古诗词

咏怀诗十三首

三国 阮籍

【其一】
天地絪缊,元精代序。tiān dì yīn yūn,yuán jīng dài xù。
清阳曜灵,和风容与。qīng yáng yào líng,hé fēng róng yǔ。
明日映天,甘露被宇。míng rì yìng tiān,gān lù bèi yǔ。
蓊郁高松,猗那长楚。wěng yù gāo sōng,yī nà zhǎng chǔ。
草虫哀鸣,鸧鹒振羽。cǎo chóng āi míng,cāng gēng zhèn yǔ。
感时兴思,企首延伫。gǎn shí xīng sī,qǐ shǒu yán zhù。
于赫帝朝,伊衡作辅。yú hè dì cháo,yī héng zuò fǔ。
才非允文,器非经武。cái fēi yǔn wén,qì fēi jīng wǔ。
适彼沅湘,托分渔父。shì bǐ yuán xiāng,tuō fēn yú fù。
优哉游哉,爰居爰处。yōu zāi yóu zāi,yuán jū yuán chù。
【其二】
月明星稀,天高气寒。yuè míng xīng xī,tiān gāo qì hán。
桂旗翠旌,佩玉鸣鸾。guì qí cuì jīng,pèi yù míng luán。
濯缨醴泉,被服蕙兰。zhuó yīng lǐ quán,bèi fú huì lán。
思从二女,适彼湘沅。sī cóng èr nǚ,shì bǐ xiāng yuán。
灵幽听微,谁观玉颜。líng yōu tīng wēi,shuí guān yù yán。
灼灼春华,绿叶含丹。zhuó zhuó chūn huá,lǜ yè hán dān。
日月逝矣,惜尔华繁。rì yuè shì yǐ,xī ěr huá fán。
【其三】
清风肃肃,修夜漫漫。qīng fēng sù sù,xiū yè màn màn。
啸歌伤怀,独寐寤言。xiào gē shāng huái,dú mèi wù yán。
临觞拊膺,对食忘餐。lín shāng fǔ yīng,duì shí wàng cān。
世无萱草,令我哀叹。shì wú xuān cǎo,lìng wǒ āi tàn。
鸣鸟求友,谷风刺愆。míng niǎo qiú yǒu,gǔ fēng cì qiān。
重华登庸,帝命凯元。zhòng huá dēng yōng,dì mìng kǎi yuán。
鲍子倾盖,仲父佐桓。bào zi qīng gài,zhòng fù zuǒ huán。
回滨嗟虞,敢不希颜。huí bīn jiē yú,gǎn bù xī yán。
志存明规,匪慕弹冠。zhì cún míng guī,fěi mù dàn guān。
我心伊何,其方若兰。wǒ xīn yī hé,qí fāng ruò lán。
【其四】
阳精炎赫,卉木萧森。yáng jīng yán hè,huì mù xiāo sēn。
谷风扇暑,密云重阴。gǔ fēng shàn shǔ,mì yún zhòng yīn。
激电震光,迅雷遗音。jī diàn zhèn guāng,xùn léi yí yīn。
零雨降集,飘溢北林。líng yǔ jiàng jí,piāo yì běi lín。
泛泛轻舟,载浮载沉。fàn fàn qīng zhōu,zài fú zài chén。
感往悼来,怀古伤今。gǎn wǎng dào lái,huái gǔ shāng jīn。
生年有命,时过虑深。shēng nián yǒu mìng,shí guò lǜ shēn。
何用写思,啸歌长吟。hé yòng xiě sī,xiào gē zhǎng yín。
谁能秉志,如玉如金。shuí néng bǐng zhì,rú yù rú jīn。
处哀不伤,在乐不淫。chù āi bù shāng,zài lè bù yín。
恭承明训,以慰我心。gōng chéng míng xùn,yǐ wèi wǒ xīn。
【其五】
立象昭回,阴阳攸经。lì xiàng zhāo huí,yīn yáng yōu jīng。
秋风夙厉,白露宵零。qiū fēng sù lì,bái lù xiāo líng。
修林凋殒,茂草收荣。xiū lín diāo yǔn,mào cǎo shōu róng。
良时忽迈,朝日西倾。liáng shí hū mài,cháo rì xī qīng。
