古诗词

咏怀诗十三首

三国 阮籍

【其一】
天地絪缊,元精代序。tiān dì yīn yūn,yuán jīng dài xù。
清阳曜灵,和风容与。qīng yáng yào líng,hé fēng róng yǔ。
明日映天,甘露被宇。míng rì yìng tiān,gān lù bèi yǔ。
蓊郁高松,猗那长楚。wěng yù gāo sōng,yī nà zhǎng chǔ。
草虫哀鸣,鸧鹒振羽。cǎo chóng āi míng,cāng gēng zhèn yǔ。
感时兴思,企首延伫。gǎn shí xīng sī,qǐ shǒu yán zhù。
于赫帝朝,伊衡作辅。yú hè dì cháo,yī héng zuò fǔ。
才非允文,器非经武。cái fēi yǔn wén,qì fēi jīng wǔ。
适彼沅湘,托分渔父。shì bǐ yuán xiāng,tuō fēn yú fù。
优哉游哉,爰居爰处。yōu zāi yóu zāi,yuán jū yuán chù。
【其二】
月明星稀,天高气寒。yuè míng xīng xī,tiān gāo qì hán。
桂旗翠旌,佩玉鸣鸾。guì qí cuì jīng,pèi yù míng luán。
濯缨醴泉,被服蕙兰。zhuó yīng lǐ quán,bèi fú huì lán。
思从二女,适彼湘沅。sī cóng èr nǚ,shì bǐ xiāng yuán。
灵幽听微,谁观玉颜。líng yōu tīng wēi,shuí guān yù yán。
灼灼春华,绿叶含丹。zhuó zhuó chūn huá,lǜ yè hán dān。
日月逝矣,惜尔华繁。rì yuè shì yǐ,xī ěr huá fán。
【其三】
清风肃肃,修夜漫漫。qīng fēng sù sù,xiū yè màn màn。
啸歌伤怀,独寐寤言。xiào gē shāng huái,dú mèi wù yán。
临觞拊膺,对食忘餐。lín shāng fǔ yīng,duì shí wàng cān。
世无萱草,令我哀叹。shì wú xuān cǎo,lìng wǒ āi tàn。
鸣鸟求友,谷风刺愆。míng niǎo qiú yǒu,gǔ fēng cì qiān。
重华登庸,帝命凯元。zhòng huá dēng yōng,dì mìng kǎi yuán。
鲍子倾盖,仲父佐桓。bào zi qīng gài,zhòng fù zuǒ huán。
回滨嗟虞,敢不希颜。huí bīn jiē yú,gǎn bù xī yán。
志存明规,匪慕弹冠。zhì cún míng guī,fěi mù dàn guān。
我心伊何,其方若兰。wǒ xīn yī hé,qí fāng ruò lán。
【其四】
阳精炎赫,卉木萧森。yáng jīng yán hè,huì mù xiāo sēn。
谷风扇暑,密云重阴。gǔ fēng shàn shǔ,mì yún zhòng yīn。
激电震光,迅雷遗音。jī diàn zhèn guāng,xùn léi yí yīn。
零雨降集,飘溢北林。líng yǔ jiàng jí,piāo yì běi lín。
泛泛轻舟,载浮载沉。fàn fàn qīng zhōu,zài fú zài chén。
感往悼来,怀古伤今。gǎn wǎng dào lái,huái gǔ shāng jīn。
生年有命,时过虑深。shēng nián yǒu mìng,shí guò lǜ shēn。
何用写思,啸歌长吟。hé yòng xiě sī,xiào gē zhǎng yín。
谁能秉志,如玉如金。shuí néng bǐng zhì,rú yù rú jīn。
处哀不伤,在乐不淫。chù āi bù shāng,zài lè bù yín。
恭承明训,以慰我心。gōng chéng míng xùn,yǐ wèi wǒ xīn。
【其五】
立象昭回,阴阳攸经。lì xiàng zhāo huí,yīn yáng yōu jīng。
秋风夙厉,白露宵零。qiū fēng sù lì,bái lù xiāo líng。
修林凋殒,茂草收荣。xiū lín diāo yǔn,mào cǎo shōu róng。
良时忽迈,朝日西倾。liáng shí hū mài,cháo rì xī qīng。
