古诗词

咏怀诗十三首

三国 阮籍

【其一】
天地絪缊,元精代序。tiān dì yīn yūn,yuán jīng dài xù。
清阳曜灵,和风容与。qīng yáng yào líng,hé fēng róng yǔ。
明日映天,甘露被宇。míng rì yìng tiān,gān lù bèi yǔ。
蓊郁高松,猗那长楚。wěng yù gāo sōng,yī nà zhǎng chǔ。
草虫哀鸣,鸧鹒振羽。cǎo chóng āi míng,cāng gēng zhèn yǔ。
感时兴思,企首延伫。gǎn shí xīng sī,qǐ shǒu yán zhù。
于赫帝朝,伊衡作辅。yú hè dì cháo,yī héng zuò fǔ。
才非允文,器非经武。cái fēi yǔn wén,qì fēi jīng wǔ。
适彼沅湘,托分渔父。shì bǐ yuán xiāng,tuō fēn yú fù。
优哉游哉,爰居爰处。yōu zāi yóu zāi,yuán jū yuán chù。
【其二】
月明星稀,天高气寒。yuè míng xīng xī,tiān gāo qì hán。
桂旗翠旌,佩玉鸣鸾。guì qí cuì jīng,pèi yù míng luán。
濯缨醴泉,被服蕙兰。zhuó yīng lǐ quán,bèi fú huì lán。
思从二女,适彼湘沅。sī cóng èr nǚ,shì bǐ xiāng yuán。
灵幽听微,谁观玉颜。líng yōu tīng wēi,shuí guān yù yán。
灼灼春华,绿叶含丹。zhuó zhuó chūn huá,lǜ yè hán dān。
日月逝矣,惜尔华繁。rì yuè shì yǐ,xī ěr huá fán。
【其三】
清风肃肃,修夜漫漫。qīng fēng sù sù,xiū yè màn màn。
啸歌伤怀,独寐寤言。xiào gē shāng huái,dú mèi wù yán。
临觞拊膺,对食忘餐。lín shāng fǔ yīng,duì shí wàng cān。
世无萱草,令我哀叹。shì wú xuān cǎo,lìng wǒ āi tàn。
鸣鸟求友,谷风刺愆。míng niǎo qiú yǒu,gǔ fēng cì qiān。
重华登庸,帝命凯元。zhòng huá dēng yōng,dì mìng kǎi yuán。
鲍子倾盖,仲父佐桓。bào zi qīng gài,zhòng fù zuǒ huán。
回滨嗟虞,敢不希颜。huí bīn jiē yú,gǎn bù xī yán。
志存明规,匪慕弹冠。zhì cún míng guī,fěi mù dàn guān。
我心伊何,其方若兰。wǒ xīn yī hé,qí fāng ruò lán。
【其四】
阳精炎赫,卉木萧森。yáng jīng yán hè,huì mù xiāo sēn。
谷风扇暑,密云重阴。gǔ fēng shàn shǔ,mì yún zhòng yīn。
激电震光,迅雷遗音。jī diàn zhèn guāng,xùn léi yí yīn。
零雨降集,飘溢北林。líng yǔ jiàng jí,piāo yì běi lín。
泛泛轻舟,载浮载沉。fàn fàn qīng zhōu,zài fú zài chén。
感往悼来,怀古伤今。gǎn wǎng dào lái,huái gǔ shāng jīn。
生年有命,时过虑深。shēng nián yǒu mìng,shí guò lǜ shēn。
何用写思,啸歌长吟。hé yòng xiě sī,xiào gē zhǎng yín。
谁能秉志,如玉如金。shuí néng bǐng zhì,rú yù rú jīn。
处哀不伤,在乐不淫。chù āi bù shāng,zài lè bù yín。
恭承明训,以慰我心。gōng chéng míng xùn,yǐ wèi wǒ xīn。
【其五】
立象昭回,阴阳攸经。lì xiàng zhāo huí,yīn yáng yōu jīng。
秋风夙厉,白露宵零。qiū fēng sù lì,bái lù xiāo líng。
修林凋殒,茂草收荣。xiū lín diāo yǔn,mào cǎo shōu róng。
良时忽迈,朝日西倾。liáng shí hū mài,cháo rì xī qīng。
