古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

蜡梅二首

耶律楚材

冰姿梦里慕姚黄,滴蜡凝酥别样妆。bīng zī mèng lǐ mù yáo huáng,dī là níng sū bié yàng zhuāng。
生妒白红太浓淡,懒施朱粉自芬芳。shēng dù bái hóng tài nóng dàn,lǎn shī zhū fěn zì fēn fāng。
寒英深染蔷薇露,冷艳微熏笃耨香。hán yīng shēn rǎn qiáng wēi lù,lěng yàn wēi xūn dǔ nòu xiāng。
受用清绝恣吟绕,惜花一念未全忘。shòu yòng qīng jué zì yín rào,xī huā yī niàn wèi quán wàng。

寄沙井刘子春

耶律楚材

寄语沙城老故人,别来嬴得鬓边尘。jì yǔ shā chéng lǎo gù rén,bié lái yíng dé bìn biān chén。
马蹄踏破关中月,新句吟空河表春。mǎ tí tà pò guān zhōng yuè,xīn jù yín kōng hé biǎo chūn。
名利相萦余有歉,琴书自乐子非贫。míng lì xiāng yíng yú yǒu qiàn,qín shū zì lè zi fēi pín。
何时策杖君家去,再试渊明漉酒巾。hé shí cè zhàng jūn jiā qù,zài shì yuān míng lù jiǔ jīn。

和琴士苗兰韵

耶律楚材

徒步南来爱陆机,公馀邂逅似相期。tú bù nán lái ài lù jī,gōng yú xiè hòu shì xiāng qī。
高山韵吼千岩木,流水声号半夜陂。gāo shān yùn hǒu qiān yán mù,liú shuǐ shēng hào bàn yè bēi。
圣德宛如歌治化,南风犹似抚疮痍。shèng dé wǎn rú gē zhì huà,nán fēng yóu shì fǔ chuāng yí。
曲终声散无人会,撩我高吟一首诗。qū zhōng shēng sàn wú rén huì,liāo wǒ gāo yín yī shǒu shī。

己丑过鸡鸣山

耶律楚材

三年四度过鸡鸣,我仆徘徊马倦登。sān nián sì dù guò jī míng,wǒ pū pái huái mǎ juàn dēng。
寂寞柴门空有舍,萧条山寺静无僧。jì mò chái mén kōng yǒu shě,xiāo tiáo shān sì jìng wú sēng。
残花溅泪千程别,啼鸟伤心百感生。cán huā jiàn lèi qiān chéng bié,tí niǎo shāng xīn bǎi gǎn shēng。
今古兴亡都莫问,穹庐高卧醉腾腾。jīn gǔ xīng wáng dōu mò wèn,qióng lú gāo wò zuì téng téng。

和人韵二首

耶律楚材

西域诸蕃古未知,来生远过禹封畿。xī yù zhū fān gǔ wèi zhī,lái shēng yuǎn guò yǔ fēng jī。
名山准拟金泥检,古塞无劳羽檄飞。míng shān zhǔn nǐ jīn ní jiǎn,gǔ sāi wú láo yǔ xí fēi。
世乐讵能敌静乐,蓑衣到底胜朝衣。shì lè jù néng dí jìng lè,suō yī dào dǐ shèng cháo yī。
年来痛忆闾山景,月照茅亭水一围。nián lái tòng yì lǘ shān jǐng,yuè zhào máo tíng shuǐ yī wéi。

和人韵二首

耶律楚材

干戈未敛我伤神,自恨虚名误此身。gàn gē wèi liǎn wǒ shāng shén,zì hèn xū míng wù cǐ shēn。
否德讵能师百辟,微才安可步三辰。fǒu dé jù néng shī bǎi pì,wēi cái ān kě bù sān chén。
箕裘谩叹青毡旧,勋业空惊白发新。jī qiú mán tàn qīng zhān jiù,xūn yè kōng jīng bái fā xīn。
安得夔龙立廊庙,扶持尧舜济斯民。ān dé kuí lóng lì láng miào,fú chí yáo shùn jì sī mín。

寄天山周敬之

耶律楚材

当年倾盖识君初,烂饮天山驻使车。dāng nián qīng gài shí jūn chū,làn yǐn tiān shān zhù shǐ chē。
秋去安仁空有赋,雁来公瑾又无书。qiū qù ān rén kōng yǒu fù,yàn lái gōng jǐn yòu wú shū。
林峦红叶知人老,篱落黄花亦我疏。lín luán hóng yè zhī rén lǎo,lí luò huáng huā yì wǒ shū。
为向天涯道岑寂,强吟新句附双鱼。wèi xiàng tiān yá dào cén jì,qiáng yín xīn jù fù shuāng yú。

和武川严亚之见寄五首

耶律楚材

当年西域未知名,四海无人识晋卿。dāng nián xī yù wèi zhī míng,sì hǎi wú rén shí jìn qīng。
扈从銮舆三万里,谟谋凤阙九重城。hù cóng luán yú sān wàn lǐ,mó móu fèng quē jiǔ zhòng chéng。
衣冠异域真余志,礼乐中原乃我荣。yī guān yì yù zhēn yú zhì,lǐ lè zhōng yuán nǎi wǒ róng。
何日功成归旧隐,五湖烟浪乐馀生。hé rì gōng chéng guī jiù yǐn,wǔ hú yān làng lè yú shēng。

