古诗词

咏怀诗十三首

三国 阮籍

【其一】
天地絪缊,元精代序。tiān dì yīn yūn,yuán jīng dài xù。
清阳曜灵,和风容与。qīng yáng yào líng,hé fēng róng yǔ。
明日映天,甘露被宇。míng rì yìng tiān,gān lù bèi yǔ。
蓊郁高松,猗那长楚。wěng yù gāo sōng,yī nà zhǎng chǔ。
草虫哀鸣,鸧鹒振羽。cǎo chóng āi míng,cāng gēng zhèn yǔ。
感时兴思,企首延伫。gǎn shí xīng sī,qǐ shǒu yán zhù。
于赫帝朝,伊衡作辅。yú hè dì cháo,yī héng zuò fǔ。
才非允文,器非经武。cái fēi yǔn wén,qì fēi jīng wǔ。
适彼沅湘,托分渔父。shì bǐ yuán xiāng,tuō fēn yú fù。
优哉游哉,爰居爰处。yōu zāi yóu zāi,yuán jū yuán chù。
【其二】
月明星稀,天高气寒。yuè míng xīng xī,tiān gāo qì hán。
桂旗翠旌,佩玉鸣鸾。guì qí cuì jīng,pèi yù míng luán。
濯缨醴泉,被服蕙兰。zhuó yīng lǐ quán,bèi fú huì lán。
思从二女,适彼湘沅。sī cóng èr nǚ,shì bǐ xiāng yuán。
灵幽听微,谁观玉颜。líng yōu tīng wēi,shuí guān yù yán。
灼灼春华,绿叶含丹。zhuó zhuó chūn huá,lǜ yè hán dān。
日月逝矣,惜尔华繁。rì yuè shì yǐ,xī ěr huá fán。
【其三】
清风肃肃,修夜漫漫。qīng fēng sù sù,xiū yè màn màn。
啸歌伤怀,独寐寤言。xiào gē shāng huái,dú mèi wù yán。
临觞拊膺,对食忘餐。lín shāng fǔ yīng,duì shí wàng cān。
世无萱草,令我哀叹。shì wú xuān cǎo,lìng wǒ āi tàn。
鸣鸟求友,谷风刺愆。míng niǎo qiú yǒu,gǔ fēng cì qiān。
重华登庸,帝命凯元。zhòng huá dēng yōng,dì mìng kǎi yuán。
鲍子倾盖,仲父佐桓。bào zi qīng gài,zhòng fù zuǒ huán。
回滨嗟虞,敢不希颜。huí bīn jiē yú,gǎn bù xī yán。
志存明规,匪慕弹冠。zhì cún míng guī,fěi mù dàn guān。
我心伊何,其方若兰。wǒ xīn yī hé,qí fāng ruò lán。
【其四】
阳精炎赫,卉木萧森。yáng jīng yán hè,huì mù xiāo sēn。
谷风扇暑,密云重阴。gǔ fēng shàn shǔ,mì yún zhòng yīn。
激电震光,迅雷遗音。jī diàn zhèn guāng,xùn léi yí yīn。
零雨降集,飘溢北林。líng yǔ jiàng jí,piāo yì běi lín。
泛泛轻舟,载浮载沉。fàn fàn qīng zhōu,zài fú zài chén。
感往悼来,怀古伤今。gǎn wǎng dào lái,huái gǔ shāng jīn。
生年有命,时过虑深。shēng nián yǒu mìng,shí guò lǜ shēn。
何用写思,啸歌长吟。hé yòng xiě sī,xiào gē zhǎng yín。
谁能秉志,如玉如金。shuí néng bǐng zhì,rú yù rú jīn。
处哀不伤,在乐不淫。chù āi bù shāng,zài lè bù yín。
恭承明训,以慰我心。gōng chéng míng xùn,yǐ wèi wǒ xīn。
【其五】
立象昭回,阴阳攸经。lì xiàng zhāo huí,yīn yáng yōu jīng。
秋风夙厉,白露宵零。qiū fēng sù lì,bái lù xiāo líng。
修林凋殒,茂草收荣。xiū lín diāo yǔn,mào cǎo shōu róng。
良时忽迈,朝日西倾。liáng shí hū mài,cháo rì xī qīng。
