古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

崇福寺俦上人看山楼

刘基

为爱山中世事疏,看山终日坐茅庐。wèi ài shān zhōng shì shì shū,kàn shān zhōng rì zuò máo lú。
林花涧草香无际,翠壁丹崖锦不如。lín huā jiàn cǎo xiāng wú jì,cuì bì dān yá jǐn bù rú。
禹穴风雷翻石鹞,耶溪波浪动金鱼。yǔ xué fēng léi fān shí yào,yé xī bō làng dòng jīn yú。
此时应悟幽栖乐,底用凌云献子虚。cǐ shí yīng wù yōu qī lè,dǐ yòng líng yún xiàn zi xū。

宗上人溪山亭

刘基

湖上清溪溪上山,山亭结构俯人寰。hú shàng qīng xī xī shàng shān,shān tíng jié gòu fǔ rén huán。
窗中树色宜晴雨,门外滩声自往还。chuāng zhōng shù sè yí qíng yǔ,mén wài tān shēng zì wǎng hái。
鍊药井寒玄鹤逝,采莲舟去碧波闲。liàn yào jǐng hán xuán hè shì,cǎi lián zhōu qù bì bō xián。
春兰秋桂年年好,憔悴风尘漫厚颜。chūn lán qiū guì nián nián hǎo,qiáo cuì fēng chén màn hòu yán。

题水墨蓼花草虫

刘基

为爱江头红蓼花,秋来独作草虫家。wèi ài jiāng tóu hóng liǎo huā,qiū lái dú zuò cǎo chóng jiā。
寻香粉蝶应随梦,采蜜黄蜂不趁衙。xún xiāng fěn dié yīng suí mèng,cǎi mì huáng fēng bù chèn yá。
络纬语残凉露滴,蜻蜓立困晚风斜。luò wěi yǔ cán liáng lù dī,qīng tíng lì kùn wǎn fēng xié。
画图水墨惊初见,却似扁舟过赤沙。huà tú shuǐ mò jīng chū jiàn,què shì biǎn zhōu guò chì shā。

题山水图为宝林衍上人作

刘基

雨过秋山日欲暾,白云如雪拥山根。yǔ guò qiū shān rì yù tūn,bái yún rú xuě yōng shān gēn。
高松浥露和烟冷,迸水穿沙出谷浑。gāo sōng yì lù hé yān lěng,bèng shuǐ chuān shā chū gǔ hún。
拟向萝阴缘石径,却寻花片入桃源。nǐ xiàng luó yīn yuán shí jìng,què xún huā piàn rù táo yuán。
画图应有通神处,他日相从子细论。huà tú yīng yǒu tōng shén chù,tā rì xiāng cóng zi xì lùn。

次韵和新罗严上人秋日见寄二首

刘基

露吟风清木叶疏,蓼花莎草没阶除。lù yín fēng qīng mù yè shū,liǎo huā shā cǎo méi jiē chú。
子云词赋空投阁,仲蔚蓬蒿漫索居。zi yún cí fù kōng tóu gé,zhòng wèi péng hāo màn suǒ jū。
群盗只今齐得意,故乡从此遂无书。qún dào zhǐ jīn qí dé yì,gù xiāng cóng cǐ suì wú shū。
镜中短发非松柏,岁晚看看不似初。jìng zhōng duǎn fā fēi sōng bǎi,suì wǎn kàn kàn bù shì chū。

次韵和新罗严上人秋日见寄二首

刘基

爱汝精蓝抱翠微,青松绿竹共依依。ài rǔ jīng lán bào cuì wēi,qīng sōng lǜ zhú gòng yī yī。
龟台落日明霞绮,鳗井寒潮长石衣。guī tái luò rì míng xiá qǐ,mán jǐng hán cháo zhǎng shí yī。
银杏子成边雁到,木犀花发野莺飞。yín xìng zi chéng biān yàn dào,mù xī huā fā yě yīng fēi。
钟残永夜禅心定,一任秋虫促杼机。zhōng cán yǒng yè chán xīn dìng,yī rèn qiū chóng cù zhù jī。

重用韵答严上人

刘基

坐见风霜百草疏,却怜光景渐消除。zuò jiàn fēng shuāng bǎi cǎo shū,què lián guāng jǐng jiàn xiāo chú。
萍蓬飘荡三年客,松菊荒凉五亩居。píng péng piāo dàng sān nián kè,sōng jú huāng liáng wǔ mǔ jū。
陋巷苍苔封蚁垤,空庭黄叶带虫书。lòu xiàng cāng tái fēng yǐ dié,kōng tíng huáng yè dài chóng shū。
江枫恰似知人意,强学芳菲二月初。jiāng fēng qià shì zhī rén yì,qiáng xué fāng fēi èr yuè chū。

