古诗词

琴道喻五十韵以勉忘忧进道

耶律楚材

昔我学鼓琴,豪气凌青天。xī wǒ xué gǔ qín,háo qì líng qīng tiān。
轻笑此小技,何必师成连。qīng xiào cǐ xiǎo jì,hé bì shī chéng lián。
宝架翻旧谱,对谱寻冰弦。bǎo jià fān jiù pǔ,duì pǔ xún bīng xián。
自弹数十弄,以为无差肩。zì dàn shù shí nòng,yǐ wèi wú chà jiān。
有客来劝予,因举庄生篇。yǒu kè lái quàn yǔ,yīn jǔ zhuāng shēng piān。
时君方诵书,轮扁居其前。shí jūn fāng sòng shū,lún biǎn jū qí qián。
释椎而入请,何故读残编。shì chuí ér rù qǐng,hé gù dú cán biān。
上古已久矣,不得见圣贤。shàng gǔ yǐ jiǔ yǐ,bù dé jiàn shèng xián。
遗书糟粕馀,与道云泥悬。yí shū zāo pò yú,yǔ dào yún ní xuán。
臣年七十秋,双鬓如垂绵。chén nián qī shí qiū,shuāng bìn rú chuí mián。
斫轮固小巧,巧性非方圆。zhuó lún gù xiǎo qiǎo,qiǎo xìng fēi fāng yuán。
心手两相应,不能语子焉。xīn shǒu liǎng xiāng yīng,bù néng yǔ zi yān。
是知圣人道,安得形言诠。shì zhī shèng rén dào,ān dé xíng yán quán。
至今千载间,此论不可迁。zhì jīn qiān zài jiān,cǐ lùn bù kě qiān。
琴书纸上语,妙趣焉能传?qín shū zhǐ shàng yǔ,miào qù yān néng chuán?
不学妄穿凿,是为谁之愆。bù xué wàng chuān záo,shì wèi shuí zhī qiān。
今方谒弭君,服膺乃拳拳。jīn fāng yè mǐ jūn,fú yīng nǎi quán quán。
相对授指诀,初请歌水仙。xiāng duì shòu zhǐ jué,chū qǐng gē shuǐ xiān。
吟猱不逾矩,节奏能平平。yín náo bù yú jǔ,jié zòu néng píng píng。
起伏与神会,态状如云烟。qǐ fú yǔ shén huì,tài zhuàng rú yún yān。
朝夕从之游,琴事得大全。cháo xī cóng zhī yóu,qín shì dé dà quán。
小艺尚如此,大道宁不然。xiǎo yì shàng rú cǐ,dà dào níng bù rán。
当年嗜佛书,经论穷疏笺。dāng nián shì fú shū,jīng lùn qióng shū jiān。
公案助谈柄,卖弄猾头禅。gōng àn zhù tán bǐng,mài nòng huá tóu chán。
一遇万松师,驽骀蒙策鞭。yī yù wàn sōng shī,nú dài méng cè biān。
委身事洒扫,抠衣且三年。wěi shēn shì sǎ sǎo,kōu yī qiě sān nián。
圆教摄万法,始觉担板偏。yuán jiào shè wàn fǎ,shǐ jué dān bǎn piān。
回视平昔学,尚未及埃涓。huí shì píng xī xué,shàng wèi jí āi juān。
渐能入堂奥,稍稍穷高坚。jiàn néng rù táng ào,shāo shāo qióng gāo jiān。
疑团一旦碎,桶底七八穿。yí tuán yī dàn suì,tǒng dǐ qī bā chuān。
洪炉片雪飞,石上栽白莲。hóng lú piàn xuě fēi,shí shàng zāi bái lián。
佛祖立下风,俯视威音先。fú zǔ lì xià fēng,fǔ shì wēi yīn xiān。
忘忧西域时,师我求真筌。wàng yōu xī yù shí,shī wǒ qiú zhēn quán。
经今十五春,进退犹迁延。jīng jīn shí wǔ chūn,jìn tuì yóu qiān yán。
望涯自退缩,甘心嗟无缘。wàng yá zì tuì suō,gān xīn jiē wú yuán。
将求无价宝,未肯酬一钱。jiāng qiú wú jià bǎo,wèi kěn chóu yī qián。
未启半篑土,欲酌九仞泉。wèi qǐ bàn kuì tǔ,yù zhuó jiǔ rèn quán。
美玉付良工,良工得雕镌。měi yù fù liáng gōng,liáng gōng dé diāo juān。
良金不受冶,徒费炉韝煽。liáng jīn bù shòu yě,tú fèi lú gōu shān。
闻君近好琴,停烛夜不眠。wén jūn jìn hǎo qín,tíng zhú yè bù mián。
弹之未期月,曲调能相联。dàn zhī wèi qī yuè,qū diào néng xiāng lián。
君初未弹时,曾不知勾蠲。jūn chū wèi dàn shí,céng bù zhī gōu juān。
学道亦如此,惟患无精专。xué dào yì rú cǐ,wéi huàn wú jīng zhuān。
谁无摩尼珠,谁无般若船。shuí wú mó ní zhū,shuí wú bān ruò chuán。
立志勿犹豫,叩参宜勉旃。lì zhì wù yóu yù,kòu cān yí miǎn zhān。
他时大彻悟,沛然如决川。tā shí dà chè wù,pèi rán rú jué chuān。
毛端吞巨海,芥子含大千。máo duān tūn jù hǎi,jiè zi hán dà qiān。
瞬息一世过,生死相萦缠。shùn xī yī shì guò,shēng sǐ xiāng yíng chán。
此生不得觉,旷劫徒悲煎。cǐ shēng bù dé jué,kuàng jié tú bēi jiān。
吾言真药石,疗子沈疴痊。wú yán zhēn yào shí,liáo zi shěn kē quán。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

