古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

送毛滂斋郎

苏辙

先志承颜善养亲,束装骑马试为臣。xiān zhì chéng yán shàn yǎng qīn,shù zhuāng qí mǎ shì wèi chén。
酒肠天予浑无敌,诗律家传便出人。jiǔ cháng tiān yǔ hún wú dí,shī lǜ jiā chuán biàn chū rén。
拥鼻高吟方自得,折腰奔走渐劳神。yōng bí gāo yín fāng zì dé,zhé yāo bēn zǒu jiàn láo shén。
归来一笑须勤取,花发陈吴二月春。guī lái yī xiào xū qín qǔ,huā fā chén wú èr yuè chūn。

次韵毛君清居探菊

苏辙

眼前黄叶畏秋霜,耳畔啼蛩怨夜长。yǎn qián huáng yè wèi qiū shuāng,ěr pàn tí qióng yuàn yè zhǎng。
佳节欣闻近萸菊,清商试为奏伊凉。jiā jié xīn wén jìn yú jú,qīng shāng shì wèi zòu yī liáng。
疏狂久笑谋生拙,贫病应怜为口忙。shū kuáng jiǔ xiào móu shēng zhuō,pín bìng yīng lián wèi kǒu máng。
今日共君拚一醉,从教人道亦高阳。jīn rì gòng jūn pàn yī zuì,cóng jiào rén dào yì gāo yáng。

次韵毛君见赠

苏辙

江国骚人不耐秋,夜吟清句晓相投。jiāng guó sāo rén bù nài qiū,yè yín qīng jù xiǎo xiāng tóu。
锋藏岂愿囊中脱,尾断终非俎上羞。fēng cáng qǐ yuàn náng zhōng tuō,wěi duàn zhōng fēi zǔ shàng xiū。
择地何年真得意,餔糟是处可同游。zé dì hé nián zhēn dé yì,bù zāo shì chù kě tóng yóu。
南迁尚有公知我,人事何须更预谋。nán qiān shàng yǒu gōng zhī wǒ,rén shì hé xū gèng yù móu。

次韵毛君偶成

苏辙

年来衰病正相兼,薄宦奔驰尚未厌。nián lái shuāi bìng zhèng xiāng jiān,báo huàn bēn chí shàng wèi yàn。
诗句空多浑漫兴,俗缘已重不须添。shī jù kōng duō hún màn xīng,sú yuán yǐ zhòng bù xū tiān。
聱牙向物知难合,疏懒怜公独未嫌。áo yá xiàng wù zhī nán hé,shū lǎn lián gōng dú wèi xián。
时听渊明咏归去,犹应为我故迟淹。shí tīng yuān míng yǒng guī qù,yóu yīng wèi wǒ gù chí yān。

孔平仲著作江州官舍小庵

苏辙

近山不作看山计,引水新成照水庵。jìn shān bù zuò kàn shān jì,yǐn shuǐ xīn chéng zhào shuǐ ān。
闭口忘言中自饱,安心度日更谁参。bì kǒu wàng yán zhōng zì bǎo,ān xīn dù rì gèng shuí cān。
简编围绕穿书蠹,窗户低回作茧蚕。jiǎn biān wéi rào chuān shū dù,chuāng hù dī huí zuò jiǎn cán。
我亦一轩容膝住,敝裘粗饭有馀甘。wǒ yì yī xuān róng xī zhù,bì qiú cū fàn yǒu yú gān。

次韵毛君将归

苏辙

疏傅思归不待时,孟轲出昼苦行迟。shū fù sī guī bù dài shí,mèng kē chū zhòu kǔ xíng chí。
新诗尚许留章句,故事谁从问典彝。xīn shī shàng xǔ liú zhāng jù,gù shì shuí cóng wèn diǎn yí。
金马尚应堪避世,石泉未信可忘饥。jīn mǎ shàng yīng kān bì shì,shí quán wèi xìn kě wàng jī。
不才似我真当去,零落衡茅隔雍岐。bù cái shì wǒ zhēn dāng qù,líng luò héng máo gé yōng qí。

次韵子瞻与安节夜坐三首

苏辙

前山积雪暮峥嵘,燕坐微闻落瓦声。qián shān jī xuě mù zhēng róng,yàn zuò wēi wén luò wǎ shēng。
共对一尊通夜语,相看万里故乡情。gòng duì yī zūn tōng yè yǔ,xiāng kàn wàn lǐ gù xiāng qíng。
信归岭上寒梅远,恨极江南春草生。xìn guī lǐng shàng hán méi yuǎn,hèn jí jiāng nán chūn cǎo shēng。
明日青铜添白发,且须醉睡倒灯檠。míng rì qīng tóng tiān bái fā,qiě xū zuì shuì dào dēng qíng。