有始有终,谁能久盈。yǒu shǐ yǒu zhōng,shuí néng jiǔ yíng。
太微开涂,三辰垂精。tài wēi kāi tú,sān chén chuí jīng。
峨峨群龙,跃奋紫庭。é é qún lóng,yuè fèn zǐ tíng。
鳞分委瘁,时高路清。lín fēn wěi cuì,shí gāo lù qīng。
爰潜爰默,韬影隐形。yuán qián yuán mò,tāo yǐng yǐn xíng。
愿保今日,永符修龄。yuàn bǎo jīn rì,yǒng fú xiū líng。
【其六】
玑衡运速,四节佚宣。jī héng yùn sù,sì jié yì xuān。
冬日凄悕,玄云蔽天。dōng rì qī xī,xuán yún bì tiān。
素冰弥泽,白雪依山。sù bīng mí zé,bái xuě yī shān。
□□逝往,譬彼流川。shì wǎng,pì bǐ liú chuān。
人谁不设,贵使名全。rén shuí bù shè,guì shǐ míng quán。
大道夷敞,蹊径争先。dà dào yí chǎng,qī jìng zhēng xiān。
玄黄尘垢,红紫光鲜。xuán huáng chén gòu,hóng zǐ guāng xiān。
嗟我孔父,圣懿通玄。jiē wǒ kǒng fù,shèng yì tōng xuán。
非义之荣,忽若尘烟。fēi yì zhī róng,hū ruò chén yān。
虽无灵德,愿潜于渊。suī wú líng dé,yuàn qián yú yuān。
【其七】
朝云四集,日夕布散。cháo yún sì jí,rì xī bù sàn。
素景垂光,明星有烂。sù jǐng chuí guāng,míng xīng yǒu làn。
肃肃翔鸾,雍雍鸣雁。sù sù xiáng luán,yōng yōng míng yàn。
今我不乐,岁月其晏。jīn wǒ bù lè,suì yuè qí yàn。
姜叟毗周,子房翼汉。jiāng sǒu pí zhōu,zi fáng yì hàn。
应期佐命,庸勋静乱。yīng qī zuǒ mìng,yōng xūn jìng luàn。
身用功显,德以名赞。shēn yòng gōng xiǎn,dé yǐ míng zàn。
世无曩事,器非时干。shì wú nǎng shì,qì fēi shí gàn。
委命有□,承天无怨。wěi mìng yǒu,chéng tiān wú yuàn。
嗟尔君子,胡为永叹。jiē ěr jūn zi,hú wèi yǒng tàn。
【其八】
日月隆光,克鉴天聪。rì yuè lóng guāng,kè jiàn tiān cōng。
三后临朝,二八登庸。sān hòu lín cháo,èr bā dēng yōng。
升我俊髦,黜彼顽凶。shēng wǒ jùn máo,chù bǐ wán xiōng。
太上立德,其次立功。tài shàng lì dé,qí cì lì gōng。
仁风广被,玄化潜通。rén fēng guǎng bèi,xuán huà qián tōng。
幸遭盛明,睹此时雍。xìng zāo shèng míng,dǔ cǐ shí yōng。
栖迟衡门,唯志所从。qī chí héng mén,wéi zhì suǒ cóng。
出处殊涂,俯仰异容。chū chù shū tú,fǔ yǎng yì róng。
瞻叹古烈,思迈高踪。zhān tàn gǔ liè,sī mài gāo zōng。
嘉此箕山,忽彼虞龙。jiā cǐ jī shān,hū bǐ yú lóng。
【其九】
登高望远,周览八隅。dēng gāo wàng yuǎn,zhōu lǎn bā yú。
山川悠邈,长路乖殊。shān chuān yōu miǎo,zhǎng lù guāi shū。
咸皮《墨子》,怀此杨朱。xián pí mò zi,huái cǐ yáng zhū。
抱影鹄立,企首踟蹰。bào yǐng gǔ lì,qǐ shǒu chí chú。
仰瞻翔鸟,俯视游鱼。yǎng zhān xiáng niǎo,fǔ shì yóu yú。
丹林云霏,绿叶风舒。dān lín yún fēi,lǜ yè fēng shū。
造化絪缊,万物纷敷。zào huà yīn yūn,wàn wù fēn fū。
大则不足,约则有馀。dà zé bù zú,yuē zé yǒu yú。