吟醉轩

耶律楚材

修竹千竿五亩宫,幽居活计兴无穷。xiū zhú qiān gān wǔ mǔ gōng,yōu jū huó jì xīng wú qióng。
清词丽句梅诗老,白发苍颜欧醉翁。qīng cí lì jù méi shī lǎo,bái fā cāng yán ōu zuì wēng。
洒墨疾书千首敏,浮白痛饮百樽空。sǎ mò jí shū qiān shǒu mǐn,fú bái tòng yǐn bǎi zūn kōng。
醉吟闻有香山老,倒用颠拈意暗同。zuì yín wén yǒu xiāng shān lǎo,dào yòng diān niān yì àn tóng。

红梅二首

耶律楚材

瘦损佳人冰雪枝,天教妆抹入时宜。shòu sǔn jiā rén bīng xuě zhī,tiān jiào zhuāng mǒ rù shí yí。
小桃嫌铺翠云叶,疏杏惊看碧玉枝。xiǎo táo xián pù cuì yún yè,shū xìng jīng kàn bì yù zhī。
李白诗成怨妃子,吴宫宴罢醉西施。lǐ bái shī chéng yuàn fēi zi,wú gōng yàn bà zuì xī shī。
而今辜负黄昏月,只少西湖处士诗。ér jīn gū fù huáng hūn yuè,zhǐ shǎo xī hú chù shì shī。

红梅二首

耶律楚材

天仙皎皎素罗裳,淡抹浓涂总不妨。tiān xiān jiǎo jiǎo sù luó shang,dàn mǒ nóng tú zǒng bù fáng。
酒晕半潮妃子醉,胭脂初试寿阳妆。jiǔ yūn bàn cháo fēi zi zuì,yān zhī chū shì shòu yáng zhuāng。
肯同桃杏迷蜂蝶,本与松筠傲雪霜。kěn tóng táo xìng mí fēng dié,běn yǔ sōng yún ào xuě shuāng。
顾影也应悲汉室,临风犹似怨三郎。gù yǐng yě yīng bēi hàn shì,lín fēng yóu shì yuàn sān láng。

