古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

感兴三首

刘基

春院微风柏叶垂,朝寒坐看雀争枝。chūn yuàn wēi fēng bǎi yè chuí,cháo hán zuò kàn què zhēng zhī。
娟娟坠雨抛苍藓,点点轻花赴绿池。juān juān zhuì yǔ pāo cāng xiǎn,diǎn diǎn qīng huā fù lǜ chí。
景物关情悲自老,江山满目惜时危。jǐng wù guān qíng bēi zì lǎo,jiāng shān mǎn mù xī shí wēi。
长生应有真仙诀,漫把黄金驻黑髭。zhǎng shēng yīng yǒu zhēn xiān jué,màn bǎ huáng jīn zhù hēi zī。

五月二十九日喜雨奉贺石末元帅

刘基

使君设醮天皇格,道士陈章玉女开。shǐ jūn shè jiào tiān huáng gé,dào shì chén zhāng yù nǚ kāi。
遂遣赤松来作雨,更教玄武下乘雷。suì qiǎn chì sōng lái zuò yǔ,gèng jiào xuán wǔ xià chéng léi。
凉飙细拂花间入,润色新从草际回。liáng biāo xì fú huā jiān rù,rùn sè xīn cóng cǎo jì huí。
岂但农夫堪一饱,野人亦有酒盈杯。qǐ dàn nóng fū kān yī bǎo,yě rén yì yǒu jiǔ yíng bēi。

次韵和石末元帅见赠二首

刘基

雨过前溪晓色新,山城草木静埃尘。yǔ guò qián xī xiǎo sè xīn,shān chéng cǎo mù jìng āi chén。
殊方负固犹蜗角,此地偷安赖虎臣。shū fāng fù gù yóu wō jiǎo,cǐ dì tōu ān lài hǔ chén。
高阁绿萝相对晚,画阑红药不胜春。gāo gé lǜ luó xiāng duì wǎn,huà lán hóng yào bù shèng chūn。
谁怜衰病兼疏拙,标泊东西一旅人。shuí lián shuāi bìng jiān shū zhuō,biāo pō dōng xī yī lǚ rén。

次韵和石末元帅见赠二首

刘基

元戎玉帐拥旌麾,武略文韬并出奇。yuán róng yù zhàng yōng jīng huī,wǔ lüè wén tāo bìng chū qí。
构厦可堪无大匠,安邦曾见活危棋。gòu shà kě kān wú dà jiàng,ān bāng céng jiàn huó wēi qí。
此时山斗归民望,他日龙螭简帝思。cǐ shí shān dòu guī mín wàng,tā rì lóng chī jiǎn dì sī。
我辈迂狂垂世务,趍风执御更何疑。wǒ bèi yū kuáng chuí shì wù,chí fēng zhí yù gèng hé yí。

用前喜雨韵寄呈石末元帅时戍卒有不轨谋蓄而未发公治之以意卒遂返正故发之以言且并志祈雨有应也

刘基

将军渡水流澌合,太守弯弧巨石开。jiāng jūn dù shuǐ liú sī hé,tài shǒu wān hú jù shí kāi。
但觉诚心通日月,不知生意在风雷。dàn jué chéng xīn tōng rì yuè,bù zhī shēng yì zài fēng léi。
思莼未许归张翰,结草终当获杜回。sī chún wèi xǔ guī zhāng hàn,jié cǎo zhōng dāng huò dù huí。
可怪疏狂谪仙子,兼旬浪饮六千杯。kě guài shū kuáng zhé xiān zi,jiān xún làng yǐn liù qiān bēi。

雨中寄季山甫二首

刘基

山雨随风去复来,南明晚色动楼台。shān yǔ suí fēng qù fù lái,nán míng wǎn sè dòng lóu tái。
犹怜仗节中郎在,不见乘槎使者回。yóu lián zhàng jié zhōng láng zài,bù jiàn chéng chá shǐ zhě huí。
感兴诗成聊自遣,忘忧花好为谁开。gǎn xīng shī chéng liáo zì qiǎn,wàng yōu huā hǎo wèi shuí kāi。
偏嫌近水多蝼蝈,永夜喧呼聒梦回。piān xián jìn shuǐ duō lóu guō,yǒng yè xuān hū guā mèng huí。

雨中寄季山甫二首

刘基

长夜雨多泥没车,白日闭门人迹疏。zhǎng yè yǔ duō ní méi chē,bái rì bì mén rén jì shū。
阶下水衣看上壁,庭前檐溜欲成渠。jiē xià shuǐ yī kàn shàng bì,tíng qián yán liū yù chéng qú。
闲花自发无劳种,蔓草从生不遣锄。xián huā zì fā wú láo zhǒng,màn cǎo cóng shēng bù qiǎn chú。
想见幽栖张仲蔚,蓬蒿如树塞园庐。xiǎng jiàn yōu qī zhāng zhòng wèi,péng hāo rú shù sāi yuán lú。