有始有终,谁能久盈。yǒu shǐ yǒu zhōng,shuí néng jiǔ yíng。
太微开涂,三辰垂精。tài wēi kāi tú,sān chén chuí jīng。
峨峨群龙,跃奋紫庭。é é qún lóng,yuè fèn zǐ tíng。
鳞分委瘁,时高路清。lín fēn wěi cuì,shí gāo lù qīng。
爰潜爰默,韬影隐形。yuán qián yuán mò,tāo yǐng yǐn xíng。
愿保今日,永符修龄。yuàn bǎo jīn rì,yǒng fú xiū líng。
【其六】
玑衡运速,四节佚宣。jī héng yùn sù,sì jié yì xuān。
冬日凄悕,玄云蔽天。dōng rì qī xī,xuán yún bì tiān。
素冰弥泽,白雪依山。sù bīng mí zé,bái xuě yī shān。
□□逝往,譬彼流川。shì wǎng,pì bǐ liú chuān。
人谁不设,贵使名全。rén shuí bù shè,guì shǐ míng quán。
大道夷敞,蹊径争先。dà dào yí chǎng,qī jìng zhēng xiān。
玄黄尘垢,红紫光鲜。xuán huáng chén gòu,hóng zǐ guāng xiān。
嗟我孔父,圣懿通玄。jiē wǒ kǒng fù,shèng yì tōng xuán。
非义之荣,忽若尘烟。fēi yì zhī róng,hū ruò chén yān。
虽无灵德,愿潜于渊。suī wú líng dé,yuàn qián yú yuān。
【其七】
朝云四集,日夕布散。cháo yún sì jí,rì xī bù sàn。
素景垂光,明星有烂。sù jǐng chuí guāng,míng xīng yǒu làn。
肃肃翔鸾,雍雍鸣雁。sù sù xiáng luán,yōng yōng míng yàn。
今我不乐,岁月其晏。jīn wǒ bù lè,suì yuè qí yàn。
姜叟毗周,子房翼汉。jiāng sǒu pí zhōu,zi fáng yì hàn。
应期佐命,庸勋静乱。yīng qī zuǒ mìng,yōng xūn jìng luàn。
身用功显,德以名赞。shēn yòng gōng xiǎn,dé yǐ míng zàn。
世无曩事,器非时干。shì wú nǎng shì,qì fēi shí gàn。
委命有□,承天无怨。wěi mìng yǒu,chéng tiān wú yuàn。
嗟尔君子,胡为永叹。jiē ěr jūn zi,hú wèi yǒng tàn。
【其八】
日月隆光,克鉴天聪。rì yuè lóng guāng,kè jiàn tiān cōng。
三后临朝,二八登庸。sān hòu lín cháo,èr bā dēng yōng。
升我俊髦,黜彼顽凶。shēng wǒ jùn máo,chù bǐ wán xiōng。
太上立德,其次立功。tài shàng lì dé,qí cì lì gōng。
仁风广被,玄化潜通。rén fēng guǎng bèi,xuán huà qián tōng。
幸遭盛明,睹此时雍。xìng zāo shèng míng,dǔ cǐ shí yōng。
栖迟衡门,唯志所从。qī chí héng mén,wéi zhì suǒ cóng。
出处殊涂,俯仰异容。chū chù shū tú,fǔ yǎng yì róng。
瞻叹古烈,思迈高踪。zhān tàn gǔ liè,sī mài gāo zōng。
嘉此箕山,忽彼虞龙。jiā cǐ jī shān,hū bǐ yú lóng。
【其九】
登高望远,周览八隅。dēng gāo wàng yuǎn,zhōu lǎn bā yú。
山川悠邈,长路乖殊。shān chuān yōu miǎo,zhǎng lù guāi shū。
咸皮《墨子》,怀此杨朱。xián pí mò zi,huái cǐ yáng zhū。
抱影鹄立,企首踟蹰。bào yǐng gǔ lì,qǐ shǒu chí chú。
仰瞻翔鸟,俯视游鱼。yǎng zhān xiáng niǎo,fǔ shì yóu yú。
丹林云霏,绿叶风舒。dān lín yún fēi,lǜ yè fēng shū。
造化絪缊,万物纷敷。zào huà yīn yūn,wàn wù fēn fū。
大则不足,约则有馀。dà zé bù zú,yuē zé yǒu yú。