有始有终,谁能久盈。yǒu shǐ yǒu zhōng,shuí néng jiǔ yíng。
太微开涂,三辰垂精。tài wēi kāi tú,sān chén chuí jīng。
峨峨群龙,跃奋紫庭。é é qún lóng,yuè fèn zǐ tíng。
鳞分委瘁,时高路清。lín fēn wěi cuì,shí gāo lù qīng。
爰潜爰默,韬影隐形。yuán qián yuán mò,tāo yǐng yǐn xíng。
愿保今日,永符修龄。yuàn bǎo jīn rì,yǒng fú xiū líng。
【其六】
玑衡运速,四节佚宣。jī héng yùn sù,sì jié yì xuān。
冬日凄悕,玄云蔽天。dōng rì qī xī,xuán yún bì tiān。
素冰弥泽,白雪依山。sù bīng mí zé,bái xuě yī shān。
□□逝往,譬彼流川。shì wǎng,pì bǐ liú chuān。
人谁不设,贵使名全。rén shuí bù shè,guì shǐ míng quán。
大道夷敞,蹊径争先。dà dào yí chǎng,qī jìng zhēng xiān。
玄黄尘垢,红紫光鲜。xuán huáng chén gòu,hóng zǐ guāng xiān。
嗟我孔父,圣懿通玄。jiē wǒ kǒng fù,shèng yì tōng xuán。
非义之荣,忽若尘烟。fēi yì zhī róng,hū ruò chén yān。
虽无灵德,愿潜于渊。suī wú líng dé,yuàn qián yú yuān。
【其七】
朝云四集,日夕布散。cháo yún sì jí,rì xī bù sàn。
素景垂光,明星有烂。sù jǐng chuí guāng,míng xīng yǒu làn。
肃肃翔鸾,雍雍鸣雁。sù sù xiáng luán,yōng yōng míng yàn。
今我不乐,岁月其晏。jīn wǒ bù lè,suì yuè qí yàn。
姜叟毗周,子房翼汉。jiāng sǒu pí zhōu,zi fáng yì hàn。
应期佐命,庸勋静乱。yīng qī zuǒ mìng,yōng xūn jìng luàn。
身用功显,德以名赞。shēn yòng gōng xiǎn,dé yǐ míng zàn。
世无曩事,器非时干。shì wú nǎng shì,qì fēi shí gàn。
委命有□,承天无怨。wěi mìng yǒu,chéng tiān wú yuàn。
嗟尔君子,胡为永叹。jiē ěr jūn zi,hú wèi yǒng tàn。
【其八】
日月隆光,克鉴天聪。rì yuè lóng guāng,kè jiàn tiān cōng。
三后临朝,二八登庸。sān hòu lín cháo,èr bā dēng yōng。
升我俊髦,黜彼顽凶。shēng wǒ jùn máo,chù bǐ wán xiōng。
太上立德,其次立功。tài shàng lì dé,qí cì lì gōng。
仁风广被,玄化潜通。rén fēng guǎng bèi,xuán huà qián tōng。
幸遭盛明,睹此时雍。xìng zāo shèng míng,dǔ cǐ shí yōng。
栖迟衡门,唯志所从。qī chí héng mén,wéi zhì suǒ cóng。
出处殊涂,俯仰异容。chū chù shū tú,fǔ yǎng yì róng。
瞻叹古烈,思迈高踪。zhān tàn gǔ liè,sī mài gāo zōng。
嘉此箕山,忽彼虞龙。jiā cǐ jī shān,hū bǐ yú lóng。
【其九】
登高望远,周览八隅。dēng gāo wàng yuǎn,zhōu lǎn bā yú。
山川悠邈,长路乖殊。shān chuān yōu miǎo,zhǎng lù guāi shū。
咸皮《墨子》,怀此杨朱。xián pí mò zi,huái cǐ yáng zhū。
抱影鹄立,企首踟蹰。bào yǐng gǔ lì,qǐ shǒu chí chú。
仰瞻翔鸟,俯视游鱼。yǎng zhān xiáng niǎo,fǔ shì yóu yú。
丹林云霏,绿叶风舒。dān lín yún fēi,lǜ yè fēng shū。
造化絪缊,万物纷敷。zào huà yīn yūn,wàn wù fēn fū。
大则不足,约则有馀。dà zé bù zú,yuē zé yǒu yú。