有始有终,谁能久盈。yǒu shǐ yǒu zhōng,shuí néng jiǔ yíng。
太微开涂,三辰垂精。tài wēi kāi tú,sān chén chuí jīng。
峨峨群龙,跃奋紫庭。é é qún lóng,yuè fèn zǐ tíng。
鳞分委瘁,时高路清。lín fēn wěi cuì,shí gāo lù qīng。
爰潜爰默,韬影隐形。yuán qián yuán mò,tāo yǐng yǐn xíng。
愿保今日,永符修龄。yuàn bǎo jīn rì,yǒng fú xiū líng。
【其六】
玑衡运速,四节佚宣。jī héng yùn sù,sì jié yì xuān。
冬日凄悕,玄云蔽天。dōng rì qī xī,xuán yún bì tiān。
素冰弥泽,白雪依山。sù bīng mí zé,bái xuě yī shān。
□□逝往,譬彼流川。shì wǎng,pì bǐ liú chuān。
人谁不设,贵使名全。rén shuí bù shè,guì shǐ míng quán。
大道夷敞,蹊径争先。dà dào yí chǎng,qī jìng zhēng xiān。
玄黄尘垢,红紫光鲜。xuán huáng chén gòu,hóng zǐ guāng xiān。
嗟我孔父,圣懿通玄。jiē wǒ kǒng fù,shèng yì tōng xuán。
非义之荣,忽若尘烟。fēi yì zhī róng,hū ruò chén yān。
虽无灵德,愿潜于渊。suī wú líng dé,yuàn qián yú yuān。
【其七】
朝云四集,日夕布散。cháo yún sì jí,rì xī bù sàn。
素景垂光,明星有烂。sù jǐng chuí guāng,míng xīng yǒu làn。
肃肃翔鸾,雍雍鸣雁。sù sù xiáng luán,yōng yōng míng yàn。
今我不乐,岁月其晏。jīn wǒ bù lè,suì yuè qí yàn。
姜叟毗周,子房翼汉。jiāng sǒu pí zhōu,zi fáng yì hàn。
应期佐命,庸勋静乱。yīng qī zuǒ mìng,yōng xūn jìng luàn。
身用功显,德以名赞。shēn yòng gōng xiǎn,dé yǐ míng zàn。
世无曩事,器非时干。shì wú nǎng shì,qì fēi shí gàn。
委命有□,承天无怨。wěi mìng yǒu,chéng tiān wú yuàn。
嗟尔君子,胡为永叹。jiē ěr jūn zi,hú wèi yǒng tàn。
【其八】
日月隆光,克鉴天聪。rì yuè lóng guāng,kè jiàn tiān cōng。
三后临朝,二八登庸。sān hòu lín cháo,èr bā dēng yōng。
升我俊髦,黜彼顽凶。shēng wǒ jùn máo,chù bǐ wán xiōng。
太上立德,其次立功。tài shàng lì dé,qí cì lì gōng。
仁风广被,玄化潜通。rén fēng guǎng bèi,xuán huà qián tōng。
幸遭盛明,睹此时雍。xìng zāo shèng míng,dǔ cǐ shí yōng。
栖迟衡门,唯志所从。qī chí héng mén,wéi zhì suǒ cóng。
出处殊涂,俯仰异容。chū chù shū tú,fǔ yǎng yì róng。
瞻叹古烈,思迈高踪。zhān tàn gǔ liè,sī mài gāo zōng。
嘉此箕山,忽彼虞龙。jiā cǐ jī shān,hū bǐ yú lóng。
【其九】
登高望远,周览八隅。dēng gāo wàng yuǎn,zhōu lǎn bā yú。
山川悠邈,长路乖殊。shān chuān yōu miǎo,zhǎng lù guāi shū。
咸皮《墨子》,怀此杨朱。xián pí mò zi,huái cǐ yáng zhū。
抱影鹄立,企首踟蹰。bào yǐng gǔ lì,qǐ shǒu chí chú。
仰瞻翔鸟,俯视游鱼。yǎng zhān xiáng niǎo,fǔ shì yóu yú。
丹林云霏,绿叶风舒。dān lín yún fēi,lǜ yè fēng shū。
造化絪缊,万物纷敷。zào huà yīn yūn,wàn wù fēn fū。
大则不足,约则有馀。dà zé bù zú,yuē zé yǒu yú。