何用养志,守以冲虚。hé yòng yǎng zhì,shǒu yǐ chōng xū。
犹愿异世,万载同符。yóu yuàn yì shì,wàn zài tóng fú。
【其十】
微微我徒,秩秩大猷。wēi wēi wǒ tú,zhì zhì dà yóu。
研精典素,思心淹留。yán jīng diǎn sù,sī xīn yān liú。
乃命仆夫,兴言出游。nǎi mìng pū fū,xīng yán chū yóu。
浩浩洪川,泛泛杨舟。hào hào hóng chuān,fàn fàn yáng zhōu。
仰瞻景曜,俯视波流。yǎng zhān jǐng yào,fǔ shì bō liú。
日月东迁,景曜西幽。rì yuè dōng qiān,jǐng yào xī yōu。
寒往暑来,四节代周。hán wǎng shǔ lái,sì jié dài zhōu。
繁华茂春,密叶殒秋。fán huá mào chūn,mì yè yǔn qiū。
盛年衰迈,忽焉若浮。shèng nián shuāi mài,hū yān ruò fú。
逍遥逸豫,与世无尤。xiāo yáo yì yù,yǔ shì wú yóu。
【其十一】
我徂北林,游彼河滨。wǒ cú běi lín,yóu bǐ hé bīn。
仰攀瑶干,俯视素纶。yǎng pān yáo gàn,fǔ shì sù lún。
隐凤栖翼,潜龙跃鳞。yǐn fèng qī yì,qián lóng yuè lín。
幽光韬影,体化应神。yōu guāng tāo yǐng,tǐ huà yīng shén。
君子迈德,处约思纯。jūn zi mài dé,chù yuē sī chún。
货殖招讥,箪瓢称仁。huò zhí zhāo jī,dān piáo chēng rén。
夷叔采薇,清高远震。yí shū cǎi wēi,qīng gāo yuǎn zhèn。
齐景千驷,为此埃尘。qí jǐng qiān sì,wèi cǐ āi chén。
嗟尔后进,茂兹人伦。jiē ěr hòu jìn,mào zī rén lún。
荜门圭窦,谓之道真。bì mén guī dòu,wèi zhī dào zhēn。
【其十二】
华容艳色,旷世特彰。huá róng yàn sè,kuàng shì tè zhāng。
妖冶殊丽,婉若清扬。yāo yě shū lì,wǎn ruò qīng yáng。
鬒发娥眉,绵邈流光。zhěn fā é méi,mián miǎo liú guāng。
藻采绮靡,从风遗芳。zǎo cǎi qǐ mí,cóng fēng yí fāng。
回首悟精,魂射飞扬。huí shǒu wù jīng,hún shè fēi yáng。
君子克己,心吉冰霜。jūn zi kè jǐ,xīn jí bīng shuāng。
泯泯乱昏,在昔二王。mǐn mǐn luàn hūn,zài xī èr wáng。
瑶台璇室,长夜金梁。yáo tái xuán shì,zhǎng yè jīn liáng。
殷氏放夏,周剪纣商。yīn shì fàng xià,zhōu jiǎn zhòu shāng。
于戏后昆,可为悲伤。yú xì hòu kūn,kě wèi bēi shāng。
【其十三】
晨风扫尘,朝雨洒路。chén fēng sǎo chén,cháo yǔ sǎ lù。
飞驷龙腾,哀鸣外顾。fēi sì lóng téng,āi míng wài gù。
揽辔按策,进退有度。lǎn pèi àn cè,jìn tuì yǒu dù。
乐往哀来,怅然心悟。lè wǎng āi lái,chàng rán xīn wù。
念彼恭人,眷眷怀顾。niàn bǐ gōng rén,juàn juàn huái gù。
日月运往,岁聿云暮。rì yuè yùn wǎng,suì yù yún mù。
嗟余幼人,既顽且固。jiē yú yòu rén,jì wán qiě gù。
岂不志远,才难企慕。qǐ bù zhì yuǎn,cái nán qǐ mù。
命非金石,身轻朝露。mìng fēi jīn shí,shēn qīng cháo lù。
焉知松乔,颐神太素。yān zhī sōng qiáo,yí shén tài sù。
逍遥区外,登我年祚。xiāo yáo qū wài,dēng wǒ nián zuò。
阮籍