何用养志,守以冲虚。hé yòng yǎng zhì,shǒu yǐ chōng xū。
犹愿异世,万载同符。yóu yuàn yì shì,wàn zài tóng fú。
【其十】
微微我徒,秩秩大猷。wēi wēi wǒ tú,zhì zhì dà yóu。
研精典素,思心淹留。yán jīng diǎn sù,sī xīn yān liú。
乃命仆夫,兴言出游。nǎi mìng pū fū,xīng yán chū yóu。
浩浩洪川,泛泛杨舟。hào hào hóng chuān,fàn fàn yáng zhōu。
仰瞻景曜,俯视波流。yǎng zhān jǐng yào,fǔ shì bō liú。
日月东迁,景曜西幽。rì yuè dōng qiān,jǐng yào xī yōu。
寒往暑来,四节代周。hán wǎng shǔ lái,sì jié dài zhōu。
繁华茂春,密叶殒秋。fán huá mào chūn,mì yè yǔn qiū。
盛年衰迈,忽焉若浮。shèng nián shuāi mài,hū yān ruò fú。
逍遥逸豫,与世无尤。xiāo yáo yì yù,yǔ shì wú yóu。
【其十一】
我徂北林,游彼河滨。wǒ cú běi lín,yóu bǐ hé bīn。
仰攀瑶干,俯视素纶。yǎng pān yáo gàn,fǔ shì sù lún。
隐凤栖翼,潜龙跃鳞。yǐn fèng qī yì,qián lóng yuè lín。
幽光韬影,体化应神。yōu guāng tāo yǐng,tǐ huà yīng shén。
君子迈德,处约思纯。jūn zi mài dé,chù yuē sī chún。
货殖招讥,箪瓢称仁。huò zhí zhāo jī,dān piáo chēng rén。
夷叔采薇,清高远震。yí shū cǎi wēi,qīng gāo yuǎn zhèn。
齐景千驷,为此埃尘。qí jǐng qiān sì,wèi cǐ āi chén。
嗟尔后进,茂兹人伦。jiē ěr hòu jìn,mào zī rén lún。
荜门圭窦,谓之道真。bì mén guī dòu,wèi zhī dào zhēn。
【其十二】
华容艳色,旷世特彰。huá róng yàn sè,kuàng shì tè zhāng。
妖冶殊丽,婉若清扬。yāo yě shū lì,wǎn ruò qīng yáng。
鬒发娥眉,绵邈流光。zhěn fā é méi,mián miǎo liú guāng。
藻采绮靡,从风遗芳。zǎo cǎi qǐ mí,cóng fēng yí fāng。
回首悟精,魂射飞扬。huí shǒu wù jīng,hún shè fēi yáng。
君子克己,心吉冰霜。jūn zi kè jǐ,xīn jí bīng shuāng。
泯泯乱昏,在昔二王。mǐn mǐn luàn hūn,zài xī èr wáng。
瑶台璇室,长夜金梁。yáo tái xuán shì,zhǎng yè jīn liáng。
殷氏放夏,周剪纣商。yīn shì fàng xià,zhōu jiǎn zhòu shāng。
于戏后昆,可为悲伤。yú xì hòu kūn,kě wèi bēi shāng。
【其十三】
晨风扫尘,朝雨洒路。chén fēng sǎo chén,cháo yǔ sǎ lù。
飞驷龙腾,哀鸣外顾。fēi sì lóng téng,āi míng wài gù。
揽辔按策,进退有度。lǎn pèi àn cè,jìn tuì yǒu dù。
乐往哀来,怅然心悟。lè wǎng āi lái,chàng rán xīn wù。
念彼恭人,眷眷怀顾。niàn bǐ gōng rén,juàn juàn huái gù。
日月运往,岁聿云暮。rì yuè yùn wǎng,suì yù yún mù。
嗟余幼人,既顽且固。jiē yú yòu rén,jì wán qiě gù。
岂不志远,才难企慕。qǐ bù zhì yuǎn,cái nán qǐ mù。
命非金石,身轻朝露。mìng fēi jīn shí,shēn qīng cháo lù。
焉知松乔,颐神太素。yān zhī sōng qiáo,yí shén tài sù。
逍遥区外,登我年祚。xiāo yáo qū wài,dēng wǒ nián zuò。
阮籍