何用养志,守以冲虚。hé yòng yǎng zhì,shǒu yǐ chōng xū。
犹愿异世,万载同符。yóu yuàn yì shì,wàn zài tóng fú。
【其十】
微微我徒,秩秩大猷。wēi wēi wǒ tú,zhì zhì dà yóu。
研精典素,思心淹留。yán jīng diǎn sù,sī xīn yān liú。
乃命仆夫,兴言出游。nǎi mìng pū fū,xīng yán chū yóu。
浩浩洪川,泛泛杨舟。hào hào hóng chuān,fàn fàn yáng zhōu。
仰瞻景曜,俯视波流。yǎng zhān jǐng yào,fǔ shì bō liú。
日月东迁,景曜西幽。rì yuè dōng qiān,jǐng yào xī yōu。
寒往暑来,四节代周。hán wǎng shǔ lái,sì jié dài zhōu。
繁华茂春,密叶殒秋。fán huá mào chūn,mì yè yǔn qiū。
盛年衰迈,忽焉若浮。shèng nián shuāi mài,hū yān ruò fú。
逍遥逸豫,与世无尤。xiāo yáo yì yù,yǔ shì wú yóu。
【其十一】
我徂北林,游彼河滨。wǒ cú běi lín,yóu bǐ hé bīn。
仰攀瑶干,俯视素纶。yǎng pān yáo gàn,fǔ shì sù lún。
隐凤栖翼,潜龙跃鳞。yǐn fèng qī yì,qián lóng yuè lín。
幽光韬影,体化应神。yōu guāng tāo yǐng,tǐ huà yīng shén。
君子迈德,处约思纯。jūn zi mài dé,chù yuē sī chún。
货殖招讥,箪瓢称仁。huò zhí zhāo jī,dān piáo chēng rén。
夷叔采薇,清高远震。yí shū cǎi wēi,qīng gāo yuǎn zhèn。
齐景千驷,为此埃尘。qí jǐng qiān sì,wèi cǐ āi chén。
嗟尔后进,茂兹人伦。jiē ěr hòu jìn,mào zī rén lún。
荜门圭窦,谓之道真。bì mén guī dòu,wèi zhī dào zhēn。
【其十二】
华容艳色,旷世特彰。huá róng yàn sè,kuàng shì tè zhāng。
妖冶殊丽,婉若清扬。yāo yě shū lì,wǎn ruò qīng yáng。
鬒发娥眉,绵邈流光。zhěn fā é méi,mián miǎo liú guāng。
藻采绮靡,从风遗芳。zǎo cǎi qǐ mí,cóng fēng yí fāng。
回首悟精,魂射飞扬。huí shǒu wù jīng,hún shè fēi yáng。
君子克己,心吉冰霜。jūn zi kè jǐ,xīn jí bīng shuāng。
泯泯乱昏,在昔二王。mǐn mǐn luàn hūn,zài xī èr wáng。
瑶台璇室,长夜金梁。yáo tái xuán shì,zhǎng yè jīn liáng。
殷氏放夏,周剪纣商。yīn shì fàng xià,zhōu jiǎn zhòu shāng。
于戏后昆,可为悲伤。yú xì hòu kūn,kě wèi bēi shāng。
【其十三】
晨风扫尘,朝雨洒路。chén fēng sǎo chén,cháo yǔ sǎ lù。
飞驷龙腾,哀鸣外顾。fēi sì lóng téng,āi míng wài gù。
揽辔按策,进退有度。lǎn pèi àn cè,jìn tuì yǒu dù。
乐往哀来,怅然心悟。lè wǎng āi lái,chàng rán xīn wù。
念彼恭人,眷眷怀顾。niàn bǐ gōng rén,juàn juàn huái gù。
日月运往,岁聿云暮。rì yuè yùn wǎng,suì yù yún mù。
嗟余幼人,既顽且固。jiē yú yòu rén,jì wán qiě gù。
岂不志远,才难企慕。qǐ bù zhì yuǎn,cái nán qǐ mù。
命非金石,身轻朝露。mìng fēi jīn shí,shēn qīng cháo lù。
焉知松乔,颐神太素。yān zhī sōng qiáo,yí shén tài sù。
逍遥区外,登我年祚。xiāo yáo qū wài,dēng wǒ nián zuò。
阮籍