题紫虚观用周伯温韵

刘基

少微山直太微宫,山下楼台起半空。shǎo wēi shān zhí tài wēi gōng,shān xià lóu tái qǐ bàn kōng。
丹井石床缠地络,琼窗翠户出天风。dān jǐng shí chuáng chán dì luò,qióng chuāng cuì hù chū tiān fēng。
传闻仙子常时到,应是神霄有路通。chuán wén xiān zi cháng shí dào,yīng shì shén xiāo yǒu lù tōng。
会待九秋明月夜,高吹铁笛上青葱。huì dài jiǔ qiū míng yuè yè,gāo chuī tiě dí shàng qīng cōng。

题紫虚道士晚翠楼

刘基

晚翠楼子好溪南,溪山四围开蔚蓝。wǎn cuì lóu zi hǎo xī nán,xī shān sì wéi kāi wèi lán。
微阴草色尽平地,落日木杪生浮岚。wēi yīn cǎo sè jǐn píng dì,luò rì mù miǎo shēng fú lán。
岩畔竹柏密先暝,池中芰荷香欲酣。yán pàn zhú bǎi mì xiān míng,chí zhōng jì hé xiāng yù hān。
闻说仙人徐泰定,骑鸾到此每停骖。wén shuō xiān rén xú tài dìng,qí luán dào cǐ měi tíng cān。

叶叔安南溪草堂即事

刘基

溪上草堂盈十寻,疏杨密竹各成阴。xī shàng cǎo táng yíng shí xún,shū yáng mì zhú gè chéng yīn。
绿烟绕舍桑畦静,白水当门稻遂深。lǜ yān rào shě sāng qí jìng,bái shuǐ dāng mén dào suì shēn。
过雨忽翻金碧影,凉蜩乱发管弦音。guò yǔ hū fān jīn bì yǐng,liáng tiáo luàn fā guǎn xián yīn。
此时不省愁何在,坐到鸦喑月满林。cǐ shí bù shěng chóu hé zài,zuò dào yā yīn yuè mǎn lín。

妙成观北亭用何逸林韵

刘基

最爱云山满目前,更怜亭榭俯清川。zuì ài yún shān mǎn mù qián,gèng lián tíng xiè fǔ qīng chuān。
草深林蔼迷樵径,花落岩霏点客船。cǎo shēn lín ǎi mí qiáo jìng,huā luò yán fēi diǎn kè chuán。
碧涧金芝新出地,丹崖石穴旧通天。bì jiàn jīn zhī xīn chū dì,dān yá shí xué jiù tōng tiān。
神仙应在楼头上,翠羽霓旌下日边。shén xiān yīng zài lóu tóu shàng,cuì yǔ ní jīng xià rì biān。

以梨饷石末公侑之以诗

刘基

山人见饷含消实,青紫相排个个圆。shān rén jiàn xiǎng hán xiāo shí,qīng zǐ xiāng pái gè gè yuán。
共道解烦同绛雪,也知止渴胜甘泉。gòng dào jiě fán tóng jiàng xuě,yě zhī zhǐ kě shèng gān quán。
种从汉武樊川得,名并张公大谷传。zhǒng cóng hàn wǔ fán chuān dé,míng bìng zhāng gōng dà gǔ chuán。
珍重使君方闵雨,急须走送涤熬煎。zhēn zhòng shǐ jūn fāng mǐn yǔ,jí xū zǒu sòng dí áo jiān。

遣闷柬石末公

刘基

绿杨落尽白杨枯,坐石徒令岁月徂。lǜ yáng luò jǐn bái yáng kū,zuò shí tú lìng suì yuè cú。
尚想藩臣知患盗,岂期驿使似投巫。shàng xiǎng fān chén zhī huàn dào,qǐ qī yì shǐ shì tóu wū。
当时粳稻通辽海,今日风涛隔具区。dāng shí jīng dào tōng liáo hǎi,jīn rì fēng tāo gé jù qū。
豺獭可堪专节钺,衣冠何以拔泥涂?chái tǎ kě kān zhuān jié yuè,yī guān hé yǐ bá ní tú?

次韵和石末公中秋不见月诗

刘基

一年明月中秋好,万里长空此夜阴。yī nián míng yuè zhōng qiū hǎo,wàn lǐ zhǎng kōng cǐ yè yīn。
雨晕青灯昏远思,虫鸣黄叶乱乡心。yǔ yūn qīng dēng hūn yuǎn sī,chóng míng huáng yè luàn xiāng xīn。
见愁盗贼氛犹恶,莫怪乾坤气尚淫。jiàn chóu dào zéi fēn yóu è,mò guài qián kūn qì shàng yín。
便欲扪萝上天柱,九霄风露恐难禁。biàn yù mén luó shàng tiān zhù,jiǔ xiāo fēng lù kǒng nán jìn。

次韵和石末公七夕诗

刘基

天上传闻会两星,清秋夜色湛玄冥。tiān shàng chuán wén huì liǎng xīng,qīng qiū yè sè zhàn xuán míng。
蚌胎隐见银蟾窟,鹊翼高低玉女軿。bàng tāi yǐn jiàn yín chán kū,què yì gāo dī yù nǚ píng。
一水经年才邂逅,七襄终日岂神灵。yī shuǐ jīng nián cái xiè hòu,qī xiāng zhōng rì qǐ shén líng。
劳生厌事惟思睡,独卧无心觐帝青。láo shēng yàn shì wéi sī shuì,dú wò wú xīn jìn dì qīng。