阮籍

阮籍(210~263),三国魏诗人。字嗣宗。陈留(今属河南)尉氏人。竹林七贤之一,是建安七子之一阮瑀的儿子。曾任步兵校尉,世称阮步兵。崇奉老庄之学,政治上则采谨慎避祸的态度。阮籍是“正始之音”的代表,著有《咏怀》、《大人先生传》等。 阮籍的作品>>

猜您喜欢

咏怀八十二首(其一)

三国 阮籍

夜中不能寐,起坐弹鸣琴。yè zhōng bù néng mèi,qǐ zuò dàn míng qín。
薄帷鉴明月,清风吹我襟。báo wéi jiàn míng yuè,qīng fēng chuī wǒ jīn。
孤鸿号外野,翔鸟鸣北林。gū hóng hào wài yě,xiáng niǎo míng běi lín。
徘徊将何见?忧思独伤心。pái huái jiāng hé jiàn?yōu sī dú shāng xīn。

咏怀八十二首(其七十九)

三国 阮籍

林中有奇鸟,自言是凤凰。lín zhōng yǒu qí niǎo,zì yán shì fèng huáng。
清朝饮醴泉,日夕栖山冈。qīng cháo yǐn lǐ quán,rì xī qī shān gāng。
高鸣彻九州,延颈望八荒。gāo míng chè jiǔ zhōu,yán jǐng wàng bā huāng。
适逢商风起,羽翼自摧藏。shì féng shāng fēng qǐ,yǔ yì zì cuī cáng。
一去昆仑西,何时复还翔。yī qù kūn lún xī,hé shí fù hái xiáng。
但恨处非位,怆悢使心伤。dàn hèn chù fēi wèi,chuàng liàng shǐ xīn shāng。

咏怀八十二首(其二)

三国 阮籍

谁言万事艰,逍遥可终生。shuí yán wàn shì jiān,xiāo yáo kě zhōng shēng。
临堂翳华树,悠悠念无形。lín táng yì huá shù,yōu yōu niàn wú xíng。
彷徨思亲友,倏忽复至冥。páng huáng sī qīn yǒu,shū hū fù zhì míng。
寄言东飞鸟,可用慰我情。jì yán dōng fēi niǎo,kě yòng wèi wǒ qíng。

咏怀八十二首(其三)

三国 阮籍

嘉时在今辰,零雨洒尘埃。jiā shí zài jīn chén,líng yǔ sǎ chén āi。
临路望所思,日夕复不来。lín lù wàng suǒ sī,rì xī fù bù lái。
人情有感慨,荡漾焉可能。rén qíng yǒu gǎn kǎi,dàng yàng yān kě néng。
挥涕怀哀伤,辛酸谁语哉!huī tì huái āi shāng,xīn suān shuí yǔ zāi!

