古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

游吴氏园

苏辙

细雨作寒晴便暖,好风吹袂意初佳。xì yǔ zuò hán qíng biàn nuǎn,hǎo fēng chuī mèi yì chū jiā。
清池解洗春心热,红艳能添醉眼花。qīng chí jiě xǐ chūn xīn rè,hóng yàn néng tiān zuì yǎn huā。
紫竹暗生岷岫笋,山丹强比洛人家。zǐ zhú àn shēng mín xiù sǔn,shān dān qiáng bǐ luò rén jiā。
怜渠巧与闲官便,申退来游未觉赊。lián qú qiǎo yǔ xián guān biàn,shēn tuì lái yóu wèi jué shē。

次韵毛君游陈氏园

苏辙

增筑园亭草木新,损花风雨怨频频。zēng zhù yuán tíng cǎo mù xīn,sǔn huā fēng yǔ yuàn pín pín。
筼筜似欲迎初暑,芍药犹堪送晚春。yún dāng shì yù yíng chū shǔ,sháo yào yóu kān sòng wǎn chūn。
薄暮出城仍有伴,携壶藉草更无巡。báo mù chū chéng réng yǒu bàn,xié hú jí cǎo gèng wú xún。
归轩有喜知谁见,道上从横满醉人。guī xuān yǒu xǐ zhī shuí jiàn,dào shàng cóng héng mǎn zuì rén。

竞渡

苏辙

史君欲听榜人讴,一夜江波拍岸流。shǐ jūn yù tīng bǎng rén ōu,yī yè jiāng bō pāi àn liú。
父老不知招屈恨,少年争作弄潮游。fù lǎo bù zhī zhāo qū hèn,shǎo nián zhēng zuò nòng cháo yóu。
长鲸破浪聊堪比,小旆逆风殊未收。zhǎng jīng pò làng liáo kān bǐ,xiǎo pèi nì fēng shū wèi shōu。
角胜争先非老事,凭栏寓目思悠悠。jiǎo shèng zhēng xiān fēi lǎo shì,píng lán yù mù sī yōu yōu。

送姜司马

苏辙

七岁立谈明主前,江湖晚节弄渔船。qī suì lì tán míng zhǔ qián,jiāng hú wǎn jié nòng yú chuán。
斗鸡谁识城东老,丧马方知塞上贤。dòu jī shuí shí chéng dōng lǎo,sàng mǎ fāng zhī sāi shàng xián。
生计未成归去咏,草书时发醉中颠。shēng jì wèi chéng guī qù yǒng,cǎo shū shí fā zuì zhōng diān。
当年不解看齐物,气踊如山谁见怜。dāng nián bù jiě kàn qí wù,qì yǒng rú shān shuí jiàn lián。

寄题赵㞦

苏辙

春晚安舆遍浙东,永嘉别乘喜无穷。chūn wǎn ān yú biàn zhè dōng,yǒng jiā bié chéng xǐ wú qióng。
橐装已笑分诸子,吏道何劳问薛公。tuó zhuāng yǐ xiào fēn zhū zi,lì dào hé láo wèn xuē gōng。
堂上寿樽诸掾集,室中禅论衲僧通。táng shàng shòu zūn zhū yuàn jí,shì zhōng chán lùn nà sēng tōng。
兴阑却返林泉去,幕府长留孝弟风。xīng lán què fǎn lín quán qù,mù fǔ zhǎng liú xiào dì fēng。

次韵温守李钧见寄兼简毛大夫

苏辙

梁苑相从簿领中,清风相逐画船东。liáng yuàn xiāng cóng bù lǐng zhōng,qīng fēng xiāng zhú huà chuán dōng。
婆娑江海凌云鹤,饮啄笼樊失渚鸿。pó suō jiāng hǎi líng yún hè,yǐn zhuó lóng fán shī zhǔ hóng。
别后丹砂迷旧诀,愁来白发变衰翁。bié hòu dān shā mí jiù jué,chóu lái bái fā biàn shuāi wēng。
此间诗老仍勍敌,正忆高吟酒盏空。cǐ jiān shī lǎo réng qíng dí,zhèng yì gāo yín jiǔ zhǎn kōng。

试院唱酬十一首戏呈试官吕防

苏辙

新秋风月正凉天,空馆相看学坐禅。xīn qiū fēng yuè zhèng liáng tiān,kōng guǎn xiāng kàn xué zuò chán。
满榻诗书愁病眼,隔墙砧杵思高眠。mǎn tà shī shū chóu bìng yǎn,gé qiáng zhēn chǔ sī gāo mián。
霜飞一叶凋琼玉,风绕双松奏管弦。shuāng fēi yī yè diāo qióng yù,fēng rào shuāng sōng zòu guǎn xián。
闻道熊罴归梦数,侵天闱棘漫森然。wén dào xióng pí guī mèng shù,qīn tiān wéi jí màn sēn rán。

