古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

次云卿见赠

耶律楚材

济济千官侍玉宸,尊贤容众更亲亲。jì jì qiān guān shì yù chén,zūn xián róng zhòng gèng qīn qīn。
风云际会千年少,天地恩私四海均。fēng yún jì huì qiān nián shǎo,tiān dì ēn sī sì hǎi jūn。
西狩一苏张掖乱,南巡重变大梁春。xī shòu yī sū zhāng yē luàn,nán xún zhòng biàn dà liáng chūn。
车书南北无多日,万里河山宇宙新。chē shū nán běi wú duō rì,wàn lǐ hé shān yǔ zhòu xīn。

和王正夫忆琴

耶律楚材

道人尘世厌嚣尘,白雪阳春雅意深。dào rén chén shì yàn xiāo chén,bái xuě yáng chūn yǎ yì shēn。
万顷松风皆有趣,一溪流水本无心。wàn qǐng sōng fēng jiē yǒu qù,yī xī liú shuǐ běn wú xīn。
忘机触处成佳谱,信手拈来总妙音。wàng jī chù chù chéng jiā pǔ,xìn shǒu niān lái zǒng miào yīn。
陶老无弦犹是剩,何如居士更无琴?táo lǎo wú xián yóu shì shèng,hé rú jū shì gèng wú qín?

继宋德懋韵三首

耶律楚材

圣人开运忆斯年,睿智文明禀自天。shèng rén kāi yùn yì sī nián,ruì zhì wén míng bǐng zì tiān。
旁午衣冠游北海,纵横耕钓满居延。páng wǔ yī guān yóu běi hǎi,zòng héng gēng diào mǎn jū yán。
月氏入贡称属国,日本观光列户编。yuè shì rù gòng chēng shǔ guó,rì běn guān guāng liè hù biān。
威震西溟千万里,汉唐鸿业亦虚传。wēi zhèn xī míng qiān wàn lǐ,hàn táng hóng yè yì xū chuán。

继宋德懋韵三首

耶律楚材

笑我区区亦强为,故园荒矣欲何之。xiào wǒ qū qū yì qiáng wèi,gù yuán huāng yǐ yù hé zhī。
读书测海持螺测,学道窥天以管窥。dú shū cè hǎi chí luó cè,xué dào kuī tiān yǐ guǎn kuī。
疲俗不禁新疾苦,滥官难抚旧疮痍。pí sú bù jìn xīn jí kǔ,làn guān nán fǔ jiù chuāng yí。
才微任重宜求退,自有当途国手医。cái wēi rèn zhòng yí qiú tuì,zì yǒu dāng tú guó shǒu yī。

继宋德懋韵三首

耶律楚材

广平流落寓平城,亲老家贫强苟生。guǎng píng liú luò yù píng chéng,qīn lǎo jiā pín qiáng gǒu shēng。
炎汉萧曹贤政事,李唐房杜美声名。yán hàn xiāo cáo xián zhèng shì,lǐ táng fáng dù měi shēng míng。
进求高誉千金重,退隐闲身一叶轻。jìn qiú gāo yù qiān jīn zhòng,tuì yǐn xián shēn yī yè qīng。
应继开元旧勋业,华堂钟鼓对长檠。yīng jì kāi yuán jiù xūn yè,huá táng zhōng gǔ duì zhǎng qíng。

用秀玉韵

耶律楚材

七尺乌虬乳节坚,清溪寄我我忻然。qī chǐ wū qiú rǔ jié jiān,qīng xī jì wǒ wǒ xīn rán。
敢轻黑铁三十两,远胜黄金百万钱。gǎn qīng hēi tiě sān shí liǎng,yuǎn shèng huáng jīn bǎi wàn qián。
好句君堪坡老敌,清诗予负定公先。hǎo jù jūn kān pō lǎo dí,qīng shī yǔ fù dìng gōng xiān。
他年携此林泉去,静倚松轩诵大全。tā nián xié cǐ lín quán qù,jìng yǐ sōng xuān sòng dà quán。

送西方子尚

耶律楚材

西方子尚气凌云,一见忘年各任真。xī fāng zi shàng qì líng yún,yī jiàn wàng nián gè rèn zhēn。
阴德传家宜有庆,义方垂训不违仁。yīn dé chuán jiā yí yǒu qìng,yì fāng chuí xùn bù wéi rén。
雄文固可魁天下,确论曾无诡圣人。xióng wén gù kě kuí tiān xià,què lùn céng wú guǐ shèng rén。
天产英才须有意,好将吾道济斯民。tiān chǎn yīng cái xū yǒu yì,hǎo jiāng wú dào jì sī mín。

和邦瑞韵送行

耶律楚材

幸有和林酒一樽,地炉煨火为君温。xìng yǒu hé lín jiǔ yī zūn,dì lú wēi huǒ wèi jūn wēn。
昔年相见兴三叹,此日临行赠一言。xī nián xiāng jiàn xīng sān tàn,cǐ rì lín xíng zèng yī yán。
士行莫忘直报怨,人情须信害生恩。shì xíng mò wàng zhí bào yuàn,rén qíng xū xìn hài shēng ēn。
而今跃入惊人浪,珍重风涛过禹门。ér jīn yuè rù jīng rén làng,zhēn zhòng fēng tāo guò yǔ mén。