阮籍

阮籍(210~263),三国魏诗人。字嗣宗。陈留(今属河南)尉氏人。竹林七贤之一,是建安七子之一阮瑀的儿子。曾任步兵校尉,世称阮步兵。崇奉老庄之学,政治上则采谨慎避祸的态度。阮籍是“正始之音”的代表,著有《咏怀》、《大人先生传》等。 阮籍的作品>>

猜您喜欢

咏怀八十二首(其十四)

三国 阮籍

悬车在西南,羲和将欲倾。xuán chē zài xī nán,xī hé jiāng yù qīng。
流光耀四海,忽忽至夕冥。liú guāng yào sì hǎi,hū hū zhì xī míng。
朝为咸池晖,蒙汜受其荣。cháo wèi xián chí huī,méng sì shòu qí róng。
岂知穷达士,一死不再生。qǐ zhī qióng dá shì,yī sǐ bù zài shēng。
视彼桃李花,谁能久荧荧!shì bǐ táo lǐ huā,shuí néng jiǔ yíng yíng!
君子在何许,叹息未合并。jūn zi zài hé xǔ,tàn xī wèi hé bìng。
瞻仰景山松,可以慰吾情。zhān yǎng jǐng shān sōng,kě yǐ wèi wú qíng。

咏怀八十二首(其十五)

三国 阮籍

西方有佳人,皎若白日光。xī fāng yǒu jiā rén,jiǎo ruò bái rì guāng。
被服纤罗衣,左右佩双璜。bèi fú xiān luó yī,zuǒ yòu pèi shuāng huáng。
修容耀姿美,顺风振微芳。xiū róng yào zī měi,shùn fēng zhèn wēi fāng。
登高眺所思,举袂向朝阳。dēng gāo tiào suǒ sī,jǔ mèi xiàng cháo yáng。
寄颜云霄闲,挥袖凌虚翔。jì yán yún xiāo xián,huī xiù líng xū xiáng。
飘飖恍惚中,流眄顾我傍。piāo yáo huǎng hū zhōng,liú miǎn gù wǒ bàng。
悦怿未交接,晤言用感伤。yuè yì wèi jiāo jiē,wù yán yòng gǎn shāng。

咏怀八十二首(其十六)

三国 阮籍

昔日繁华子,安陵与龙阳。xī rì fán huá zi,ān líng yǔ lóng yáng。
夭夭桃李花,灼灼有辉光。yāo yāo táo lǐ huā,zhuó zhuó yǒu huī guāng。
悦怿若九春,磬折似秋霜。yuè yì ruò jiǔ chūn,qìng zhé shì qiū shuāng。
流眄发姿媚,言笑吐芬芳。liú miǎn fā zī mèi,yán xiào tǔ fēn fāng。
携手等欢爱,宿昔同衾裳。xié shǒu děng huān ài,sù xī tóng qīn shang。
愿为双飞鸟,比翼共翱翔。yuàn wèi shuāng fēi niǎo,bǐ yì gòng áo xiáng。
丹青著明誓,永世不相忘。dān qīng zhù míng shì,yǒng shì bù xiāng wàng。

咏怀八十二首(其十七)

三国 阮籍

登高临四野,北望青山阿。dēng gāo lín sì yě,běi wàng qīng shān ā。
松柏翳冈岑,飞鸟鸣相过。sōng bǎi yì gāng cén,fēi niǎo míng xiāng guò。
感慨怀辛酸,怨毒常苦多。gǎn kǎi huái xīn suān,yuàn dú cháng kǔ duō。
李公悲东门,苏子狭三河。lǐ gōng bēi dōng mén,sū zi xiá sān hé。
求仁自得仁,岂复叹咨嗟?qiú rén zì dé rén,qǐ fù tàn zī jiē?

