古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

寄题陈宪郎中竹轩

苏辙

家有修篁绿满轩,趋庭诗礼旧忘言。jiā yǒu xiū huáng lǜ mǎn xuān,qū tíng shī lǐ jiù wàng yán。
凌霜自得良朋友,过雨时添好子孙。líng shuāng zì dé liáng péng yǒu,guò yǔ shí tiān hǎo zi sūn。
试剪轻筠扶野步,旋收凉叶煮清樽。shì jiǎn qīng yún fú yě bù,xuán shōu liáng yè zhǔ qīng zūn。
风流共道胜桑梓,邻里何妨种百根。fēng liú gòng dào shèng sāng zǐ,lín lǐ hé fáng zhǒng bǎi gēn。

次韵筠守毛维瞻司封观修城三首

苏辙

北垣荆棘旧成堆,留待公来次第开。běi yuán jīng jí jiù chéng duī,liú dài gōng lái cì dì kāi。
车马已通城下路,榛芜尽付冶家灰。chē mǎ yǐ tōng chéng xià lù,zhēn wú jǐn fù yě jiā huī。
异时碧瓦千门合,应记红旌百度来。yì shí bì wǎ qiān mén hé,yīng jì hóng jīng bǎi dù lái。
自笑裨谌便旷野,肩舆飞盖许追陪。zì xiào bì chén biàn kuàng yě,jiān yú fēi gài xǔ zhuī péi。

次韵筠守毛维瞻司封观修城三首

苏辙

拨弃案头文字堆,晓晴山色四门开。bō qì àn tóu wén zì duī,xiǎo qíng shān sè sì mén kāi。
究怀民事老虽壮,俯首山城心已灰。jiū huái mín shì lǎo suī zhuàng,fǔ shǒu shān chéng xīn yǐ huī。
荆棘烧残桑柘出,狐狸去尽犬鸡来。jīng jí shāo cán sāng zhè chū,hú lí qù jǐn quǎn jī lái。
规模先遣通蹊隧,后乘应容众客陪。guī mó xiān qiǎn tōng qī suì,hòu chéng yīng róng zhòng kè péi。

次韵筠守毛维瞻司封观修城三首

苏辙

山脚侵城起阜堆,绕城徼道斩新开。shān jiǎo qīn chéng qǐ fù duī,rào chéng jiǎo dào zhǎn xīn kāi。
闉阇半坏惊潮信,隍壑初深见劫灰。yīn dū bàn huài jīng cháo xìn,huáng hè chū shēn jiàn jié huī。
蚁聚千夫曾几日,鳞差万瓦看将来。yǐ jù qiān fū céng jǐ rì,lín chà wàn wǎ kàn jiāng lái。
史君才力轻山郡,朝论行闻急召陪。shǐ jūn cái lì qīng shān jùn,cháo lùn xíng wén jí zhào péi。

次韵王适食茅栗

苏辙

相从万里试南餐,对案长思苜蓿盘。xiāng cóng wàn lǐ shì nán cān,duì àn zhǎng sī mù xu pán。
山栗满篮兼白黑,村醪入口半甜酸。shān lì mǎn lán jiān bái hēi,cūn láo rù kǒu bàn tián suān。
久闻牛尾何曾试,窃比鸡头意未安。jiǔ wén niú wěi hé céng shì,qiè bǐ jī tóu yì wèi ān。
故国霜蓬如碗大,夜来弹剑似冯驩。gù guó shuāng péng rú wǎn dà,yè lái dàn jiàn shì féng huān。

过毛国镇夜饮

苏辙

风格照人华省郎,江山绕郭古仙乡。fēng gé zhào rén huá shěng láng,jiāng shān rào guō gǔ xiān xiāng。
漫传铅鼎八百岁,未比金钗十二行。màn chuán qiān dǐng bā bǎi suì,wèi bǐ jīn chāi shí èr xíng。
不动歌声人已醉,旋闻诗句夜初长。bù dòng gē shēng rén yǐ zuì,xuán wén shī jù yè chū zhǎng。
簿书拨尽知馀力,道院清虚顷未尝。bù shū bō jǐn zhī yú lì,dào yuàn qīng xū qǐng wèi cháng。

次韵毛国镇赵景仁唱和三首一赠毛一赠赵一自咏

苏辙

治剧从容缓策衔,铃轩无事日清谈。zhì jù cóng róng huǎn cè xián,líng xuān wú shì rì qīng tán。
隼旟画戟明千里,纸帐绳床自一庵。sǔn yú huà jǐ míng qiān lǐ,zhǐ zhàng shéng chuáng zì yī ān。
金奏屡陈容客和,玉山不动看宾酣。jīn zòu lǚ chén róng kè hé,yù shān bù dòng kàn bīn hān。
我来邂逅逢宽政,忘却漂流身在南。wǒ lái xiè hòu féng kuān zhèng,wàng què piāo liú shēn zài nán。

