古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

继柏岩大禅师韵

耶律楚材

行尽千程与万程,谁能退步见严宸。xíng jǐn qiān chéng yǔ wàn chéng,shuí néng tuì bù jiàn yán chén。
饶渠解释庭前雪,笑彼难除室外尘。ráo qú jiě shì tíng qián xuě,xiào bǐ nán chú shì wài chén。
翡翠帘前犹是汝,琉璃殿上更何人。fěi cuì lián qián yóu shì rǔ,liú lí diàn shàng gèng hé rén。
直须鹤出银笼外,受用壶天不夜春。zhí xū hè chū yín lóng wài,shòu yòng hú tiān bù yè chūn。

和张善长韵

耶律楚材

下马如虹气焰雄,惊人诗笔有谁同。xià mǎ rú hóng qì yàn xióng,jīng rén shī bǐ yǒu shuí tóng。
银钩老字学颜体,玉振奇辞类国风。yín gōu lǎo zì xué yán tǐ,yù zhèn qí cí lèi guó fēng。
今日白衣聊养素,他年皇屋好推忠。jīn rì bái yī liáo yǎng sù,tā nián huáng wū hǎo tuī zhōng。
经营江左须豪哲,占取云台第一功。jīng yíng jiāng zuǒ xū háo zhé,zhàn qǔ yún tái dì yī gōng。

从万松老师乞玉博山

耶律楚材

吾师珍惜玉山炉,可叹雕纹朴丧初。wú shī zhēn xī yù shān lú,kě tàn diāo wén pǔ sàng chū。
无党无偏三足峙,不缁不磷一心虚。wú dǎng wú piān sān zú zhì,bù zī bù lín yī xīn xū。
礼佛诵课须资汝,示众拈香正起予。lǐ fú sòng kè xū zī rǔ,shì zhòng niān xiāng zhèng qǐ yǔ。
对此好弹三涧雪,因风远寄万松书。duì cǐ hǎo dàn sān jiàn xuě,yīn fēng yuǎn jì wàn sōng shū。

寄万寿润公禅师用旧韵

耶律楚材

懒答禅师一纸书,禅师佳句古谁如。lǎn dá chán shī yī zhǐ shū,chán shī jiā jù gǔ shuí rú。
不才叹我垂垂老,美裕怜君绰绰馀。bù cái tàn wǒ chuí chuí lǎo,měi yù lián jūn chuò chuò yú。
断臂志能如慧祖,点胸终不似云居。duàn bì zhì néng rú huì zǔ,diǎn xiōng zhōng bù shì yún jū。
三关参到纵横处,识破黄龙脚似驴。sān guān cān dào zòng héng chù,shí pò huáng lóng jiǎo shì lǘ。

寄圣安澄公禅师

耶律楚材

澄公屡有寄来书,不着寒温问讯予。chéng gōng lǚ yǒu jì lái shū,bù zhe hán wēn wèn xùn yǔ。
老柏依然笼古殿,旃檀无恙锁精庐。lǎo bǎi yī rán lóng gǔ diàn,zhān tán wú yàng suǒ jīng lú。
金鳞透网三乘外,大隐居廛千载馀。jīn lín tòu wǎng sān chéng wài,dà yǐn jū chán qiān zài yú。
只有些儿堪恨处,向人刚觅护身符。zhǐ yǒu xiē ér kān hèn chù,xiàng rén gāng mì hù shēn fú。

从龙溪乞西岩香并方

耶律楚材

我爱龙溪新样香,西岩风韵卒难忘。wǒ ài lóng xī xīn yàng xiāng,xī yán fēng yùn zú nán wàng。
深玄欲说舌头短,妙观先通鼻孔长。shēn xuán yù shuō shé tóu duǎn,miào guān xiān tōng bí kǒng zhǎng。
秋水弹时宜受用,碧岩读处更相当。qiū shuǐ dàn shí yí shòu yòng,bì yán dú chù gèng xiāng dāng。
清香妙谱都拈出,莫惜十年旧药方。qīng xiāng miào pǔ dōu niān chū,mò xī shí nián jiù yào fāng。

旦日遗从祖

耶律楚材

尘世春风岁又迁,僚属来贺古川前。chén shì chūn fēng suì yòu qiān,liáo shǔ lái hè gǔ chuān qián。
谁知万法生心上,不觉双毛落鬓边。shuí zhī wàn fǎ shēng xīn shàng,bù jué shuāng máo luò bìn biān。
人生能得几緉屐,文章不直一文钱。rén shēng néng dé jǐ liǎng jī,wén zhāng bù zhí yī wén qián。
威音那畔乾坤别,且道而今是几年。wēi yīn nà pàn qián kūn bié,qiě dào ér jīn shì jǐ nián。