和渔阳赵光祖二诗

耶律楚材

岩廊深责忝疑丞,位重材轻负宠荣。yán láng shēn zé tiǎn yí chéng,wèi zhòng cái qīng fù chǒng róng。
猾虏七擒输葛亮,奇谋六出愧陈平。huá lǔ qī qín shū gé liàng,qí móu liù chū kuì chén píng。
未行礼乐常如歉,欲挂衣冠似不情。wèi xíng lǐ lè cháng rú qiàn,yù guà yī guān shì bù qíng。
何日对君言我志,夜阑秉烛笑谈倾。hé rì duì jūn yán wǒ zhì,yè lán bǐng zhú xiào tán qīng。

和渔阳赵光祖二诗

耶律楚材

生民垂欲陟春台,南斗妖氛绝点埃。shēng mín chuí yù zhì chūn tái,nán dòu yāo fēn jué diǎn āi。
典礼已随前代废,遗音犹怨后庭哀。diǎn lǐ yǐ suí qián dài fèi,yí yīn yóu yuàn hòu tíng āi。
十年叹我垂垂老,万里怜君得得来。shí nián tàn wǒ chuí chuí lǎo,wàn lǐ lián jūn dé dé lái。
此语纵无多忌讳,缄题未可对人开。cǐ yǔ zòng wú duō jì huì,jiān tí wèi kě duì rén kāi。

张汉臣因入觐索诗

耶律楚材

汉臣千里觐龙庭,欲使天皇致太平。hàn chén qiān lǐ jìn lóng tíng,yù shǐ tiān huáng zhì tài píng。
十事便宜言恳切,三千貔虎令严明。shí shì biàn yí yán kěn qiè,sān qiān pí hǔ lìng yán míng。
好筹庙算如留相,莫忆鲈鱼似季鹰。hǎo chóu miào suàn rú liú xiāng,mò yì lú yú shì jì yīng。
一统要荒君勉力,云台须占最高名。yī tǒng yào huāng jūn miǎn lì,yún tái xū zhàn zuì gāo míng。

送文叔南行

耶律楚材

李子敦纯不入时,而今失志又南归。lǐ zi dūn chún bù rù shí,ér jīn shī zhì yòu nán guī。
纵无手内毛生檄,自有囊中莱子衣。zòng wú shǒu nèi máo shēng xí,zì yǒu náng zhōng lái zi yī。
未得忠贞毗圣主,且将甘旨侍慈闱。wèi dé zhōng zhēn pí shèng zhǔ,qiě jiāng gān zhǐ shì cí wéi。
鹓雏不忘冲天志,直待三年更一飞。yuān chú bù wàng chōng tiān zhì,zhí dài sān nián gèng yī fēi。

和冯扬善九日韵

耶律楚材

冯君今岁又离家,携手赓酬海一涯。féng jūn jīn suì yòu lí jiā,xié shǒu gēng chóu hǎi yī yá。
秦汉兴亡真梦寐,苏张轗轲莫吁嗟。qín hàn xīng wáng zhēn mèng mèi,sū zhāng kǎn kē mò xū jiē。
孔融座上樽盈酒,靖节篱边菊有华。kǒng róng zuò shàng zūn yíng jiǔ,jìng jié lí biān jú yǒu huá。
何日公馀同此乐,西风一醉泛流霞。hé rì gōng yú tóng cǐ lè,xī fēng yī zuì fàn liú xiá。

示石州刘企贤

耶律楚材

西州来索湛然诗,笑点霜毫录鄙辞。xī zhōu lái suǒ zhàn rán shī,xiào diǎn shuāng háo lù bǐ cí。
底事行藏元有数,斯文否泰本由时。dǐ shì xíng cáng yuán yǒu shù,sī wén fǒu tài běn yóu shí。
硕材未信明君弃,雅操何惭暴吏欺。shuò cái wèi xìn míng jūn qì,yǎ cāo hé cán bào lì qī。
此语颇涉人忌讳,等闲勿使细民知。cǐ yǔ pǒ shè rén jì huì,děng xián wù shǐ xì mín zhī。