次韵子瞻与安节夜坐三首

苏辙

少年高论苦峥嵘,老学寒蝉不复声。shǎo nián gāo lùn kǔ zhēng róng,lǎo xué hán chán bù fù shēng。
目断家山空记路,手披禅册渐忘情。mù duàn jiā shān kōng jì lù,shǒu pī chán cè jiàn wàng qíng。
功名久已知前错,婚嫁犹须毕此生。gōng míng jiǔ yǐ zhī qián cuò,hūn jià yóu xū bì cǐ shēng。
家世读书难便废,漫留案上铁灯檠。jiā shì dú shū nán biàn fèi,màn liú àn shàng tiě dēng qíng。

次韵子瞻与安节夜坐三首

苏辙

谪官似我无归计,落第怜渠有屈声。zhé guān shì wǒ wú guī jì,luò dì lián qú yǒu qū shēng。
握手天涯同一笑,倚门岁晚不胜情。wò shǒu tiān yá tóng yī xiào,yǐ mén suì wǎn bù shèng qíng。
黄冈俯仰成陈迹,白首蹉跎畏后生。huáng gāng fǔ yǎng chéng chén jì,bái shǒu cuō tuó wèi hòu shēng。
归去且安南巷乐,莫看歌舞醉长檠。guī qù qiě ān nán xiàng lè,mò kàn gē wǔ zuì zhǎng qíng。

次韵毛君上书求归未报

苏辙

白发忧民带减围,频闻慷慨赋将归。bái fā yōu mín dài jiǎn wéi,pín wén kāng kǎi fù jiāng guī。
近传道士连三咽,久悟禅门第一机。jìn chuán dào shì lián sān yàn,jiǔ wù chán mén dì yī jī。
夜永庵中诗自得,日高门外客来稀。yè yǒng ān zhōng shī zì dé,rì gāo mén wài kè lái xī。
此心素定谁能劝,只有丁宁诏莫违。cǐ xīn sù dìng shuí néng quàn,zhǐ yǒu dīng níng zhào mò wéi。

次韵毛君留别

苏辙

问天乞得不訾身,屈指人间今几人。wèn tiān qǐ dé bù zī shēn,qū zhǐ rén jiān jīn jǐ rén。
鱼纵江潭真窟宅,鹤飞松岭倍精神。yú zòng jiāng tán zhēn kū zhái,hè fēi sōng lǐng bèi jīng shén。
清风吹雨停归骑,旧圃留花送晚春。qīng fēng chuī yǔ tíng guī qí,jiù pǔ liú huā sòng wǎn chūn。
自号白云知有意,便从丹灶拂埃尘。zì hào bái yún zhī yǒu yì,biàn cóng dān zào fú āi chén。

雨后游大愚

苏辙

风光四月尚春馀,淫雨初干积潦除。fēng guāng sì yuè shàng chūn yú,yín yǔ chū gàn jī lǎo chú。
古寺萧条仍负郭,闲官疏散亦肩舆。gǔ sì xiāo tiáo réng fù guō,xián guān shū sàn yì jiān yú。
摘茶户外烝黄叶,掘笋林中间绿蔬。zhāi chá hù wài zhēng huáng yè,jué sǔn lín zhōng jiān lǜ shū。
一饱人生真易足,试营茅屋傍僧居。yī bǎo rén shēng zhēn yì zú,shì yíng máo wū bàng sēng jū。

送高安罗令

苏辙

一邑忧劳水旱中,牛刀闲暇似无功。yī yì yōu láo shuǐ hàn zhōng,niú dāo xián xiá shì wú gōng。
政成仍喜新蚕熟,归去还将旧橐空。zhèng chéng réng xǐ xīn cán shú,guī qù hái jiāng jiù tuó kōng。
清白久闻夸父老,沉埋谁为诉诸公。qīng bái jiǔ wén kuā fù lǎo,chén mái shuí wèi sù zhū gōng。
谪居长恨交游少,怅望肩舆又欲东。zhé jū zhǎng hèn jiāo yóu shǎo,chàng wàng jiān yú yòu yù dōng。

送唐觐

苏辙

溪上幽居少四邻,西家幸有著书人。xī shàng yōu jū shǎo sì lín,xī jiā xìng yǒu zhù shū rén。
经年食菜谁怜瘦,终日题诗自不贫。jīng nián shí cài shuí lián shòu,zhōng rì tí shī zì bù pín。
身在江湖钓竿地,心驰兰会战车尘。shēn zài jiāng hú diào gān dì,xīn chí lán huì zhàn chē chén。
此行便有飞腾处,笑杀年来老病身。cǐ xíng biàn yǒu fēi téng chù,xiào shā nián lái lǎo bìng shēn。

次韵唐觐送姜应明谒新昌杜簿

苏辙

夫子虽穷气浩然,轻蓑短笠傲江天。fū zi suī qióng qì hào rán,qīng suō duǎn lì ào jiāng tiān。
薄游到处唯耽酒,归去无心苦问田。báo yóu dào chù wéi dān jiǔ,guī qù wú xīn kǔ wèn tián。
泮上讲官殊不俗,山中老簿亦疑仙。pàn shàng jiǎng guān shū bù sú,shān zhōng lǎo bù yì yí xiān。
相从未足还辞去,欲向曹溪更问禅。xiāng cóng wèi zú hái cí qù,yù xiàng cáo xī gèng wèn chán。