古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

送韩浩然用马朝卿韵

耶律楚材

开怀樽俎笑谈倾,未暇论文君已行。kāi huái zūn zǔ xiào tán qīng,wèi xiá lùn wén jūn yǐ xíng。
富贵涂亨渠易致,诗篇韵险我难赓。fù guì tú hēng qú yì zhì,shī piān yùn xiǎn wǒ nán gēng。
已成倾盖金兰友,安用沾襟儿女情。yǐ chéng qīng gài jīn lán yǒu,ān yòng zhān jīn ér nǚ qíng。
准拟秋深迓归骑,一樽浊酒远相迎。zhǔn nǐ qiū shēn yà guī qí,yī zūn zhuó jiǔ yuǎn xiāng yíng。

戊子饯非熊仍以吕望磻溪图为赠

耶律楚材

昨夜白麻降日边,文章领袖远朝天。zuó yè bái má jiàng rì biān,wén zhāng lǐng xiù yuǎn cháo tiān。
遥思御座分香赐,更想龙庭命席前。yáo sī yù zuò fēn xiāng cì,gèng xiǎng lóng tíng mìng xí qián。
白面书生酬夙志,黑头边帅领新权。bái miàn shū shēng chóu sù zhì,hēi tóu biān shuài lǐng xīn quán。
非熊应笑非熊老,八十犹然钓渭川。fēi xióng yīng xiào fēi xióng lǎo,bā shí yóu rán diào wèi chuān。

和宋子玉韵

耶律楚材

勇将谋臣满玉京,吾侪袖手待升平。yǒng jiāng móu chén mǎn yù jīng,wú chái xiù shǒu dài shēng píng。
荆榛至道常嗟我,柱石中原岂舍卿。jīng zhēn zhì dào cháng jiē wǒ,zhù shí zhōng yuán qǐ shě qīng。
日下有人叨肉食,云中高士振诗鸣。rì xià yǒu rén dāo ròu shí,yún zhōng gāo shì zhèn shī míng。
思君兴味如梅渴,海印那能知此情。sī jūn xīng wèi rú méi kě,hǎi yìn nà néng zhī cǐ qíng。

戊子喜雨用马朝卿韵二首

耶律楚材

酷暑炎炎正不禁,一声雷震酿轻阴。kù shǔ yán yán zhèng bù jìn,yī shēng léi zhèn niàng qīng yīn。
救回南亩十分旱,变作西郊三日霖。jiù huí nán mǔ shí fēn hàn,biàn zuò xī jiāo sān rì lín。
遍野桑畴青幄密,连天麦垄绿云深。biàn yě sāng chóu qīng wò mì,lián tiān mài lǒng lǜ yún shēn。
王孙喜雨登楼宴,贳酒黄垆解带金。wáng sūn xǐ yǔ dēng lóu yàn,shì jiǔ huáng lú jiě dài jīn。

戊子喜雨用马朝卿韵二首

耶律楚材

生死轮回苦莫禁,不如学道惜分阴。shēng sǐ lún huí kǔ mò jìn,bù rú xué dào xī fēn yīn。
船乘没底聊相渡,云出无心强作霖。chuán chéng méi dǐ liáo xiāng dù,yún chū wú xīn qiáng zuò lín。
不死乡中灵草异,长生劫外紫云深。bù sǐ xiāng zhōng líng cǎo yì,zhǎng shēng jié wài zǐ yún shēn。
茅山道士真堪笑,虚费工夫炼五金。máo shān dào shì zhēn kān xiào,xū fèi gōng fū liàn wǔ jīn。

和邦瑞韵送奉使之江表

耶律楚材

驲骑翩翩出玉京,金符一插照人明。rì qí piān piān chū yù jīng,jīn fú yī chā zhào rén míng。
莫忘北阙龙飞志,要识南陬舌情。mò wàng běi quē lóng fēi zhì,yào shí nán zōu shé qíng。
布袖来朝无骑乘,锦衣归去不徒行。bù xiù lái cháo wú qí chéng,jǐn yī guī qù bù tú xíng。
升仙桥畔增春色,郡守传呼接长卿。shēng xiān qiáo pàn zēng chūn sè,jùn shǒu chuán hū jiē zhǎng qīng。

祝忘忧居士寿

耶律楚材

酷似燕山窦十郎,灵椿初老桂枝芳。kù shì yàn shān dòu shí láng,líng chūn chū lǎo guì zhī fāng。
两朝厚遇垂千稔,一日清明满四方。liǎng cháo hòu yù chuí qiān rěn,yī rì qīng míng mǎn sì fāng。
玉佩丁东照兰省,斑衣摇曳悦萱堂。yù pèi dīng dōng zhào lán shěng,bān yī yáo yè yuè xuān táng。
他年参到平常处,便是长生不老乡。tā nián cān dào píng cháng chù,biàn shì zhǎng shēng bù lǎo xiāng。