和非熊韵

耶律楚材

蔼蔼英声镇北州,非熊人物本风流。ǎi ǎi yīng shēng zhèn běi zhōu,fēi xióng rén wù běn fēng liú。
时逢佳客开青眼,久领元戎尚黑头。shí féng jiā kè kāi qīng yǎn,jiǔ lǐng yuán róng shàng hēi tóu。
已发丰城神剑出,休嗟暗室夜光投。yǐ fā fēng chéng shén jiàn chū,xiū jiē àn shì yè guāng tóu。
驱兵经略关中了,题遍长安旧酒楼。qū bīng jīng lüè guān zhōng le,tí biàn zhǎng ān jiù jiǔ lóu。

过深州慈氏院

耶律楚材

今年扈从次饶沟,暂解征鞍慈氏游。jīn nián hù cóng cì ráo gōu,zàn jiě zhēng ān cí shì yóu。
世变劫灰何所有,人随兵火鲜能留。shì biàn jié huī hé suǒ yǒu,rén suí bīng huǒ xiān néng liú。
堂堂圣像孰曾识,烨烨真诠讵可求。táng táng shèng xiàng shú céng shí,yè yè zhēn quán jù kě qiú。
醉墨淋漓洒尘壁,使人知我过深州。zuì mò lín lí sǎ chén bì,shǐ rén zhī wǒ guò shēn zhōu。

用李君实韵

耶律楚材

多病逢秋苦未宜,天涯屈指故人稀。duō bìng féng qiū kǔ wèi yí,tiān yá qū zhǐ gù rén xī。
尘飞沧海悲人世,梦断黄粱笑锦衣。chén fēi cāng hǎi bēi rén shì,mèng duàn huáng liáng xiào jǐn yī。
静乐浮荣难两得,宦情归兴本相违。jìng lè fú róng nán liǎng dé,huàn qíng guī xīng běn xiāng wéi。
高山流水无穷思,抚弄丝桐为发挥。gāo shān liú shuǐ wú qióng sī,fǔ nòng sī tóng wèi fā huī。

继崔子文韵

耶律楚材

崔子龙钟亦可怜,临风相送我胡然。cuī zi lóng zhōng yì kě lián,lín fēng xiāng sòng wǒ hú rán。
君来玉塞三千里,余隐龙沙二十年。jūn lái yù sāi sān qiān lǐ,yú yǐn lóng shā èr shí nián。
美玉讵容藏韫椟,精金到底入钧甄。měi yù jù róng cáng yùn dú,jīng jīn dào dǐ rù jūn zhēn。
他时定下搜贤诏,先到河东汾水边。tā shí dìng xià sōu xián zhào,xiān dào hé dōng fén shuǐ biān。

继武善夫韵

耶律楚材

老子年来酷爱闲,不堪白发映苍颜。lǎo zi nián lái kù ài xián,bù kān bái fā yìng cāng yán。
十年兴废悲歌里,半世干戈寤寐间。shí nián xīng fèi bēi gē lǐ,bàn shì gàn gē wù mèi jiān。
北阙欲辞新凤阁,东州元有旧闾山。běi quē yù cí xīn fèng gé,dōng zhōu yuán yǒu jiù lǘ shān。
熊经鸟引聊终老,嵓下疏松正好攀。xióng jīng niǎo yǐn liáo zhōng lǎo,yán xià shū sōng zhèng hǎo pān。

寄冰室散人

耶律楚材

佳人元不是摩澄,幻术因循污此生。jiā rén yuán bù shì mó chéng,huàn shù yīn xún wū cǐ shēng。
对雪解歌吟飞絮,灭灯能审断弦声。duì xuě jiě gē yín fēi xù,miè dēng néng shěn duàn xián shēng。
凤楼潇洒闲琼馆,冰室深沈冷玉笙。fèng lóu xiāo sǎ xián qióng guǎn,bīng shì shēn shěn lěng yù shēng。
好访龙溪善知识,传灯何啻总持名。hǎo fǎng lóng xī shàn zhī shí,chuán dēng hé chì zǒng chí míng。

寄平阳润和尚

耶律楚材

十首新词寄我时,净名手段我独知。shí shǒu xīn cí jì wǒ shí,jìng míng shǒu duàn wǒ dú zhī。
解将没孔铁锤子,打就无声金盏儿。jiě jiāng méi kǒng tiě chuí zi,dǎ jiù wú shēng jīn zhǎn ér。
言外翻腾闲曲调,劫前拈弄古钤锤。yán wài fān téng xián qū diào,jié qián niān nòng gǔ qián chuí。
清河露布殽公案,赚得衰翁一首诗。qīng hé lù bù xiáo gōng àn,zhuàn dé shuāi wēng yī shǒu shī。