何用养志,守以冲虚。hé yòng yǎng zhì,shǒu yǐ chōng xū。
犹愿异世,万载同符。yóu yuàn yì shì,wàn zài tóng fú。
【其十】
微微我徒,秩秩大猷。wēi wēi wǒ tú,zhì zhì dà yóu。
研精典素,思心淹留。yán jīng diǎn sù,sī xīn yān liú。
乃命仆夫,兴言出游。nǎi mìng pū fū,xīng yán chū yóu。
浩浩洪川,泛泛杨舟。hào hào hóng chuān,fàn fàn yáng zhōu。
仰瞻景曜,俯视波流。yǎng zhān jǐng yào,fǔ shì bō liú。
日月东迁,景曜西幽。rì yuè dōng qiān,jǐng yào xī yōu。
寒往暑来,四节代周。hán wǎng shǔ lái,sì jié dài zhōu。
繁华茂春,密叶殒秋。fán huá mào chūn,mì yè yǔn qiū。
盛年衰迈,忽焉若浮。shèng nián shuāi mài,hū yān ruò fú。
逍遥逸豫,与世无尤。xiāo yáo yì yù,yǔ shì wú yóu。
【其十一】
我徂北林,游彼河滨。wǒ cú běi lín,yóu bǐ hé bīn。
仰攀瑶干,俯视素纶。yǎng pān yáo gàn,fǔ shì sù lún。
隐凤栖翼,潜龙跃鳞。yǐn fèng qī yì,qián lóng yuè lín。
幽光韬影,体化应神。yōu guāng tāo yǐng,tǐ huà yīng shén。
君子迈德,处约思纯。jūn zi mài dé,chù yuē sī chún。
货殖招讥,箪瓢称仁。huò zhí zhāo jī,dān piáo chēng rén。
夷叔采薇,清高远震。yí shū cǎi wēi,qīng gāo yuǎn zhèn。
齐景千驷,为此埃尘。qí jǐng qiān sì,wèi cǐ āi chén。
嗟尔后进,茂兹人伦。jiē ěr hòu jìn,mào zī rén lún。
荜门圭窦,谓之道真。bì mén guī dòu,wèi zhī dào zhēn。
【其十二】
华容艳色,旷世特彰。huá róng yàn sè,kuàng shì tè zhāng。
妖冶殊丽,婉若清扬。yāo yě shū lì,wǎn ruò qīng yáng。
鬒发娥眉,绵邈流光。zhěn fā é méi,mián miǎo liú guāng。
藻采绮靡,从风遗芳。zǎo cǎi qǐ mí,cóng fēng yí fāng。
回首悟精,魂射飞扬。huí shǒu wù jīng,hún shè fēi yáng。
君子克己,心吉冰霜。jūn zi kè jǐ,xīn jí bīng shuāng。
泯泯乱昏,在昔二王。mǐn mǐn luàn hūn,zài xī èr wáng。
瑶台璇室,长夜金梁。yáo tái xuán shì,zhǎng yè jīn liáng。
殷氏放夏,周剪纣商。yīn shì fàng xià,zhōu jiǎn zhòu shāng。
于戏后昆,可为悲伤。yú xì hòu kūn,kě wèi bēi shāng。
【其十三】
晨风扫尘,朝雨洒路。chén fēng sǎo chén,cháo yǔ sǎ lù。
飞驷龙腾,哀鸣外顾。fēi sì lóng téng,āi míng wài gù。
揽辔按策,进退有度。lǎn pèi àn cè,jìn tuì yǒu dù。
乐往哀来,怅然心悟。lè wǎng āi lái,chàng rán xīn wù。
念彼恭人,眷眷怀顾。niàn bǐ gōng rén,juàn juàn huái gù。
日月运往,岁聿云暮。rì yuè yùn wǎng,suì yù yún mù。
嗟余幼人,既顽且固。jiē yú yòu rén,jì wán qiě gù。
岂不志远,才难企慕。qǐ bù zhì yuǎn,cái nán qǐ mù。
命非金石,身轻朝露。mìng fēi jīn shí,shēn qīng cháo lù。
焉知松乔,颐神太素。yān zhī sōng qiáo,yí shén tài sù。
逍遥区外,登我年祚。xiāo yáo qū wài,dēng wǒ nián zuò。
阮籍