和李邦瑞韵二首

耶律楚材

陇右奇才冠士林,万言良策起予深。lǒng yòu qí cái guān shì lín,wàn yán liáng cè qǐ yǔ shēn。
泽民致主倾丹恳,邀利沽名匪素心。zé mín zhì zhǔ qīng dān kěn,yāo lì gū míng fěi sù xīn。
我伴簿书无好思,君陪风月有闲吟。wǒ bàn bù shū wú hǎo sī,jūn péi fēng yuè yǒu xián yín。
他年共纳林泉下,茅屋松窗品正音。tā nián gòng nà lín quán xià,máo wū sōng chuāng pǐn zhèng yīn。

和李邦瑞韵二首

耶律楚材

谢君千里远相寻,倾盖交欢气义深。xiè jūn qiān lǐ yuǎn xiāng xún,qīng gài jiāo huān qì yì shēn。
笔砚生涯无异志,金兰气味本同心。bǐ yàn shēng yá wú yì zhì,jīn lán qì wèi běn tóng xīn。
挥毫解赋登高句,缓轸能弹对竹琴。huī háo jiě fù dēng gāo jù,huǎn zhěn néng dàn duì zhú qín。
此去鳞鸿知有便,临风无吝寄芳音。cǐ qù lín hóng zhī yǒu biàn,lín fēng wú lìn jì fāng yīn。

谢禅师□公寄闾山紫玉

耶律楚材

方外闲人天一隅,因风寄我紫云腴。fāng wài xián rén tiān yī yú,yīn fēng jì wǒ zǐ yún yú。
起予妙理欺欢伯,涤我枯肠压酪奴。qǐ yǔ miào lǐ qī huān bó,dí wǒ kū cháng yā lào nú。
琥珀精神浑仿佛,葡萄滋味较锱铢。hǔ pò jīng shén hún fǎng fú,pú táo zī wèi jiào zī zhū。
禅师远弃桃源路,日日寻山摘此无。chán shī yuǎn qì táo yuán lù,rì rì xún shān zhāi cǐ wú。

和王正之韵三首

耶律楚材

洪才硕德两相宜,雅操真堪据凤池。hóng cái shuò dé liǎng xiāng yí,yǎ cāo zhēn kān jù fèng chí。
富贵未终随梦变,功名何在值时危。fù guì wèi zhōng suí mèng biàn,gōng míng hé zài zhí shí wēi。
奇词解吐万言策,敏思能吟七步诗。qí cí jiě tǔ wàn yán cè,mǐn sī néng yín qī bù shī。
但倩东风轻着力,摩天鹏翼若云垂。dàn qiàn dōng fēng qīng zhe lì,mó tiān péng yì ruò yún chuí。

和王正之韵三首

耶律楚材

自惭不解告嘉谟,十载韬藏僻一隅。zì cán bù jiě gào jiā mó,shí zài tāo cáng pì yī yú。
巨海洪深容弃物,新朝宽厚用愚夫。jù hǎi hóng shēn róng qì wù,xīn cháo kuān hòu yòng yú fū。
亨时嘉会千年少,圣主雄材万代无。hēng shí jiā huì qiān nián shǎo,shèng zhǔ xióng cái wàn dài wú。
文物规模皆法古,伫看明诏起真儒。wén wù guī mó jiē fǎ gǔ,zhù kàn míng zhào qǐ zhēn rú。

和王正之韵三首

耶律楚材

皇天辅德本无亲,乐道奚忧甑满尘。huáng tiān fǔ dé běn wú qīn,lè dào xī yōu zèng mǎn chén。
道泰小人当屏斥,时屯君子自经纶。dào tài xiǎo rén dāng píng chì,shí tún jūn zi zì jīng lún。
浮云富贵元千变,昨梦繁华得几春。fú yún fù guì yuán qiān biàn,zuó mèng fán huá dé jǐ chūn。
遇不遇兮皆是命,吾侪休羡锦衣新。yù bù yù xī jiē shì mìng,wú chái xiū xiàn jǐn yī xīn。

和郑寿之韵

耶律楚材

圣主龙飞日月新,微才忝预股肱臣。shèng zhǔ lóng fēi rì yuè xīn,wēi cái tiǎn yù gǔ gōng chén。
民财已阜钱如水,驲骑长闲塞不尘。mín cái yǐ fù qián rú shuǐ,rì qí zhǎng xián sāi bù chén。
威镇西陲输定远,宴开东阁慕平津。wēi zhèn xī chuí shū dìng yuǎn,yàn kāi dōng gé mù píng jīn。
何如收拾琴书去,林下衣冠作舜民。hé rú shōu shí qín shū qù,lín xià yī guān zuò shùn mín。

蜡梅二首

耶律楚材

越岭仙姿迥异常,洞庭春染六铢裳。yuè lǐng xiān zī jiǒng yì cháng,dòng tíng chūn rǎn liù zhū shang。
枝横碧玉天然瘦,蕾破黄金分外香。zhī héng bì yù tiān rán shòu,lěi pò huáng jīn fēn wài xiāng。
反笑素英浑淡抹,却嫌红艳太浓妆。fǎn xiào sù yīng hún dàn mǒ,què xián hóng yàn tài nóng zhuāng。
临风浥此蔷薇露,醉墨淋漓寄渺茫。lín fēng yì cǐ qiáng wēi lù,zuì mò lín lí jì miǎo máng。