阮籍

阮籍(210~263),三国魏诗人。字嗣宗。陈留(今属河南)尉氏人。竹林七贤之一,是建安七子之一阮瑀的儿子。曾任步兵校尉,世称阮步兵。崇奉老庄之学,政治上则采谨慎避祸的态度。阮籍是“正始之音”的代表,著有《咏怀》、《大人先生传》等。 阮籍的作品>>

猜您喜欢

咏怀八十二首(其五十九)

三国 阮籍

驱车出门去,意欲远征行。qū chē chū mén qù,yì yù yuǎn zhēng xíng。
征行安所如,背弃夸与名。zhēng xíng ān suǒ rú,bèi qì kuā yǔ míng。
夸名不在己,但愿适中情。kuā míng bù zài jǐ,dàn yuàn shì zhōng qíng。
单帷蔽皎日,高榭隔微声。dān wéi bì jiǎo rì,gāo xiè gé wēi shēng。
谗邪使交疏,浮云令昼冥。chán xié shǐ jiāo shū,fú yún lìng zhòu míng。
嬿婉同衣裳,一顾倾人城。yàn wǎn tóng yī shang,yī gù qīng rén chéng。
从容在一时,繁华不再荣。cóng róng zài yī shí,fán huá bù zài róng。
晨朝奄复暮,不见所欢形。chén cháo yǎn fù mù,bù jiàn suǒ huān xíng。
黄鸟东南飞,寄言谢友生。huáng niǎo dōng nán fēi,jì yán xiè yǒu shēng。

咏怀八十二首(其六十)

三国 阮籍

驾言发魏都,南向望吹台。jià yán fā wèi dōu,nán xiàng wàng chuī tái。
箫管有遗音,梁王安在哉!xiāo guǎn yǒu yí yīn,liáng wáng ān zài zāi!
战士食糟糠,贤者处蒿莱。zhàn shì shí zāo kāng,xián zhě chù hāo lái。
歌舞曲未终,秦兵已复来。gē wǔ qū wèi zhōng,qín bīng yǐ fù lái。
夹林非吾有,朱宫生尘埃。jiā lín fēi wú yǒu,zhū gōng shēng chén āi。
军败华阳下,身竟为土灰!jūn bài huá yáng xià,shēn jìng wèi tǔ huī!

咏怀八十二首(其六十一)

三国 阮籍

人知结交易,交友诚独难。rén zhī jié jiāo yì,jiāo yǒu chéng dú nán。
险路多疑惑,明珠未可乾。xiǎn lù duō yí huò,míng zhū wèi kě qián。
彼求飨太牢,我欲并一餐。bǐ qiú xiǎng tài láo,wǒ yù bìng yī cān。
损益生怨毒,咄咄复何言。sǔn yì shēng yuàn dú,duō duō fù hé yán。

咏怀八十二首(其六十二)

三国 阮籍

朝阳不再盛,白日忽西幽。cháo yáng bù zài shèng,bái rì hū xī yōu。
去此若俯仰,如何似九秋。qù cǐ ruò fǔ yǎng,rú hé shì jiǔ qiū。
人生若尘露,天道邈悠悠。rén shēng ruò chén lù,tiān dào miǎo yōu yōu。
齐景升丘山,涕泗纷交流。qí jǐng shēng qiū shān,tì sì fēn jiāo liú。
孔圣临长川,惜逝忽若浮。kǒng shèng lín zhǎng chuān,xī shì hū ruò fú。
去者余不及,来者吾不留。qù zhě yú bù jí,lái zhě wú bù liú。
愿登太华山,上与松子游。yuàn dēng tài huá shān,shàng yǔ sōng zi yóu。
渔父知世患,乘流泛轻舟。yú fù zhī shì huàn,chéng liú fàn qīng zhōu。

咏怀八十二首(其六十三)

三国 阮籍

一日复一夕,一夕复一朝。yī rì fù yī xī,yī xī fù yī cháo。
颜色改平常,精神自损消。yán sè gǎi píng cháng,jīng shén zì sǔn xiāo。
胸中怀汤火,变化故相招。xiōng zhōng huái tāng huǒ,biàn huà gù xiāng zhāo。
万事无穷极,知谋苦不饶。wàn shì wú qióng jí,zhī móu kǔ bù ráo。
但恐须臾间,魂气随风飘。dàn kǒng xū yú jiān,hún qì suí fēng piāo。
终身履薄冰,谁知我心焦!zhōng shēn lǚ báo bīng,shuí zhī wǒ xīn jiāo!