咏怀八十二首(其十八)

三国 阮籍

开秋肇凉气,蟋蟀鸣床帷。kāi qiū zhào liáng qì,xī shuài míng chuáng wéi。
感物怀殷忧,悄悄令心悲。gǎn wù huái yīn yōu,qiāo qiāo lìng xīn bēi。
多言焉所告,繁辞将诉谁!duō yán yān suǒ gào,fán cí jiāng sù shuí!
微风吹罗袂,明月耀清晖。wēi fēng chuī luó mèi,míng yuè yào qīng huī。
晨鸡鸣高树,命驾起旋归。chén jī míng gāo shù,mìng jià qǐ xuán guī。

咏怀八十二首(其十九)

三国 阮籍

昔年十四五,志尚好书诗。xī nián shí sì wǔ,zhì shàng hǎo shū shī。
被褐怀珠玉,颜闵相与期。bèi hè huái zhū yù,yán mǐn xiāng yǔ qī。
开轩临四野,登高望所思。kāi xuān lín sì yě,dēng gāo wàng suǒ sī。
丘墓蔽山冈,万代同一时。qiū mù bì shān gāng,wàn dài tóng yī shí。
千秋万岁后,荣名安所之!qiān qiū wàn suì hòu,róng míng ān suǒ zhī!
乃悟羡门子,噭噭今自嗤。nǎi wù xiàn mén zi,jiào jiào jīn zì chī。

咏怀八十二首(其二十)

三国 阮籍

徘徊蓬池上,还顾望大梁。pái huái péng chí shàng,hái gù wàng dà liáng。
绿水扬洪波,旷野莽茫茫。lǜ shuǐ yáng hóng bō,kuàng yě mǎng máng máng。
走兽交横驰,飞鸟相随翔。zǒu shòu jiāo héng chí,fēi niǎo xiāng suí xiáng。
是时鹑火中,日月正相望。shì shí chún huǒ zhōng,rì yuè zhèng xiāng wàng。
朔风厉严寒,阴气下微霜。shuò fēng lì yán hán,yīn qì xià wēi shuāng。
羁旅无俦匹,俯仰怀哀伤。jī lǚ wú chóu pǐ,fǔ yǎng huái āi shāng。
小人计其功,君子道其常。xiǎo rén jì qí gōng,jūn zi dào qí cháng。
岂惜终憔悴,咏言著斯章。qǐ xī zhōng qiáo cuì,yǒng yán zhù sī zhāng。

咏怀八十二首(其二十一)

三国 阮籍

俦物终始殊,修短各异方。chóu wù zhōng shǐ shū,xiū duǎn gè yì fāng。
琅玕生高山,芝英耀朱堂。láng gān shēng gāo shān,zhī yīng yào zhū táng。
荧荧桃李花,成蹊将夭伤。yíng yíng táo lǐ huā,chéng qī jiāng yāo shāng。
焉敢希千术,三春表微光。yān gǎn xī qiān shù,sān chūn biǎo wēi guāng。
自非凌风树,憔悴乌有常。zì fēi líng fēng shù,qiáo cuì wū yǒu cháng。

咏怀八十二首(其二十二)

三国 阮籍

幽兰不可佩,朱草为谁荣?yōu lán bù kě pèi,zhū cǎo wèi shuí róng?
修竹隐山阴,射干临层城。xiū zhú yǐn shān yīn,shè gàn lín céng chéng。
葛藟延幽谷,瓜瓞生。gé lěi yán yōu gǔ,guā dié shēng。
乐极消灵神,哀深伤人情。lè jí xiāo líng shén,āi shēn shāng rén qíng。
竟知忧无益,岂若归太清!jìng zhī yōu wú yì,qǐ ruò guī tài qīng!