重用韵答严上人

刘基

江水东流西日微,闲身不系独何依。jiāng shuǐ dōng liú xī rì wēi,xián shēn bù xì dú hé yī。
尘埃爽飒枯蓬鬓,霜露凄凉破衲衣。chén āi shuǎng sà kū péng bìn,shuāng lù qī liáng pò nà yī。
百粤雨馀山翠合,三韩云净海青飞。bǎi yuè yǔ yú shān cuì hé,sān hán yún jìng hǎi qīng fēi。
沧溟自古通天汉,梦绕黄姑织女机。cāng míng zì gǔ tōng tiān hàn,mèng rào huáng gū zhī nǚ jī。

再用韵答严衍二上人

刘基

厚禄故人音问疏,天官不拟介推除。hòu lù gù rén yīn wèn shū,tiān guān bù nǐ jiè tuī chú。
莫思浮世尘埃事,好共深山木石居。mò sī fú shì chén āi shì,hǎo gòng shēn shān mù shí jū。
月满高楼留客饮,灯明寒榻课儿书。yuè mǎn gāo lóu liú kè yǐn,dēng míng hán tà kè ér shū。
城头鼓角沉沉夜,肠断乡关人梦初。chéng tóu gǔ jiǎo chén chén yè,cháng duàn xiāng guān rén mèng chū。

再用韵答严衍二上人

刘基

蔓草萋迷野色微,嗷嗷鸣雁欲谁依。màn cǎo qī mí yě sè wēi,áo áo míng yàn yù shuí yī。
残花露淡胭脂靥,落木霜凋薜荔衣。cán huā lù dàn yān zhī yè,luò mù shuāng diāo bì lì yī。
万国旧闻车轨一,九州今见劫尘飞。wàn guó jiù wén chē guǐ yī,jiǔ zhōu jīn jiàn jié chén fēi。
总戎安得英雄将,不放龙蛇起杀机。zǒng róng ān dé yīng xióng jiāng,bù fàng lóng shé qǐ shā jī。

复用韵答严上人

刘基

闭门无事往来疏,窗外从他草不除。bì mén wú shì wǎng lái shū,chuāng wài cóng tā cǎo bù chú。
食肉巳违三月味,谋身欲去九夷居。shí ròu sì wéi sān yuè wèi,móu shēn yù qù jiǔ yí jū。
人情自古怀乡土,天下何时罢羽书。rén qíng zì gǔ huái xiāng tǔ,tiān xià hé shí bà yǔ shū。
莫向西风苦惆怅,白云流水只如初。mò xiàng xī fēng kǔ chóu chàng,bái yún liú shuǐ zhǐ rú chū。

复用韵答严上人

刘基

西风吹树夕阳微,斥鴳鹪鹩各有依。xī fēng chuī shù xī yáng wēi,chì yàn jiāo liáo gè yǒu yī。
幕府三年双短鬓,乡关千里一沾衣。mù fǔ sān nián shuāng duǎn bìn,xiāng guān qiān lǐ yī zhān yī。
江淮渺渺人烟少,梁楚茫茫鬼燐飞。jiāng huái miǎo miǎo rén yān shǎo,liáng chǔ máng máng guǐ lín fēi。
诛暴保民黄石略,将军莫自失戌机。zhū bào bǎo mín huáng shí lüè,jiāng jūn mò zì shī xū jī。

题寒林图

刘基

摇落江边秋树林,凄凉久客二毛侵。yáo luò jiāng biān qiū shù lín,qī liáng jiǔ kè èr máo qīn。
藤萝岁晚龙蛇死,丛薄天寒虎豹深。téng luó suì wǎn lóng shé sǐ,cóng báo tiān hán hǔ bào shēn。
流水斜阳人远近,青烟白草雁飞沉。liú shuǐ xié yáng rén yuǎn jìn,qīng yān bái cǎo yàn fēi chén。
桂花自在山中发,怅望西风起夕阴。guì huā zì zài shān zhōng fā,chàng wàng xī fēng qǐ xī yīn。

仍用韵酬衍上人

刘基

多愁只觉世情疏,愁极凭谁与破除。duō chóu zhǐ jué shì qíng shū,chóu jí píng shuí yǔ pò chú。
江海烟尘羁客泪,云山桑梓别人居。jiāng hǎi yān chén jī kè lèi,yún shān sāng zǐ bié rén jū。
高风断雁惟将恨,衰草残萤不照书。gāo fēng duàn yàn wéi jiāng hèn,shuāi cǎo cán yíng bù zhào shū。
世乱弓刀方有用,休夸新句逼黄初。shì luàn gōng dāo fāng yǒu yòng,xiū kuā xīn jù bī huáng chū。

仍用韵酬衍上人

刘基

岁莫天寒生意微,空林鸟雀自相依。suì mò tiān hán shēng yì wēi,kōng lín niǎo què zì xiāng yī。
有情霜叶欺花貌,无用风荷象客衣。yǒu qíng shuāng yè qī huā mào,wú yòng fēng hé xiàng kè yī。
西塞鼓鞞山岳震,东郊羽檄海波飞。xī sāi gǔ bǐng shān yuè zhèn,dōng jiāo yǔ xí hǎi bō fēi。
传闻有诏颁南服,早晚阳和斡化机。chuán wén yǒu zhào bān nán fú,zǎo wǎn yáng hé wò huà jī。