寄东林

耶律楚材

同参万里寄书来,盥手缄封手自开。tóng cān wàn lǐ jì shū lái,guàn shǒu jiān fēng shǒu zì kāi。
没骨舌头我难说,无根树子若能栽。méi gǔ shé tóu wǒ nán shuō,wú gēn shù zi ruò néng zāi。
金鹏手段平翻海,任老钩竿不钓能。jīn péng shǒu duàn píng fān hǎi,rèn lǎo gōu gān bù diào néng。
何日万松轩侧畔,笑谈抵掌一开怀。hé rì wàn sōng xuān cè pàn,xiào tán dǐ zhǎng yī kāi huái。

寄景贤

耶律楚材

湛然有过必人知,笑寄龙冈自讼诗。zhàn rán yǒu guò bì rén zhī,xiào jì lóng gāng zì sòng shī。
阎浮众生苦为乐,华严皇觉药能医。yán fú zhòng shēng kǔ wèi lè,huá yán huáng jué yào néng yī。
十年擐甲足疾作,三月弹琴臂力衰。shí nián huàn jiǎ zú jí zuò,sān yuè dàn qín bì lì shuāi。
因病得闲闲却病,闲中虽病也便宜。yīn bìng dé xián xián què bìng,xián zhōng suī bìng yě biàn yí。

再用知字韵戏景贤

耶律楚材

薄德从来总畏知,龙冈又有和来诗。báo dé cóng lái zǒng wèi zhī,lóng gāng yòu yǒu hé lái shī。
机关不解活龙弄,癖疾还如死马医。jī guān bù jiě huó lóng nòng,pǐ jí hái rú sǐ mǎ yī。
大舜再逢难永诀,周公不梦觉吾衰。dà shùn zài féng nán yǒng jué,zhōu gōng bù mèng jué wú shuāi。
凤池元是夔龙宅,山鹿野麋终不宜。fèng chí yuán shì kuí lóng zhái,shān lù yě mí zhōng bù yí。

慕乐天

耶律楚材

荆水浑如八节滩,玉泉佳趣类香山。jīng shuǐ hún rú bā jié tān,yù quán jiā qù lèi xiāng shān。
韦编周易忘深意,贝叶佛经送老闲。wéi biān zhōu yì wàng shēn yì,bèi yè fú jīng sòng lǎo xián。
爽我琴书池五亩,侑人诗酒竹千竿。shuǎng wǒ qín shū chí wǔ mǔ,yòu rén shī jiǔ zhú qiān gān。
乐天活计都相似,脂粉独嫌素与蛮。lè tiān huó jì dōu xiāng shì,zhī fěn dú xián sù yǔ mán。

复用前韵戏呈龙冈居士兼善长诗友二首其一

耶律楚材

君有蛮儿我已知,湛然援笔上新诗。jūn yǒu mán ér wǒ yǐ zhī,zhàn rán yuán bǐ shàng xīn shī。
翠眉已惹禅心动,玉颊休教獭髓医。cuì méi yǐ rě chán xīn dòng,yù jiá xiū jiào tǎ suǐ yī。
旧有药炉虽竭底,新来鼎器却扶衰。jiù yǒu yào lú suī jié dǐ,xīn lái dǐng qì què fú shuāi。
隆隆玉准能青眼,不解云霓也自宜。lóng lóng yù zhǔn néng qīng yǎn,bù jiě yún ní yě zì yí。

用刘润之韵

耶律楚材

个中消息本忘言,一念从渠一万年。gè zhōng xiāo xī běn wàng yán,yī niàn cóng qú yī wàn nián。
大地遍开皆是水,顽石不击固无烟。dà dì biàn kāi jiē shì shuǐ,wán shí bù jī gù wú yān。
成佛莫落谢公后,建业从教祖氏先。chéng fú mò luò xiè gōng hòu,jiàn yè cóng jiào zǔ shì xiān。
万法悉从心地起,元来祸福不由天。wàn fǎ xī cóng xīn dì qǐ,yuán lái huò fú bù yóu tiān。

弹琴逾时作解嘲以呈万松老师

耶律楚材

一曲悲风历指寒,昔年曾奉万松轩。yī qū bēi fēng lì zhǐ hán,xī nián céng fèng wàn sōng xuān。
本嫌浮脆删吟抑,为爱轩昂变撞敦。běn xián fú cuì shān yín yì,wèi ài xuān áng biàn zhuàng dūn。
高趣酿成真有味,烦襟洗尽了无痕。gāo qù niàng chéng zhēn yǒu wèi,fán jīn xǐ jǐn le wú hén。
禅人若道声尘妄,孤负观音正法门。chán rén ruò dào shēng chén wàng,gū fù guān yīn zhèng fǎ mén。

用曹桢韵

耶律楚材

征南都护得旋旆,平北将军已罢师。zhēng nán dōu hù dé xuán pèi,píng běi jiāng jūn yǐ bà shī。
寰海讴歌归大舜,明堂钟鼓奏咸池。huán hǎi ōu gē guī dà shùn,míng táng zhōng gǔ zòu xián chí。
咸阳父老倾心日,鲁国书生得志时。xián yáng fù lǎo qīng xīn rì,lǔ guó shū shēng dé zhì shí。
收拾琴书我归去,朝廷人物有皋夔。shōu shí qín shū wǒ guī qù,cháo tíng rén wù yǒu gāo kuí。