咏怀八十二首(其二十三)

三国 阮籍

杨朱泣岐路,墨子悲染丝。yáng zhū qì qí lù,mò zi bēi rǎn sī。
揖让长离别,飘飖难与期。yī ràng zhǎng lí bié,piāo yáo nán yǔ qī。
岂徒燕婉情,存亡诚有之。qǐ tú yàn wǎn qíng,cún wáng chéng yǒu zhī。
萧索人所悲,祸衅不可辞。xiāo suǒ rén suǒ bēi,huò xìn bù kě cí。
赵女媚中山,谦柔愈见欺。zhào nǚ mèi zhōng shān,qiān róu yù jiàn qī。
嗟嗟涂上士,何用自保持?jiē jiē tú shàng shì,hé yòng zì bǎo chí?

咏怀八十二首(其二十四)

三国 阮籍

于心怀寸阴,羲阳将欲冥。yú xīn huái cùn yīn,xī yáng jiāng yù míng。
挥袂抚长剑,仰观浮云征。huī mèi fǔ zhǎng jiàn,yǎng guān fú yún zhēng。
云间有玄鹄,抗志扬哀声。yún jiān yǒu xuán gǔ,kàng zhì yáng āi shēng。
一飞冲青天,旷世不再鸣。yī fēi chōng qīng tiān,kuàng shì bù zài míng。
岂与鹑鷃游,连翩戏中庭。qǐ yǔ chún yàn yóu,lián piān xì zhōng tíng。

咏怀八十二首(其二十五)

三国 阮籍

夏后乘云舆,夸父为邓林。xià hòu chéng yún yú,kuā fù wèi dèng lín。
存亡从变化,日月有浮沉。cún wáng cóng biàn huà,rì yuè yǒu fú chén。
凤凰鸣参差,伶伦发其音。fèng huáng míng cān chà,líng lún fā qí yīn。
王子好箫管,世世相追寻。wáng zi hǎo xiāo guǎn,shì shì xiāng zhuī xún。
谁言不可见,青鸟明我心。shuí yán bù kě jiàn,qīng niǎo míng wǒ xīn。

咏怀八十二首(其二十六)

三国 阮籍

鸴鸠飞桑榆,海鸟运天池。xué jiū fēi sāng yú,hǎi niǎo yùn tiān chí。
岂不识宏大,羽翼不相宜。qǐ bù shí hóng dà,yǔ yì bù xiāng yí。
扶摇安可翔,不若栖树枝。fú yáo ān kě xiáng,bù ruò qī shù zhī。
下集蓬艾间,上游园圃篱。xià jí péng ài jiān,shàng yóu yuán pǔ lí。
但尔亦自足,用子为追随。dàn ěr yì zì zú,yòng zi wèi zhuī suí。

咏怀八十二首(其二十七)

三国 阮籍

生命辰安在,忧戚涕沾襟。shēng mìng chén ān zài,yōu qī tì zhān jīn。
高鸟翔山冈,燕雀栖下林。gāo niǎo xiáng shān gāng,yàn què qī xià lín。
青云蔽前庭,素琴凄我心。qīng yún bì qián tíng,sù qín qī wǒ xīn。
崇山有鸣鹤,岂可相追寻。chóng shān yǒu míng hè,qǐ kě xiāng zhuī xún。

咏怀八十二首(其二十八)

三国 阮籍

鸣鸠嬉庭树,焦明游浮云。míng jiū xī tíng shù,jiāo míng yóu fú yún。
焉见孤翔鸟,翩翩无匹群。yān jiàn gū xiáng niǎo,piān piān wú pǐ qún。
死生自然理,消散何缤纷。sǐ shēng zì rán lǐ,xiāo sàn hé bīn fēn。
84123456