阮籍

阮籍(210~263),三国魏诗人。字嗣宗。陈留(今属河南)尉氏人。竹林七贤之一,是建安七子之一阮瑀的儿子。曾任步兵校尉,世称阮步兵。崇奉老庄之学,政治上则采谨慎避祸的态度。阮籍是“正始之音”的代表,著有《咏怀》、《大人先生传》等。 阮籍的作品>>

猜您喜欢

咏怀八十二首(其四十四)

三国 阮籍

河上有丈人,纬萧弃明珠。hé shàng yǒu zhàng rén,wěi xiāo qì míng zhū。
甘彼藜藿食,乐是蓬蒿庐。gān bǐ lí huò shí,lè shì péng hāo lú。
岂效缤纷子,良马骋轻舆。qǐ xiào bīn fēn zi,liáng mǎ chěng qīng yú。
朝生衢路旁,夕瘗横术隅。cháo shēng qú lù páng,xī yì héng shù yú。
欢笑不终晏,俯仰复欷歔。huān xiào bù zhōng yàn,fǔ yǎng fù xī xū。
鉴兹二三者,愤懑从此舒。jiàn zī èr sān zhě,fèn mèn cóng cǐ shū。

咏怀八十二首(其四十五)

三国 阮籍

儒者通六艺,立志不可干。rú zhě tōng liù yì,lì zhì bù kě gàn。
违礼不为动,非法不肯言。wéi lǐ bù wèi dòng,fēi fǎ bù kěn yán。
渴饮清泉流,饥食并一箪。kě yǐn qīng quán liú,jī shí bìng yī dān。
岁时无以祀,衣服常苦寒。suì shí wú yǐ sì,yī fú cháng kǔ hán。
屣履咏《南风》,缊袍笑华轩。xǐ lǚ yǒng nán fēng,yūn páo xiào huá xuān。
信道守诗书,义不受一餐。xìn dào shǒu shī shū,yì bù shòu yī cān。
烈烈褒贬辞,老氏用长叹!liè liè bāo biǎn cí,lǎo shì yòng zhǎng tàn!

咏怀八十二首(其四十六)

三国 阮籍

独坐空堂上,谁可与欢者!dú zuò kōng táng shàng,shuí kě yǔ huān zhě!
出门临永路,不见行车马。chū mén lín yǒng lù,bù jiàn xíng chē mǎ。
登高望九州,悠悠分旷野。dēng gāo wàng jiǔ zhōu,yōu yōu fēn kuàng yě。
孤鸟西北飞,离兽东南下。gū niǎo xī běi fēi,lí shòu dōng nán xià。
日暮思亲友,晤言用自写。rì mù sī qīn yǒu,wù yán yòng zì xiě。

咏怀八十二首(其四十七)

三国 阮籍

少年学击刺,妙伎过曲城。shǎo nián xué jī cì,miào jì guò qū chéng。
英风截云霓,超世发奇声。yīng fēng jié yún ní,chāo shì fā qí shēng。
挥剑临沙漠,饮马九野坰。huī jiàn lín shā mò,yǐn mǎ jiǔ yě jiōng。
旗帜何翩翩,但闻金鼓鸣。qí zhì hé piān piān,dàn wén jīn gǔ míng。
军旅令人悲,烈烈有哀情。jūn lǚ lìng rén bēi,liè liè yǒu āi qíng。
念我平常时,悔恨从此生。niàn wǒ píng cháng shí,huǐ hèn cóng cǐ shēng。