咏怀八十二首(其六十四)

三国 阮籍

一日复一朝,一昏复一晨。yī rì fù yī cháo,yī hūn fù yī chén。
容色改平常,精神自飘沦。róng sè gǎi píng cháng,jīng shén zì piāo lún。
临觞多哀楚,思我故时人。lín shāng duō āi chǔ,sī wǒ gù shí rén。
对酒不能言,凄怆怀酸辛。duì jiǔ bù néng yán,qī chuàng huái suān xīn。
愿耕东皋阳,谁与守其真?yuàn gēng dōng gāo yáng,shuí yǔ shǒu qí zhēn?
愁苦在一时,高行伤微身。chóu kǔ zài yī shí,gāo xíng shāng wēi shēn。
曲直何所为,龙蛇为我隣。qū zhí hé suǒ wèi,lóng shé wèi wǒ lín。

咏怀八十二首(其六十五)

三国 阮籍

有悲则有情,无悲亦无思。yǒu bēi zé yǒu qíng,wú bēi yì wú sī。
苟非婴网罟,何必万里畿。gǒu fēi yīng wǎng gǔ,hé bì wàn lǐ jī。
翔风拂重霄,庆云招所晞。xiáng fēng fú zhòng xiāo,qìng yún zhāo suǒ xī。
灰心寄枯宅,曷顾人间姿。huī xīn jì kū zhái,hé gù rén jiān zī。
始得忘我难,焉知嘿自遗。shǐ dé wàng wǒ nán,yān zhī hēi zì yí。

咏怀八十二首(其六十六)

三国 阮籍

木槿荣丘墓,煌煌有光色。mù jǐn róng qiū mù,huáng huáng yǒu guāng sè。
白日颓林中,翩翩零路侧。bái rì tuí lín zhōng,piān piān líng lù cè。
蟋蟀吟户牖,蟪蛄鸣荆棘。xī shuài yín hù yǒu,huì gū míng jīng jí。
蜉蝣玩三朝,采采修羽翼。fú yóu wán sān cháo,cǎi cǎi xiū yǔ yì。
衣裳为谁施,俯仰自收拭。yī shang wèi shuí shī,fǔ yǎng zì shōu shì。
生命几何时,慷慨各努力。shēng mìng jǐ hé shí,kāng kǎi gè nǔ lì。

咏怀八十二首(其六十七)

三国 阮籍

修涂驰轩车,长川载轻舟。xiū tú chí xuān chē,zhǎng chuān zài qīng zhōu。
性命岂自然,势路有所由。xìng mìng qǐ zì rán,shì lù yǒu suǒ yóu。
高名令志惑,重利使心忧。gāo míng lìng zhì huò,zhòng lì shǐ xīn yōu。
亲昵怀反侧,骨肉还相雠。qīn nì huái fǎn cè,gǔ ròu hái xiāng chóu。
更希毁珠玉,可用登遨游。gèng xī huǐ zhū yù,kě yòng dēng áo yóu。

咏怀八十二首(其六十八)

三国 阮籍

横术有奇士,黄骏服其箱。héng shù yǒu qí shì,huáng jùn fú qí xiāng。
朝起瀛洲野,日夕宿明光。cháo qǐ yíng zhōu yě,rì xī sù míng guāng。
再抚四海外,羽翼自飞扬。zài fǔ sì hǎi wài,yǔ yì zì fēi yáng。
去置世上事,岂足愁我肠。qù zhì shì shàng shì,qǐ zú chóu wǒ cháng。
一去长离绝,千岁复相望。yī qù zhǎng lí jué,qiān suì fù xiāng wàng。

咏怀八十二首(其六十九)

三国 阮籍

混元生两仪,四象运衡玑。hùn yuán shēng liǎng yí,sì xiàng yùn héng jī。
曒日布炎精,素月垂景辉。jiǎo rì bù yán jīng,sù yuè chuí jǐng huī。
晷度有昭回,哀哉人命微!guǐ dù yǒu zhāo huí,āi zāi rén mìng wēi!
飘若风尘逝,忽若庆云晞。piāo ruò fēng chén shì,hū ruò qìng yún xī。
修龄适余愿,光宠非己威。xiū líng shì yú yuàn,guāng chǒng fēi jǐ wēi。
安期步天路,松子与世违。ān qī bù tiān lù,sōng zi yǔ shì wéi。
焉得凌霄翼,飘飖登云湄。yān dé líng xiāo yì,piāo yáo dēng yún méi。
嗟哉尼父志,何为居九夷!jiē zāi ní fù zhì,hé wèi jū jiǔ yí!