次韵毛国镇赵景仁唱和三首一赠毛一赠赵一自咏

苏辙

一纸新诗过雁衔,醒然何异接君谈。yī zhǐ xīn shī guò yàn xián,xǐng rán hé yì jiē jūn tán。
奉亲鱼蟹兼临海,退食琴书定有庵。fèng qīn yú xiè jiān lín hǎi,tuì shí qín shū dìng yǒu ān。
一别经年真似梦,多忧不饮亦如酣。yī bié jīng nián zhēn shì mèng,duō yōu bù yǐn yì rú hān。
共君友契非今日,蔽芾棠阴自剑南。gòng jūn yǒu qì fēi jīn rì,bì fèi táng yīn zì jiàn nán。

次韵毛国镇赵景仁唱和三首一赠毛一赠赵一自咏

苏辙

远谪江湖舳尾衔,到来辛苦向谁谈。yuǎn zhé jiāng hú zhú wěi xián,dào lái xīn kǔ xiàng shuí tán。
畏人野鹤长依岭,厌事山僧祇住庵。wèi rén yě hè zhǎng yī lǐng,yàn shì shān sēng qí zhù ān。
黄雀顿来成一饱,白醪新熟喜初酣。huáng què dùn lái chéng yī bǎo,bái láo xīn shú xǐ chū hān。
疏顽近日尤堪笑,坐任飘风去自南。shū wán jìn rì yóu kān xiào,zuò rèn piāo fēng qù zì nán。

再和三首

苏辙

穴鼠何须窭数衔,粗官不用苦高谈。xué shǔ hé xū jù shù xián,cū guān bù yòng kǔ gāo tán。
夜倾绿蚁风吹竹,昼拥黄紬雪覆庵。yè qīng lǜ yǐ fēng chuī zhú,zhòu yōng huáng chóu xuě fù ān。
每作微词还自笑,偶渐馀润亦成酣。měi zuò wēi cí hái zì xiào,ǒu jiàn yú rùn yì chéng hān。
公诗精绝非伦拟,自古骚人尽在南。gōng shī jīng jué fēi lún nǐ,zì gǔ sāo rén jǐn zài nán。

再和三首

苏辙

燕窠泥土一春衔,惭愧封侯止立谈。yàn kē ní tǔ yī chūn xián,cán kuì fēng hóu zhǐ lì tán。
旧隐尚闻存竹径,归休但要葺茅庵。jiù yǐn shàng wén cún zhú jìng,guī xiū dàn yào qì máo ān。
钓船梦想沿溪泛,酒盏遥思向日酣。diào chuán mèng xiǎng yán xī fàn,jiǔ zhǎn yáo sī xiàng rì hān。
强欲迟留依幕府,吴公行恐召河南。qiáng yù chí liú yī mù fǔ,wú gōng xíng kǒng zhào hé nán。

再和三首

苏辙

天教穷困欲谁衔,生事那须一一谈。tiān jiào qióng kùn yù shuí xián,shēng shì nà xū yī yī tán。
自笑丰年尘满甑,不堪雨后菌生庵。zì xiào fēng nián chén mǎn zèng,bù kān yǔ hòu jūn shēng ān。
士师憔悴经三黜,陶令幽忧付一酣。shì shī qiáo cuì jīng sān chù,táo lìng yōu yōu fù yī hān。
他日归耕若相忆,尺书频寄北山南。tā rì guī gēng ruò xiāng yì,chǐ shū pín jì běi shān nán。

次韵王适州学新修水阁

苏辙

黄钟巨挺两舂容,何幸幽居近学宫。huáng zhōng jù tǐng liǎng chōng róng,hé xìng yōu jū jìn xué gōng。
坐对江山增浩气,力追齐鲁欲同风。zuò duì jiāng shān zēng hào qì,lì zhuī qí lǔ yù tóng fēng。
颂诗闻道求何武,家法行看试左雄。sòng shī wén dào qiú hé wǔ,jiā fǎ xíng kàn shì zuǒ xióng。
欲伴少年游矍相,奔军惭愧恐词穷。yù bàn shǎo nián yóu jué xiāng,bēn jūn cán kuì kǒng cí qióng。

次韵毛君九日

苏辙

山脚侵城尽是台,登高处处喜崔嵬。shān jiǎo qīn chéng jǐn shì tái,dēng gāo chù chù xǐ cuī wéi。
手拈霜菊香无奈,面拂江风酒自开。shǒu niān shuāng jú xiāng wú nài,miàn fú jiāng fēng jiǔ zì kāi。
幕府尊罍云里集,民家歌吹静中来。mù fǔ zūn léi yún lǐ jí,mín jiā gē chuī jìng zhōng lái。
定知胜却陶彭泽,怅望篱边白日颓。dìng zhī shèng què táo péng zé,chàng wàng lí biān bái rì tuí。

次韵毛君感事书怀

苏辙

种棠经岁便成科,秋雨调匀气渐和。zhǒng táng jīng suì biàn chéng kē,qiū yǔ diào yún qì jiàn hé。
才力有馀嫌事少,风情无限觉诗多。cái lì yǒu yú xián shì shǎo,fēng qíng wú xiàn jué shī duō。
长松更老仍添节,古井虽深自不波。zhǎng sōng gèng lǎo réng tiān jié,gǔ jǐng suī shēn zì bù bō。
宴坐山房人岂识,一尊聊且慰蹉跎。yàn zuò shān fáng rén qǐ shí,yī zūn liáo qiě wèi cuō tuó。