李庭训和予诗见寄复用元韵以谢之

耶律楚材

忝位台司岁月深,中书自笑不如岑。tiǎn wèi tái sī suì yuè shēn,zhōng shū zì xiào bù rú cén。
殷周礼乐真予事,唐舜规模本素心。yīn zhōu lǐ lè zhēn yǔ shì,táng shùn guī mó běn sù xīn。
郑五每惭难作相,胥靡终欲强为霖。zhèng wǔ měi cán nán zuò xiāng,xū mí zhōng yù qiáng wèi lín。
陇西妙语虚推奖,舒卷寒窗尽日吟。lǒng xī miào yǔ xū tuī jiǎng,shū juǎn hán chuāng jǐn rì yín。

寄移剌子春

耶律楚材

说与沙城刘子春,湛然垂老酷思君。shuō yǔ shā chéng liú zi chūn,zhàn rán chuí lǎo kù sī jūn。
同游青冢秋将尽,共饮天山酒半醺。tóng yóu qīng zhǒng qiū jiāng jǐn,gòng yǐn tiān shān jiǔ bàn xūn。
茧纸题诗熟鍊字,毡庐谈道细论文。jiǎn zhǐ tí shī shú liàn zì,zhān lú tán dào xì lùn wén。
五年回首真如梦,衰草寒烟正断魂。wǔ nián huí shǒu zhēn rú mèng,shuāi cǎo hán yān zhèng duàn hún。

寄妹夫人

耶律楚材

三十年前旅永安,凤箫楼上倚阑干。sān shí nián qián lǚ yǒng ān,fèng xiāo lóu shàng yǐ lán gàn。
初学书画同游戏,静阅琴棋相对闲。chū xué shū huà tóng yóu xì,jìng yuè qín qí xiāng duì xián。
聚散悲欢灯影里,兴亡成败梦魂间。jù sàn bēi huān dēng yǐng lǐ,xīng wáng chéng bài mèng hún jiān。
安书风送来天际,望断中州一发山。ān shū fēng sòng lái tiān jì,wàng duàn zhōng zhōu yī fā shān。

和武善夫韵

耶律楚材

不得潜身似许由,医闾辜负万山秋。bù dé qián shēn shì xǔ yóu,yī lǘ gū fù wàn shān qiū。
未竭犬马虽为慊,忽忆猿鹤却自羞。wèi jié quǎn mǎ suī wèi qiàn,hū yì yuán hè què zì xiū。
黄阁赖悬新篆印,白霫元有旧渔舟。huáng gé lài xuán xīn zhuàn yìn,bái xí yuán yǒu jiù yú zhōu。
他时雪夜寻良友,且学当年王子猷。tā shí xuě yè xún liáng yǒu,qiě xué dāng nián wáng zi yóu。

和冯扬善韵

耶律楚材

扬善从来慕晋卿,沧浪浊处不濯缨。yáng shàn cóng lái mù jìn qīng,cāng làng zhuó chù bù zhuó yīng。
关东易学孰能与,冀北诗声莫与京。guān dōng yì xué shú néng yǔ,jì běi shī shēng mò yǔ jīng。
今日穷途虽蹇剥,他时行道自亨贞。jīn rì qióng tú suī jiǎn bō,tā shí xíng dào zì hēng zhēn。
须知遁世元无闷,莫怨龙钟出帝城。xū zhī dùn shì yuán wú mèn,mò yuàn lóng zhōng chū dì chéng。

答聂庭玉

耶律楚材

文章太守镇榆关,远寄新诗与湛然。wén zhāng tài shǒu zhèn yú guān,yuǎn jì xīn shī yǔ zhàn rán。
卓尔功名君勉力,归与活计我加鞭。zhuó ěr gōng míng jūn miǎn lì,guī yǔ huó jì wǒ jiā biān。
扶衰幸有东坡杖,遣兴犹存玉涧泉。fú shuāi xìng yǒu dōng pō zhàng,qiǎn xīng yóu cún yù jiàn quán。
布袜青鞋任真率,东垣山水不拈钱。bù wà qīng xié rèn zhēn lǜ,dōng yuán shān shuǐ bù niān qián。