咏怀八十二首(其七十)

三国 阮籍

天网弥四野,六翮掩不舒。tiān wǎng mí sì yě,liù hé yǎn bù shū。
随波纷纶客,泛泛若浮凫。suí bō fēn lún kè,fàn fàn ruò fú fú。
生命无期度,朝夕有不虞。shēng mìng wú qī dù,cháo xī yǒu bù yú。
列仙停修龄,养志在冲虚。liè xiān tíng xiū líng,yǎng zhì zài chōng xū。
飘飖云日间,邈与世路殊。piāo yáo yún rì jiān,miǎo yǔ shì lù shū。
荣名非己宝,声色焉足娱。róng míng fēi jǐ bǎo,shēng sè yān zú yú。
采药无旋返,神仙志不符。cǎi yào wú xuán fǎn,shén xiān zhì bù fú。
逼此良可惑,令我久踌躇。bī cǐ liáng kě huò,lìng wǒ jiǔ chóu chú。

咏怀八十二首(其七十一)

三国 阮籍

王业须良辅,建功俟英雄。wáng yè xū liáng fǔ,jiàn gōng qí yīng xióng。
元凯康哉美,多士颂声隆。yuán kǎi kāng zāi měi,duō shì sòng shēng lóng。
阴阳有舛错,日月不常融。yīn yáng yǒu chuǎn cuò,rì yuè bù cháng róng。
天时有否泰,人事多盈冲。tiān shí yǒu fǒu tài,rén shì duō yíng chōng。
园绮遯南岳,伯阳隐西戎。yuán qǐ dùn nán yuè,bó yáng yǐn xī róng。
保身念道真,宠耀焉足崇。bǎo shēn niàn dào zhēn,chǒng yào yān zú chóng。
人谁不善始,尠能克厥终。rén shuí bù shàn shǐ,xiǎn néng kè jué zhōng。
休哉上世士,万载垂清风!xiū zāi shàng shì shì,wàn zài chuí qīng fēng!

咏怀八十二首(其七十二)

三国 阮籍

世务何缤纷,人道苦不遑。shì wù hé bīn fēn,rén dào kǔ bù huáng。
壮年以时逝,朝露待太阳。zhuàng nián yǐ shí shì,cháo lù dài tài yáng。
愿揽羲和辔,白日不移光。yuàn lǎn xī hé pèi,bái rì bù yí guāng。
天阶路殊绝,云汉邈无梁。tiān jiē lù shū jué,yún hàn miǎo wú liáng。
濯发旸谷滨,远游昆岳傍。zhuó fā yáng gǔ bīn,yuǎn yóu kūn yuè bàng。
登彼列仙岨,采此秋兰芳。dēng bǐ liè xiān qū,cǎi cǐ qiū lán fāng。
时路乌足争,太极可翱翔。shí lù wū zú zhēng,tài jí kě áo xiáng。

咏怀八十二首(其七十三)

三国 阮籍

猗欤上世士,恬淡志安贫。yī yú shàng shì shì,tián dàn zhì ān pín。
季叶道陵迟,驰骛纷垢尘。jì yè dào líng chí,chí wù fēn gòu chén。
甯子岂不类,扬歌谁肯殉?níng zi qǐ bù lèi,yáng gē shuí kěn xùn?
栖栖非我偶,徨徨非己伦。qī qī fēi wǒ ǒu,huáng huáng fēi jǐ lún。
咄嗟荣辱事,去来味道真。duō jiē róng rǔ shì,qù lái wèi dào zhēn。
道真信可娱,清洁存精神。dào zhēn xìn kě yú,qīng jié cún jīng shén。
巢由抗高节,从此适河滨。cháo yóu kàng gāo jié,cóng cǐ shì hé bīn。
84123456