试院唱酬十一首次韵吕君丰城宝气亭

苏辙

紫气飞空不自谋,谁怜黾勉匣中留。zǐ qì fēi kōng bù zì móu,shuí lián mǐn miǎn xiá zhōng liú。
西山猛兽横行甚,北海长鲸何日收。xī shān měng shòu héng xíng shén,běi hǎi zhǎng jīng hé rì shōu。
星斗不堪供醉舞,蛟龙会看反重湫。xīng dòu bù kān gōng zuì wǔ,jiāo lóng huì kàn fǎn zhòng jiǎo。
功成变化无踪迹,望断中原百尺楼。gōng chéng biàn huà wú zōng jì,wàng duàn zhōng yuán bǎi chǐ lóu。

试院唱酬十一首次韵吕君见赠

苏辙

偶然倾盖接清言,不觉门前昼漏传。ǒu rán qīng gài jiē qīng yán,bù jué mén qián zhòu lòu chuán。
老病低摧方伏枥,壮心坚锐正当年。lǎo bìng dī cuī fāng fú lì,zhuàng xīn jiān ruì zhèng dāng nián。
莫嫌客舍一杯酒,试论灊山三祖禅。mò xián kè shě yī bēi jiǔ,shì lùn qián shān sān zǔ chán。
明日程文堆几案,只应衰懒得安眠。míng rì chéng wén duī jǐ àn,zhǐ yīng shuāi lǎn dé ān mián。

试院唱酬十一首次韵吕君兴善寺静轩

苏辙

自恨寻山计苦迟,年过四十始知非。zì hèn xún shān jì kǔ chí,nián guò sì shí shǐ zhī fēi。
小轩迎客如招隐,野鸟窥人自识机。xiǎo xuān yíng kè rú zhāo yǐn,yě niǎo kuī rén zì shí jī。
窗外竹深孤鹤下,阶前菊秀晚蜂飞。chuāng wài zhú shēn gū hè xià,jiē qián jú xiù wǎn fēng fēi。
老僧战胜长幽寂,瘦骨缘何未肯肥。lǎo sēng zhàn shèng zhǎng yōu jì,shòu gǔ yuán hé wèi kěn féi。

试院唱酬十一首戏呈试官

苏辙

只隔墙东便是家,悁悁还似在天涯。zhǐ gé qiáng dōng biàn shì jiā,yuān yuān hái shì zài tiān yá。
客心不耐听松雨,归信犹堪饮菊花。kè xīn bù nài tīng sōng yǔ,guī xìn yóu kān yǐn jú huā。
剪烛看书良寂寞,披沙见玉忽喧哗。jiǎn zhú kàn shū liáng jì mò,pī shā jiàn yù hū xuān huā。
自惭空馆难留客,试问姮娥稍驻车。zì cán kōng guǎn nán liú kè,shì wèn héng é shāo zhù chē。

试院唱酬十一首次前韵三首

苏辙

老去在家同出家,《楞伽》四卷即生涯。lǎo qù zài jiā tóng chū jiā,léng gā sì juǎn jí shēng yá。
粗诗怪我心犹壮,细字怜君眼未花。cū shī guài wǒ xīn yóu zhuàng,xì zì lián jūn yǎn wèi huā。
霜落初惊衾簟冷,酒酣犹喜笑言哗。shuāng luò chū jīng qīn diàn lěng,jiǔ hān yóu xǐ xiào yán huā。
归心知有三秋恨,莫学匆匆下坂车。guī xīn zhī yǒu sān qiū hèn,mò xué cōng cōng xià bǎn chē。

试院唱酬十一首次前韵三首

苏辙

门前溪水似渔家,流浪江湖归未涯。mén qián xī shuǐ shì yú jiā,liú làng jiāng hú guī wèi yá。
邂逅高人来说法,支离枯木旋开花。xiè hòu gāo rén lái shuō fǎ,zhī lí kū mù xuán kāi huā。
诸生试罢书如积,剧县归时讼正哗。zhū shēng shì bà shū rú jī,jù xiàn guī shí sòng zhèng huā。
安得骑鲸从李白,试看牛女转云车。ān dé qí jīng cóng lǐ bái,shì kàn niú nǚ zhuǎn yún chē。

试院唱酬十一首次前韵三首

苏辙

浊醪能使客忘家,屈指归期已有涯。zhuó láo néng shǐ kè wàng jiā,qū zhǐ guī qī yǐ yǒu yá。
鱼化昨宵惊细雨,鹿鸣他日饮寒花。yú huà zuó xiāo jīng xì yǔ,lù míng tā rì yǐn hán huā。
已谙江上肴蔬薄,莫笑衙前鼓笛哗。yǐ ān jiāng shàng yáo shū báo,mò xiào yá qián gǔ dí huā。
太守况兼乡曲旧,会须投辖止行车。tài shǒu kuàng jiān xiāng qū jiù,huì xū tóu xiá zhǐ xíng chē。

放榜后次韵毛守见招

苏辙

饱食安眠愧不材,疏帘翠帟幸相陪。bǎo shí ān mián kuì bù cái,shū lián cuì yì xìng xiāng péi。
深居正厌银袍乱,失喜初闻铁锁开。shēn jū zhèng yàn yín páo luàn,shī xǐ chū wén tiě suǒ kāi。
佳句径蒙探古锦,小槽仍报滴新醅。jiā jù jìng méng tàn gǔ jǐn,xiǎo cáo réng bào dī xīn pēi。
诸人欲见风流伯,不用招呼亦自来。zhū rén yù jiàn fēng liú bó,bù yòng zhāo hū yì zì lái。