咏怀八十二首(其四十八)

三国 阮籍

炎光延万里,洪川荡湍濑。yán guāng yán wàn lǐ,hóng chuān dàng tuān lài。
弯弓挂扶桑,长剑倚天外。wān gōng guà fú sāng,zhǎng jiàn yǐ tiān wài。
泰山成砥砺,黄河为裳带。tài shān chéng dǐ lì,huáng hé wèi shang dài。
视彼庄周子,荣枯何足赖。shì bǐ zhuāng zhōu zi,róng kū hé zú lài。
捐身弃中野,乌鸢作患害。juān shēn qì zhōng yě,wū yuān zuò huàn hài。
岂若雄杰士,功名从此大。qǐ ruò xióng jié shì,gōng míng cóng cǐ dà。

咏怀八十二首(其四十九)

三国 阮籍

平昼整衣冠,思见客与宾。píng zhòu zhěng yī guān,sī jiàn kè yǔ bīn。
宾客者谁子,倏忽若飞尘。bīn kè zhě shuí zi,shū hū ruò fēi chén。
裳衣佩云气,言语究灵神。shang yī pèi yún qì,yán yǔ jiū líng shén。
须臾相背弃,何时见斯人!xū yú xiāng bèi qì,hé shí jiàn sī rén!

咏怀八十二首(其五十)

三国 阮籍

多虑令志散,寂寞使心忧。duō lǜ lìng zhì sàn,jì mò shǐ xīn yōu。
翱翔观彼泽,抚剑登轻舟。áo xiáng guān bǐ zé,fǔ jiàn dēng qīng zhōu。
但愿长闲暇,后岁复来游。dàn yuàn zhǎng xián xiá,hòu suì fù lái yóu。

咏怀八十二首(其五十一)

三国 阮籍

朝出上东门,遥望首阳基。cháo chū shàng dōng mén,yáo wàng shǒu yáng jī。
松柏郁森沈,鹂黄相与嬉。sōng bǎi yù sēn shěn,lí huáng xiāng yǔ xī。
逍遥九曲间,徘徊欲何之。xiāo yáo jiǔ qū jiān,pái huái yù hé zhī。
念我平居时,郁然思妖姬。niàn wǒ píng jū shí,yù rán sī yāo jī。

咏怀八十二首(其五十二)

三国 阮籍

王子十五年,游衍伊洛滨。wáng zi shí wǔ nián,yóu yǎn yī luò bīn。
朱颜茂春华,辩慧怀清真。zhū yán mào chūn huá,biàn huì huái qīng zhēn。
焉见浮丘公,举手谢时人。yān jiàn fú qiū gōng,jǔ shǒu xiè shí rén。
轻荡易恍惚,飘飖弃其身。qīng dàng yì huǎng hū,piāo yáo qì qí shēn。
飞飞鸣且翔,挥翼且酸辛。fēi fēi míng qiě xiáng,huī yì qiě suān xīn。

咏怀八十二首(其五十三)

三国 阮籍

壮士何慷慨,志欲威八荒。zhuàng shì hé kāng kǎi,zhì yù wēi bā huāng。
驱车远行役,受命念自忘。qū chē yuǎn xíng yì,shòu mìng niàn zì wàng。
良弓挟乌号,明甲有精光。liáng gōng xié wū hào,míng jiǎ yǒu jīng guāng。
临难不顾生,身死魂飞扬。lín nán bù gù shēng,shēn sǐ hún fēi yáng。
岂为全躯士,效命争战场。qǐ wèi quán qū shì,xiào mìng zhēng zhàn chǎng。
忠为百世荣,义使令名彰。zhōng wèi bǎi shì róng,yì shǐ lìng míng zhāng。
垂声谢后世,气节故有常。chuí shēng xiè hòu shì,qì jié gù yǒu cháng。

咏怀八十二首(其五十四)