咏怀八十二首(其四)

三国 阮籍

二妃游江滨,逍遥从风翔。èr fēi yóu jiāng bīn,xiāo yáo cóng fēng xiáng。
交甫解环佩,婉娈有芬芳。jiāo fǔ jiě huán pèi,wǎn luán yǒu fēn fāng。
猗靡情欢爱,千载不相忘。yī mí qíng huān ài,qiān zài bù xiāng wàng。
倾城迷下蔡,容好结中肠。qīng chéng mí xià cài,róng hǎo jié zhōng cháng。
感激生忧思,萱草树兰房。gǎn jī shēng yōu sī,xuān cǎo shù lán fáng。
膏沐为谁施,其雨怨朝阳。gāo mù wèi shuí shī,qí yǔ yuàn cháo yáng。
如何金石交,一旦更离伤。rú hé jīn shí jiāo,yī dàn gèng lí shāng。

咏怀八十二首(其五)

三国 阮籍

嘉树下成蹊,东园桃与李。jiā shù xià chéng qī,dōng yuán táo yǔ lǐ。
秋风吹飞藿,零落从此始。qiū fēng chuī fēi huò,líng luò cóng cǐ shǐ。
繁华有憔悴,堂上生荆杞。fán huá yǒu qiáo cuì,táng shàng shēng jīng qǐ。
驱马舍之去,去上西山趾;qū mǎ shě zhī qù,qù shàng xī shān zhǐ;
一身不自保,何况恋妻子!yī shēn bù zì bǎo,hé kuàng liàn qī zi!
凝霜被野草,岁暮亦云已。níng shuāng bèi yě cǎo,suì mù yì yún yǐ。

咏怀八十二首(其六)

三国 阮籍

天马出西北,由来从东道。tiān mǎ chū xī běi,yóu lái cóng dōng dào。
春秋非有讫,富贵焉常保。chūn qiū fēi yǒu qì,fù guì yān cháng bǎo。
清露被皋兰,凝霜沾野草。qīng lù bèi gāo lán,níng shuāng zhān yě cǎo。
朝为美少年,夕暮成丑老。cháo wèi měi shǎo nián,xī mù chéng chǒu lǎo。
自非王子晋,谁能常美好。zì fēi wáng zi jìn,shuí néng cháng měi hǎo。

咏怀八十二首(其七)

三国 阮籍

平生少年时,轻薄好弦歌。píng shēng shǎo nián shí,qīng báo hǎo xián gē。
西游咸阳中,赵李相经过。xī yóu xián yáng zhōng,zhào lǐ xiāng jīng guò。
娱乐未终极,白日忽蹉跎。yú lè wèi zhōng jí,bái rì hū cuō tuó。
驱马复来归,反顾望三河。qū mǎ fù lái guī,fǎn gù wàng sān hé。
黄金百镒尽,资用常苦多。huáng jīn bǎi yì jǐn,zī yòng cháng kǔ duō。
北临太行道,失路将如何!běi lín tài xíng dào,shī lù jiāng rú hé!

咏怀八十二首(其三十一)

三国 阮籍

驾言发魏都,南向望吹台,jià yán fā wèi dōu,nán xiàng wàng chuī tái,
箫管有遗音,梁王安在哉?xiāo guǎn yǒu yí yīn,liáng wáng ān zài zāi?
战士食糟糠,贤者处蒿莱。zhàn shì shí zāo kāng,xián zhě chù hāo lái。
歌舞曲未终,秦兵已复来。gē wǔ qū wèi zhōng,qín bīng yǐ fù lái。
夹林非我有,朱宫生尘埃。jiā lín fēi wǒ yǒu,zhū gōng shēng chén āi。
军败华阳下,身竟为土灰。jūn bài huá yáng xià,shēn jìng wèi tǔ huī。

咏怀八十二首(其八)

三国 阮籍

昔闻东陵瓜,近在青门外。xī wén dōng líng guā,jìn zài qīng mén wài。
连畛距阡陌,子母相钩带。lián zhěn jù qiān mò,zi mǔ xiāng gōu dài。
五色曜朝日,嘉宾四面会。wǔ sè yào cháo rì,jiā bīn sì miàn huì。
膏火自煎熬,多财为患害。gāo huǒ zì jiān áo,duō cái wèi huàn hài。
布衣可终身,宠禄岂足赖。bù yī kě zhōng shēn,chǒng lù qǐ zú lài。