和武川严亚之见寄五首

耶律楚材

亚之平水久驰名,壮岁题桥慕长卿。yà zhī píng shuǐ jiǔ chí míng,zhuàng suì tí qiáo mù zhǎng qīng。
厌世德风如偃草,惊人诗价比连城。yàn shì dé fēng rú yǎn cǎo,jīng rén shī jià bǐ lián chéng。
功名未立不为慊,仁义能行亦足荣。gōng míng wèi lì bù wèi qiàn,rén yì néng xíng yì zú róng。
此理幽微人不识,莫言儒道拙谋生。cǐ lǐ yōu wēi rén bù shí,mò yán rú dào zhuō móu shēng。

和武川严亚之见寄五首

耶律楚材

今年又得亚之诗,每叹风云会遇迟。jīn nián yòu dé yà zhī shī,měi tàn fēng yún huì yù chí。
拙运且淹童子役,雄才宜作帝王师。zhuō yùn qiě yān tóng zi yì,xióng cái yí zuò dì wáng shī。
羡君笔下挥千字,知子胸中蕴六奇。xiàn jūn bǐ xià huī qiān zì,zhī zi xiōng zhōng yùn liù qí。
静对西风和新句,凄然南望动深思。jìng duì xī fēng hé xīn jù,qī rán nán wàng dòng shēn sī。

和武川严亚之见寄五首

耶律楚材

误忝纶恩斗印悬,乏才羞到玉墀前。wù tiǎn lún ēn dòu yìn xuán,fá cái xiū dào yù chí qián。
劾奸封事梦犹诤,许国忠诚老益坚。hé jiān fēng shì mèng yóu zhèng,xǔ guó zhōng chéng lǎo yì jiān。
仁政发从天北畔,捷音来自海西边。rén zhèng fā cóng tiān běi pàn,jié yīn lái zì hǎi xī biān。
从今率土沾王化,礼乐车书共一天。cóng jīn lǜ tǔ zhān wáng huà,lǐ lè chē shū gòng yī tiān。

和武川严亚之见寄五首

耶律楚材

寥落龙沙寄此生,情钟我辈岂无情。liáo luò lóng shā jì cǐ shēng,qíng zhōng wǒ bèi qǐ wú qíng。
参商管鲍贤朋友,南北机云好弟兄。cān shāng guǎn bào xián péng yǒu,nán běi jī yún hǎo dì xiōng。
莲叶飘香思晚浦,梅花飞雪梦春城。lián yè piāo xiāng sī wǎn pǔ,méi huā fēi xuě mèng chūn chéng。
故园日夜归心切,未济斯民不敢行。gù yuán rì yè guī xīn qiè,wèi jì sī mín bù gǎn xíng。

邦瑞乞访亲因用其韵

耶律楚材

干戈扰扰战交侵,一纸安书值万金。gàn gē rǎo rǎo zhàn jiāo qīn,yī zhǐ ān shū zhí wàn jīn。
凡子生还愁未解,萱堂仙去恨尤深。fán zi shēng hái chóu wèi jiě,xuān táng xiān qù hèn yóu shēn。
涕零倚木西风怨,肠断闻铃夜雨淋。tì líng yǐ mù xī fēng yuàn,cháng duàn wén líng yè yǔ lín。
养老送终真有憾,号天如割望云心。yǎng lǎo sòng zhōng zhēn yǒu hàn,hào tiān rú gē wàng yún xīn。

和李邦瑞韵

耶律楚材

赵老名言本两忘,庭前空有柏苍苍。zhào lǎo míng yán běn liǎng wàng,tíng qián kōng yǒu bǎi cāng cāng。
西江吸尽慵开口,北载添来亦括囊。xī jiāng xī jǐn yōng kāi kǒu,běi zài tiān lái yì kuò náng。
明月清风何所碍,落花流水不相妨。míng yuè qīng fēng hé suǒ ài,luò huā liú shuǐ bù xiāng fáng。
须知居士元无病,底用千年旧药方。xū zhī jū shì yuán wú bìng,dǐ yòng qiān nián jiù yào fāng。

过清源赠法云禅师

耶律楚材

汾水禅师个里人,杖藜寻我过清源。fén shuǐ chán shī gè lǐ rén,zhàng lí xún wǒ guò qīng yuán。
半盂红果情何厚,一盏青灯话细论。bàn yú hóng guǒ qíng hé hòu,yī zhǎn qīng dēng huà xì lùn。
山水景中君适意,兵戈堆里我消魂。shān shuǐ jǐng zhōng jūn shì yì,bīng gē duī lǐ wǒ xiāo hún。
他年相约云深处,松竹萧萧静掩门。tā nián xiāng yuē yún shēn chù,sōng zhú xiāo xiāo jìng yǎn mén。