三国 阮籍

塞门不可出,海水焉可浮。sāi mén bù kě chū,hǎi shuǐ yān kě fú。
朱明不相见,奄昧独无侯。zhū míng bù xiāng jiàn,yǎn mèi dú wú hóu。
持瓜思东陵,黄雀诚独羞。chí guā sī dōng líng,huáng què chéng dú xiū。
失势在须臾,带剑上吾丘。shī shì zài xū yú,dài jiàn shàng wú qiū。
悼彼桑林子,涕下自交流。dào bǐ sāng lín zi,tì xià zì jiāo liú。
假乘汧渭间,鞍马去行游。jiǎ chéng qiān wèi jiān,ān mǎ qù xíng yóu。

咏怀八十二首(其五十五)

三国 阮籍

洪生资制度,被服正有常。hóng shēng zī zhì dù,bèi fú zhèng yǒu cháng。
尊卑设次序,事物齐纪纲。zūn bēi shè cì xù,shì wù qí jì gāng。
容饰整颜色,磬折执圭璋。róng shì zhěng yán sè,qìng zhé zhí guī zhāng。
堂上置玄酒,室中盛稻粱。táng shàng zhì xuán jiǔ,shì zhōng shèng dào liáng。
外厉贞素谈,户内灭芬芳。wài lì zhēn sù tán,hù nèi miè fēn fāng。
放口从衷出,复说道义方。fàng kǒu cóng zhōng chū,fù shuō dào yì fāng。
委曲周旋仪,姿态愁我肠。wěi qū zhōu xuán yí,zī tài chóu wǒ cháng。

咏怀八十二首(其五十六)

三国 阮籍

若花燿四海,扶桑翳瀛洲。ruò huā yào sì hǎi,fú sāng yì yíng zhōu。
日月经天涂,明暗不相讐。rì yuè jīng tiān tú,míng àn bù xiāng chóu。
穷达自有常,得失又何求。qióng dá zì yǒu cháng,dé shī yòu hé qiú。
岂效路上童,携手共遨游。qǐ xiào lù shàng tóng,xié shǒu gòng áo yóu。
阴阳有变化,谁云沈不浮。yīn yáng yǒu biàn huà,shuí yún shěn bù fú。
朱鳖跃飞泉,夜飞过吴洲。zhū biē yuè fēi quán,yè fēi guò wú zhōu。
俯仰运天地,再抚四海流。fǔ yǎng yùn tiān dì,zài fǔ sì hǎi liú。
系累名利场,驽骏同一辀。xì lèi míng lì chǎng,nú jùn tóng yī zhōu。
岂若遗耳目,升遐去殷忧。qǐ ruò yí ěr mù,shēng xiá qù yīn yōu。

咏怀八十二首(其五十七)

三国 阮籍

北临干昧谿,西行游少任。běi lín gàn mèi xī,xī xíng yóu shǎo rèn。
遥顾望天津,骀荡乐我心。yáo gù wàng tiān jīn,dài dàng lè wǒ xīn。
绮靡存亡门,一游不再寻。qǐ mí cún wáng mén,yī yóu bù zài xún。
傥遇晨风鸟,飞驾出南林。tǎng yù chén fēng niǎo,fēi jià chū nán lín。
漭瀁瑶光中,忽忽肆荒淫。mǎng yàng yáo guāng zhōng,hū hū sì huāng yín。
休息晏清都,超世又谁禁。xiū xī yàn qīng dōu,chāo shì yòu shuí jìn。

咏怀八十二首(其五十八)

三国 阮籍

昔余游大梁,登于黄华颠。xī yú yóu dà liáng,dēng yú huáng huá diān。
共工宅玄冥,高台造青天。gòng gōng zhái xuán míng,gāo tái zào qīng tiān。
幽荒邈悠悠,凄怆怀所怜。yōu huāng miǎo yōu yōu,qī chuàng huái suǒ lián。
所怜者谁子,明察应自然。suǒ lián zhě shuí zi,míng chá yīng zì rán。
奸宠沈冀州,妖女不得眠。jiān chǒng shěn jì zhōu,yāo nǚ bù dé mián。
肆变陵世俗,岂云永厥年!sì biàn líng shì sú,qǐ yún yǒng jué nián!
84123456