咏怀八十二首(其九)

三国 阮籍

炎暑惟兹夏,三旬将欲移。yán shǔ wéi zī xià,sān xún jiāng yù yí。
芳树垂绿叶,青云自逶迤。fāng shù chuí lǜ yè,qīng yún zì wēi yí。
四时更代谢,日月递参差。sì shí gèng dài xiè,rì yuè dì cān chà。
徘徊空堂上,忉怛莫我知。pái huái kōng táng shàng,dāo dá mò wǒ zhī。
愿睹卒欢好,不见悲别离。yuàn dǔ zú huān hǎo,bù jiàn bēi bié lí。

咏怀八十二首(其十)

三国 阮籍

灼灼西隤日,馀光照我衣。zhuó zhuó xī tuí rì,yú guāng zhào wǒ yī。
回风吹四壁,寒鸟相因依。huí fēng chuī sì bì,hán niǎo xiāng yīn yī。
周周尚衔羽,蛩蛩亦念饥。zhōu zhōu shàng xián yǔ,qióng qióng yì niàn jī。
如何当路子,磬折忘所归!rú hé dāng lù zi,qìng zhé wàng suǒ guī!
岂为夸誉名,憔悴使心悲。qǐ wèi kuā yù míng,qiáo cuì shǐ xīn bēi。
宁与燕雀翔,不随黄鹄飞。níng yǔ yàn què xiáng,bù suí huáng gǔ fēi。
黄鹄游四海,中路将安归?huáng gǔ yóu sì hǎi,zhōng lù jiāng ān guī?

咏怀八十二首(其十一)

三国 阮籍

步出上东门,北望首阳岑。bù chū shàng dōng mén,běi wàng shǒu yáng cén。
下有采薇士,上有嘉树林。xià yǒu cǎi wēi shì,shàng yǒu jiā shù lín。
良辰在何许,凝霜沾衣襟。liáng chén zài hé xǔ,níng shuāng zhān yī jīn。
寒风振山冈,玄云起重阴。hán fēng zhèn shān gāng,xuán yún qǐ zhòng yīn。
鸣雁飞南征,鶗鴂发哀音。míng yàn fēi nán zhēng,tí jué fā āi yīn。
素质游商声,悽怆伤我心。sù zhì yóu shāng shēng,qī chuàng shāng wǒ xīn。

咏怀八十二首(其十二)

三国 阮籍

北里多奇舞,濮上有微音。běi lǐ duō qí wǔ,pú shàng yǒu wēi yīn。
轻薄闲游子,俯仰乍浮沉。qīng báo xián yóu zi,fǔ yǎng zhà fú chén。
捷径从狭路,黾勉趋荒淫。jié jìng cóng xiá lù,mǐn miǎn qū huāng yín。
焉见王子乔,乘云翔邓林。yān jiàn wáng zi qiáo,chéng yún xiáng dèng lín。
独有延年术,可以慰我心。dú yǒu yán nián shù,kě yǐ wèi wǒ xīn。

咏怀八十二首(其十三)

三国 阮籍

湛湛长江水,上有枫树林。zhàn zhàn zhǎng jiāng shuǐ,shàng yǒu fēng shù lín。
皋兰被径路,青骊逝骎骎。gāo lán bèi jìng lù,qīng lí shì qīn qīn。
远望令人悲,春气感我心。yuǎn wàng lìng rén bēi,chūn qì gǎn wǒ xīn。
三楚多秀士,朝云进荒淫。sān chǔ duō xiù shì,cháo yún jìn huāng yín。
朱华振芬芳,高蔡相追寻。zhū huá zhèn fēn fāng,gāo cài xiāng zhuī xún。
一为黄雀哀,涕下谁能禁?yī wèi huáng què āi,tì xià shuí néng jìn?
84123456