。
圣安骨董知多少,卖弄千年旧药方。shèng ān gǔ dǒng zhī duō shǎo,mài nòng qiān nián jiù yào fāng。

和王正夫韵

耶律楚材

壮年自笑鬓先霜,喜色眉间一点黄。zhuàng nián zì xiào bìn xiān shuāng,xǐ sè méi jiān yī diǎn huáng。
退食紫宸居凤阁,朝天丹阙列鸳行。tuì shí zǐ chén jū fèng gé,cháo tiān dān quē liè yuān xíng。
功名必要光前古,富贵何须归故乡。gōng míng bì yào guāng qián gǔ,fù guì hé xū guī gù xiāng。
济世元知有仁政,活人不假返魂香。jì shì yuán zhī yǒu rén zhèng,huó rén bù jiǎ fǎn hún xiāng。

继孟云卿韵

耶律楚材

归欤奚待鬓双皤,无恙闾山耸岌峨。guī yú xī dài bìn shuāng pó,wú yàng lǘ shān sǒng jí é。
万壑松风思仰峤,千岩烟雨忆平坡。wàn hè sōng fēng sī yǎng jiào,qiān yán yān yǔ yì píng pō。
开基气概鲸吞海,遁世生涯鼠饮河。kāi jī qì gài jīng tūn hǎi,dùn shì shēng yá shǔ yǐn hé。
好买扁舟从此逝,醉眠江国一渔蓑。hǎo mǎi biǎn zhōu cóng cǐ shì,zuì mián jiāng guó yī yú suō。